e-rooster.gr, 6 Ιουνίου 2006
Στο τελευταίο τεύχος του Economist, της 3ης Ιουνίου, διάβασα ότι ο Πάπας Βενέδικτος μιλώντας την περασμένη εβδομάδα σε Πολωνούς καθολικούς κληρικούς τους είπε: “Οι πιστοί περιμένουν ένα μόνο πράγμα από τους ιερείς: να εξειδικευτούν στην προώθηση της συνάντησης του ανθρώπου με το Θεό. Δεν περιμένουν από τους ιερείς να είναι ειδικοί στα οικονομικά, ή τα δημόσια έργα ή την πολιτική”.
κάποια από τις εφημερίδες που τον τελευταίο καιρό επιδίδονται στη διανομή βιβλίων θα μπορούσε να περιλάβει “Τη Μάστιγα του Θεού” στο πρόγραμμα της
Αν αναλογιστείτε τη συμπεριφορά του Αρχιεπισκόπου θα συνειδητοποιήσετε ότι κάνει ακριβώς το αντίθετο από εκείνο που συνέστησε στους καθολικούς κληρικούς της Πολωνίας ο Πάπας. Ο Αρχιεπίσκοπος ασχολείται με την πολιτική, τα οικονομικά, την εξωτερική πολιτική και πολλά άλλα, δεν υπέπεσε όμως στην προσοχή μου να ασχολείται καθόλου με τη συνάντηση του ανθρώπου με το Θεό.
Δεν είμαι κατάλληλος να υποδείξω στον Αρχιεπίσκοπο το ρόλο του, ούτε να κρίνω τα πεπραγμένα του, αλλά είμαι βέβαιος ότι τα πεπραγμένα του και η εν γένει συμπεριφορά του αποτελούν τη γενεσιουργό αιτία του βιβλίου του Μανώλη Βασιλάκη “Η Μάστιγα του Θεού”.
“Η Μάστιγα του Θεού” είναι ένα πολεμικό βιβλίο. Σε κανένα σημείο ο συγγραφέας δεν κρύβει τα αισθήματα του. Όχι απέναντι στην Εκκλησία, αλλά απέναντι στον Αρχιεπίσκοπο. Τα έντονα αισθήματα του συγγραφέα όμως, δεν μπορούν να παρασύρουν τον αναγνώστη σε μια επιπόλαιη ή βιαστική απόρριψη των όσων καταμαρτυρεί στον Αρχιεπίσκοπο, διότι το βιβλίο αποτελείται από εξαντλητική παράθεση κειμένων και δηλώσεων του Αρχιεπισκόπου, και άλλων για τον Αρχιεπίσκοπο, που καλύπτουν την περίοδο από την έναρξη της δικτατορίας μέχρι σήμερα. Όποιος διαβάσει το βιβλίο θα μπορέσει να διαμορφώσει προσωπική γνώμη για τον Αρχιεπίσκοπο, χωρίς να χρειάζεται τους επιθετικούς χαρακτηρισμούς του συγγραφέα.
Ελπίζω ότι όλα τα μέλη της Ιεραρχίας θα μελετήσουν το βιβλίο του κ. Βασιλάκη. Ελπίζω επίσης ότι το βιβλίο θα διαβαστεί από όλους τους απλούς κληρικούς που δεν μετέχουν στα ανώτερα κλιμάκια της Ιεραρχίας και στενοχωρούνται για όσα περίεργα και ανήκουστα συμβαίνουν εκεί. Θα αποτελούσε σπουδαία κίνηση του εκδότη αν θέσπιζε ειδική χαμηλή τιμή για τους απλούς ιερείς. Αλλά και οι πιστοί θα έπρεπε να χαρίζουν το βιβλίο στον παπά της ενορίας τους. Όσο πιο πολλοί ενημερωθούν, τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες κάτι να αλλάξει. Αλλά και κάποια από τις εφημερίδες που τον τελευταίο καιρό επιδίδονται στη διανομή βιβλίων θα μπορούσε να περιλάβει “Τη Μάστιγα του Θεού” στο πρόγραμμα της.
Το βιβλίο του κ. Βασιλάκη, σε αντίθεση με πολλά ελληνικά βιβλία, είναι εφοδιασμένο με Γενικό Ευρετήριο ονομάτων. Το γεγονός προσφέρει ανεκτίμητη βοήθεια στον αναγνώστη. Μπορεί για παράδειγμα πολύ εύκολα να εντοπίσει στις 666 σελίδες του βιβλίου τις αναφορές στους κ.κ. Ιάκωβο Γιοσάκη και Απόστολο Βαβύλη, ή στους κ.κ. Δαφέρμο, Σταθόπουλο και Σημίτη, κοκ.
Κατά τη γνώμη μου η συμπεριφορά του Αρχιεπισκόπου είναι το αποτέλεσμα του νομικού πλαισίου που υπάρχει για την Εκκλησία. Αργά ή γρήγορα ήταν μοιραίο να εμφανιστεί ένας Αρχιεπίσκοπος, όπως ο σημερινός, που να αξιοποιήσει τις αμφισημίες του Συντάγματος και των νόμων.
Μερικές μουσουλμανικές χώρες, όπως για παράδειγμα το Ιράν, είναι σήμερα μια ζωντανή απόδειξη ότι η ανάμειξη κληρικών σε κρατικές λειτουργίες οδηγεί σε μείωση των ελευθεριών και των δικαιωμάτων των πολιτών. Αλλά και η μακρόχρονη ιστορία της Δύσης, στην οποία έχομε επιλέξει να ανήκουμε, το ίδιο ακριβώς δείχνει. Η ανάμειξη κληρικών σε κυβερνητικά καθήκοντα οδηγεί σε περιορισμό των ελευθεριών και των δικαιωμάτων των πολιτών.
Βασικό χαρακτηριστικό της ελευθερίας είναι η ανεκτικότητα. Την ανεκτικότητα για το διαφορετικό, από τη φύση της, δεν μπορεί να επιδείξει η Εκκλησία. Όχι μόνο η δική μας αλλά και οποιαδήποτε άλλη θρησκευτική οργάνωση. Διότι είναι αδύνατο να συνυπάρξουν το θρησκευτικό δόγμα και η ανεκτικότητα. Κάθε ανάμειξη της Εκκλησίας σε κρατικά καθήκοντα ενέχει τον κίνδυνο περιορισμού της ανεκτικότητας και συνεπώς, περιορισμού των ελευθεριών και των δικαιωμάτων των πολιτών.
Κάθε ανάμειξη της Εκκλησίας σε κρατικά καθήκοντα ενέχει τον κίνδυνο περιορισμού της ανεκτικότητας και συνεπώς, περιορισμού των ελευθεριών και των δικαιωμάτων των πολιτών
Το Σύνταγμα επιβάλλει στο κράτος να είναι αυστηρά ουδέτερο απέναντι σε όλες τις θρησκείες. Γι αυτό η ομολογιακή διδασκαλία των παιδιών που φοιτούν σε κρατικά σχολεία πρέπει να γίνεται από τις οικογένειες τους και την εκκλησία τους και όχι από κρατικούς λειτουργούς. Αυτό επιβάλλει το άρθρο 13 του Συντάγματος και η κοινή λογική όσων επιθυμούν να υπάρχει πράγματι ελευθερία θρησκευτικής συνείδησης.
Η επιταγή για το απαραβίαστο της θρησκευτικής συνείδησης εμφανίστηκε για πρώτη φορά στο Σύνταγμα του Ρήγα και ξανά στο Σύνταγμα του 1927. Σήμερα η επιταγή αυτή είναι πιο επιτακτική από ποτέ. Διότι από τότε η Ελλάδα έχει αλλάξει. Άλλαξε μετά τη μαζική είσοδο οικονομικών μεταναστών που ζουν και δραστηριοποιούνται στο τόπο μας. Ο συνολικός αριθμός δεν είναι απολύτως γνωστός, μπορεί όμως να αντιστοιχεί σε 10 έως 15% του πληθυσμού. Το πιθανότερο είναι ότι θα αυξηθεί. Η συνταγματική επιταγή δεν αφορά μόνο τους Έλληνες, αλλά όσους ζουν στην Ελλάδα. Η παραβίαση των δικαιωμάτων και των ελευθεριών των ανθρώπων αυτών, που επέλεξαν να ζήσουν και να δραστηριοποιηθούν στην Ελλάδα, δεν είναι μόνο αντίθετη με το Σύνταγμα, τις Διεθνείς Συμβάσεις και τους πανανθρώπινους ηθικούς κανόνες αλλά και συνάμα πρόκληση για μελλοντικές ταραχές. Όπως αυτές που έζησαν άλλες κοινωνίες της Δύσης που δεν συμπεριφέρθηκαν στους μετανάστες όπως συμπεριφέρονται στους γηγενείς πολίτες τους.
Ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών δηλώνει ότι δεν έχει αντίρρηση να δημιουργηθεί τζαμί στον Ελαιώνα ή στην Παιανία. Ελάχιστοι φαίνεται να προβληματίζονται από το γεγονός ότι άποψη για το που θα προσεύχονται οι μουσουλμάνοι έχει ο επικεφαλής της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας και κανείς δεν γνωρίζει ή ενδιαφέρεται να μάθει τι προτείνουν οι Αθηναίοι μουσουλμάνοι. Δεν θα ήταν λογικό να έχουν χώρους λατρείας κοντά στις περιοχές όπου ζουν; Αν στην Αθήνα υπάρχουν περισσότεροι από 300.000 μουσουλμάνοι δεν θα ήταν λογικό να υπάρχει όχι ένα αλλά πολλά τζαμιά;
Όσα συμβαίνουν γύρω από αυτή την υπόθεση αποδεικνύουν αυτό που ισχυρίστηκα πριν. Η Εκκλησία, από τη φύση της, δεν μπορεί να δείξει ανεκτικότητα απέναντι σε αλλόθρησκους. Από την ώρα που η πολιτεία εκχωρεί δικαίωμα συναπόφασης στην Εκκλησία, η Εκκλησία επωφελείται για να πνίξει τους άλλους, τους διαφορετικούς. Γι’ αυτό δεν έχει και δεν πρέπει να έχει ανάμειξη σε κρατικές αποφάσεις η Εκκλησία. Η ανέγερση τζαμιών είναι αποκλειστική αρμοδιότητα του κράτους που οφείλει να εγγυηθεί, όπως προβλέπει το Σύνταγμα, την ανεμπόδιστη λατρεία όσων ανήκουν σε αυτή τη θρησκεία. Κάτω από πίεση η κυβέρνηση άφησε να περάσει, την περασμένη εβδομάδα, μια μεσοβέζικη τροπολογία σύμφωνα με την οποία για τους ορθόδοξους ναούς θα αποφασίζει η ναοδομία – αν είναι δυνατόν; – και για τους χώρους λατρείας των άλλων θρησκειών, όχι η πολεοδομία αλλά το Υπ. Παιδείας και Θρησκευμάτων.
Οι ατομικές ελευθερίες, τα ατομικά δικαιώματα αντιστρατεύονται προφανώς τα συμφέροντα των μηχανισμών εξουσίας και των δύο κομμάτων εξουσίας
Η λογική της πλειοψηφίας δεν ισχύει όταν αναφέρεται σε ατομικά δικαιώματα. Η παλαιότερη πρόταση του Αρχιεπισκόπου να γίνει δημοψήφισμα για το ζήτημα της αναγραφής του θρησκεύματος στις ταυτότητες παραβίαζε τη βασική αυτή αρχή. Η πλειοψηφία, ακόμη και η συντριπτική πλειοψηφία, δεν νομιμοποιείται να παραβιάζει τα δικαιώματα –όπως αυτά ορίζονται στο Σύνταγμα- της μειοψηφίας. Αντιθέτως, οφείλει να τα σέβεται. Ακόμη και ενός μόνο ανθρώπου. Υπήρξε ασυγχώρητο ατόπημα της Νέας Δημοκρατίας και προσωπικά του σημερινού πρωθυπουργού ότι, για μακρύ χρονικό διάστημα, υπέθαλψε αυτή την κατάφορη παραβίαση, όχι μόνο του Συντάγματος αλλά και όλων των ηθικών αρχών και κανόνων μιας πολιτισμένης κοινωνίας. Ευτυχώς, ο κ. Καραμανλής φαίνεται να συνειδητοποίησε το ατόπημα και λησμόνησε όσα είχε υποσχεθεί να κάνει. Μένει βέβαια η υπογραφή του στο δημοψήφισμα του κ. Χριστόδουλου.
Η Ελλάδα όπως απέδειξε η απογοητευτική στάση τόσο της κυβέρνησης όσο και του ΠΑΣΟΚ δεν μπορεί ακόμη, παρά τις βαρύγδουπες διαβεβαιώσεις και τις συνταγματικές επιταγές, να αποφασίσει να τοποθετήσει στο βάθρο που τους ανήκει τα ατομικά δικαιώματα. Οι ατομικές ελευθερίες, τα ατομικά δικαιώματα αντιστρατεύονται προφανώς τα συμφέροντα των μηχανισμών εξουσίας και των δύο κομμάτων. Οι ατομικές ελευθερίες έρχονται σε σύγκρουση με το συγκεντρωτικό και αυταρχικό κράτος που επιλέγουν και τα δύο κόμματα στην κυβερνητική τους εκδοχή.
Η φοβισμένη στάση της Νέας Δημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ αποτελεί απόδειξη της πολιτικής δύναμης που έχει αποκτήσει η Εκκλησία εξ αιτίας του νομικού περιβάλλοντος που οι ίδιοι μικροπολιτικοί διαμόρφωσαν. Ο Αρχιεπίσκοπος, περισσότερο από οποιονδήποτε προκάτοχο του, από αυτούς που θυμάμαι τουλάχιστον, αξιοποιεί αυτή τη δύναμη, όχι πάντως για να μας φέρει πιο κοντά στο Θεό.
