Πρώτο Θέμα, 4/2/2014
Για «εκτεταμένες παραχωρήσεις» του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε στην Ελλάδα κάνει λόγο δημοσίευμα εκ Γερμανίας, όμως στην Αθήνα δεν ανοίγουν σαμπάνιες, γιατί όλα δείχνουν ότι η κυβέρνηση θα υποχρεωθεί, προκειμένου να λάβει ένα μικρό ευρωπαϊκό δάνειο, να υπογράψει ένα νέο μνημόνιο και μάλιστα την ώρα που θα μπαίνει στην τελική ευθεία για τις εκλογές του Μαΐου.
Μέχρι τώρα, η επικρατέστερη εκτίμηση στους κυβερνητικούς κύκλους, με βάση και τις συνεννοήσεις που έχουν γίνει σε υψηλό επίπεδο, προεξοφλούσε μια εντυπωσιακή κίνηση των Γερμανών για τη διευθέτηση του χρέους, με επιμήκυνση ακόμη και για 50 χρόνια και νέα μείωση των ήδη χαμηλών επιτοκίων. Αυτή η κίνηση αναμενόταν να γίνει από την Α. Μέρκελ μέσα στον Απρίλιο, ώστε να αποτελέσει σημαντική ενίσχυση των κυβερνητικών εταίρων ενόψει των εκλογών.
Όμως, στη σημερινή του έκδοση το περιοδικό “Spiegel” αποκαλύπτει έγγραφο του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών για την Ελλάδα, το οποίο «προσγειώνει» απότομα τις προσδοκίες για μεγάλα γερμανικά δώρα, προϊδεάζοντας για μετρημένες «προεκλογικές παροχές» του Β. Σόιμπλε στην κυβέρνηση Σαμαρά, οι οποίες θα είναι συνδεδεμένες με βαριές δεσμεύσεις για εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων που ήδη είναι καταγεγραμμένες στο μνημόνιο, χωρίς η Ελλάδα να τις εφαρμόζει.
Το γερμανικό έγγραφο περιγράφει και πάλι το ελληνικό κράτος με τα πιο μελανά χρώματα, οριοθετώντας έτσι και τα πεδία, όπου θα πρέπει να γίνουν μεταρρυθμίσεις: βασικά προβλήματα της δημόσιας διοίκησης δεν έχουν ξεπεραστεί, τονίζεται στο έγγραφο, οι φορολογικές αρχές λειτουργούν αναξιόπιστα, η κατάρτιση ενός κτηματολογίου παραμένει στάσιμη, οι ιδιωτικοποιήσεις δεν προχωρούν και η αγορά εργασίας δεν είναι τόσο ευέλικτη όσο θα έπρεπε.
Επιπλέον, τονίζεται ότι η κυβέρνηση δεν έχει καλύψει με νέα μέτρα το δημοσιονομικό κενό των 2 δισ. ευρώ, που έχει υπολογίσει η τρόικα για το 2014. Αυτό, σε συνδυασμό με τη στασιμότητα σε πολλά μέτωπα του μνημονίου οδηγεί τους Ευρωπαίους υπουργούς Οικονομικών να παρακρατούν τις δύο δόσεις των 8,3 δισ. ευρώ, οι οποίες θα πρέπει πάση θυσία να έχουν εκταμιευτεί ως τον Μάιο, ώστε η χώρα να καλύψει τις πληρωμές ομολόγων που λήγουν.
Το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών φαίνεται να επιδιώκει να παραταθεί η διαπραγμάτευση με την τρόικα ως τον Απρίλιο, χωρίς να εγκριθούν οι δόσεις, ώστε στη συνεδρίαση του Eurogroup του ίδιου μήνα να «ανάψει πράσινο» για τις δόσεις, αλλά ταυτόχρονα να συζητηθεί και το πρόβλημα του χρηματοδοτικού κενού της διετίας 2014-2015.
Για αυτό το κενό, η γερμανική πλευρά θα προτείνει να καλυφθεί με ένα νέο «πακέτο» από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας. Το «πακέτο» προσδιορίζεται από το υπουργείο Οικονομικών σε 10-20 δισ. ευρώ. Το έγγραφο του υπουργείου Οικονομικών αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο να αντλήσει κάποια μικρά ποσά η Ελλάδα από την αγορά ομολόγων με υψηλό κόστος δανεισμού, αλλά και το ενδεχόμενο να υπάρξει ένα «κούρεμα» χρέους.
Σε ό,τι αφορά το «κούρεμα», εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών διέψευσε ότι υπάρχει τέτοιο ενδεχόμενο, παραπέμποντας σε σχετικές δηλώσεις του Β. Σόιμπλε. Σε κάθε περίπτωση, ακόμη και αν υπάρξουν κάποιες παρεμβάσεις για το χρέος, αυτές δεν αναμένεται να ξεφύγουν από τα όρια μιας επιμήκυνσης των λήξεων, σε συνδυασμό με μείωση επιτοκίων. Τέτοιου τύπου λύσεις, όμως, δεν μπορούν να απελευθερώσουν την Ελλάδα από τα βάρη, εκτός εάν υπάρξει μια επιμήκυνση των λήξεων κατά πολλές δεκαετίες.
Το μεγάλο πολιτικό πρόβλημα για την κυβέρνηση είναι ότι το «πακέτο» Σόιμπλε έχει έναν πολιτικά «τοξικό» όρο, ότι συνδυάζονται με εφαρμογή μνημονιακών μέτρων για άλλα δύο χρόνια (2014 - 2015), σε καθεστώς αυστηρής επιτήρησης, που δεν είναι σαφές ακόμη αν θα ασκηθεί από τη σημερινή τρόικα, ή από μια ευρωπαϊκή εκδοχή της τρόικας. Σε κάθε περίπτωση, ο πολιτικός κίνδυνος για την κυβέρνηση Σαμαρά ενόψει δύο πολύ σκληρών εκλογικών αναμετρήσεων με το ΣΥΡΙΖΑ είναι να ακυρωθεί η αφήγησή της για τα θέματα της οικονομίας, σύμφωνα με την οποία το μνημόνιο τελειώνει και απαλλασσόμαστε από την τρόικα.
Οι Γερμανοί, πάντως, φαίνεται ότι δεν θέλουν να μας αφήσουν... αβοήθητους. Σύμφωνα με το Spiegel, σε ένδειξη καλής θέλησης, επιδιώκουν όλα τα υπουργεία να καταρτίσουν σχέδια συνεργασίας με την Ελλάδα, με στόχο την ανάπτυξη. Ήδη το υπουργείο Εργασίας κατέθεσε πρόταση για την αναμόρφωση της επαγγελματικής μας εκπαίδευσης και το υπ. Οικονομικών προτάσεις συνεργασίας για την αναβάθμιση της λειτουργίας των φορολογικών αρχών...
