«Τα πλυντήρια της
Μαγδαληνής», οι κόρες της Ντροπής και η συγγνώμη του Ιρλανδού Πρωθυπουργού
της Αλεξάνδρας Χατζηγεωργίου,
aixmi.gr, 21/3/2012
-Μ’ έβαλαν στο
«πλυντήριο». ´Εφτιαχνα ημερολόγια ή δίπλωνα σεντόνια. Τα δάκτυλα μου με έκαιγαν
όλη μέρα. Ήμουν από 13-16 ετών. Δεν πληρώθηκα ποτέ»
-Στην ηλικία των 16 με
πήγαν στο Κορκ, επειδή έμεινα έγκυος παρά τη θέλησή μου, απ’ τη βαρβαρότητα
ενός κρατικού υπαλλήλου.»
Δύο μαρτυρίες, δύο
μικρές, «αμαρτωλές» ιστορίες των «προβληματικών» κοριτσιών, που φιλοξενήθηκαν
στα λεγόμενα «πλυντήρια της Μαγδαληνής» ή αλλιώς τα Άσυλα της Ντροπής,
που λειτούργησαν στην Ιρλανδία από το 1922 έως το 1996(!), υπό τη διεύθυνση της
Καθολικής Εκκλησίας. Τα λόγια είναι φτωχά για να περιγράψουν τα βασανιστήρια
-πάντα προς χάριν συμμόρφωσης- στα οποία υποβάλλονταν οι κοπέλες που
στεγάζονταν εκεί. Κορίτσια με παραβατική, «ανήθικη» συμπεριφορά, γυναίκες με
σχέσεις ή παιδιά εκτός γάμου, άλλες που είχαν πέσει θύματα βιασμών ή
κακοποίησης στις οποίες στερούνταν ενίοτε ακόμα και το δικαίωμα στην
Εκπαίδευση, από τη στιγμή που θα έκλεινε βαριά η πόρτα του Ιδρύματος πίσω τους…
Τους στερούσαν το δικαίωμα να μάθουν γράμματα! Κι, όμως, αυτά τα Άσυλα της
Ντροπής λειτουργούσαν σε ένα ευρωπαϊκό κράτος μέχρι και το 1996! Πνίγομαι από
αγανάκτηση, όσο το σκέφτομαι.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση
της εξηντάχρονης, σήμερα, Μορίν Σάλιβαν, την οποία έστειλε η μητέρα της σε ένα
από τα «Πλυντήρια» , από τα οποία έβριθε η Ιρλανδία του ’50. Ο πατέρας της είχε
πεθάνει και η μητέρα της είχε μείνει χήρα με τρία παιδιά. Η Μορίν λέει ότι ο
πατριός της την κακοποιούσε, γεγονός που την είχε κάνει ατίθαση και
είχε αλλάξει η συμπεριφορά της στο σχολείο. Ήταν μόλις 12 ετών όταν οι
καλόγριες έπεισαν τη μητέρα της ότι η μικρή θα πήγαινε σε «ένα πολύ καλύτερο
σχολείο» προς… γνώση και συμμόρφωση.»Δεν ξαναείδα ποτέ τα βιβλία μου.», λέει η
Μορίν. Με ανάγκαζαν να δουλεύω νυχτα-μέρα , επτά ημέρες τη βδομάδα και μου
έδωσαν το όνομα Φράνσις. Τι σατανικό πράγμα! Δεν είχα κάνει τίποτα κακό! Ήμουν
ένα αθώο παιδί και μια καλόγρια μου είπε ότι θα μπορούσα να της εμπιστευτώ την
ιστορία μου. Το έκανα. Τι ανόητη που ήμουν! Τουλάχιστον, τώρα, κοιτάζω
πίσω και το καταλαβαίνω!
Βαρύ το πρόγραμμα στο άσυλο,
εξομολογείται η Μορίν που εξαναγκαζόταν να ξυπνά στις έξι το πρωί, να τρίβει
πατώματα όλη μέρα και να φτιάχνει ροζάρια, να πλέκει ξένα ρούχα. «Η ημέρα
τελείωνε στις εννέα το βράδυ», λέει η εξηντάχρονη με ένα κόμπιασμα στη φωνή
:»Μου τα πήραν όλα. Το όνομά μου, το δικαίωμά μου ως παιδί να βγω έξω και να
παίξω με τους φίλους μου, όλα, όλα, δεν έμεινε τίποτα…». Όταν συμπλήρωσε τα 16,
ρώτησε τις καλόγριες αν πρέπει να πληρώνεται. Είχε δουλέψει πολύ σκληρά,
τέσσερα ολόκληρα χρόνια. «Μου έβαλαν πέντε λίρες στην τσέπη και με πέταξαν στο
δρόμο. Δεν έχω ξανανιώσει μεγαλύτερη ταπείνωση στη ζωή μου ολόκληρη…
«Υπάρχουν κι άλλα βιώματα
κοριτσιών από την Ιρλανδία, που σήμερα πια, δε μοιάζουν με τις υπόλοιπες
γυναίκες της ηλικίας τους: Έχουν μια πίκρα στα μάτια… Όλες
αυτές οι ιστορίες έχουν αποτυπωθεί στην ταινία του Πίτερ Μουλάν «Οι Κόρες της
Ντροπής»(«The Magdalene Sisters»), παραγωγής του 2002. Στηρίζεται στις ιστορίες
τριών γυναικών, της Μάργκαρετ, της Μπερναντέτ και της Ρόουζ… Τα «εγκλήματα» που
είχαν διαπράξει; Αμαρτίες σεξουαλικής φύσης και αφορούσαν, κυρίως, στο
«ξελόγιασμα» αντρών ή στην απόκτηση παιδιών εκτός γάμου. Καμία από τις τρεις
δεν επέστρεψε στο…»δρόμο του Θεού.» Μετά από χρόνια, έχοντας αφήσει πίσω(;) τη
ζωή τους στα…»Πλυντήρια», η ψυχή τους ποτέ δε θα ηρεμήσει τελείως: Η
Ρόουζ θα βρει το χαμένο γιο που πήραν από τα χέρια της το 1964, η
Μπερναντέτ κυνηγημένη από τα φαντάσματα του παρελθόντος δε θα βρει πουθενά την
ευτυχία και η Μάργκαρετ θα γίνει διευθύντρια σχολείου. Δε θα
παντρευτεί ποτέ… Η Κρισπίνα, μια από τις υπόλοιπες τροφίμους
του ασύλου θα βρεθεί στο ψυχιατρείο και θα πεθάνει το 1971 από ανορεξία. Η
ταινία, την οποία και συνιστώ ανεπιφύλακτα, τιμήθηκε με Χρυσό Λέοντα, ενώ έχει
λάβει και δύο υποψηφιότητες για BAFTA. Το Βατικανό, ωστόσο, κατήγγειλε ότι ο
Μούλαν έχει συνθέσει μια ταινία που συγχέει την αλήθεια με τη μυθοπλασία,
λέγοντας ότι περιέχει απίστευτα ψευδή στοιχεία. Τρόφιμοι των Ιδρυμάτων, κυρίως
από την Ιρλανδία, αλλά και από τη Βρετανία, όπου τα «πλυντήρια» λειτούργησαν σε
πολύ μικρότερη έκταση, είπαν ότι στην πραγματικότητα η ζωή τους στο άσυλο ήταν
πολύ πιο σκληρή και´οι συνθήκες πολύ πιο δραματικές από ό, τι πρόβαλε η ταινία.
Το θέμα των «πλυντηρίων της
Μαγδαληνής» έφερε στο προσκήνιο το 2011 η Επιτροπή κατά των Βασανιστηρίων του
ΟΗΕ και διέταξε την Ιρλανδική Κυβέρνηση να συστήσει μια επιτροπή έρευνας για
την άδικη και φρικτή μεταχείριση της οποίας έτυχαν χιλιάδες άτυχα κορίτσια.
Σήμερα, επτά χρόνια μετά το
κλείσιμο των Ιδρυμάτων της Ντροπής, ο πρωθυπουργός της Ιρλανδίας, Έντα
Κένι ζητησε συγγνώμη για τους βασανισμούς και όλα όσα έγιναν μέσα σε αυτά τα
κάτεργα. «Το στίγμα από τα πλυντήρια της Μαγδαληνής, που έχει
αποτυπωθεί σε 10.000 κατοίκους πρέπει ν’ αφαιρεθεί και θα έπρεπε να είχε γίνει
πολύ νωρίτερα. Πραγματικά λυπάμαι», είπε από το βήμα του Κοινοβουλίου.
«Λυπάστε…». Μάλιστα…Και εμείς
λυπόμαστε… Γιατί το «στίγμα» δε φεύγει τόσο απλά, κύριε πρωθυπουργέ. Μένει εκεί
και σε στοιχειώνει. Διότι ακόμα και το χειρότερο αγρίμι δε συμμορφώνεται ούτε
σωφρονίζεται μέσα από τη βαρβαρότητα και τους βασανισμούς, αλλά μέσα από την
ομαλή διαπαιδαγώγηση και την αγάπη. Κι αν το «στίγμα» -κατά τα λεγόμενά σας- θα
έπρεπε να έχει αφαιρεθεί πολύ νωρίτερα, γιατί να έρθει τώρα η αυτή η συγγνώμη;
Γιατί τόσο αργά, κύριε Κένι;
