Θεοδώρητου Εκκλησιαστική ιστορία, Επιστολή Δαμάσου (Τόμος 5ος, 329/8 - 330/8):
Ο δε μέγας Ιωάννης (=εννοεί τον βρωμόστομο) ασκητάς πυρπολούμενους από ζήλον θεού (=φανατισμένους καλόγερους) συνέλεξε (=επιστράτευσε), με βασιλικούς δε νόμους αυτούς οπλίσας (= η συναλληλία κράτους και εκκλησίας), κατά των ειδωλικών έπεμψε τεμενών (= κάτι Παρθενώνες, κάτι ναούς Διός, Αφροδίτης, Ηρακλέους κ.ο.κ.) Με τούτον τον τρόπον, τους υπολειπόμενους Σηκούς (=ελληνικούς ναούς) εκ βάθρων απέσπασεν (= τουτέστιν είχαν καταστρέψει και πολλούς άλλους και τελικά κατέστρεψαν τους υπολειπόμενους).
Ευνάπιου (346-414), Βίοι Φιλοσόφων και Σοφιστών, 6.11:
Θεοδόσιου βασιλεύοντος και (πατριάρχου Αλεξανδρείας) Θεοφίλου πρωτοστατούντος ... του Σεραπείου (=ναός και παράρτημα της αλεξανδρινής βιβλιοθήκης) κατελυμένοντο. Τους ανδριάντες και τα αναθήματα τόσο γενναία εμάχοντο, ώστε όχι μόνο νικούσαν, αλλά και έκλεπτον... του δε Σεραπείου μόνο το έδαφος δεν απέσπασαν κι αυτό δια το βάρος των λίθων. Αυτοί δε (=οι θεμέλιοι λίθοι) ήσαν αμετακίνητοι (=δηλαδή προσπάθησαν να τους μεταφέρουν, αλλά δεν τα κατάφεραν). Οι πολεμικότατοι δε αυτοί φιλοχρήματοι γενναίοι... την ασέβειαν αυτήν εις έπαινον αυτών των ιδίων καταλόγιζαν. Έπειτα εισέβαλαν οι καλούμενοι μοναχοί, άνθρωποι κατά το είδος (=μόνο βιολογικά δηλαδή), ο δε βίος αυτών συώδης (=γουρουνίσιος) και εμφανώς πάσχοντες, μύρια έκαμον κακά και ανείπωτα, αλλά αυτά ευσέβειαν ενόμιζαν... τότε πας άνθρωπος μέλαιναν φορών αισθήτα (=μαυροντυμένοι που λέμε σε απλά ελληνικά) τυραννικήν είχεν εξουσίαν και δημοσίως να ασχημονεί ημπορούσε. Σε τόση αρετή άλλαξε (=η νέα θρησκεία) τους ανθρώπους...
.
Ο δε μέγας Ιωάννης (=εννοεί τον βρωμόστομο) ασκητάς πυρπολούμενους από ζήλον θεού (=φανατισμένους καλόγερους) συνέλεξε (=επιστράτευσε), με βασιλικούς δε νόμους αυτούς οπλίσας (= η συναλληλία κράτους και εκκλησίας), κατά των ειδωλικών έπεμψε τεμενών (= κάτι Παρθενώνες, κάτι ναούς Διός, Αφροδίτης, Ηρακλέους κ.ο.κ.) Με τούτον τον τρόπον, τους υπολειπόμενους Σηκούς (=ελληνικούς ναούς) εκ βάθρων απέσπασεν (= τουτέστιν είχαν καταστρέψει και πολλούς άλλους και τελικά κατέστρεψαν τους υπολειπόμενους).
Αυτά δεν τα περιγράφει κάποιος περιηγητής μετά από 15-17-19 αιώνες, αλλά ένας σύγχρονος των γεγονότων χριστιανός επίσκοπος και ιστορικός, έζησε στα έτη 393–457, «ο μεγαλύτερος ερμηνευτής της Ανατολής» όπως γράφουν τα χριστιανικά κείμενα, ο οποίος κάνει ρεπορτάζ για τα έργα των ομοϊδεατών του συμπλεγματικών από την έρημο της Μέσης Ανατολής.
Ευνάπιου (346-414), Βίοι Φιλοσόφων και Σοφιστών, 6.11:
Θεοδόσιου βασιλεύοντος και (πατριάρχου Αλεξανδρείας) Θεοφίλου πρωτοστατούντος ... του Σεραπείου (=ναός και παράρτημα της αλεξανδρινής βιβλιοθήκης) κατελυμένοντο. Τους ανδριάντες και τα αναθήματα τόσο γενναία εμάχοντο, ώστε όχι μόνο νικούσαν, αλλά και έκλεπτον... του δε Σεραπείου μόνο το έδαφος δεν απέσπασαν κι αυτό δια το βάρος των λίθων. Αυτοί δε (=οι θεμέλιοι λίθοι) ήσαν αμετακίνητοι (=δηλαδή προσπάθησαν να τους μεταφέρουν, αλλά δεν τα κατάφεραν). Οι πολεμικότατοι δε αυτοί φιλοχρήματοι γενναίοι... την ασέβειαν αυτήν εις έπαινον αυτών των ιδίων καταλόγιζαν. Έπειτα εισέβαλαν οι καλούμενοι μοναχοί, άνθρωποι κατά το είδος (=μόνο βιολογικά δηλαδή), ο δε βίος αυτών συώδης (=γουρουνίσιος) και εμφανώς πάσχοντες, μύρια έκαμον κακά και ανείπωτα, αλλά αυτά ευσέβειαν ενόμιζαν... τότε πας άνθρωπος μέλαιναν φορών αισθήτα (=μαυροντυμένοι που λέμε σε απλά ελληνικά) τυραννικήν είχεν εξουσίαν και δημοσίως να ασχημονεί ημπορούσε. Σε τόση αρετή άλλαξε (=η νέα θρησκεία) τους ανθρώπους...
Ο Ευνάπιος ήταν Έλληνας νεοπλατωνικός φιλόσοφος και περιέγραψε τα γεγονότα με τη ματιά του τότε σύγχρονου σοφού, για τα οποία γεγονότα ψελλίζουν αρλούμπες οι σημερινοί πνευματικοί απόγονοι των καταστροφέων.
.
