08 February 2012

Ο «ανθρώπος της Ντενίσοβα», άλλο είδος ανθρώπου;

Η ομάδα ενός διάσημου Γερμανού ανθρωπολόγου, ο οποίος προσδιόρισε πρόσφατα ολόκληρη τη γενετική αλληλουχία των Νεάντερταλ, ανακοινώνει τώρα ότι ολοκλήρωσε το γονιδίωμα ενός ακόμα χαμένου συγγενή μας: ενός μυστηριώδους είδους ανθρώπου που έζησε την παλαιολιθική εποχή στη Σιβηρία και έγινε γνωστό ως άνθρωπος της Ντενίσοβα.

Μαζί με τον άνθρωπο του Νεάντερταλ, ο άνθρωπος της Ντενίσοβα θεωρείται ο πλησιέστερος εξαφανισμένος συγγενής μας.

Ρώσοι ερευνητές που εξερευνούσαν το σπήλαιο της Ντενίσοβα στα Αλταϊκά Όρη της Σιβηρίας έμειναν έκπληκτοι το 2010 όταν ανακάλυψαν ένα οστό δακτύλου, ηλικίας περίπου 40.000 ετών, το οποίο δεν φαινόταν να ανήκει σε σύγχρονο άνθρωπο, σε άνθρωπο του Νεάντερταλ ή στον πρόγονό τους, τον Homo erectus. Έκτοτε έχουν ανακαλυφθεί στη σπηλιά ακόμα δύο ευρήματα (δύο γομφίοι), το μυστήριο όμως παραμένει.

Αρκετοί ειδικοί εκτιμούν ότι ο άνθρωπος της Ντενίσοβα ανήκε σε ένα άγνωστο μέχρι σήμερα είδος του γένους Ηomo, αν και μέχρι σήμερα αυτό ήταν αδύνατο να επιβεβαιωθεί.

Νέα στοιχεία προσφέρει τώρα η ομάδα του Σβάντε Πάαμπο στο Ινστιτούτο Εξελικτικής Ανθρωπολογίας Max Planck στη Λειψία της Γερμανίας, ο οποίος έγινε διάσημος για τις γενετικές αναλύσεις οστών του ανθρώπου του Νεάντερταλ.

Ήδη από το 2010, ο Πάαμπο είχε προσδιορίσει τη γενετική αλληλουχία του μιτοχονδριακού DNA στο διαθέσιμο υλικό από τη Ντενίσοβα. Το μιτοχονδριακό DNA κληροδοτείται στους απογόνους αποκλειστικά από τη μητέρα, και η ανάλυση της αλληλουχίας έδειξε σημαντικές συγγένειες αλλά και σημαντικές διαφορές σε σχέση με τον Homo sapiens, τον Homo neanderthalensis και τον Homo erectus.

Τώρα, ο Πάαμπο ανακοινώνει ότι προσδιόρισε την αλληλουχία ολόκληρου του γονιδιώματος του μυστηριώδους συγγενής μας. Προκειμένου να επιτευχθεί η μέγιστη δυνατή ακρίβεια, ολόκληρο το γονιδίωμα σαρώθηκε όχι μία αλλά 30 φορές.

«Καλύψαμε το γονιδίωμα των Ντενίσοβα τόσες πολλές φορές ώστε έχει λιγότερα λάθη από τα περισσότερα γονιδιώματα σύγχρονων ανθρώπων που έχουν προσδιοριστεί ως σήμερα» επισημαίνει ο Ματίας Μέγιερ, ο συνεργάτης του Πάαμπο που ανέπτυξε τις νέες τεχνικές γενετικής ανάλυσης.

Είναι πράγματι μια εντυπωσιακή επιτυχία, δεδομένου ότι το δείγμα στο οποίο πραγματοποιήθηκαν οι αναλύσεις είχε βάρος μόλις 10 χιλιοστά του γραμμαρίου.

Η μελέτη θα υποβληθεί για δημοσίευση αργότερα φέτος, στο μεταξύ όμως η ερευνητική ομάδα δημοσίευσε τη γενετική αλληλουχία στο Διαδίκτυο ώστε να μπορεί να την εξετάσει οποιοσδήποτε άλλος ερευνητής.

Η γενετική σύγκριση με τον σύγχρονο άνθρωπο και τον άνθρωπο του Νεάντερταλ θα μπορούσε τώρα να προσφέρει νέα στοιχεία για την προέλευση αυτής της μυστηριώδους ομάδας ανθρώπων.

Τα γενετικά δεδομένα του 2010 έδειχναν ότι οι άνθρωποι της Ντενίσοβα εμφανίστηκαν στην Αφρική και επεκτάθηκαν στην Ασία νωρίτερα από τους δικούς μας προγόνους.

Newsroom ΔΟΛ, 7/2/2012