attikipress.gr, 14/7/2012
«Η τέχνη ενοποιεί την ψυχή με τη λογική και το όνειρο», αναφέρει στη συνέντευξη που παραχώρησε στην «Αττική free press» η ζωγράφος και εκπαιδευτικός κα Νίκη Ρουμπάνη.
Στην Μαρίνα Προβατίδου, εικαστικό
Με σπουδές στην Ανωτάτη Καλών Τεχνών και στο Central School of Art and Design στο Λονδίνο, η κα Ρουμπάνη δραστηριοποιείται παράλληλα έντονα στον χώρο της προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων γενικότερα, αλλά και της προώθησης των γυναικείων δικαιωμάτων ειδικότερα.
Η τέχνη σας έλυσε προβλήματα;
«Η τέχνη ανοίγει ορίζοντες, δεν είναι ο ρόλος της να λύνει προβλήματα. Είναι ένας τρόπος για να αντλείς δύναμη. Γιατί καταρχήν θεραπεύει τη σχέση με τον εαυτό μας, αλλά και μας δείχνει δρόμους για το μέλλον, για να ταξιδέψουμε. Κάτι άλλο που κάνει η τέχνη είναι να ενοποιεί την ψυχή σου με την λογική και με το όνειρο. Επειδή πολλές φορές στην καθημερινότητα είμαστε τεμαχισμένοι, νιώθουμε από τη μια να μας παρασύρει το συναίσθημα, ενώ κάποια άλλη στιγμή λέμε να ακούσουμε την καρδιά μας. Με την τέχνη δεν υπάρχει αυτή η διχοτόμηση, λογική και συναίσθημα δεν γίνεται να μην είναι ένα. Ακόμα και όταν συμμετέχεις και σαν θεατής».
Έχετε ασχοληθεί με το art therapy. Πώς λειτουργεί αυτό;
«Η τέχνη είναι ένα εργαλείο στην άρση τραύματος. Η τέχνη είναι ασφαλής χώρος, όπου μπορείς να διακινδυνεύεις καταστάσεις, που στην πραγματική ζωή δεν θα τολμούσες. Όταν ζεις κάτι μέσα σε μια ατμόσφαιρα παραμυθιού, είτε εικαστικού, είτε σκηνοθετικού, μπορείς να φθάσεις στο χείλος του φόβου σου και των ενοχών σου και να αποκτήσες νέες οπτικές για τα πράγματα αυτά και να βγεις από την αντιπαράθεση με μια πιο δυνατή ψυχή. Για παράδειγμα πολλοί από εμάς, φοβόμαστε τον θυμό μας είτε πιστεύοντας πως θα κάνουμε κακό στον εαυτό μας ή στους άλλους, είτε γιατί το βλέπουμε σαν αδυναμία. Μια άσκηση που χρησιμοποιώ είναι να ζητάω από ανθρώπους να ζωγραφίσουν τον θυμό. Αυτό δίνει την ευκαιρία αφενός να εκφράσουν με φαντασία, με χιούμορ και με τόλμη αυτό το “φοβερό” συναίσθημα, έτσι που γίνεται αμέσως λιγότερο φοβερό, ενώ από την άλλη βλέπουμε τον θυμό και των άλλων που εκφράζεται μέσα στην ομάδα. Υπάρχει απενοχοποίηση και έτσι μπορούμε να δούμε τον θυμό όχι ως μόνιμη κατάσταση, αλλά σαν κάτι το προσωρινό και αντιμετωπίσιμο».
Υπάρχουν καθορισμένες ασκήσεις για την θεραπεία;
«Υπάρχουν διαδοχικά στάδια. Το πρώτο είναι να δημιουργηθεί ένα αίσθημα ασφάλειας και ανταλλαγής συναισθημάτων, ώστε να χτιστεί μια ενότητα στην ομάδα. Το δεύτερο στάδιο είναι η ανταλλαγή περισσότερο προσωπικών εμπειριών. Και το τρίτο στάδιο είναι η έκφραση πολλαπλών προσωπικών λύσεων. Τις δραστηριότητες τις καθορίζει το άτομο ή η ομάδα. Ανάλογα με την έκφραση και τη δυναμική της ομάδας γίνονται και τα βήματα».
Πώς σας ήρθε η ιδέα ως καλλιτέχνης να βρεθείτε στον χώρο της υποστήριξης θυμάτων κακοποίησης;
«Έγινε από τη βαθειά αντίθεση που βίωσα βγαίνοντας από την Χούντα και πηγαίνοντας για σπουδές στο Λονδίνο, τέλος της δεκαετίας του 70, με καθηγητές επηρεασμένους από τον Μάη του 68. Από το κίνημα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, το φεμινιστικό κίνημα και το αντιρατσιστικό».
Μοιάζουν τα αιτήματα του σήμερα με εκείνης της εποχής;
«Νομίζω πως το αίτημα για αξιοπρέπεια και περισσότερη δημοκρατία υπάρχει από πάντα και επανέρχεται σε κάθε γενιά. Τουλάχιστον ένας αριθμός ανθρώπων σε κάθε γενια δεν παραιτείται από αυτό το όραμα, ενώ ένας άλλος αριθμός ανθρώπων επιδιώκει 
να καταπιέσει και να εκμηδενίσει τους συνανθρώπους. Μέσα από αυτές τις συγκρούσεις αναβιώνουν τα αιτήματα για ανθρώπινη αξιοπρέπεια και για δικαιώματα. Ο 20ος αιώνας ήταν ο πιο αιματοβαμμένος αιώνας και ενώ φαινομενικά τα τελευταία 50 χρόνια δεν είχαμε πολέμους στην Ευρώπη, ωστόσο δεν είχαμε ούτε και ειρήνη».
να καταπιέσει και να εκμηδενίσει τους συνανθρώπους. Μέσα από αυτές τις συγκρούσεις αναβιώνουν τα αιτήματα για ανθρώπινη αξιοπρέπεια και για δικαιώματα. Ο 20ος αιώνας ήταν ο πιο αιματοβαμμένος αιώνας και ενώ φαινομενικά τα τελευταία 50 χρόνια δεν είχαμε πολέμους στην Ευρώπη, ωστόσο δεν είχαμε ούτε και ειρήνη».
Πώς σας επηρέασε στην επιλογή των θεμάτων σας και γενικότερα στο έργο σας η γραμμή SOS, που έχετε ιδρύσει για την στήριξη θυμάτων κακοποίησης;
«Έχω ασχοληθεί πολύ με την ανθρώπινη μορφή με διάφορους τρόπους και κοιτάζοντας πίσω και με τη βοήθεια ανθρώπων που με ρωτάνε για τη δουλειά μου βλέπω κάποια πράγματα που επανέρχονται ξανά και ξανά.Την ανάγκη για παράδειγμα να κλειστούν οι άνθρωποι στον εαυτό τους για να αναρρώσουν και να αυτοθεραπευτούν, την διαφορετική ανάγκη του να βρίσκονται οι άνθρωποι μαζί, είτε σαν ζευγάρι, είτε σαν ομάδες. Την ευάλωτη ανθρώπινη φύση, που όμως έχει φοβερές ικανότητες ανάκαμψης μετά από φαινομενική κατάρευση και την συγκλονιστική επίδραση της φύσης στον ψυχισμό μας, των βράχων, των νερών, του χώματος, των δέντρων. Επίσης με ενδιαφέρει πολύ η μεταβολή, η αλλαγή τη στιγμή που κάτι μεταβάλλεται σε κάτι διαφορετικό, η κίνηση, όχι μόνο η φυσική κίνηση, αλλά και η εσωτερική κινητικότητα. Η πνευματική κινητικότητα, το πως αλλάζουμε σαν συνειδητοί άνθρωποι. Είμαστε το μόνο συνειδητό ζώο. Δεν υπάρχει άλλο ζώο που να έχει συνείδηση της αλλαγής, για αυτό έχουμε ευθύνη να μην καταστρέψουμε τον πλανήτη».
Πώς μπορεί να στηρίξει κάποιος το έργο αλληλεγγύης, στο οποίο δραστηριοποιείστε;
«Δεχόμαστε και εκπαιδεύουμε εθελοντές και μια ευκαιρία ενημέρωσης υπάρχει την Παρασκευή 20 Ιουλίου το βράδυ σε μια πολιτιστική εκδήλωσή μας στο Μαρούσι, Κηφισίας 70, στα “Θαλασσινά χρώματα”, όπου σας προσκαλούμε με τις κιθάρες σας να πιούμε ένα κρασί και να σας μιλήσουμε για την Τράπεζα Εθελοντικού Χρόνου, τις Γραμμές SOS και τις επιμορφώσεις και παιδαγωγικές παρεμβάσεις στην εκπαίδευση. Θα συμμετέχει και η Ζανετ Καπούγια».
Πείτε μας τι είναι η Τράπεζα Χρόνου.
«Ξεκίνησε το 2005 σαν χώρος αλληλεγγύης και ανταλλαγής εθελοντισμού. Πιστεύουμε ότι σήμερα η ιδέα αυτή είναι από τις πιο αισιόδοξες στις δύσκολες στιγμές που περνάμε, γιατί στηρίζεται στον άνθρωπο και στο χτίσιμο δεσμών αλληλεγγύης».
