16 December 2006

Μία τοποθέτηση για την ιστορικότητα του Ιησού

Ο blogger και εκλεκτός συνομιλητής elefantas έγραψε ένα εκτεταμένο σχόλιο στο κείμενό μου για την ύπαρξη του Ιησού, το οποίο σχόλιο θεωρώ σκόπιμο να μεταφέρω σε αυτοτελές άρθρο, τόσο επειδή εκεί πιθανόν να μην διαβαστεί στην έκταση που του αρμόζει, όσο κι επειδή οι τεκμηριωμένες απόψεις του φίλου είναι πιθανόν (και ελπίζω) να προκαλέσουν εκτεταμένο διάλογο. Προσωπικά θα επισυνάψω στο τέλος κάποια σχόλια της στιγμής, μια και απάντηση επί του συνόλου θα απαιτούσε ευρεία συγγραφή ή καλύτερα μια ζωντανή συζήτηση από ειδήμονες.

Φίλε sfrang το κείμενο σου (α+β μέρος) είναι πράγματι πολύ καλό, εγώ θα παίξω βέβαια το συνήγορο του διαβόλου (του διαβόλου χαχαχα καλό ε?) γιατί νομίζω ότι γενικά σε αυτά τα θέματα όταν αναλύονται, αφαιρούνται ασυναίσθητα κάποιες πτυχές του θέματος (που ουσιαστικά δεν είναι ο Ιησούς αλλά ο Ιησούς ως βάση της θρησκείας) οι οποίες είναι βασικές για την συνολική κατανόησή του. Δε θέλω να παρεξηγηθούμε, απλά θα διαφωνήσω, όχι λόγω πεποιθήσεως αλλά γιατί δίνω βάση στο πνευματικό περιεχόμενο του θρησκευτικού φαινομένου και όχι στο αν αυτό είναι συνεπές με τις ορθολογιστικές ανάγκες του σύγχρονου τρόπου ζωής μας. Ακολουθεί σεντονάκι, ζητώ συγνώμη.

Κανένας σοβαρός θεολόγος δεν θα αδιαφορούσε για τα δεδομένα που παρουσιάζεις και απο την εμπειρία μου στη θεολογική σχολή πρέπει να σου πω ότι κανείς δεν αδιαφορεί για αυτά. Εκτός κι αν δεν διάβασα κάτι καλά, οι πηγές που αναφέρεις έχουν πράγματι αυτά τα προβλήματα και πολλά περισσότερα. Ασχολείσαι βέβαια με φιλολογικοκριτικής φύσεως προβλήματα και μάλιστα κάποια από τα οποία είναι πολύ πιο πολύπλοκα και ακανθώδη απο ότι τα παρουσιάζεις (όπως ο Ιώσηπος Φλάβιος). Δε θα επεκταθώ σε επιχειρηματολογία (παρότι υπάρχει) γιατί στο τέλος θα καταλήξουμε στο ίδιο συμπέρασμα: Δεν θα μπορέσω να σου αποδείξω ότι υπάρχει κάποια αδιαμφισβήτητη πηγή ή απόδειξη για την ιστορική ύπαρξη του Χριστού.

Τα προβλήματα των ιστορικών πηγών που παρουσιάζεις έχουν ενδιαφέρον φιλολογικοιστορικοκριτικό και το μόνο που αποδεικνύεις είναι ότι δεν μπορούμε να αποδείξουμε την ιστορικότητα του jesus. Αυτό δε σημαίνει ότι αποδεικνύουμε ότι δεν υπήρξε. Επίσης δεν αποδεικνύεται πιο λογικό το να μην υπήρξε. Αυτό ισχύει για όλα τα πρόσωπα που έχουν συνταράξει την παγκόσμια σκέψη και πνευματικότητα και που δεν έχουν αφήσει δικά τους γραπτά μνημεία. Σωκράτης, Πυθαγόρας κλπ κλπ. Αναρωτιέμαι ποια είναι η πραγματική χρησιμότητα μιας προσπάθειας να δείξουμε ότι αυτά τα πρόσωπα είναι κατασκευασμένα (με κάποια σκοπιμότητα ή χωρίς). Χάνεται νομίζω έτσι το ουσιώδες.

Το ουσιώδες στο θέμα μας νομίζω είναι το τί εννοούσε και τι είπε καθένα από αυτά τα πρόσωπα. Η αυθεντικότητα την οποία αναζητάς δεν μπορεί εκ των πραγμάτων να είναι αποτέλεσμα ιστορικής έρευνας. Αναζητάς την αυθεντικότητα του χριστιανισμού στην Ιστορικότητα του Ιησού. Η κριτική της θρησκείας βρίσκεται στο επίπεδο των ιδεών, εκεί που βασιλεύει ο νους και όχι οι αισθήσεις και η αποδεδειγμένη γνώση. Αν ο Σωκράτης δεν υπήρξε ποτέ, αυτό σημαίνει ότι οι ιδέες του δεν είναι ιστορικές και πραγματικές? Νομίζω πρέπει να αντιληφθούμε την ιστορία όχι σαν ένα συνονθύλευμα από γεγονότα αλλά σαν ροή ασταμάτητη , με παραμέτρους όπως ο χρόνος ο οποίος ως γνωστόν δεν είναι απλά τι δείχνει το ρολόι. Είναι κάτι πολύ περισσότερο από αυτό.

Έχουμε εθιστεί στον ορθολογιστικό τρόπο σκέψης και στον υλικό πολιτισμό και έχουμε καταλήξει να δεχόμαστε μόνο αυτά που εκπροσωπούνται από κάτι εξίσου υλικό και ορθολογικό. Ο μεγαλύτερος εθισμός της σκέψης του σύγχρονου ανθρώπου είναι ο ορθολογισμός. Γιατί αυτό κάνει ένας εθισμός. Κάνει ότι δεν μπορούν να κάνουν πχ οι ανθρώπινες σχέσεις. Οι ανθρώπινες σχέσεις δεν περιλαμβάνουν ελεγχόμενα συναισθήματα. Οι εθισμένοι ελέγχουν τον τρόπο που βλέπουν τα πράγματα μέσα από τις γνώριμες εμπειρίες που τους παρέχει ο εθισμός τους. Το ίδιο συμβαίνει με τον ορθολογισμό. Παρέχει ελεγχόμενες εμπειρίες. Δέχομαι μόνο ότι αποδεικνύεται. Ότι δεν αποδεικνύεται ή φαίνεται να μπάζει το καταδικάζω γιατί δεν χωράει στο πλαίσιο μέσα στο οποίο έχω κατασκευάσει την εικόνα της ζωής έτσι όπως μου είναι εύκολο να τη βλέπω.  


Με την εμμονή όμως στον ορθολογισμό δεν ελέγχω τη γνώση. Ελέγχω τη ζωή μου την ίδια και έτσι χάνω ένα κομμάτι της ζωής που είναι και το ουσιαστικό. Αυτό το κομμάτι δεν αποδεικνύεται, δηλαδή ο έρωτας δεν αποδεικνύεται, το ότι τα λουλούδια μυρίζουν σούπερ δεν αποδεικνύεται, η υποκειμενική αλήθεια της εμπειρίας καθενός από εμάς δεν αποδεικνύεται. Αυτό το κομμάτι της ζωής είναι τίγκα στα φιλολογικοκριτικά προβλήματα όπως και οι πηγές που αναφέρεις. Ολόκληρο το θρησκευτικό ζήτημα είναι θέμα ερμηνειών. Η αλήθεια είναι αυτό που κρατάμε από αυτήν και αυτό που της αφαιρούμε. Εσύ σε αυτό το πόστ ασχολείσαι με το θέμα των ασαφειών και προβλημάτων που παρουσιάζονται αλλά αν ασχοληθείς με τα ίδια θέματα από την πλευρά του θεολόγου τότε θα δεις μια άλλη πραγματικότητα.

Παραδειγματικά αναφέρω το "ούκ ήλθον καταλύσαι αλλά πληρώσαι". Αυτό δεν είναι τρύπα. Σημαίνει ότι δεν ήρθε να καταλύσει τον Ιουδαϊκό νόμο αλλά να τον επεκτείνει. Γι’ αυτό αλλάζει τα ονόματα των μαθητών του σε ελληνικά. Επεκτείνει τη θρησκεία από ιουδαϊκή σε παγκόσμια, διεθνή. Δείχνει έτσι ότι δεν ιδρύει μια νέα θρησκεία αλλά ανανεώνει την ήδη υπάρχουσα. Με αυτή τη φράση γίνεται το πέρασμα από την ηθικολογία (ιουδαϊκός νόμος) στην οντολογία (ο ίδιος ο Χριστός είναι η ανανέωση του νόμου). Προφανώς δεν ήταν ο ιδρυτής της χριστιανικής θρησκείας, δεν ισχυρίστηκε κάτι τέτοιο. Γι’ αυτό και οι απολογητές των πρώτων αιώνων μιλάνε για χριστιανούς προ Χριστού. Ο χριστιανισμός έγινε νέα θρησκεία εκ των πραγμάτων όταν ο Ιουδαϊσμός εξακολούθησε να εφαρμόζει το νόμο έτσι όπως ήταν παραδεδομένος στην ΠΔ. 

Αυτά τώρα μπορεί να σου φαίνονται ανούσια αλλά στα λέω για να καταλάβεις ότι υπάρχει εσωτερική συνέπεια στην θρησκεία που δεν γίνεται αντιληπτή εξετάζοντας μόνο τα ιστορικά δεδομένα αλλά το πνευματικό περιεχόμενο. Το αν είναι αλήθεια δεν με απασχολεί καθόλου. Η συνέπεια όμως αυτή η εσωτερική μου λέει ότι ακόμα και αν δεν είναι αλήθεια τα περισσότερα από τα ιστορικά δεδομένα , αυτό δε σημαίνει ότι δεν υπάρχει αλήθεια στη θρησκεία. Η θρησκεία δίνει απαντήσεις σε ερωτήματα που αφορούν τον άνθρωπο και τον κόσμο. Τι είδους ερωτήματα της θέτουμε? Δε θα σου απαντήσει ποτέ τι βούτυρο να πάρεις από το σουπερμάρκετ.

Τα λέω αυτά γιατί το κείμενο σου είναι πολύ καλή φάση αλλά κατά βάθος επεκτείνεται (ή μπορεί να επεκταθεί) στην κριτική του θρησκευτικού φαινομένου. Νομίζω ότι η κριτική αυτή πρέπει να γίνεται με διείσδυση στο νόημα της και όχι στα εξωτερικά της γνωρίσματα. Ο Χριστόδουλος δεν είναι πχ ο κατάλληλος για να ξεκινήσεις την κριτική σου στο χριστιανισμό.

Θέλω να πω, στην πραγματικότητα εννοείται ότι δεν μπορεί να αποδειχθεί η ιστορικότητα του Ιησού. Οκ, καί ?

Φιλικότατα και ρεσπέκτ εννοείται
συγνώμη για το παραλήρημα :)


Η απάντηση στην παρέμβαση

Αγαπητέ φίλε, καθόλου παραληρηματική δεν θα χαρακτήριζα την τοποθέτησή σου, αντίθετα συνοπτική θα έλεγα ότι είναι, μπροστά στο πλήθος των ερωτημάτων που τίθενται σε κάθε σκεπτόμενο άνθρωπο. Εγώ, όπως προανέφερα, μόνο παρατηρήσεις μπορώ να διατυπώσω σε μερικά σημεία του κειμένου σου, επειδή πολλά από αυτά τα αντιμετωπίζω με άλλη λογική ή όπως λες κι εσύ «ορθολογικά» - εγώ θα έλεγα πιο απλά «με λογική». Παρακάμπτω τώρα τα πολλαπλά ερωτήματα, ποια σχέση είναι δυνατόν να υπάρχει μεταξύ «θεολογίας» και της οποιασδήποτε λογικής και της επιστήμης γενικότερα, πέρα από μια τυπική απομίμηση λογικών βημάτων, στα οποία παρατίθενται κυκλικά ως επιχειρήματα αυτά που είναι να αποδειχτούν.

Κι επειδή συχνά σ’ αυτό το σημείο εισάγονται τα εφευρήματα της «επιφοίτησης» και της «θεοπνευστίας», να σου υπενθυμίσω ότι οι ψυχιατρικές κλινικές είναι γεμάτες από Μεγαλέξαντρους, Ναπολέοντες και Κολοκοτρώνηδες. Να είσαι βέβαιος λοιπόν ότι οι γνωστοί «προφήτες» και «θαυματοποιοί» που κυκλοφορούσαν την παλιά εποχή ελεύθεροι, στο βαθμό που δεν ήταν συνειδητοί απατεώνες, θα βρίσκονταν σήμερα με χάπια, υπό προστασία και φύλαξη σε κάποιο άσυλο.

Λοιπόν:

1. Γράφεις: «Τι κερδίζω αν δείξω ότι δεν υπήρξε...» Φυσικά, το αν υπήρξε ο Ιησούς ή οτιδήποτε άλλο σχετικό, αποτελεί προσπάθεια να γίνει ευρύτερα κατανοητό ότι μια θρησκεία, η οποία στηρίζεται σε εφευρημένα γεγονότα και συνονθύλευμα περισυλλεγμένων ηθικοπλαστικών κανόνων και η οποία επεβλήθη δια της βίας από τους Ρωμαίους (Γότθους) στρατηγούς, με στόχο να συγκρατήσει την παραπαίουσα αυτοκρατορία, επέζησε της διάλυσης αυτής της αυτοκρατορίας και ο εκκλησιαστικός μηχανισμός που προέκυψε από αυτή, καταδυνάστευσε την ευρωπαϊκή και ευρύτερη ανθρωπότητα και καθυστέρησε τις πολιτισμικές και επιστημονικές εξελίξεις για πολλούς αιώνες.

Επίτηδες έγραψα μια τόσο μακρά πρόταση για να συμπεριλάβω σ’ αυτή όλη την ιστορική εξέλιξη 17 αιώνων. Εννοείται, κατά πάσα βεβαιότητα θα είχαν συμβεί ακριβώς τα ίδια, αν ο Κωνσταντίνος (Constantinus Flavius Valerius Aurelius) είχε επιλέξει τον μιθραϊσμό αντί του χριστιανισμού ως επίσημη θρησκεία του ρωμαϊκού κράτους και σήμερα ο Χριστόδουλος θα ήταν επικεφαλής των Ελλήνων ορθοδόξων μιθραϊστών, αυστηρός τιμητής για κάθε ντόπιο και ξένο εχθρό του «ελληνο-μιθραϊκού πολιτισμού».

Δεν πρόκειται λοιπόν ειδικότερα για το χριστιανισμό, αλλά για το φαινόμενο της θρησκείας που αξιοποιείται προς έλεγχο των ανθρώπων και των κοινωνιών - παλαιότερα ίσως εξ ανάγκης, αφού δεν υπήρχε επιστημονική γνώση και ευχέρεια αυτοδιάθεσης των ανθρώπων, σήμερα όμως καταχρηστικά, αφού υπάρχει επιστημονική γνώση και δια της παιδείας μπορεί να απεξαρτηθεί ο άνθρωπος από δεισιδαιμονίες και θεοφοβίες.

Και ειδικότερα τώρα για το χριστιανισμό, οι λεγόμενοι «πατέρες» της Εκκλησίας έπεισαν τους Ρωμαίους (Γότθους) στρατηγούς και επέβαλαν στο λαό μια πίστη, η οποία εξασφαλίζει ζωή μετά θάνατον, κάνει το ένα κάνει το άλλο. Μέχρι και στημένα θαύματα οργανώνονται μέχρι των ημερών μας με δήθεν ασθενείς για να αποδείξουν ότι οι «πιστοί» ωφελούνται από τη νέα, την «αληθινή» θρησκεία. Αν έλεγαν στον κόσμο τότε αυτά που γράφεις εσύ τώρα, προφανέστατα θα μετατρεπόταν η «χριστιανική διδασκαλία» σε επιθεώρηση θεάτρου! Οι άνθρωποι είχαν ιατρικές και διατροφικές ανάγκες και προσέτρεχαν, όπως και τώρα πολύ συχνά, στον πρώτο θαυματοποιό ή δάσκαλο που τους υποσχόταν τον «ουρανό με τα άστρα».

Τα επιχειρήματά σου που καταλήγουν στο «ε, και;» σημαίνει σε απλή γλώσσα, τώρα σας πιάσαμε κορόιδα, «γίνατε» χριστιανοί δια του νηπιοβαπτισμού, δεν πάτε να λέτε πλέον ό,τι θέλετε;

2. Γράφεις «Ορθολογικός τρόπος σκέψης...» κλπ.: Γνωρίζω την αντιπαράθεση πίστης και ορθολογισμού και έχω μια απλούστατη απάντηση: με την πίστη καμία επιδημία (χολέρα, πανούκλα, τύφος, ευλογιά, φυματίωση κλπ.) δεν γιατρεύτηκε, με τον ορθολογισμό εξαλείφθηκαν αυτές οι φοβερές ασθένειες που θέριζαν τους ανθρώπους κατά εκατομμύρια. Τις εποχές της υποχρεωτικής πίστης οι άνθρωποι ζούσαν κατά μέσο όρο κάπου 35-40 χρόνια, σήμερα, στην εποχή του ορθολογισμού, ζουν γύρω στα 80. Και όπου είναι ακόμα χαμηλός ο μέσος όρος ζωής, εκεί ακριβώς επικρατεί η «πίστη» σε θεούς και δαίμονες και η αγωνία για τη μετά θάνατον ζωή.

Αυτά και μόνο αρκούν για να φανεί η ανωτερότητα του ορθολογισμού από οποιαδήποτε άλλη αντιμετώπιση της ζωής και του κόσμου. Αν κάποιος επιλέγει για την προσωπική ζωή του τις δεισιδαιμονίες και την υποταγή σε κάποιους υπερφυσικούς νόμους, με γεια του με χαρά του. Αλλά έξω στην κοινωνία θα περιθωριοποιηθεί και θα περάσει στην αρμοδιότητα των κοινωνικών λειτουργών. Παλιά που ζούσαν και εργάζονταν οι άνθρωποι στους αγρούς ή στη θάλασσα, ίσως να μην ήταν απαραίτητος και πολύς ορθολογισμός (αν και αμφιβάλλω), αλλά στις μέρες μας δεν νομίζω ότι χρειάζεται επιχειρηματολογία.

3. Γράφεις «(με τα λόγια του) επεκτείνει τη θρησκεία από ιουδαϊκή σε παγκόσμια, διεθνή»: Πρόκειται φυσικά για αυθαίρετη εικασία, θα μπορούσε καθένας να ισχυριστεί ότι και σε οποιοδήποτε άλλο σημείο των λόγων του -αν έζησε και είπε τίποτα- επεκτείνει τη θρησκεία ή την περιορίζει ή την τροποποιεί ή την αναδεικνύει ή οτιδήποτε άλλο θέλεις. Από τυχαίες αποσπασματικές κουβέντες, αν τις πάρεις σοβαρά, μπορείς να βγάλεις όποιο συμπέρασμα σε βολεύει.

Και τελικά, αν πράγματι ήταν αυτή η πρόθεση του ομιλούντος (Ιησού), να επεκτείνει δηλαδή τη θρησκεία από ιουδαϊκή σε παγκόσμια, όπως ισχυρίζεται η ακαδημαϊκή θεολογία, γιατί αργότερα διαφώνησαν ο Πέτρος με τον Παύλο, ο πρώτος που ήθελε τοπική και εθνική διάδοση της διδασκαλίας και ο δεύτερος (ο ξένος) που ήθελε διεθνή; Και σκέψου ακόμα ότι η «διεθνής» θρησκεία έφτασε μόνο στα όρια της τότε ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, ποτέ δεν επεκτάθηκε στην Περσία ή σε άλλα μέρη που δεν είχε επιρροή ο ρωμαϊκός στρατός. Και αργότερα, πάλι με τα όπλα έφτασε η «αληθινή θρησκεία» στην Αμερική ή στις ευρωπαϊκές αποικίες, στην Αφρική και Ασία.

Μα, αν οι εγγύτεροι μαθητές του δεν μπόρεσαν να ξεχωρίσουν τι είπε και τί εννοούσε ο δάσκαλός τους, γιατί είναι σήμερα σε θέση κάποιοι, έστω θεολόγοι, να κρίνουν αυθεντικά τί εννοούσε; Και γιατί να μην θεωρηθεί έγκυρη η δική μου εκδοχή ή κάποια άλλη ή άλλες που θα «διαβάσει» ένας τρίτος σε αυτά τα λόγια; Τα ίδια ισχύουν για τη φράση σου «Με αυτή τη φράση γίνεται το πέρασμα από την ηθικολογία στην οντολογία...»

Η διδασκαλία του μεγάλου απευθυνόταν, αν υποθέσουμε ότι ο ίδιος ήταν ιδιοφυής, σε αγράμματους ανθρώπους, ψαράδες, αγρότες κλπ. και γι’ αυτό δεν είναι δυνατόν να τους μιλούσε αινιγματικά και με υπονοούμενα. Τα λεγόμενά του πρέπει λοιπόν να εκλαμβάνονται αυτολεξεί. Αυτό ακριβώς υποστηρίζουν εξ άλλου οι μεγάλοι «πατέρες» του χριστιανισμού, αναφέρω εδώ μόνο τους Αυγουστίνο και Βασίλειο. Και είναι πολύ φτωχά αυτά τα λεγόμενα, όπως περιέχονται στα θεόπνευστα ευαγγέλια. Ηθικολογίες μεσαίου επιπέδου είναι, σε σύγκριση με τα λόγια του Σωκράτη, του Επίκουρου, του Ζήνωνα, του Επίκτητου ή άλλων αρχαίων δασκάλων.

Όπως διαπιστώνει οποιοσδήποτε εύκολα, δεν λέει τίποτα ο Ιησούς, ούτε και υπονοεί, για την τέχνη  και τις επιστήμες, για τη λογοτεχνία και το θέατρο, για τον αθλητισμό. Τα πάντα περιστρέφονται στη βελτίωση τής, μάλλον, προβληματικής συλλογικής ηθικής των Ιουδαίων, με απειλές τιμωρίας, με υποσχέσεις για παραδείσους κ.ο.κ., διανθιζόμενα αυτά με, κυρίως, διατροφικά και ιαματικά «θαύματα». Και εξ αυτών προκύπτει και το διαχρονικό μίσος των Ιουδαίων και των χριστιανών «πατέρων» κατά του Ελληνισμού: είναι ο φθόνος προς τον ευημερούντα, μορφωμένο γείτονα που (άκου θράσος!) ασχολείται με τέχνες, επιστήμες, γράμματα και αθλητισμό, ενώ «εμείς» εδώ πεινάμε και υποφέρουμε από τις κακουχίες της ερήμου. Εμπρός, λοιπόν, εξίσωση προς τα κάτω! Πίσω στις παραδόσεις που λέει και ο Χριστόδουλος... Κάθε μέρα τα ζούμε αυτά στον επαγγελματικό μικρόκοσμο και στην κοινωνία.

Δεν είναι καθόλου περίεργο αυτό: πείνα, ασθένειες και ξένη κατοχή αντιμετώπιζαν οι Ιουδαίοι, τέτοια θαύματα απαιτούσαν οι «πιστοί». Δεν είχαν έλλειψη τεχνών και επιστημών, γιατί ποτέ δεν ανέπτυξαν -εκείνα τα χρόνια- τέτοιες δραστηριότητες. Οι πληροφορίες για θαύματα με πολλαπλασιασμό των ψαριών και με ίαση ασθενών διαδίδονταν χωρίς δυνατότητα επιβεβαίωσης, από στόμα σε στόμα. Η εκδίωξη των κατακτητών (Ρωμαίοι) δεν είχε νόημα να διαδοθεί, γιατί οι Ρωμαίοι ήταν και την επόμενη μέρα εκεί. Επινοήθηκε λοιπόν το «τα του Καίσαρος τω Καίσαρι» και καθάρισαν - οι θεολόγοι, όχι ο Ιησούς, γιατί αμφιβάλλω να είπε τέτοιο πράγμα. Θα τον λιθοβολούσαν επί τόπου, αν το έλεγε!. Μάλλον οι μεταγενέστεροι θεολόγοι το πρόσθεσαν, όταν ήταν απαραίτητη η σύγκλιση με τη ρωμαϊκή εξουσία. Που σημαίνει, σε απλά ελληνικά, καιροσκοπείτε και υποταχθείτε στους Ρωμαίους.

4.  Γράφεις: «Προφανώς δεν ήταν ο ιδρυτής της χριστιανικής θρησκείας, δεν ισχυρίστηκε κάτι τέτοιο»: Μα ούτε για «αγία τριάδα» ισχυρίστηκε κάτι και παρ' όλα αυτά καθιερώθηκε το σχήμα. Ούτε και για ιδιαίτερο ρόλο της μητέρας του εισηγήθηκε κάτι και παρ' όλα αυτά αυτή έχει καθιερωθεί ως υπεραγία, αειπάρθενος κλπ., ούτε για ιερά κειμίλια, κόκαλα, τρίχες, νύχια, παντόφλες (φανταστικών) αγίων είπε τίποτα κλπ. Άλλη μια απόδειξη ότι καθείς από τους κατασκευαστές της θρησκείας ισχυρίζεται ό,τι τον βολεύει για να κερδίσει εντυπώσεις, οπαδούς και χρήμα. 

5. Γράφεις: «Ο Χριστόδουλος δεν είναι ο κατάλληλος για να ξεκινήσεις την κριτική σου στο χριστιανισμό». Ο Χριστόδουλος μπορεί να μην είναι υπόδειγμα χριστιανού προς επίδειξη αλλά είναι το σύνηθες δείγμα των υποκριτών ανθρώπων που παράγονται από έναν μηχανισμό με αποκλειστικό στόχο τον πλουτισμό και την επέκταση της πολιτικής επιρροής.

Και δεν είναι σημερινό φαινόμενο ο Χριστόδουλος, έχουν περάσει παρόμοιοι πάπες και πατριάρχες, επίσκοποι και καρδινάλιοι, παπάδες και πάστορες... Η συντριπτική πλειοψηφία, πάντως! Ως γνώστης των κειμένων και των παρασκηνίων θα ξέρεις αυτό που γράφτηκε πριν από 4-5 χρόνια από έγκριτο φιλόσοφο-θεολόγο. Λίγο πριν πεθάνει ένας μεγαλόσχημος Έλληνας «ποιμενάρχης» είπε στον στενό συνεργάτη του, επίσης κληρικό: «Εγώ δεν είχα μυαλό για να σπουδάσω, δεν είχα γνωριμίες και χρήματα για επιχειρήσεις, μπήκα στην Εκκλησία και με τις ιστορίες του Χριστούλη, έζησα σαν πρίγκιπας...» (Χρ.Γιανναράς στην «Καθημερινή»).

Αλλά σίγουρα δεν εξαντλείται το θέμα, πολύ λιγότερο αφού έχουμε τελείως διαφορετική σκοπιά επιχειρηματολογίας.

Άλλοι είναι μέσα και αγωνίζονται να περισώσουν το οικοδόμημα και τον πλούτο που δημιουργεί και άλλοι είναι απ’ έξω και το μόνο που ζητούν είναι, να μην τους ενοχλεί αυτός ο μηχανισμός στην καθημερινή ζωή τους (βαφτίσια, γάμους, κηδείες, σχολείο, παρελάσεις, λειτουργίες με μεγάφωνα και καμπανοκρουσίες, δημόσια ζωή με παρουσία μαυροντυμένων κ.λπ.) και να μην εισπράττει από τους φόρους! Ας κάνει με τους «πιστούς» του ό,τι θέλει. 

Και φυσικά, παραμένουμε πάντα φιλικά! 



(Στέλιος Φραγκόπουλος, Stelios Frangopoulos)