Οι γίββωνες χρησιμοποιούν τη φωνή τους όπως οι επαγγελματίες τραγουδιστές, δείχνει μελέτη στην οποία τα πειραματόζωα εισέπνευσαν το αέριο ήλιο. Τα αποτελέσματα, υποστηρίζουν οι ερευνητές, καταφέρουν πλήγμα στη θεωρία που θέλει την ανθρώπινη ομιλία να είναι προϊόν μοναδικών χαρακτηριστικών του ανθρώπινου λάρυγγα.
Σύμφωνα με τη λεγόμενη θεωρία «πηγής-φίλτρου», η εξέλιξη της ομιλίας βασίστηκε στη μοναδική ικανότητα του ανθρώπου να μεταβάλλει τις συχνότητες των ήχων που παράγουν οι φωνητικές χορδές και να συνθέτει έτσι περίπλοκα φωνήματα.
Στη θεωρία αυτή, «πηγή» του ήχου είναι οι φωνητικές χορδές, οι οποίες δονούνται σε μια σταθερή συχνότητα, ή ιδιοσυχνότητα. Για την ακρίβεια, οι αρχικοί ήχοι που παράγονται από τις χορδές είναι για ένα μείγμα αρμονικών, δηλαδή πολλαπλάσιων αυτής της ιδιοσυχνότητας.
Οι αρμονικές αυτές περνούν στη συνέχεια από ένα «φίλτρο», το οποίο είναι η φωνητική οδός: ο οισοφάγος, η τραχεία και το στόμα. Οι άνθρωποι έχουν την ικανότητα να αλλάζουν το σχήμα (και επομένως την ιδιοσυχνότητα) της φωνητικής οδού έτσι ώστε να μπλοκάρει ορισμένες αρμονικές και να ενισχύει άλλες.
Η λειτουργία αυτή της φωνητικής οδού σίγουρα παίζει κρίσιμο ρόλο για την ομιλία. Είναι όμως αποκλειστικό προνόμιο του ανθρώπου;
Αναζητώντας μια απάντηση, η ομάδα του Τακέσι Νισιμούρα στο Πανεπιστήμιο του Κιότο πειραματίστηκε με γίββωνες του είδους Hylobates lar, οι οποίοι ζουν στην Ασία και είναι γνωστοί για τις διαπεραστικές κραυγές τους.
Οι πίθηκοι τοποθετήθηκαν σε ένα μεγάλο κουτί που περιείχε 50% αέριο ήλιο, το οποίο είναι γνωστό ότι κάνει τους ανθρώπους να ακούγονται σαν τον Ντόναλντ Ντακ. Αυτό συμβαίνει επειδή το ήλιο αλλάζει την ταχύτητα του ήχου και μεταβάλλει έτσι τις ιδιοσυχνότητες της φωνητικής οδού, αφήνοντας όμως αναλλοίωτη τη συχνότητα στην οποία δονούνται οι φωνητικές χορδές.
Ηχογραφώντας τους γίββωνες υπό την επίδραση του ήλιου, οι ερευνητές μπόρεσαν να υπολογίσουν με σχετική ακρίβεια πώς οι κραυγές των πιθήκων επηρεάζονται από τη φωνητική οδό.
Η ανάλυση των ηχογραφήσεων έδειξε ότι οι γίββωνες μπορούν να αλλάζουν τις ιδιοσυχνότητες του λαιμού και του στόματος έτσι ώστε να ταιριάζουν με συγκεκριμένες αρμονικές των φωνητικών χορδών -ακριβώς αυτό που κάνουν οι επαγγελματίες τραγουδιστές και ειδικά οι σοπράνο στις κορόνες τους.
Παρουσιάζοντας τα ευρήματά τους στο American Journal of Anthropology, οι ερευνητές εκτιμούν ότι η μελέτη θέτει υπό αμφισβήτηση τη θεωρία ότι η ομιλία βασίζεται σε μοναδικά ανατομικά χαρακτηριστικά του ανθρώπου.
Όπως φαίνεται, η ιδιαιτερότητα του ανθρώπου δεν έγκειται στο πώς παράγει ήχους, αλλά στο πώς τους συνδυάζει για τις ανάγκες της γλώσσας.
Newsroom ΔΟΛ, 23/8/2012
