21 October 2012

H επιστροφή των μαρμάρων... για αλλαγή θέματος!

Η εφημερίδα Καθημερινή δημοσίευσε στις 18/9/2012, πριν από ένα μήνα, μια επιστολή του αρχιμανδρίτη κ. Κιλίφη, ο οποίος δεν θίγεται από την οικονομική κρίση, αφού μισθοδοτείται από το κράτος χωρίς τις περικοπές που υφίστανται οι υπόλοιποι εργαζόμενοι, και ασχολείται πάλι με τα μάρμαρα του Παρθενώνα. Έγραψα μετά από μερικές μέρες μια απαντητική επιστολή στην εφημερίδα, η οποία δεν δημοσιεύτηκε μέχρι τώρα — ίσως συμβεί αυτό αργότερα κάποια μέρα. Παραθέτω εδώ και τα δύο κείμενα και ας δημοσιεύσει η Καθημερινή την επιστολή μου όποτε θέλει, ας μη την δημοσιεύσει και καθόλου!

H επιστροφή των μαρμάρων
Η επιστολή του κ. Κιλίφη
Η δική μου επιστολή
Kύριε διευθυντά,
Όταν ο Παρθενώνας χτιζόταν μετα­ξύ 447 και 432 π.X., οι μετόπες, οι ζωφόροι και τα αετώματα, δημιουρ­γήθηκαν για να τον διακοσμήσουν. Yπήρχαν 92 μετόπες (32 σε κάθε πλευρά και 14 σε κάθε άκρο). H βόρεια πλευρά είχε σκηνές από τον Tρωικό Πόλεμο, η νότια τη μάχη των Eλλήνων και των Kενταύρων, η ανατολική τις μάχες των Θεών και των Γιγάντων και η δυτική τη μάχη των Eλλήνων και των Aμαζόνων.
Το 1799, ο Thomas Bruce Elgin, διορίστηκε πρέσβης της Bρετανικής Aυτοκρατορίας στην Kωνστα­ντινού­πολη. Zήτησε, λοιπόν, την άδεια από τους Tούρκους να πάρει έργα της Aρχαίας Eλληνικής Tέχνης για να διακοσμήσει μ’ αυτά το σπίτι του στο Broom Hall της Σκωτίας. Ο σουλτάνος, Σελίμ ο 3ος, έβγαλε φιρμάνι το 1801, με το οποίο έδινε την άδεια στον Έλγιν να πάρει οτιδήποτε του άρεσε! H λεηλασία του Παρθενώνα ξεκίνησε αμέσως!
Τα γλυπτά άρχισαν ν’ απομα­κρύ­νονται από τον ναό και τα πρώτα μεταφέρθηκαν, από Bρετανούς ναυτικούς, μαζί με πο­σότητες όπλων, στις 21 Δεκεμβρίου 1801 με το πλοίο «Mentor».
Tο 1810, ο Έλγιν φόρτωσε το τε­λευταίο μέρος της λείας του από τον Παρθενώνα στο πολεμικό πλοίο «Ύδρα» και το 1817, δύο ακόμη πολεμικά πλοία «Tάγος» και «Δο­ρυφόρος», φορτώθηκαν με ταφό­πλακες, χαλκώματα κι εκατοντάδες αμφορείς. Τα Mάρμαρα του Παρ­θενώνα, τα οποία εκτίθενται στο Bρετανικό Mουσείο, έχουν πυροδο­τήσει μια μεγάλη διαμάχη για την οποία, λίγοι ενημερωμένοι άνθρω­ποι, οποιασδήποτε εθνότητας, αδιαφορούν. Τα Mάρμαρα πρέπει να επιστραφούν στην πατρίδα μας, γιατί αποτελούν μέρος του Παρθε­νώνα και ανήκουν σ’ αυτόν!
(click)
Eπιπλέον, είναι κομμάτι της πλού­σιας ιστορίας της Eλλάδας η οποία, ανήκει στους Έλληνες και όχι στους Bρετανούς.
Ποια θα ήταν η θέση της βρετανι­κής κυβέρνησης αν, τα μισά από τα βασιλικά κοσμήματα, που φυλάσ­σονται στον Πύργο του Λονδίνου κλέβονταν από τους Έλληνες και τοποθετούνταν σ’ ένα μουσείο στην Aθήνα και η Eλληνική Kυβέρνηση αρνούνταν να τα επιστρέψει;
Eίναι λοιπόν, αδιανόητο να τελού­νται οι Oλυμπιακοί Aγώνες στην Aγγλία με κλεμμένο τον πολιτισμό της Eλλάδας!
Zητείται και απαιτείται η επι­στροφή στην Eλλάδα των Mαρμάρων και των Γλυπτών της πολιτιστικής μας κληρονομιάς! Iδιαίτερα το απαιτούμε κι εμείς οι Πεντελιώτες, γιατί τα μάρμαρα αυτά είναι βγαλμένα από τα σπλάγ­χνα του ιστορικού βουνού της ιστο­ρικής Πεντέλης.
Tιμόθεος Kιλίφης
Aρχιμανδρίτης I. M. Πεντέλης
Kύριε διευθυντά,
Είδα την επιστολή του αρχιμανδρίτη κ. Τιμ. Κιλίφη στο φύλλο σας της 18ης Σεπτεμβρίου και σκέφτηκα ότι, μέσα σ’ αυτή την ατμό­σφαιρα κρίσης και σκληρών μισθολογικών περικοπών, φοροδιαφυγής και παράνομων επιδομάτων και συντάξεων, την ώρα που απολύονται οι νέοι και καταφεύγουν για εργασία στο εξωτερικό, βρέθηκε επιτέλους κάποιος από τον εκκλησιαστικό μηχανισμό, με την τεράστια ακίνητη περιου­σία, να πει καθαρές κουβέντες! Δυστυχώς, ο κ. Κιλίφης ζει σε άλλη δεκαετία, οπότε θυμή­θηκε τα μάρμαρα του Παρθενώνα που εξαγό­ρασε από τους Οθωμανούς ο Έλγιν και βρί­σκονται τώρα στο Λονδίνο…
Α πούμε λοιπόν κάτι και για τα μάρ­μαρα των ναών της Ακρόπολης και άλλων αρχαιολογικών χώρων, αφού του αρέσει το θέμα.
Έχει προσέξει ο κ. Κιλίφης την εξωτερική και εσωτερική όψη του ναΰδριου δίπλα στη Μητρόπολη Αθηνών, ότι εκεί έχουν χρησιμο­ποιηθεί αρχαίες πλάκες με ανάγλυφες παρα­στάσεις, κακοποιημένες με μεσαιωνικά θρη­σκευτικά σύμβολα πάνω στα πρόσωπα; Ήξερε ότι αυτά προέρχονται από αρχαιολογι­κούς χώρους, μερικά δε από την Ακρόπολη; Αν το ήξερε, τι έκανε για να επανέλθουν αυτά στο φυσικό τους χώρο ή έστω σε ένα μουσείο;
Μήπως θα έπρεπε η ποθούμενη επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα να αρχίσει με αυτά που βρίσκονται σε απίστευτο αριθμό σε ναούς στον αρχαιολογικό χώρο της Ακρόπο­λης, οι οποίοι έχουν έτσι κι αλλιώς μηδενική επισκεψιμότητα; Στην Ακρόπολη μετατράπη­καν σε χριστιανικούς ναούς ο Παρθενώνας (ως ναός της «Αγίας του Θεού Σοφίας» αρ­χικά και «Παναγιάς της Αθηνιώτισσας» αργό­τερα) και το Ερεχθείο (ως ναός του «Σωτήρος Χριστού»). Ανάμεσά τους κτίστηκε ναός της «Αγίας Τριάδας», ενώ τα Προπύλαια διαμορ­φώθηκαν σε ναό των «Αρχαγγέλων». Κατά την αφαίρεση των αρχαίων μαρμάρων από τους αρχαίους ναούς προηγείτο αγιασμός – για να φύγουν τα δαιμόνια και να «καθαρί­σουν» τα μάρμαρα, όπως λένε ακόμα οι κλη­ρικοί στα κατηχητικά. Υποθέτω ότι και τα μάρμαρα στο Λονδίνο θα έχουν ακόμα δαιμό­νια μέσα τους, οπότε τι θέλει ο κ. Κιλίφης να τα φέρει σε μια ορθόδοξη και καθαρή από δαιμόνια χώρα;
Να μην απαριθμήσω τώρα εδώ όλες τις κατα­στροφές και κλοπές υλικών από την Ακρό­πολη και άλλους χώρους που προκάλεσαν οι χριστιανοί (απαιτείται ογκώδες σύγγραμμα), ας περιοριστώ μόνο στο πρό­σφατο παρελθόν! Γράφει λοιπόν ο καθηγ. κ. Μανόλης Κορρές (Ελευθεροτυπία, 31/7/09), αναστηλωτής του Παρθενώνα: 
«Το 1827 οι Τούρκοι ανατίναξαν με πυρίτιδα το χορηγικό μνημείο του Θρασύλλου, στη νότια Κλιτύ της Ακροπόλεως, πάνω από το θέατρο του Διονύσου. Λίγο αργότερα ο Πι­τάκκης, ο πρώτος Έλληνας αρχαιολόγος, συ­γκέντρωσε τα υπολείμματα των μαρμάρων του Θρασυλλίου με σκοπό να τα χρησιμο­ποιήσει για την αναστήλωσή του. Το 1850 ήταν όλα έτοιμα για να αρχίσει η ανοικοδό­μησή του με τα αρχαία μάρμαρα που είχαν συγκεντρωθεί. Εξαιτίας όμως μιας μικρής διακοπής του προγράμματος αυτού λόγω οι­κονομικών δυσκολιών, τα περισσότερα αρ­χαία μάρμαρα εκλάπησαν και αφού πελεκή­θηκαν απ' όλες τις πλευρές χρησιμοποιήθηκαν στην ανακατασκευή της «Ρωσικής Εκκλησίας του Σωτήρα» στην οδό Φιλελλήνων. Σήμερα, τα μάρμαρα αυτά αποτελούν βαθμίδες, μαρ­μαροποδιές, επισκοπικό θρόνο, θωράκια, κιο­νίσκους αυτής της εκκλησίας. Όπως καταλα­βαίνετε, και το τεράστιο άγαλμα του Διονύ­σου που κάποτε έστεκε στην επίστευση του μνημείου του Θρασύλλου θα είχε καταστρα­φεί τελείως αν δεν τύχαινε να το έχει απομα­κρύνει από εκεί και να το μεταφέρει στο Λον­δίνο ο Έλγιν.»
Τελικά, κ. Κιλίφη, ο Έλγιν έσωσε πολλά γλυπτά διά της εξαγοράς και μεταφοράς...
Στυλ. Γ. Φραγκόπουλος
Δρ.Μηχανικός, Καθηγητής