Δύο μεγάλα οχυρά του παρελθόντος συνδέουν τον Μεσσηνιακό κόλπο με το Ιόνιο, οριοθετώντας έναν σημαντικό τουριστικό άξονα στο Nότο της Πελοποννήσου.
του Nίκου Λουπάκη, Καθημερινή, 17/6/2012
Έχοντας αφήσει πίσω τη Μεσσήνη και ακόμα πιο πίσω την Καλαμάτα και κρατώντας πια πορεία προς τα νότια, με τον Μεσσηνιακό κόλπο να πλησιάζει άλλοτε περισσότερο και άλλοτε λιγότερο στην αριστερή πλευρά του οδικού άξονα όπου κινείσαι, αντιλαμβάνεσαι ότι βρίσκεσαι ήδη σε μια περιοχή που δεν μπορείς να πεις ότι χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερη τουριστική αξιοποίηση. Εξαίρεση αποτελεί το -ομολογουμένως γνωστό- Πεταλίδι, που μπορεί να σου φανεί πολύβουο. Οπότε, το να έχεις ως προορισμό σου τη γραφική Κορώνη είναι μια λογική επιλογή, γιατί από τη μια έχει υπολογίσιμη τουριστική υποδομή και από την άλλη παρέχει αρκετές εναλλακτικές προτάσεις σε μικρότερη ή μεγαλύτερη απόσταση από αυτήν, ανάλογα με το πόσο ήσυχα θέλεις να περνάς τις διακοπές σου.
Εξάλλου, στην άλλη άκρη του τρίτου «ποδιού» της Πελοποννήσου μάς περιμένει η Μεθώνη, με την πλούσια ιστορία της, και τα νησάκια Οινούσσες, σε μικρή απόσταση από την ακτή, που προσφέρονται για όσους έχουν οικολογικές-εξερευνητικές ανησυχίες. Ανάμεσά τους, μας περιμένουν μερικές από τις πιο όμορφες παραλίες της χώρας μας.
ΚΟΡΩΝΗ
Φτάνοντας στην Κορώνη, το πιθανότερο είναι ότι αγνοείς πως κάποτε η πόλη δεν ήταν εδώ, αλλά καμιά εικοσαριά χιλιόμετρα βορειότερα, στο Πεταλίδι. Στα βιβλία της Ιστορίας μπορούμε να διαβάσουμε ότι οι κάτοικοι της πρωτοβυζαντικής Κορώνης ήρθαν εδώ, στην αρχαία Ασίνη, γύρω στον 7ο - 8ο αιώνα, κατά πάσα πιθανότητα για να προφυλαχθούν από τις επιδρομές των Σλάβων και των Αράβων. Το σημερινό της όνομα προέρχεται, κατά μία εκδοχή, από τον πρώτο οικιστή της, τον Επιμηλίδη, που καταγόταν από την Κορώνεια της Βοιωτίας, και κατά μία άλλη από κάποια χάλκινη «κορώνη» (κουρούνα-νόμισμα), που βρέθηκε στα θεμέλια του τείχους της ακρόπολης.
Σήμερα, τα παλιά, περιποιημένα διώροφα σπίτια με τα -πολλές φορές- περίτεχνα μπαλκόνια και τις όμορφες κεραμοσκεπές, εκτός από το ότι δημιουργούν την αίσθηση της γραφικότητας, αποτελούν και ενδείξεις των περασμένων μεγαλείων... Εστω και αν σε μεγάλο βαθμό τα μεγαλεία αυτά προϋπήρξαν των οικοδομημάτων.
Η αρχή της μεγάλης ακμής της Κορώνης τοποθετείται γύρω στον 13ο αιώνα, όταν η πόλη περνά στα χέρια των Βενετών, που φροντίζουν να χτίσουν το μεγάλο κάστρο, το οποίο σήμερα αποτελεί έναν «απλό» πόλο έλξης επισκεπτών, αλλά κάποτε ήταν το οχυρό που επιτηρούσε τις θαλάσσιες γραμμές και προστάτευε τους κατοίκους της πόλης. Μια ματιά στο χάρτη είναι αρκετή για να αντιληφθούμε τη στρατηγική θέση της Κορώνης, ενώ κοιτώντας το κάστρο αντιλαμβανόμαστε, το πλεονέκτημα που προσέφερε στους αμυνομένους η υπερυψωμένη θέση του.
Από εκεί ψηλά μπορεί κανείς να απολαύσει τη θέα προς τον Μεσσηνιακό αλλά και προς την ίδια την Κορώνη. Για να φτάσεις εκεί, πρέπει προηγουμένως να έχεις περπατήσει σε στενά δρομάκια και να έχεις ανέβει τα σχετικά σκαλοπάτια (για όσους αποφεύγουν την πεζοπορία ή δεν έχουν διαθέσιμο χρόνο υπάρχει πρόσβαση και με αυτοκίνητο), σε μια διαδρομή που ξεκινά από το μόλο και καταλήγει στην κεντρική πύλη του κάστρου. Από αυτήν μπαίνεις σε έναν άλλο κόσμο, αυτόν που κάποτε «φιλοξενούσε» το σύνολο του οικισμού. Αξίζει να σημειωθεί ότι το κάστρο κατοικείται και σήμερα. Πρόκειται μάλιστα για ένα από τα λίγα κατοικημένα κάστρα της Ελλάδας.
Η βόλτα στα καλντερίμια του κάστρου σε πηγαίνει αιώνες πίσω, αφού στο δρόμο σου συναντάς τμήματα τόσο του βυζαντινού κάστρου που προϋπήρχε όσο και της αρχαίας οχύρωσης. Τα ερείπια του ναού της Αγίας Σοφίας, το νεκροταφείο με το ναό του Αγιου Χαράλαμπου και το παλαιοημερολογίτικο γυναικείο μοναστήρι του Προδρόμου είναι τα βασικά αξιοθέατα του λόφου του κάστρου. Επίσης, σε πολλά σημεία υπάρχουν υπόγειες θολωτές δεξαμενές, κατασκευασμένες από πελεκημένους ογκόλιθους, που τροφοδοτούσαν με νερό τους αποκλεισμένους, σε περιόδους πολιορκίας. Εξω από το κάστρο, στη νότια πλαγιά του υψώματος, βρίσκεται η εκκλησία της πολιούχου Ελεήστριας, που εγκαινιάστηκε το 1900 και έχει συνδέσει την ύπαρξή της με την εύρεση της αντίστοιχης «θαυματουργής» εικόνας.
Η αμφιθεατρικά χτισμένη Κορώνη δεν παύει να σε κάνει να νομίζεις ότι βρίσκεσαι σε νησί καθώς περπατάς στα δρομάκια της. Ο περίπατος στο λιμάνι με τις ψαρόβαρκες επιβεβλημένος, ενώ με το αυτοκίνητο μπορείς να απομακρύνεις προς τις γύρω παραλίες. Από τα Βουνάρια, που τα συναντάμε στα βόρεια, σε απόσταση περίπου δέκα χιλιομέτρων, μέχρι την Κορώνη υπάρχουν αρκετά «κρυφά» αμμουδερά κολπάκια και τέσσερις μεγάλες, επίσης αμμουδερές, παραλίες (Περούλια, Γαργαρού, Αγία Τριάδα και Αγιος Ιωάννης), που σε γενικές γραμμές είναι άγνωστες στο ευρύ κοινό, καθότι απουσιάζει η σχετική σήμανση. Σημειώστε μάλιστα ότι στην παραλία του Αγ. Ιωάννη είναι εύκολη η πρόσβαση με το αυτοκίνητο. Τεράστια και η μάλλον πολύβουη παραλία του Ζάγγα, που «αγγίζει» τη νότια πλευρά του οικισμού και το κάστρο, εκτείνεται δε σε μήκος που ξεπερνά τα 2 χιλιόμετρα.
ΦΟΙΝΙΚΟΥΝΤΑ
Για τη Φοινικούντα θα έλεγε κανείς ότι δεν χρειάζονται συστάσεις. Αρκετά γνωστό θέρετρο, με ευρύτατη υποδομή, στηρίζει τη φήμη της στη μεγάλη και όμορφη παραλία που αποτελεί εδώ και χρόνια πόλο έλξης τουριστών, που την κατακλύζουν κάθε χρόνο. Οφείλει το όνομά της στους Φοίνικες, που κατά την πρωτοελλαδική περίοδο ίδρυσαν ένα διαμετακομιστικό κέντρο για την εξυπηρέτηση των εμπορικών τους δραστηριοτήτων. Είναι ο «Φοινικούς λιμήν», που αναφέρει ο Παυσανίας, ο οποίος πέρασε από εκεί καθώς πήγαινε από την Κορώνη στη Μεθώνη, γύρω στο 155-160 μ.Χ.
Στη σύγχρονη εποχή, η Φοινικούντα ξεκίνησε την «καριέρα» της ως ψαροχώρι, αλλά τα φυσικά της προσόντα δεν άργησαν να την κάνουν διάσημη και να οδηγήσουν στην τουριστική αξιοποίησή της. Με αφετηρία την Κορώνη, θα χρειαστείτε περίπου 20 λεπτά για να φτάσετε εδώ, καθώς η απόσταση δεν είναι μεγάλη, αλλά και ο δρόμος, στο μεγαλύτερο κομμάτι του, είναι σχετικά καινούργιος.
Αν θέλετε κάτι πιο ήσυχο, ο κεντρικός επαρχιακός δρόμος προσφέρει διεξόδους προς διάφορες μικρές παραλίες, όπως το Μαράθι και το Τσαπί, με την προϋπόθεση φυσικά ότι είστε διατεθειμένοι να οδηγήσετε λίγο παραπάνω και κάποιες φορές να κινηθείτε σε χωματόδρομους. Πάντως, ο δρόμος για το Τσαπί είναι πλέον πλήρως ασφαλτοστρωμένος, ενώ οι Λάμπες, η άλλη αξιόλογη παραλία που συναντάμε στο δρόμο προς Μεθώνη, βρίσκεται πολύ κοντά στον κεντρικό δρόμο.
ΜΕΘΩΝΗ
Το μικρό οκτάγωνο μπούρτζι, που στέκει λίγες δεκάδες μέτρα μακριά από το κυρίως κάστρο της Μεθώνης, αποτελεί σήμα κατατεθέν της μικρής πόλης, με έναν τρόπο αντίστοιχο που το Μπούρτζι του Ναυπλίου αποτελεί σύμβολο της πρώτης πρωτεύουσας της Ελλάδας. Χτισμένο από τους Τούρκους κατά τον 15ο αιώνα, χρησίμευσε, όπως άλλωστε και κάθε μπούρτζι, άλλοτε ως οχυρό και άλλοτε ως φυλακή, για να καταλήξει σήμερα αντικείμενο έμπνευσης για επαγγελματίες και ερασιτέχνες φωτογράφους.
Το κυρίως κάστρο είχε χτιστεί δύο αιώνες νωρίτερα, από τους Ενετούς, που φρόντισαν να αξιοποιήσουν τις γεωμορφολογικές ιδιαιτερότητες της περιοχής διαμορφώνοντας μια τυπική καστροπολιτεία. Βλέπετε, η μοίρα έστειλε το φυσικό λιμάνι της Μεθώνης πάνω στη ρότα των πλοίων που συνέδεαν τη Δύση με την ευρύτερη Ανατολή, γεγονός που είχε εκτιμηθεί από αρχαιοτάτων χρόνων, αφού η μικρή πόλη αναφέρεται ως Πήδασος από τον Όμηρο.
Ο μικρός επίπεδος οικισμός θα σας χαρίσει κάποιες ιδιαίτερες στιγμές αν κάνετε μια βόλτα στο εσωτερικό του, όπου μεταξύ άλλων θα ανακαλύψετε και το Καποδιστριακό σχολείο (η σημερινή Μεθώνη χτίστηκε στη βάση του πρώτου ρυμοτομικού σχεδίου του ελληνικού κράτους, που εκπονήθηκε από τον γαλλικό στρατό, το 1829).
Ομως, αυτό δεν συγκρίνεται με τον περίπατο στο κάστρο, όπου, βλέποντας τον παλαιοχριστιανικό γρανιτένιο κίονα (γνωστό ως «στήλη του Mοροζίνι»), τα ερείπια των τουρκικών λουτρών, του «σπιτιού του Ιμπραήμ» και του ναού της Αγίας Σοφίας, αλλά και την εκκλησία της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, η οποία υπήρξε καθολική εκκλησία, τζαμί και -σήμερα- ορθόδοξη εκκλησία, θα έχετε πάρει μια γεύση και της πολυτάραχης ιστορίας της Μεθώνης, που άλλαξε πολλές φορές χέρια, περνώντας την πιο δύσκολη φάση της το 1500 μ.Χ., όταν καταστράφηκε από τους Τούρκους.
Απολαυστική λοιπόν από το κάστρο η θέα προς το Ιόνιο και το μικρό νησιωτικό σύμπλεγμα των Οινουσσών, σε μικρή απόσταση στα νότια. Παραλία και κάστρο έχουν τα προσόντα να σας κρατήσουν κοντά τους μέχρι αργά το απόγευμα, για να απολαύσετε το ηλιοβασίλεμα, ενώ τα νησάκια Σαπιέντζα και Σχίζα και η βραχονησίδα της Αγίας Μαριανής, με το εκκλησάκι της Aγίας Mαρίνας, είναι πιθανό να ξυπνήσουν τον θαλασσοπόρο μέσα σας. Σημειώνουμε ότι στη Σαπιέντζα «ευδοκιμούν» τα κρι κρι, τα αιγοπρόβατα μουφλόν, οι πέρδικες και οι φασιανοί, αποτελώντας με τον τρόπο τους ένα είδος αξιοθέατου για όποιον πατήσει το πόδι του στο νησί, ενώ το ενδιαφέρον σας θα τραβήξει και το δάσος με τις κουμαριές.
Στη νότια ακτή της Σαπιέντζας ενδιαφέρον παρουσιάζει και ο πέτρινος φάρος που χτίστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα, ενώ αν θελήσετε να κολυμπήσετε υπάρχει και παραλία. Στη Σχίζα, τέλος, που είναι και το μεγαλύτερο νησάκι του συμπλέγματος, θα βρείτε ένα ενδιαφέρον σπήλαιο.
Σε μικρή απόσταση από τη Μεθώνη, 4 χλμ. βορειοανατολικά, στη θέση Παλιομοθώνη, θα βρείτε τα ερείπια του ναού του Αγίου Λέοντος, που βρίσκεται μέσα σε ελαιώνες, για να δικαιολογεί το όνομα Αγιολαίο που του έχουν δώσει οι ντόπιοι. Εξάλλου, η Μεσσηνία είναι διάσημη για τις ελιές της. Ο κατάλογος με τα αξιοθέατα της ευρύτερης περιοχής περιλαμβάνει επίσης τις κατακόμβες του Αγίου Ονούφριου, όπου μπορείτε να δείτε ταφικούς θαλάμους λαξευμένους στον πωρόλιθο, και τον σταυροειδή ναό του Αγίου Βασιλείου (10ος αι.), βόρεια της Μεθώνης επίσης, στο δρόμο προς την Πύλο.