Χάνοντας τον Θεό, Αναζητώντας την αλήθεια - Σκέψεις και σημειώσεις ενός πρώην πιστού
του Γιάννη Ακριτίδη, 49 ετών, μεταφραστή
Πώς ξεκίνησαν όλα.
Πριν από ενάμισι χρόνο στα 45 μου, φίλος που έγινε Χριστιανός στα 40 του, μου μιλούσε με θέρμη για τα υπέρ της Ορθοδοξίας. Εγώ ήμουν Χριστιανός μεν, αρκετά χλιαρός δε. Αφού πέρασα από τη φλογερή φάση των κατηχητικών και Χριστιανικών κατασκηνώσεων πριν και κατά την εφηβεία, συνέχισα τη ζωή μου όπως οι περισσότεροι Ορθόδοξοι της Ελλάδας. Πηγαίνοντας δηλαδή στην εκκλησία Χριστούγεννα και Πάσχα, ανάβοντας κεριά και κάνοντας σταυρούς. Είχα διαβάσει και για ανατολίτικες δοξασίες, Αιγύπτιους, Ινδούς, Κάρλος Καστανέντα, "βιοενεργειακά" πεδία.
του Γιάννη Ακριτίδη, 49 ετών, μεταφραστή
Παρασκευή, 10 Νοεμβρίου 2017
Πώς ξεκίνησαν όλα.
Πριν από ενάμισι χρόνο στα 45 μου, φίλος που έγινε Χριστιανός στα 40 του, μου μιλούσε με θέρμη για τα υπέρ της Ορθοδοξίας. Εγώ ήμουν Χριστιανός μεν, αρκετά χλιαρός δε. Αφού πέρασα από τη φλογερή φάση των κατηχητικών και Χριστιανικών κατασκηνώσεων πριν και κατά την εφηβεία, συνέχισα τη ζωή μου όπως οι περισσότεροι Ορθόδοξοι της Ελλάδας. Πηγαίνοντας δηλαδή στην εκκλησία Χριστούγεννα και Πάσχα, ανάβοντας κεριά και κάνοντας σταυρούς. Είχα διαβάσει και για ανατολίτικες δοξασίες, Αιγύπτιους, Ινδούς, Κάρλος Καστανέντα, "βιοενεργειακά" πεδία.
Μου ήταν απόλυτα κατανοητό ότι ήμουν Χριστιανός επειδή γεννήθηκα στην Ελλάδα. Μερικά χιλιόμετρα ανατολικότερα και θα ήμουν Μουσουλμάνος. Λίγο πιο δυτικά, θα ήμουν Καθολικός. Μερικά χρόνια νωρίτερα και λίγο βορειότερα, θα έλπιζα στη Βαλχάλα.
Γενικά πίστευα στο μεταφυσικό, και τα τελευταία χρόνια θεωρούσα ότι όλοι πιστεύουμε στον ίδιο Θεό, την ίδια "δημιουργό δύναμη", απλώς λόγω διαφοράς στις κουλτούρες μας, έχουμε διαφορετική προσέγγιση. Θεωρούσα τον "Θεό" ως χρήσιμη ενέργεια και τον "Διάβολο" ως εντροπία, άχρηστη θερμική ενέργεια.
Επιστρέφω όμως στην ιστορία μου. Παρακινημένος από τη συζήτηση με τον φίλο, επέστρεψα σπίτι μου και βάλθηκα να βρω στοιχεία που να συνηγορούν με τα λεγόμενά του για την Ορθοδοξία. Ήμουν σίγουρος ότι θα έβρισκα πληθώρα. Ξεκίνησα την αναζήτησή μου σε ιστότοπους Πατριαρχείων, Εκκλησιών, Μονών και επίσημων φορέων της Εκκλησίας. Η προσέγγιση μου ήταν όσο το δυνατόν πιο ουδέτερη. Ήθελα στοιχεία, όχι θεωρίες και φιλοσοφίες.
Αρχικά, έψαξα για επιβεβαιωμένα θαύματα. Προς μεγάλη μου έκπληξη, όχι μόνο δεν βρήκα κανένα, αλλά και αυτά για τα οποία δίνονταν λεπτομέρειες με δυνατότητα επιβεβαίωσης, αποδεικνύονταν αναληθή.
Σε δυο περιπτώσεις για παράδειγμα, τα θαύματα αφορούσαν μια χρονιά με -16 βαθμούς σε περιοχή της Θεσσαλονίκης, και μια χρονιά με Καλοκαιρινή ξηρασία στη Θάσο. Τα αρχεία της Ε.Μ.Υ. όμως έδειχναν ότι στην πρώτη περίπτωση εκείνη τη χρονιά η χαμηλότερη καταγεγραμμένη θερμοκρασία ήταν στην Καστοριά (-12 βαθμοί) και ότι στην άλλη περίπτωση η βροχόπτωση στη Θάσο ήταν σε κανονικά επίπεδα όλο το χρόνο, με πλημμύρες τον Ιούνιο.
Διάβασα επίσης ότι κάθε χρόνο των Φώτων, ο Ιορδάνης αντιστρέφει τα νερά του. Βρήκα δυο θολά βίντεο, στα οποία δεν φαίνεται καμία αντιστροφή των υδάτων, αντιθέτως. Το ίδιο συμβαίνει και με το θαύμα του Φωτός του Πάσχα στα Ιεροσόλυμα που δεν καίει. Κουνημένα βίντεο δείχνουν λαοθάλασσα με λαμπάδες. Κανένα χέρι πάνω από φλόγα "για αρκετά λεπτά" κλπ. όπως λένε οι ισχυρισμοί.
Έκπληκτος, αναζήτησα τις εξηγήσεις ανθρώπων της εκκλησίας. Όσο περισσότερο διάβαζα όμως, τόσο περισσότερο παραξενευόμουν. Κατ' αρχήν, η επίσημη εκκλησία όπως την είχα ζήσει πριν από 25-30 χρόνια, είχε αλλάξει στάση απέναντι σε κάποια πράγματα. Για παράδειγμα, η Ορθοδοξία δέχεται πλέον την Εξέλιξη των Ειδών.
Αυτό μου πήρε λίγο χρόνο να το χωνέψω, γιατί οποιοσδήποτε Ορθόδοξος ιεροκήρυκας ή ιερέας της εφηβικής μου ηλικίας, θα χλεύαζε την ιδέα ότι "καταγόμαστε από τον πίθηκο", και όποιος έλεγε κάτι τέτοιο θα χαρακτηριζόταν αυτομάτως άθεος, κομουνιστής και σατανιστής. Χρειάστηκα χρόνο για να καταλάβω ότι οι ανακαλύψεις της επιστήμης σχετικά με το DNA παρείχαν πλέον αποδείξεις για την σχέση των ειδών και την Εξέλιξη, οπότε καμία εκκλησία του σύγχρονου κόσμου δεν θα μπορούσε να αντιταχθεί σε τέτοια χειροπιαστά στοιχεία. Οι απόψεις έχουν εκσυγχρονιστεί αναγκαστικά.
Είδα όμως με νέα μου έκπληξη το εξής. Πολλές θεολογικές προσεγγίσεις ακολουθούσαν τη λογική και την επιστήμη, μέχρι τη στιγμή που έπρεπε να έρθουν σε αντίθεση με κάποιο χωρίο της Αγίας Γραφής. Εκεί ξαφνικά οι έννοιες γίνονταν αλληγορικές, και μια μακροσκελής εξήγηση προσπαθούσε να εξηγήσει τα ανεξήγητα. Να συνδέσει την πραγματικότητα, με τα γραφόμενα της Γραφής. Δύσκολο, γιατί για παράδειγμα, η Εξέλιξη δεν συνάδει με την ιστορία του Αδάμ και της Εύας.
Και ο Ήλιος δεν "σταματάει στον ουρανό" για κανέναν, πολύ περισσότερο για να έχει φως ο Ιησούς του Ναυή να κερδίσει έναν πόλεμο.
Αποφάσισα να δω διεξοδικότερα τι έλεγε η Αγία Γραφή. Η Γένεση σε καμία περίπτωση δεν συμφωνούσε με τον τρόπο που ξέρουμε ότι δημιουργήθηκε το σύμπαν, με τον τρόπο που φτιάχτηκε το Ηλιακό μας σύστημα, με τη σειρά που εμφανίστηκε η ζωή στη Γη. Οι ιστορίες της Παλαιάς Διαθήκης ήταν ενός οργισμένου, ζηλιάρη και εγωκεντρικού Θεού. Στην Καινή, ο Θεός ονομάζεται καλός και φιλέσπλαχνος, αλλά οι γυναίκες παραμένουν υποβιβασμένες και οι σκλάβοι "αντικείμενα".
Επίσης, ο ρόλος του Χριστού είναι ακατανόητος. Από τη μια μιλάει για αγάπη, από την άλλη "ουκ ήλθον βαλείν ειρήνη αλλά μάχαιραν". Ζητάει να εγκαταλείψουμε συγγενείς για να τον ακολουθήσουμε. Να σφαγεί μπροστά του όποιος δεν πιστεύει σ' αυτόν.
Υπάρχει όμως ένα μεγαλύτερο πρόβλημα:
Αν η ιστορία του Αδάμ και της Εύας είναι αλληγορική, για ποιο προπατορικό αμάρτημα είχε έρθει ο Χριστός; Για ποιες αμαρτίες μας που ακόμη δεν είχαμε γεννηθεί για να τις διαπράξουμε; Και πώς μας έσωσε από αυτές, αφού δεν σταματήσαμε να αμαρτάνουμε ποτέ; Τι φταίμε εμείς που είμαστε ατελή μοντέλα ως άνθρωποι, όταν έτσι μας έχει φτιάξει ο Θεός; Και τέλος, ποιος από όλους τους Θεούς; Γιατί να μην έχουν δίκιο οι Μωαμεθανοί για τον Αλλάχ, ή οι Ινδουιστές για τους Θεούς τους; Τι έγινε με τις ψυχές των ανθρώπων που έζησαν προ Γραφών; Πού δεν έμαθαν ποτέ για τον Σωστό Θεό, ούτε θα μάθουν ποτέ γιατί ζουν στα βάθη της Κίνας;
Όσο περισσότερο διάβαζα, αναρωτιόμουν και έψαχνα, τόσο περισσότερο καταλάβαινα κάτι που δεν τολμούσα να πιστέψω:
Δεν υπάρχει τίποτε μεταφυσικό. Δεν υπήρξε ποτέ κανένα επιβεβαιωμένο περιστατικό μεταφυσικού γεγονότος, θεραπείας, μαντείας. Οι θρησκείες προκύπτουν από ανθρώπινες ανάγκες και αδυναμίες, από τη στιγμή που ο άνθρωπος απέκτησε επίγνωση του θνητού του εαυτού. Με την υπόσχεση και την απειλή, κατεύθυναν κατά περίπτωση τον "απλό λαό" που αγωνιά για τη σωτηρία της ψυχής του, και είναι έτοιμος να κάνει θυσίες γι' αυτήν.
Όπως ήταν φυσικό, μετά από 45 χρόνια Ορθόδοξου περιβάλλοντος, αρχικά θεώρησα τις σκέψεις μου αιρετικές. Φοβήθηκα ότι "μπήκε ο Διάβολος μέσα μου". Η πραγματικότητα όμως, δεν άφηνε περιθώρια αμφιβολίας. Διάβασα πολλή κοσμογονία και εξελικτική βιολογία. Δεν έγινα ξαφνικά ειδικός ή επιστήμονας. Δεν χρειάζεται όμως να φτάσει κανείς πολύ μακριά για να καταλάβει τα στοιχειώδη και να συμπληρώσει αυτά που ξέρει ήδη. Μου συνέβαινε ένα ακόμη ενδιαφέρον "παράδοξο":
Οι νόμοι της φύσης, η Εξέλιξη, η δημιουργία του σύμπαντος, τα φαινόμενα γύρω μας, έβγαζαν πλήρες νόημα χωρίς την παρουσία ή την ανάμιξη του μεταφυσικού. Δεν χρειαζόταν πλέον να κάνω νοητικές ακροβασίες για να χωρέσω τον Θεό στην απτή πραγματικότητα. Δεν χρειαζόταν Θεός ούτε για το Big Bang ούτε για τη συνέχεια, δεν φαινόταν πουθενά στην Εξέλιξη, δεν παρενέβαινε στη φύση.
Δεν υπήρχε διάβολος, φαντάσματα, κατάρες, θετικές και αρνητικές ενέργειες και φυλακτά. Ο φυσικός κόσμος επηρεάζεται μόνο από τον φυσικό κόσμο. Οι δυνάμεις στο σύμπαν είναι τέσσερις. Βαρυτική, ηλεκτρομαγνητική, ασθενής και ισχυρή πυρηνική. Ό,τι δεν εμπίπτει σε αυτές, απλώς δεν υπάρχει ως δύναμη.
Αφού έφτασα στα συμπεράσματά μου, στράφηκα να δω για πρώτη φορά και την "επίσημη άθεη άποψη". Ντόκινς, Χίτσενς, Τάισον, Χάρις. Με μεγάλη μου έκπληξη ανακάλυψα ότι τα συμπεράσματά μου δεν διέφεραν από τα δικά τους. Η τεράστιά μας διαφορά ήταν ότι αυτοί οι άνθρωποι είχαν σπουδάσει στον τομέα τους, ασχολούνταν με το αντικείμενο χρόνια και η τεκμηρίωσή τους ήταν πολύ καλύτερη από τη δική μου.
Μου πήρε καιρό, αλλά κατάλαβα ότι επί 45 χρόνια, είχα κάνει λάθος. Είχα "εξαπατηθεί" να πιστεύω ότι μεγαλύτερες δυνάμεις όριζαν τη μοίρα μου ανεξάρτητα από τις πράξεις μου. Ότι δεν έφταιγα εγώ για τις κακίες μου αλλά "τα δαιμόνια", ότι υπήρχε κάποιο αόρατο πλάσμα που με αγαπούσε και έπρεπε να ζητάω τη βοήθειά του για να κάνει κάτι για μένα. Ότι ένας αόρατος δημιουργός ήταν εκεί να με στηρίζει, κι όταν πεθάνω να με δεχτεί στην αγκαλιά του, μαζί με τους υπόλοιπους αγαπημένους μου, εφ' όσον όσο ζούσα είχα επιλέξει γεννηθεί στη σωστή πίστη και ακολουθούσα τους σωστούς κανόνες.
Η έρευνά μου συνεχίζεται, αλλά τα συμπεράσματα δεν αλλάζουν, όσο κι αν θα "με βόλευε".
Δεν είναι ευχάριστο να διαπιστώνεις ότι κατά πάσα πιθανότητα δεν υπάρχει ζωή μετά θάνατον.
Ότι κανένας επουράνιος πατέρας δεν σου κρατάει το χέρι. Ότι δεν υπάρχει απώτερο Θεϊκό σχέδιο. Ότι το σύμπαν δεν συνωμοτεί υπέρ ή εναντίον σου, αλλά αδιαφορεί πλήρως για σένα.
Τόσα χρόνια πίστευα σε ένα ευχάριστο ψέμα.
Η αλήθεια μπορεί να είναι δυσάρεστη, δεν παύει όμως να είναι η αλήθεια.