29 September 2014

Πολύπλοκο οργανικό μόριο στο διαστρικό χώρο

naftemporiki.gr, 28/9/2014

Αστρονόμοι εντόπισαν στο διάστημα με τη βοήθεια της διάταξης τηλεσκοπίων ALMA ένα ασυνήθιστο μόριο με βάση τον άνθρακα, ανακάλυψη που σχετίζεται με το ερώτημα της προέλευσης της ζωής στο Σύμπαν, αφού η ανάπτυξή της βασίζεται στην ύπαρξη μορίων ανάλογης πολυπλοκότητας όπως και αυτό.
Πρόκειται για το ισοπρόπυλο κυάνιο (i-C2H3CN), ένα συγγενή άλλων οργανικών μορίων των οποίων η παρουσία είναι γνωστή στο Σύμπαν. Η ειδοποιός διαφορά του νέου μορίου όμως είναι πως η δομή του παρουσιάζει διακλαδώσεις σε αντίθεση με τα υπόλοιπα  μόρια που αναπτύσσονται σε μία μονή αλυσίδα. Η ανακάλυψη έγινε στην περιοχή του Τοξότη Β2 που απέχει 27.000 έτη φωτός από το Ηλιακό μας Σύστημα και στην οποία εντοπίζεται έντονη παραγωγή νέων άστρων. Πρόκειται για τον πρώτο εντοπισμό στο διαστρικό χώρο ενός μορίου που να σχετίζεται τόσο με τη ζωή.
Η ανακάλυψη ανοίγει νέους δρόμους όσον αφορά στην έρευνα για τη δυνατή πολυπλοκότητα που μπορούν να εμφανίσουν τα μόρια στο διάστημα, τα οποία μπορούν με τη σειρά τους να καταλήξουν στην επιφάνεια κάποιου πλανήτη και να αποτελέσουν τους σπόρους για την εμφάνιση μορφών ζωής. Συγκεκριμένα η δομή του ισοπρόπυλο κυανίου είναι πολύ παρόμοια με αυτή των αμινοξέων, των δομικών συστατικών των πρωτεϊνών. Η συγκεκριμένη είδηση προσφέρει νέα επιχειρήματα σε αυτούς που υποστηρίζουν πως τα συστατικά αυτά μπορούν να παραχθούν κατά το σχηματισμό νέων άστρων και στη συνέχεια στο εσωτερικό των μετεωριτών να μεταφερθούν στους πλανήτες.
«Η κατανόηση της παραγωγής οργανικού υλικού στα πρώιμα στάδια του σχηματισμού των άστρων είναι κεντρικής σημασίας ώστε να λύσουμε το παζλ της σταδιακής μετεξέλιξης απλών μορίων σε μόρια που ενδεχομένων μπορούν να σχηματίσουν ζωή», δήλωσε ο Αρνό Μπελός, ερευνητής του εργαστηρίου ραδιοαστρονομίας Μαξ Πλανκ, ο οποίος συμμετείχε στην έρευνα που δημοσιεύει το περιοδικό Science.
Η εύρεση των συγκεκριμένων μορίων σε τόσο μακρινή απόσταση και σε μία τόσο αχανή περιοχή δε θα ήταν δυνατή δίχως τη βοήθεια της διάταξης 66 ραδιοτηλεσκοπίων ALMA (Atacame Large Millimeter Array), η οποία βρίσκεται στην έρημο Ατακάμα της Χιλής και εντόπισε το αποτύπωμα του μορίου στην ακτινοβολία από την περιοχή του Τοξότη Β2. Το ALMA παρείχε στους ερευνητές 10 φορές μεγαλύτερη ακρίβεια από αυτή που υπήρχε σε αντίστοιχες έρευνες που είχαν προηγηθεί. Σκοπός του ALMA είναι να αποτελέσει ένα γιγάντιο μάτι που θα κοιτάξει βαθιά μέσα στο Σύμπαν και θα διαλευκάνει μυστήρια όπως αυτό της προέλευσης της ζωής.