(του Περικλή Κοροβέση, Εελευθεροτυπία - 23/04/2007)
Χούντα ετών 40. Εχει πραγματικά πεθάνει και αποτελεί ένα ιστορικό παρελθόν ή είναι ακόμα μια ζώσα πολιτική πραγματικότητα; Και εδώ υπάρχουν δύο απαντήσεις που και οι δύο είναι σωστές. Η πρώτη υποστηρίζει πως η χούντα ανήκει πλέον στην Ιστορία και ζούμε ήδη την τέταρτη δεκαετία πολιτικής ομαλότητας και αδιάλειπτης Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας. Οι θεσμοί λειτουργούν, η ελευθερία της έκφρασης είναι κατοχυρωμένη και το δικαίωμα του συνέρχεσθαι και συνεταιρίζεσθαι προστατεύεται από το Σύνταγμα. Ουδείς διώκεται για τις ιδέες του. Ολες οι πολιτικές απόψεις είναι ανεκτές και νόμιμες. Και για πρώτη φορά από την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους έχουμε μια τόσο μεγάλη περίοδο ομαλού βίου, χωρίς πραξικοπήματα ή εμφυλίους πολέμους.
Ολα αυτά είναι σωστά. Αλλά υπάρχει και η άλλη άποψη που υποστηρίζει πως η χούντα μπορεί να έχασε την πολιτική εξουσία, αλλά σαν πολιτική ιδεολογία, νοοτροπία και συμπεριφορά, αν δεν είναι ένα κυρίαρχο πολιτικό ρεύμα, είναι εντούτοις μια πολιτική πραγματικότητα παρά πολύ ισχυρή, με εμπεδωμένη εξουσία στους κρατικούς θεσμούς. Ποιοι είναι αυτοί; Μα ασφαλώς η Εκκλησία του κ. Παρασκευαΐδη, δηλαδή του προέδρου της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου. Και εδώ μια παρένθεση. Ο τίτλος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος είναι αντιποίηση τίτλου. Τέτοιος θεσμός δεν υπάρχει στην Εκκλησία της Ελλάδος, γιατί ένα τέτοιο αξίωμα είναι καισαροπαπικό. Αν υποθέσουμε πως η ΔΙΣ είναι ένα δημοτικό συμβούλιο, τότε θα είχε πρόεδρο, αλλά όχι δήμαρχο. Δηλαδή, θα ήταν πρώτος μεταξύ ίσων. Αυτά για την τάξη.
Η Εκκλησία της Ελλάδος είναι κρατικός θεσμός, όπως οθωμανικός θεσμός ήταν το Πατριαρχείο κατά τη διάρκεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Και όταν ο πατριάρχης Γρηγόριος Ε' καταδικάζει την Επανάσταση του 1821 μαζί με σχεδόν το σύνολο της Ιεραρχίας, μας αρέσει δεν μας αρέσει, το έπραξε στο πλαίσιο των καθηκόντων του. Και επειδή απέτυχε να καταστείλει την Επανάσταση, τιμωρήθηκε με θάνατο δι' απαγχονισμού, ποινή συνήθης για τους υψηλούς αξιωματούχους της αυτοκρατορίας όταν αποτύγχαναν στο έργο τους. Στο σημείο λοιπόν που η Εκκλησία της Ελλάδος είναι μια κρατική υπηρεσία, ό,τι πράττει το χρεώνεται το ίδιο το κράτος και η εκάστοτε κυβέρνηση. Το χουντικό παρελθόν του κ. Παρασκευαΐδη είναι γνωστό. Ηξερε πολύ καλά πως γίνονταν βασανιστήρια στην Ελλάδα και υποστήριζε τους βασανιστές. Το «Ποντίκι» (21.4.05) σε ένα εκτεταμένο ρεπορτάζ είχε καταδείξει όλα τα ψέματά του. Και ακόμα και σήμερα παραμένει σταθερά χουντικός. Ακόμα υμνεί τον Παττακό. Με αφορμή την έκδοση του βιβλίου του Παττακού «Οδοιπορικόν ενός στρατιώτου 90 ετών» έστειλε μια επιστολή (31.5.01) που καταλήγει: «Εύχομαι ο Δομήτωρ κύριος ημών Ιησούς Χριστός, ο δίκαιος κριτής πάντων, να σας χαρίζει πλούσια την χάριν και την ευλογία Του». Κατά τον κ. Παρασκευαΐδη, ο Ιησούς Χριστός ευλογεί τους βασανιστές. Και ενθουσιάζει τον Μίκη Θεοδωράκη που συμπαρατάσσεται μαζί του και πλένει το στόμα του κάθε φορά που μιλάει γι' αυτόν (δεν μας είπε όμως ποια είναι η κατάλληλη ιερά οδοντόκρεμα).
Τους τελευταίους μήνες, με αφορμή το βιβλίο Ιστορίας της ΣΤ' Δημοτικού, υπάρχει ένας γενικευμένος διάλογος για το τι είμαστε ως έθνος. Οι απόψεις ποικίλλουν. Είμαστε από τον Σείριο, είμαστε με αερογέφυρα κατευθείαν απόγονοι των αρχαίων, είμαστε Βυζαντινοί, είμαστε προϊόν του Διαφωτισμού κ.λπ. Λίγο αναφέρεται πως η Επανάσταση του '21 νικήθηκε κατά κράτος και το νεοελληνικό κράτος οφείλει την ύπαρξή του στην επέμβαση των Μεγάλων Δυνάμεων, που το έπραξαν από καθαρό αλτρουισμό και όχι βέβαια για τα συμφέροντά τους. Είναι γνωστός ο ανθρωπισμός των ιμπεριαλιστών και το εκπολιτιστικό τους έργο διά των γενοκτονιών στις αποικίες. Σ' αυτή τη συζήτηση δεν αναφέρθηκε καθόλου ο ρόλος που έπαιξε ο ένοπλος δωσιλογισμός στη διαμόρφωση του σύγχρονου ελληνικού κράτους, που απέδωσε και τη Δικτατορία των Συνταγματαρχών. Η «Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών» προϋπήρχε των δικτατόρων, όπως υπάρχει ακόμα και σήμερα μετά την πτώση της χούντας. Είναι η γλώσσα που κυριαρχεί στην τηλεόραση με γκεστ σταρ τον Παττακό, που δεν χάνει ευκαιρία να εμφανίζεται στα κανάλια προπαγανδίζοντας την ελληνική εκδοχή του φασισμού.
Και αυτό βέβαια δηλώνει και κάτι άλλο. Την υποχώρηση των ιδεών του Διαφωτισμού και της Αριστεράς. Αν η Αριστερά στο σύνολό της ήταν σε θέση να κάνει πολιτική, θα επηρέαζε ολόκληρη την κοινωνία και όχι μόνο τους οπαδούς της. Και αυτό το βλέπουμε καθαρά στη Γαλλία με την παρέμβαση της Ακρας Δεξιάς του Λεπέν. Τα δύο μεγάλα κόμματα που αναμετρήθηκαν χθες (οι γραμμές αυτές γράφονται πριν από τις εκλογές) ανταγωνίστηκαν σαν να έδιναν εξετάσεις στον Λεπέν.
Ολα αυτά είναι σωστά. Αλλά υπάρχει και η άλλη άποψη που υποστηρίζει πως η χούντα μπορεί να έχασε την πολιτική εξουσία, αλλά σαν πολιτική ιδεολογία, νοοτροπία και συμπεριφορά, αν δεν είναι ένα κυρίαρχο πολιτικό ρεύμα, είναι εντούτοις μια πολιτική πραγματικότητα παρά πολύ ισχυρή, με εμπεδωμένη εξουσία στους κρατικούς θεσμούς. Ποιοι είναι αυτοί; Μα ασφαλώς η Εκκλησία του κ. Παρασκευαΐδη, δηλαδή του προέδρου της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου. Και εδώ μια παρένθεση. Ο τίτλος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος είναι αντιποίηση τίτλου. Τέτοιος θεσμός δεν υπάρχει στην Εκκλησία της Ελλάδος, γιατί ένα τέτοιο αξίωμα είναι καισαροπαπικό. Αν υποθέσουμε πως η ΔΙΣ είναι ένα δημοτικό συμβούλιο, τότε θα είχε πρόεδρο, αλλά όχι δήμαρχο. Δηλαδή, θα ήταν πρώτος μεταξύ ίσων. Αυτά για την τάξη.
Η Εκκλησία της Ελλάδος είναι κρατικός θεσμός, όπως οθωμανικός θεσμός ήταν το Πατριαρχείο κατά τη διάρκεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Και όταν ο πατριάρχης Γρηγόριος Ε' καταδικάζει την Επανάσταση του 1821 μαζί με σχεδόν το σύνολο της Ιεραρχίας, μας αρέσει δεν μας αρέσει, το έπραξε στο πλαίσιο των καθηκόντων του. Και επειδή απέτυχε να καταστείλει την Επανάσταση, τιμωρήθηκε με θάνατο δι' απαγχονισμού, ποινή συνήθης για τους υψηλούς αξιωματούχους της αυτοκρατορίας όταν αποτύγχαναν στο έργο τους. Στο σημείο λοιπόν που η Εκκλησία της Ελλάδος είναι μια κρατική υπηρεσία, ό,τι πράττει το χρεώνεται το ίδιο το κράτος και η εκάστοτε κυβέρνηση. Το χουντικό παρελθόν του κ. Παρασκευαΐδη είναι γνωστό. Ηξερε πολύ καλά πως γίνονταν βασανιστήρια στην Ελλάδα και υποστήριζε τους βασανιστές. Το «Ποντίκι» (21.4.05) σε ένα εκτεταμένο ρεπορτάζ είχε καταδείξει όλα τα ψέματά του. Και ακόμα και σήμερα παραμένει σταθερά χουντικός. Ακόμα υμνεί τον Παττακό. Με αφορμή την έκδοση του βιβλίου του Παττακού «Οδοιπορικόν ενός στρατιώτου 90 ετών» έστειλε μια επιστολή (31.5.01) που καταλήγει: «Εύχομαι ο Δομήτωρ κύριος ημών Ιησούς Χριστός, ο δίκαιος κριτής πάντων, να σας χαρίζει πλούσια την χάριν και την ευλογία Του». Κατά τον κ. Παρασκευαΐδη, ο Ιησούς Χριστός ευλογεί τους βασανιστές. Και ενθουσιάζει τον Μίκη Θεοδωράκη που συμπαρατάσσεται μαζί του και πλένει το στόμα του κάθε φορά που μιλάει γι' αυτόν (δεν μας είπε όμως ποια είναι η κατάλληλη ιερά οδοντόκρεμα).
Τους τελευταίους μήνες, με αφορμή το βιβλίο Ιστορίας της ΣΤ' Δημοτικού, υπάρχει ένας γενικευμένος διάλογος για το τι είμαστε ως έθνος. Οι απόψεις ποικίλλουν. Είμαστε από τον Σείριο, είμαστε με αερογέφυρα κατευθείαν απόγονοι των αρχαίων, είμαστε Βυζαντινοί, είμαστε προϊόν του Διαφωτισμού κ.λπ. Λίγο αναφέρεται πως η Επανάσταση του '21 νικήθηκε κατά κράτος και το νεοελληνικό κράτος οφείλει την ύπαρξή του στην επέμβαση των Μεγάλων Δυνάμεων, που το έπραξαν από καθαρό αλτρουισμό και όχι βέβαια για τα συμφέροντά τους. Είναι γνωστός ο ανθρωπισμός των ιμπεριαλιστών και το εκπολιτιστικό τους έργο διά των γενοκτονιών στις αποικίες. Σ' αυτή τη συζήτηση δεν αναφέρθηκε καθόλου ο ρόλος που έπαιξε ο ένοπλος δωσιλογισμός στη διαμόρφωση του σύγχρονου ελληνικού κράτους, που απέδωσε και τη Δικτατορία των Συνταγματαρχών. Η «Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών» προϋπήρχε των δικτατόρων, όπως υπάρχει ακόμα και σήμερα μετά την πτώση της χούντας. Είναι η γλώσσα που κυριαρχεί στην τηλεόραση με γκεστ σταρ τον Παττακό, που δεν χάνει ευκαιρία να εμφανίζεται στα κανάλια προπαγανδίζοντας την ελληνική εκδοχή του φασισμού.
Και αυτό βέβαια δηλώνει και κάτι άλλο. Την υποχώρηση των ιδεών του Διαφωτισμού και της Αριστεράς. Αν η Αριστερά στο σύνολό της ήταν σε θέση να κάνει πολιτική, θα επηρέαζε ολόκληρη την κοινωνία και όχι μόνο τους οπαδούς της. Και αυτό το βλέπουμε καθαρά στη Γαλλία με την παρέμβαση της Ακρας Δεξιάς του Λεπέν. Τα δύο μεγάλα κόμματα που αναμετρήθηκαν χθες (οι γραμμές αυτές γράφονται πριν από τις εκλογές) ανταγωνίστηκαν σαν να έδιναν εξετάσεις στον Λεπέν.