Αναστήθηκε φυτό ηλικίας 30.000 ετών

Οι σπόροι του είχαν αποθηκευθεί από σκίουρους στους πάγους της Σιβηρίας

The New York Times, Καθημερινή, 22/2/2012

Έζησε πριν από 32 χιλιάδες χρόνια το μικρό αρκτικό λουλούδι, αλλά σήμερα ξανάνθισε χάρη στις προσπάθειες μιας ομάδας Ρώσων ειδικών. Οι σπόροι του άνθους είχαν καλό φύλακα, αφού βρέθηκαν κρυμμένοι στην υπόγεια φωλιά αρκτικού σκίουρου στην τούνδρα της βορειοανατολικής Σιβηρίας. Εκεί παρέμειναν ξεχασμένοι μέχρι την ανακάλυψή τους πριν από μερικά χρόνια.

Το μικρό λουλούδι από τα ξεχασμένα σπόρια είναι το αρχαιότερο φυτό που καλλιεργήθηκε μέχρι σήμερα, ρεκόρ που κρατούσε μια χουρμαδιά, η οποία «γεννήθηκε» από σπόρο που βρέθηκε στο αρχαίο φρούριο της Μασάντα και χρονολογείται πριν από δύο χιλιάδες χρόνια. Πολλοί επιστήμονες ήδη αμφισβήτησαν το εγχείρημα των Ρώσων επιστημόνων, αφού παρόμοιοι ισχυρισμοί άλλων ομάδων αποδείχθηκαν εσφαλμένοι ή ψευδείς (όπως π.χ. η καλλιέργεια σιτηρών από σπόρους που βρέθηκαν στους τάφους των Φαραώ). Το πόρισμα της ρωσικής ερευνητικής ομάδας υπό τον συντονισμό της Σβετλάνα Γιασίνα και του Νταβίντ Γκιλιτσίνσκι της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών δημοσιεύεται στην επιστημονική επιθεώρηση The Proceedings of the National Academy of Sciences.

Oι δύο επιστήμονες, αφού πραγματοποίησαν ανασκαφή στα υπόγεια και δαιδαλώδη λαγούμια των σκίουρων κοντά στις όχθες του ποταμού Κόλμια, όπου κατά τη διάρκεια της τελευταίας εποχής των παγετώνων τριγυρνούσαν μαμούθ και μαλλιαροί ρινόκεροι, διαπίστωσαν ότι κάποια από τα λαγούμια ήταν σφραγισμένα, σαν αποθήκες, που περιείχαν χιλιάδες καρπούς και σπόρους. Οι περισσότεροι ανήκαν σε είδη συγγενή με το σημερινό Silene stenophylla. Επειτα από πολλές προσπάθειες οι επιστήμονες έλαβαν κύτταρα από τους πλακουντιακούς ιστούς του φυτού όπου παράγονται οι σπόροι.

Στο εργαστήριο

Στη συνέχεια απέψυξαν τα κύτταρα και τα μεγάλωσαν στο εργαστήριο. Κατάφεραν να αναπαραγάγουν συνολικά 36 αρχαία φυτά, τα οποία έχουν εμφάνιση παρόμοια με το ανάλογο σύγχρονο είδος που φύεται στη Σιβηρία. Οι Ρώσοι ερευνητές υποστηρίζουν ότι οι σπόροι από τους οποίους γεννήθηκαν τα νέα φυτά έχουν ηλικία 31.800 χρόνια. Ειδικοί παράγοντες συνέβαλαν στην εντυπωσιακή μακροζωία τους. Ανάμεσα σε αυτούς το ότι οι σκίουροι φύλαγαν τον θησαυρό τους κοντά στους πάγους με αποτέλεσμα να παραμένουν εξ αρχής κατεψυγμένοι.

Η Εσκε Βίλερσλεβ, ειδική του αρχέγονου DNA στο Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης, τόνισε ότι τα ευρήματα των Ρώσων ερευνητών πιθανώς να ανταποκρίνονται στην αλήθεια». Ομως, κατά πόσο έχουν κάνει λάθος οι Ρώσοι επιστήμονες θα κριθεί από την ορθότητα της χρονολόγησης με τη βοήθεια του ραδιοϊσοτόπου του άνθρακα. Η ανάλυση του γενετικού υλικού των ανθέων θα δείχνει πέρα από κάθε αμφιβολία αν τα αρχαία λουλούδια είναι πρόγονοι αυτών που φύονται σήμερα. Οι Ρώσοι επιστήμονες, λοιπόν, οφείλουν να προχωρήσουν σε ανάλυση του γενετικού υλικού των δειγμάτων των ηλικίας τριάντα χιλιάδων ετών λουλουδιών. Το εγχείρημα σίγουρα θα είναι δύσκολο, αφού η γενετική των φυτών είναι μία εξαιρετικά πολύπλοκη υπόθεση.