Βασίλης Φ., 70 ετών, αρχιτέκτονας, γενν. στην Αθήνα, επί μια 50ετία ζει στη Δανία και Γροιλανδία, έγγαμος, 4 παιδιά.
Με αποκαλούσαν Εβραίο, επειδή δεν σταυροκοπιόμουν ποτέ!
Ο αποχαιρετισμός μου ή μάλλον η διαρκής δυσπιστία μου στη θρησκευτική πίστη εμφανίστηκε πολύ νωρίς. Και ένας από τους λόγους ήταν ότι αυτοί που με καθοδήγησαν στη χριστιανική πίστη λέγανε απίθανες τερατολογίες, όπως π.χ. ο παππούς Στέλιος: «Όταν τρώμε κάθονται δυο αόρατοι άγγελοι, ένας σε κάθε ώμο των ανθρώπων, και καταγράφουν λεπτομερώς τον τρόπο που τρώμε, αν κάνουμε προσευχή πριν φάμε και μετά. Αν δεν κάνουμε προσευχή, ο θεός θα μας τιμωρήσει.» Και άλλες τέτοιες αρλούμπες. Παρόλο που ήμουν μικρός και επιπόλαιος, είχα τη δυνατότητα να βγάλω το συμπέρασμα ότι επρόκειτο για ανοησίες!
Ο πατέρας μου ήταν στην αρχή ο κυριότερος καθοδηγητής σε θρησκευτικά θέματα. Διηγιόταν κι αυτός πολλές τρίχες και αηδίες, π.χ. ότι ένας άνδρας που βρισκόταν στο καφενείο, μια ημέρα που έκανε πολύ δυνατή καταιγίδα, είπε χασκογελώντας σε κάτι φίλους του ότι «σήμερα παντρεύει ο θεός τον γιο του και γίνεται γλέντι εκεί πάνω». Αμέσως έπεσε ένας κεραυνός στο στόμα του και τον σκότωσε! Δεν ήταν παρών στο επεισόδιο ο πατέρας μου, βέβαια, αλλιώς θα καταλάβαινε ότι δεν πέφτει ο κεραυνός μόνο στη γλώσσα ενός άλλου, ενώ όλοι οι άλλοι κοιτάνε! Του είπε κάποιος άλλος την ιστορία και αυτουνού πάλι κάποιος άλλος κ.ο.κ. Πάντως, ο πατέρας μου απέδωσε το γεγονός του επινοημένου κεραυνού σε τιμωρία από τον θεό, ο οποίος θεώρησε την παρομοίωση της καταιγίδας με θεϊκό γλέντι ως βλαστήμια! Καθένας δίνει στα φυσικά φαινόμενα τις εξηγήσεις που ταιριάζουν στις προκαθορισμένες απόψεις του!
Εκτός αυτού, ο πατέρας μου υποστήριζε πως ο ίδιος είχε επιζήσει μέσω θαύματος, όταν σαν παιδί ήταν πολύ άρρωστος και όλοι νόμιζαν ότι θα πεθάνει, όπως πέθαιναν πολλοί άλλοι τότε επειδή δεν υπήρχαν γιατροί και φάρμακα. Όμως μια μέρα, ενώ είχε πέσει σε λήθαργο, ονειρεύτηκε ότι δύο νέοι ξεσκούφωτοι τον πλησίασαν και τον μετέφεραν από το κρεβάτι του σε μια καρέκλα απέναντι στο δωμάτιο. Και ξαφνικά ξύπνησε ο πατέρας μου και βρέθηκε να κάθεται στην καρέκλα αυτή και η αρρώστια του είχε εξαφανιστεί. Τους δύο νέους, που έκαναν το θαύμα και έγινε καλά, εννοούσε πως ήταν οι δύο άγιοι Κοσμάς και Δαμιανός!!! Την περίπτωση να σηκώθηκε ο ίδιος μισοκοιμισμένος και να κάθισε στην καρέκλα ούτε που την εξέτασε ποτέ, αφού υπήρχαν διαθέσιμοι άγιοι για να τον μεταφέρουν…
Τη θρησκευτική μου διαπαιδαγώγηση εκτελούσαν, όπως προανέφερα, ο πατέρας και ο παππούς Στέλιος, ήδη πριν αρχίσω το σχολείο. Τότε ήμουν πολύ ευχαριστημένος με όλα αυτά και ιδίως με τον παππού. Όμως έχω διαπιστώσει μέσω της περιγραφής για τον «αποχαιρετισμό» που έγραψε ο Στελάκης Α., που είναι ξάδελφός μου, ότι ο παππούς Στέλιος κάθε άλλο παρά ένας χουζούρικος παππούς ήταν στην καθημερινή του οικογένεια. Ο πατέρας μου είχε κι αυτός στα τελευταία του χρόνια διηγηθεί ότι ο πατέρας του ήταν στα νιάτα του πολύ σκληρός άνθρωπος απέναντι στα παιδιά του, και ότι η μητέρα του μεσολαβούσε τακτικά για να σώσει τα παιδιά από την οργή του παππού!
Ο παππούς όμως δεν ερχόταν σ’ εμάς πολύ συχνά, και θυμάμαι που, εκτός του ότι μας έβαζε και κάναμε μια προσευχή, διαφορετική από αυτήν που μας είχε επιβάλει ο πατέρας μας (δεν θυμάμαι καμία από αυτές σήμερα), διηγιόταν διάφορες ιστορίες με τρομερές σφαγές και εντυπωσιακά θαύματα, που προφανώς ήταν δικής του εμπνεύσεως, επηρεασμένος από τα διάφορα χριστιανικά βιβλία που συνήθως διάβαζε!
Εγώ και η μεγάλη αδελφή μου βρίσκαμε αυτές τις ιστορίες πολύ ενδιαφέρουσες και θυμάμαι πάντα, όταν ερχόταν ο παππούς, τον ικετεύαμε να πας πει «μια ιστορία», όπως όλα τα παιδιά θέλουν να ακούν παραμύθια.
Επίσης μου άρεσε πολύ όταν κάπου κάπου ο παππούς ερχόταν σ’ εμάς Κυριακή νωρίς το πρωί και έπαιρνε εμένα και την αδελφή μου να πάμε στη λειτουργία σε άγνωστες εκκλησίες, μακριά από το σπίτι μας. Το απολαμβάναμε αυτό σαν μια εκδρομή. Σε αντίθεση με αυτές τις εκστρατείες στις μακρινές και άγνωστες σε μας εκκλησίες, στην Αγία Ζώνη, που πηγαίναμε τακτικά με τον πατέρα μας και έβγαζε λόγους ο ιεροκήρυκας Καψιμάλης, βαριόμασταν πολύ, ο δε πατέρας μας πάλευε ηρωικά για να μην κοιμηθεί όρθιος στη διάρκεια του ανιαρού, ανισόρροπου, οπισθοδρομικού και βλακώδους κηρύγματος.
Από ό,τι θυμάμαι, άρχισα από αρκετά νωρίς να δυσπιστώ στη θρησκεία και έκανα προέκταση αυτής της δυσπιστίας μου και στα άλλα μαθήματα, όπως στην ιστορία της αρχαίας Ελλάδας, αφού οι ίδιοι δάσκαλοι και καθηγητές τα δίδασκαν και συχνά πέρναγαν από το ένα μάθημα στο άλλο. Σκεπτόμουν πάντα ότι αυτά που οι δάσκαλοί μας διηγούνταν για τον πολιτισμό των αρχαίων Ελλήνων, σε άλλους λαούς οι δικοί τους δάσκαλοι θα δίδασκαν κάτι παρόμοιο για το δικό τους αρχαίο πολιτισμό.
Όταν εγκαταστάθηκα για πρώτη φορά στη Δανία, στις αρχές του ’60, αντιλήφθηκα μέσω της αρχιτεκτονικής μου σπουδής ότι πραγματικά ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός ήταν άξιος λόγου για όλο τον πολιτισμένο κόσμο και διαχώρισα αυτό τον κύκλο γνώσεων από άλλους, ιδίως από τα θρησκευτικά! Διαπίστωσα επίσης ότι υπάρχουν πολλά κτήρια, οδοί, ακόμα και πόλεις στη Δανία που έχουν ελληνικές ονομασίες προς τιμήν της αρχαίας Ελλάδας και αγάλματα αρχαίων ελληνικών θεοτήτων, φιλοσόφων, επιστημόνων κ.ά. Τα αποφθέγματα πολλών αρχαίων Ελλήνων κοσμούν δε δρόμους, μουσεία και πανεπιστήμια της χώρας. Έπρεπε λοιπόν να φύγω από την Ελλάδα για να καταλάβω τι ήταν αλήθεια και τι προπαγάνδα!
Στην Ελλάδα πήγαινα τις Κυριακές στην εκκλησία, όσο μπορούσε να με αναγκάζει ο πατέρας μου, όμως όταν μου δινόταν η παραμικρή ευκαιρία την κοπάναγα!
Η ιστορία των θρησκευτικών στο δημοτικό σχολείο μού άρεσε πολύ, όπως και άλλα παραμύθια, όμως αργότερα στις πρώτες τάξεις του γυμνασίου έβρισκα τις ερμηνείες των 10 εντολών γελοίες. Τον «λόγο του θεού» δεν τον πίστεψα ποτέ και θεωρούσα «βλαμμένους» και «ψώνια» όλους τους πιστούς. Έφαγα δε γι’ αυτό πολλά χαστούκια και κλωτσιές στα πόδια κάτω από το τραπέζι από τον θεοσεβούμενο πατέρα μου. Στον στρατό με αποκαλούσαν Εβραίο, γιατί δεν σταυροκοπιόμουν ποτέ!
Η αθεΐα μου ήταν εν μέρει και αντίδραση στο γεγονός ότι ο πατέρας με θεωρούσε το μαύρο πρόβατο της οικογένειας και πάντα προσπαθούσε, μπροστά σε άλλους ανθρώπους και ιδιαίτερα θρησκόληπτους, να με ξεφτιλίσει, επειδή νόμιζε πως αυτός ήταν ο κατάλληλος τρόπος για να «βάλω μυαλό»: Δεν ήμουν εγώ για τίποτα, ούτε για χαμάλης δεν άξιζα, εγώ ήδη ήμουν οριστικά χαμένος! Και όλα αυτά έδιναν πάντα την ευκαιρία σε ανθρώπους σαν τον μαέστρο στην εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής Καρποδίνη ή στον καθηγητή μου τον Τσάκα ή τον μεγάλο δωρητή σε χριστιανικούς οργανισμούς Καλόθετο ή σε διάφορους γνωστούς μου ή και άγνωστους μηχανικούς στις οικοδομές, καθώς και σε άλλους ψυχοπαθείς θεόπληκτους, να μου κάνουν κήρυγμα με συμβουλές, χωρίς φυσικά να έχει κανένα αποτέλεσμα αυτή η προσπάθειά τους. Μου έλεγαν π.χ.: «Δεν ντρέπεσαι, παιδί μου, τέτοιον καλό, ευσεβή και δημιουργικό πατέρα που έχεις και δεν κάνεις ό,τι σου λέει; Αχ, αυτό είναι μια μεγάλη αμαρτία και κάποτε θα το μετανιώσεις!»
Στο σχολείο μου δεν τα πήγαινα από την αρχή καθόλου καλά, και σ’ αυτό συνέβαλε αφενός το γεγονός ότι για την ηλικία μου ήμουν ψηλέας και έτσι με έβαζαν να καθίσω διαρκώς στα τελευταία θρανία της τάξης, αφετέρου το ότι ήμουν βαρήκοος! Το 1964 πήγα για πρώτη φορά σε ειδικό γιατρό στη Δανία και μου είπε ότι το αριστερό μου αυτί ήταν κατά 70% αδρανές και το δεξί κατά 40%! Θυμάμαι δε την τότε δασκάλα μου στο 30ό δημοτικό σχολείο στην Κυψέλη, την κυρία Σκούρα, που με ρώταγε, όταν παρατηρούσε ότι δεν παρακολουθούσα το μάθημα αλλά χάζευα: «Πες μου, τι έχω πει μέχρι τώρα;» Φυσικά δεν ήξερα να απαντήσω, γιατί δεν άκουγα καλά όσα είχε πει, οπότε ερχόταν η δασκάλα και με χαστούκιζε.
Κανένας όμως από όλους αυτούς δεν σκέφτηκε, μήπως δεν ακούει ή δεν βλέπει καλά αυτό το παιδί, ώστε να με πάνε σε ένα γιατρό για εξέταση. Στη Δανία, μερικά χρόνια αργότερα, πέρασα σαν αριστούχος στο Bygningskonstruktørskole του Randers, ιδιαίτερα στα μαθηματικά και τη στατική!
Αφού «δεν άξιζα εγώ για γράμματα» με πήρε λοιπόν πατέρας μου στις οικοδομές από τα 13 μου χρόνια για να του κάνω «κάνα μεροκάματο», όπου στην αρχή μάζευα με έναν τεράστιο μαγνήτη και στη συνέχεια ίσιωνα πρόκες που είχαν βγει από τα ξύλα στο ξεκαλούπωμα! Αργότερα δούλευα τις οικοδομικές μηχανές, μπετονιέρα και αναβατόριο.
Την ημέρα πήγαινα στην οικοδομή και το βράδυ στο νυκτερινό γυμνάσιο, οπότε βρέθηκα σε ακόμη μεγαλύτερη απόσταση από την εκκλησία και τη θρησκεία. Ο πατέρας μου προσπαθούσε βέβαια να με αναγκάσει να εξομολογούμαι και, φυσικά, του έλεγα ότι το έκανα. Όμως δεν θυμάμαι ούτε μια φορά να είχα πάει σε ρασοφόρο από τότε που με πήρε στις οικοδομές. Εκεί, αντιθέτως, άκουγα τους μαστόρους και εργάτες να βλαστημάνε για διάφορους λόγους «χριστοπαναγίες» και «καντήλια» όλη μέρα, τα οποία έμαθα πολύ σύντομα κι εγώ και τα χρησιμοποιούσα μετά χαράς!
Με γοητεύανε οι εσπερινοί της μεγάλης εβδομάδος, στους οποίους πήγαινα μέχρι τα 13 μου χρόνια, μερικούς δε από τους ψαλμούς τούς θυμάμαι ακόμα και σήμερα! Όμως δεν είχα ποτέ προβληματιστεί για ποιο λόγο μου άρεσαν οι ψαλμοί, τους οποίους βέβαια δεν ταύτιζα με τη θρησκεία ή με κάποια πάθη του Χριστού κ.λπ. Ήταν σαν να λάβαινα μέρος σε μια παραδοσιακή τελετή ή σε μια όπερα!
Σήμερα μου κάνει μεγάλη εντύπωση το γεγονός ότι η θρησκεία παίζει έναν σημαντικό ρόλο στη ζωή των περισσότερων ανθρώπων. Κι αυτό δεν συμβαίνει μόνο με ορισμένους αγράμματους ή αφελείς, φτωχούς ή πλούσιους, αλλά μια μεγάλη πλειοψηφία από όλα τα κοινωνικά στρώματα, μορφωμένοι και νέοι, είναι σήμερα ευσεβείς. Π.χ. ένας ανιψιός μου, ο Kr., που είναι σπουδαγμένος και ζει στη Δανία, είναι ορθόδοξος και πιστεύει στο πτώμα και στα θαύματα κάποιου μακαρίτη και τέως ψυχοπαθή άγιου Ευδόκιμου! Μεγάλο ψώνιο…
Με πιστούς και ανθρώπους της εκκλησίας είχα πάντα πολλές επαφές μέσω της δουλειάς μου ως ανακαινιστής-αρχιτέκτων παλαιών κτηρίων και κυρίως ναών. Τα θρησκευτικά κτήρια είναι από τα σπουδαιότερα μνημεία της αρχιτεκτονικής, από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα (Παρθενώνας/Sagrada Família/ναός στο Uummannaq του Nuuk της Γροιλανδίας ανακατασκευασμένη από εμένα), γιατί αντικατοπτρίζουν τις ιδέες των ανθρώπων, των διαφόρων εθνών και διαφόρων εποχών. Γι’ αυτό παρατηρώ πάντα με ενδιαφέρον και φωτογραφίζω σε όλο τον κόσμο θρησκευτικά κτήρια, τα οποία έχω σπουδάσει ιστορικώς, τεχνικώς, κτηριολογικώς και αρχαιολογικώς.
Όσες φορές έχω όμως προσπαθήσει να αρχίσω μια συζήτηση με έναν θρησκόληπτο, συναντάω έναν τοίχο από μπετόν. Διαπιστώνω ότι πολλοί από τους πιστούς ντρέπονται να παραδεχθούν ότι πιστεύουν και σε τι ακριβώς. Οι περισσότεροι από αυτούς πιθανότητα δεν σκέφτηκαν ποτέ σε τι πιστεύουν, ίσως όμως χρησιμοποιούν τη θρησκεία σαν πατερίτσα για τα προβλήματά τους. Και να μην ξέρουν θεολογικές λεπτομέρειες, σκέφτονται, ο άγιος Χ θα με βοηθήσει…
Έχω δε την εντύπωση ότι πολλοί από τους χριστιανούς και μουσουλμάνους δεν έχουν υπόψη τους ότι ο λεγόμενος «πατέρας του Χριστού» είναι ένας θεός, κατασκευασμένος από τους Εβραίους!
Σε ερώτημά μου, αν πιστεύουν σε έναν θεό γέρο άνδρα που κάθεται αδιάκοπα σε έναν ουράνιο θρόνο και μελετάει τις πράξεις του καθενός (7 δισ. ανθρώπων μόνο στη Γη, βάλε τόσους άλλους και πολύ παραπάνω σε όλο το σύμπαν) με σκοπό να τους τιμωρήσει/ανταμείψει όταν θα πεθάνουν, πολλοί από αυτούς που με ακούν γελάνε με έναν αμήχανο τρόπο που δείχνει ότι είτε δεν έχουν προβληματιστεί ποτέ, είτε ντρέπονται να παραδεχθούν πως πράγματι πιστεύουν σε μια τέτοια βλακεία!
Ελάχιστοι είναι αυτοί (κυρίως οι Ιεχωβάδες) που απαντάνε σίγουρα σε τέτοιες ερωτήσεις και κάνουν αμέσως αντεπίθεση υποστηρίζοντας, με στόμφο στη φωνή, ότι η ζωή στη Γη είναι προσωρινή και ότι υπάρχει μια καλύτερη ζωή μετά τον θάνατο! Ο λόγος και ο προορισμός μας στη γήινη ζωή μας είναι αποκλειστικά να δοξάζουμε τον Θεό της παλαιάς διαθήκης!!!
Όμως κανένας τους δεν μπορεί να βρει αποδείξεις για όλα αυτά που λένε ότι πιστεύουν, και ζητάνε από τους άθεους να αποδείξουν ότι είναι ψέματα!!! Πώς είναι δυνατόν να αποδείξει κάποιος ότι δεν υπάρχει κάτι ανύπαρκτο; Αυτοί που υποστηρίζουν την ύπαρξη των διάφορων απίθανων θεοτήτων και δαιμόνων είναι υποχρεωμένοι να έλθουν με ατράνταχτες αποδείξεις. Αυτό θα έπρεπε να είναι μια εύκολη υπόθεση για τον παντοδύναμο θεό τους!
Οι περισσότεροι υποστηρίζουν ότι γνωρίζουν τις διάφορες «επιστημονικές θεωρίες» για τη δημιουργία του κόσμου και των ανθρώπων, όμως δεν τις πιστεύουν ή προτιμούν να πιστεύουν στον Αδάμ και την Εύα!
Κατά κανόνα είναι ελάχιστοι αυτοί που ξέρουν/καταλαβαίνουν με ακρίβεια τι γράφουν η παλαιά και η καινή διαθήκη και τους προκαλεί έκπληξη όταν ακούνε π.χ. για τα Σόδομα και Γόμορρα, ότι ο Λωτ παρότρυνε τους άνδρες γείτονές του να πηδήξουν τις δύο παρθένες κόρες του, παρά τους δύο άνδρες (δήθεν αγγέλους), που είχαν ζητήσει καταφύγιο στο σπίτι του, ώστε να γλιτώσουν από τους κωλομπαράδες γείτονες! Άμα ήταν άγγελοι, όπως περιγράφονται στα ιερά βιβλία, θα είχαν σίγουρα τη δύναμη να αντιμετωπίσουν τους μερακλωμένους γείτονες του Λωτ.
-«Μα, τι λες τώρα, είναι δυνατόν ένα άγιο βιβλίο να αναφέρει τέτοια πράγματα;» μου λένε όλοι αυτοί που τους περιγράφω την πίστη τους!
Όμως αυτά τα παραδείγματα και οι επιστημονικές αποδείξεις δεν πείθουν τους ηλίθιους ότι ο λόγος του Θεού είναι μόνο φαντασία των ανθρώπων και η προσευχή, οι κωλοτούμπες στα τζαμιά και τις παγόδες και το άναμμα κεριών είναι χάσιμο χρόνου. Ακόμη κι αν πείθονται από τα λεγόμενά μου, απαρνιούνται τις συνέπειες.
Δηλαδή «στου κωφού τη βρόντα όσο θέλεις πόρτα!!!»
Το συμπέρασμα πρέπει να είναι ότι οι πιστοί βρίσκουν ακόμα και σήμερα στη θρησκεία τους μια ανακούφιση, παρηγοριά και ελπίδα, που δεν τη βρίσκουν στην καθημερινή ζωή, λόγω μειωμένων ικανοτήτων, και στα αποτελέσματα της επιστήμης, λόγω ανεπαρκούς μόρφωσης.
Γεια χαραντάν παίδες και από μακριά τους παπάδες!
Ο πατέρας μου ήταν στην αρχή ο κυριότερος καθοδηγητής σε θρησκευτικά θέματα. Διηγιόταν κι αυτός πολλές τρίχες και αηδίες, π.χ. ότι ένας άνδρας που βρισκόταν στο καφενείο, μια ημέρα που έκανε πολύ δυνατή καταιγίδα, είπε χασκογελώντας σε κάτι φίλους του ότι «σήμερα παντρεύει ο θεός τον γιο του και γίνεται γλέντι εκεί πάνω». Αμέσως έπεσε ένας κεραυνός στο στόμα του και τον σκότωσε! Δεν ήταν παρών στο επεισόδιο ο πατέρας μου, βέβαια, αλλιώς θα καταλάβαινε ότι δεν πέφτει ο κεραυνός μόνο στη γλώσσα ενός άλλου, ενώ όλοι οι άλλοι κοιτάνε! Του είπε κάποιος άλλος την ιστορία και αυτουνού πάλι κάποιος άλλος κ.ο.κ. Πάντως, ο πατέρας μου απέδωσε το γεγονός του επινοημένου κεραυνού σε τιμωρία από τον θεό, ο οποίος θεώρησε την παρομοίωση της καταιγίδας με θεϊκό γλέντι ως βλαστήμια! Καθένας δίνει στα φυσικά φαινόμενα τις εξηγήσεις που ταιριάζουν στις προκαθορισμένες απόψεις του!
Εκτός αυτού, ο πατέρας μου υποστήριζε πως ο ίδιος είχε επιζήσει μέσω θαύματος, όταν σαν παιδί ήταν πολύ άρρωστος και όλοι νόμιζαν ότι θα πεθάνει, όπως πέθαιναν πολλοί άλλοι τότε επειδή δεν υπήρχαν γιατροί και φάρμακα. Όμως μια μέρα, ενώ είχε πέσει σε λήθαργο, ονειρεύτηκε ότι δύο νέοι ξεσκούφωτοι τον πλησίασαν και τον μετέφεραν από το κρεβάτι του σε μια καρέκλα απέναντι στο δωμάτιο. Και ξαφνικά ξύπνησε ο πατέρας μου και βρέθηκε να κάθεται στην καρέκλα αυτή και η αρρώστια του είχε εξαφανιστεί. Τους δύο νέους, που έκαναν το θαύμα και έγινε καλά, εννοούσε πως ήταν οι δύο άγιοι Κοσμάς και Δαμιανός!!! Την περίπτωση να σηκώθηκε ο ίδιος μισοκοιμισμένος και να κάθισε στην καρέκλα ούτε που την εξέτασε ποτέ, αφού υπήρχαν διαθέσιμοι άγιοι για να τον μεταφέρουν…
Τη θρησκευτική μου διαπαιδαγώγηση εκτελούσαν, όπως προανέφερα, ο πατέρας και ο παππούς Στέλιος, ήδη πριν αρχίσω το σχολείο. Τότε ήμουν πολύ ευχαριστημένος με όλα αυτά και ιδίως με τον παππού. Όμως έχω διαπιστώσει μέσω της περιγραφής για τον «αποχαιρετισμό» που έγραψε ο Στελάκης Α., που είναι ξάδελφός μου, ότι ο παππούς Στέλιος κάθε άλλο παρά ένας χουζούρικος παππούς ήταν στην καθημερινή του οικογένεια. Ο πατέρας μου είχε κι αυτός στα τελευταία του χρόνια διηγηθεί ότι ο πατέρας του ήταν στα νιάτα του πολύ σκληρός άνθρωπος απέναντι στα παιδιά του, και ότι η μητέρα του μεσολαβούσε τακτικά για να σώσει τα παιδιά από την οργή του παππού!
Ο παππούς όμως δεν ερχόταν σ’ εμάς πολύ συχνά, και θυμάμαι που, εκτός του ότι μας έβαζε και κάναμε μια προσευχή, διαφορετική από αυτήν που μας είχε επιβάλει ο πατέρας μας (δεν θυμάμαι καμία από αυτές σήμερα), διηγιόταν διάφορες ιστορίες με τρομερές σφαγές και εντυπωσιακά θαύματα, που προφανώς ήταν δικής του εμπνεύσεως, επηρεασμένος από τα διάφορα χριστιανικά βιβλία που συνήθως διάβαζε!
Εγώ και η μεγάλη αδελφή μου βρίσκαμε αυτές τις ιστορίες πολύ ενδιαφέρουσες και θυμάμαι πάντα, όταν ερχόταν ο παππούς, τον ικετεύαμε να πας πει «μια ιστορία», όπως όλα τα παιδιά θέλουν να ακούν παραμύθια.
Επίσης μου άρεσε πολύ όταν κάπου κάπου ο παππούς ερχόταν σ’ εμάς Κυριακή νωρίς το πρωί και έπαιρνε εμένα και την αδελφή μου να πάμε στη λειτουργία σε άγνωστες εκκλησίες, μακριά από το σπίτι μας. Το απολαμβάναμε αυτό σαν μια εκδρομή. Σε αντίθεση με αυτές τις εκστρατείες στις μακρινές και άγνωστες σε μας εκκλησίες, στην Αγία Ζώνη, που πηγαίναμε τακτικά με τον πατέρα μας και έβγαζε λόγους ο ιεροκήρυκας Καψιμάλης, βαριόμασταν πολύ, ο δε πατέρας μας πάλευε ηρωικά για να μην κοιμηθεί όρθιος στη διάρκεια του ανιαρού, ανισόρροπου, οπισθοδρομικού και βλακώδους κηρύγματος.
Από ό,τι θυμάμαι, άρχισα από αρκετά νωρίς να δυσπιστώ στη θρησκεία και έκανα προέκταση αυτής της δυσπιστίας μου και στα άλλα μαθήματα, όπως στην ιστορία της αρχαίας Ελλάδας, αφού οι ίδιοι δάσκαλοι και καθηγητές τα δίδασκαν και συχνά πέρναγαν από το ένα μάθημα στο άλλο. Σκεπτόμουν πάντα ότι αυτά που οι δάσκαλοί μας διηγούνταν για τον πολιτισμό των αρχαίων Ελλήνων, σε άλλους λαούς οι δικοί τους δάσκαλοι θα δίδασκαν κάτι παρόμοιο για το δικό τους αρχαίο πολιτισμό.Όταν εγκαταστάθηκα για πρώτη φορά στη Δανία, στις αρχές του ’60, αντιλήφθηκα μέσω της αρχιτεκτονικής μου σπουδής ότι πραγματικά ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός ήταν άξιος λόγου για όλο τον πολιτισμένο κόσμο και διαχώρισα αυτό τον κύκλο γνώσεων από άλλους, ιδίως από τα θρησκευτικά! Διαπίστωσα επίσης ότι υπάρχουν πολλά κτήρια, οδοί, ακόμα και πόλεις στη Δανία που έχουν ελληνικές ονομασίες προς τιμήν της αρχαίας Ελλάδας και αγάλματα αρχαίων ελληνικών θεοτήτων, φιλοσόφων, επιστημόνων κ.ά. Τα αποφθέγματα πολλών αρχαίων Ελλήνων κοσμούν δε δρόμους, μουσεία και πανεπιστήμια της χώρας. Έπρεπε λοιπόν να φύγω από την Ελλάδα για να καταλάβω τι ήταν αλήθεια και τι προπαγάνδα!
Στην Ελλάδα πήγαινα τις Κυριακές στην εκκλησία, όσο μπορούσε να με αναγκάζει ο πατέρας μου, όμως όταν μου δινόταν η παραμικρή ευκαιρία την κοπάναγα!
Η ιστορία των θρησκευτικών στο δημοτικό σχολείο μού άρεσε πολύ, όπως και άλλα παραμύθια, όμως αργότερα στις πρώτες τάξεις του γυμνασίου έβρισκα τις ερμηνείες των 10 εντολών γελοίες. Τον «λόγο του θεού» δεν τον πίστεψα ποτέ και θεωρούσα «βλαμμένους» και «ψώνια» όλους τους πιστούς. Έφαγα δε γι’ αυτό πολλά χαστούκια και κλωτσιές στα πόδια κάτω από το τραπέζι από τον θεοσεβούμενο πατέρα μου. Στον στρατό με αποκαλούσαν Εβραίο, γιατί δεν σταυροκοπιόμουν ποτέ!
Η αθεΐα μου ήταν εν μέρει και αντίδραση στο γεγονός ότι ο πατέρας με θεωρούσε το μαύρο πρόβατο της οικογένειας και πάντα προσπαθούσε, μπροστά σε άλλους ανθρώπους και ιδιαίτερα θρησκόληπτους, να με ξεφτιλίσει, επειδή νόμιζε πως αυτός ήταν ο κατάλληλος τρόπος για να «βάλω μυαλό»: Δεν ήμουν εγώ για τίποτα, ούτε για χαμάλης δεν άξιζα, εγώ ήδη ήμουν οριστικά χαμένος! Και όλα αυτά έδιναν πάντα την ευκαιρία σε ανθρώπους σαν τον μαέστρο στην εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής Καρποδίνη ή στον καθηγητή μου τον Τσάκα ή τον μεγάλο δωρητή σε χριστιανικούς οργανισμούς Καλόθετο ή σε διάφορους γνωστούς μου ή και άγνωστους μηχανικούς στις οικοδομές, καθώς και σε άλλους ψυχοπαθείς θεόπληκτους, να μου κάνουν κήρυγμα με συμβουλές, χωρίς φυσικά να έχει κανένα αποτέλεσμα αυτή η προσπάθειά τους. Μου έλεγαν π.χ.: «Δεν ντρέπεσαι, παιδί μου, τέτοιον καλό, ευσεβή και δημιουργικό πατέρα που έχεις και δεν κάνεις ό,τι σου λέει; Αχ, αυτό είναι μια μεγάλη αμαρτία και κάποτε θα το μετανιώσεις!»Στο σχολείο μου δεν τα πήγαινα από την αρχή καθόλου καλά, και σ’ αυτό συνέβαλε αφενός το γεγονός ότι για την ηλικία μου ήμουν ψηλέας και έτσι με έβαζαν να καθίσω διαρκώς στα τελευταία θρανία της τάξης, αφετέρου το ότι ήμουν βαρήκοος! Το 1964 πήγα για πρώτη φορά σε ειδικό γιατρό στη Δανία και μου είπε ότι το αριστερό μου αυτί ήταν κατά 70% αδρανές και το δεξί κατά 40%! Θυμάμαι δε την τότε δασκάλα μου στο 30ό δημοτικό σχολείο στην Κυψέλη, την κυρία Σκούρα, που με ρώταγε, όταν παρατηρούσε ότι δεν παρακολουθούσα το μάθημα αλλά χάζευα: «Πες μου, τι έχω πει μέχρι τώρα;» Φυσικά δεν ήξερα να απαντήσω, γιατί δεν άκουγα καλά όσα είχε πει, οπότε ερχόταν η δασκάλα και με χαστούκιζε.
Κανένας όμως από όλους αυτούς δεν σκέφτηκε, μήπως δεν ακούει ή δεν βλέπει καλά αυτό το παιδί, ώστε να με πάνε σε ένα γιατρό για εξέταση. Στη Δανία, μερικά χρόνια αργότερα, πέρασα σαν αριστούχος στο Bygningskonstruktørskole του Randers, ιδιαίτερα στα μαθηματικά και τη στατική!
Αφού «δεν άξιζα εγώ για γράμματα» με πήρε λοιπόν πατέρας μου στις οικοδομές από τα 13 μου χρόνια για να του κάνω «κάνα μεροκάματο», όπου στην αρχή μάζευα με έναν τεράστιο μαγνήτη και στη συνέχεια ίσιωνα πρόκες που είχαν βγει από τα ξύλα στο ξεκαλούπωμα! Αργότερα δούλευα τις οικοδομικές μηχανές, μπετονιέρα και αναβατόριο.
Την ημέρα πήγαινα στην οικοδομή και το βράδυ στο νυκτερινό γυμνάσιο, οπότε βρέθηκα σε ακόμη μεγαλύτερη απόσταση από την εκκλησία και τη θρησκεία. Ο πατέρας μου προσπαθούσε βέβαια να με αναγκάσει να εξομολογούμαι και, φυσικά, του έλεγα ότι το έκανα. Όμως δεν θυμάμαι ούτε μια φορά να είχα πάει σε ρασοφόρο από τότε που με πήρε στις οικοδομές. Εκεί, αντιθέτως, άκουγα τους μαστόρους και εργάτες να βλαστημάνε για διάφορους λόγους «χριστοπαναγίες» και «καντήλια» όλη μέρα, τα οποία έμαθα πολύ σύντομα κι εγώ και τα χρησιμοποιούσα μετά χαράς!
Με γοητεύανε οι εσπερινοί της μεγάλης εβδομάδος, στους οποίους πήγαινα μέχρι τα 13 μου χρόνια, μερικούς δε από τους ψαλμούς τούς θυμάμαι ακόμα και σήμερα! Όμως δεν είχα ποτέ προβληματιστεί για ποιο λόγο μου άρεσαν οι ψαλμοί, τους οποίους βέβαια δεν ταύτιζα με τη θρησκεία ή με κάποια πάθη του Χριστού κ.λπ. Ήταν σαν να λάβαινα μέρος σε μια παραδοσιακή τελετή ή σε μια όπερα!
Σήμερα μου κάνει μεγάλη εντύπωση το γεγονός ότι η θρησκεία παίζει έναν σημαντικό ρόλο στη ζωή των περισσότερων ανθρώπων. Κι αυτό δεν συμβαίνει μόνο με ορισμένους αγράμματους ή αφελείς, φτωχούς ή πλούσιους, αλλά μια μεγάλη πλειοψηφία από όλα τα κοινωνικά στρώματα, μορφωμένοι και νέοι, είναι σήμερα ευσεβείς. Π.χ. ένας ανιψιός μου, ο Kr., που είναι σπουδαγμένος και ζει στη Δανία, είναι ορθόδοξος και πιστεύει στο πτώμα και στα θαύματα κάποιου μακαρίτη και τέως ψυχοπαθή άγιου Ευδόκιμου! Μεγάλο ψώνιο…
Με πιστούς και ανθρώπους της εκκλησίας είχα πάντα πολλές επαφές μέσω της δουλειάς μου ως ανακαινιστής-αρχιτέκτων παλαιών κτηρίων και κυρίως ναών. Τα θρησκευτικά κτήρια είναι από τα σπουδαιότερα μνημεία της αρχιτεκτονικής, από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα (Παρθενώνας/Sagrada Família/ναός στο Uummannaq του Nuuk της Γροιλανδίας ανακατασκευασμένη από εμένα), γιατί αντικατοπτρίζουν τις ιδέες των ανθρώπων, των διαφόρων εθνών και διαφόρων εποχών. Γι’ αυτό παρατηρώ πάντα με ενδιαφέρον και φωτογραφίζω σε όλο τον κόσμο θρησκευτικά κτήρια, τα οποία έχω σπουδάσει ιστορικώς, τεχνικώς, κτηριολογικώς και αρχαιολογικώς.Όσες φορές έχω όμως προσπαθήσει να αρχίσω μια συζήτηση με έναν θρησκόληπτο, συναντάω έναν τοίχο από μπετόν. Διαπιστώνω ότι πολλοί από τους πιστούς ντρέπονται να παραδεχθούν ότι πιστεύουν και σε τι ακριβώς. Οι περισσότεροι από αυτούς πιθανότητα δεν σκέφτηκαν ποτέ σε τι πιστεύουν, ίσως όμως χρησιμοποιούν τη θρησκεία σαν πατερίτσα για τα προβλήματά τους. Και να μην ξέρουν θεολογικές λεπτομέρειες, σκέφτονται, ο άγιος Χ θα με βοηθήσει…
Έχω δε την εντύπωση ότι πολλοί από τους χριστιανούς και μουσουλμάνους δεν έχουν υπόψη τους ότι ο λεγόμενος «πατέρας του Χριστού» είναι ένας θεός, κατασκευασμένος από τους Εβραίους!
Σε ερώτημά μου, αν πιστεύουν σε έναν θεό γέρο άνδρα που κάθεται αδιάκοπα σε έναν ουράνιο θρόνο και μελετάει τις πράξεις του καθενός (7 δισ. ανθρώπων μόνο στη Γη, βάλε τόσους άλλους και πολύ παραπάνω σε όλο το σύμπαν) με σκοπό να τους τιμωρήσει/ανταμείψει όταν θα πεθάνουν, πολλοί από αυτούς που με ακούν γελάνε με έναν αμήχανο τρόπο που δείχνει ότι είτε δεν έχουν προβληματιστεί ποτέ, είτε ντρέπονται να παραδεχθούν πως πράγματι πιστεύουν σε μια τέτοια βλακεία!
Ελάχιστοι είναι αυτοί (κυρίως οι Ιεχωβάδες) που απαντάνε σίγουρα σε τέτοιες ερωτήσεις και κάνουν αμέσως αντεπίθεση υποστηρίζοντας, με στόμφο στη φωνή, ότι η ζωή στη Γη είναι προσωρινή και ότι υπάρχει μια καλύτερη ζωή μετά τον θάνατο! Ο λόγος και ο προορισμός μας στη γήινη ζωή μας είναι αποκλειστικά να δοξάζουμε τον Θεό της παλαιάς διαθήκης!!!
Όμως κανένας τους δεν μπορεί να βρει αποδείξεις για όλα αυτά που λένε ότι πιστεύουν, και ζητάνε από τους άθεους να αποδείξουν ότι είναι ψέματα!!! Πώς είναι δυνατόν να αποδείξει κάποιος ότι δεν υπάρχει κάτι ανύπαρκτο; Αυτοί που υποστηρίζουν την ύπαρξη των διάφορων απίθανων θεοτήτων και δαιμόνων είναι υποχρεωμένοι να έλθουν με ατράνταχτες αποδείξεις. Αυτό θα έπρεπε να είναι μια εύκολη υπόθεση για τον παντοδύναμο θεό τους!
Οι περισσότεροι υποστηρίζουν ότι γνωρίζουν τις διάφορες «επιστημονικές θεωρίες» για τη δημιουργία του κόσμου και των ανθρώπων, όμως δεν τις πιστεύουν ή προτιμούν να πιστεύουν στον Αδάμ και την Εύα!
Κατά κανόνα είναι ελάχιστοι αυτοί που ξέρουν/καταλαβαίνουν με ακρίβεια τι γράφουν η παλαιά και η καινή διαθήκη και τους προκαλεί έκπληξη όταν ακούνε π.χ. για τα Σόδομα και Γόμορρα, ότι ο Λωτ παρότρυνε τους άνδρες γείτονές του να πηδήξουν τις δύο παρθένες κόρες του, παρά τους δύο άνδρες (δήθεν αγγέλους), που είχαν ζητήσει καταφύγιο στο σπίτι του, ώστε να γλιτώσουν από τους κωλομπαράδες γείτονες! Άμα ήταν άγγελοι, όπως περιγράφονται στα ιερά βιβλία, θα είχαν σίγουρα τη δύναμη να αντιμετωπίσουν τους μερακλωμένους γείτονες του Λωτ.
-«Μα, τι λες τώρα, είναι δυνατόν ένα άγιο βιβλίο να αναφέρει τέτοια πράγματα;» μου λένε όλοι αυτοί που τους περιγράφω την πίστη τους!
(1) Ήλθον δε οι δύο άγγελοι εις τα Σόδομα το εσπέρας· και εκάθητο ο Λωτ παρά την πύλην των Σοδόμων· ιδών δε ο Λωτ, εσηκώθη εις συνάντησιν αυτών και προσεκύνησεν επί πρόσωπον έως εδάφους· (2) και είπεν, Ιδού, κύριοί μου, εκκλίνατε, παρακαλώ, προς την οικίαν του δούλου σας, και διανυκτερεύσατε και πλύνατε τους πόδας σας· και σηκωθέντες πρωΐ, θέλετε υπάγει εις την οδόν σας· οι δε είπον, Ουχί, αλλ' εν τη πλατεία θέλομεν διανυκτερεύσει. (3) Αφού δε εβίασεν αυτούς πολύ, εξέκλιναν προς αυτόν και εισήλθον εις την οικίαν αυτού· και έκαμεν εις αυτούς συμπόσιον, και έψησεν άζυμα και έφαγον. (4) Πριν δε κοιμηθώσιν, οι άνδρες της πόλεως, οι άνδρες των Σοδόμων, περιεκύκλωσαν την οικίαν, νέοι και γέροντες, άπας ο λαός ομού πανταχόθεν· (5) και έκραζον προς τον Λωτ και έλεγον προς αυτόν, Που είναι οι άνδρες οι εισελθόντες προς σε την νύκτα; έκβαλε αυτούς προς ημάς, διά να γνωρίσωμεν αυτούς. (6) Εξήλθε δε ο Λωτ προς αυτούς εις το πρόθυρον, και έκλεισε την θύραν οπίσω αυτού, (7) και είπε, Μη, αδελφοί μου, μη πράξητε τοιούτον κακόν· (8) ιδού, έχω δύο θυγατέρας αίτινες δεν εγνώρισαν άνδρα· να σας φέρω λοιπόν αυτάς έξω· και κάμετε εις αυτάς, όπως φανή εις εσάς αρεστόν· μόνον εις τους άνδρας τούτους μη πράξητε μηδέν, επειδή διά τούτο εισήλθον υπό την σκιάν της στέγης μου.Στην συνέχεια του παραμυθιού πήδηξε και ο ίδιος ο Λωτ και τις δύο (όχι πια παρθένες) θυγατέρες του και η μία του έκανε έναν γιο, τον Βεν-αμμί και η άλλη τον Μωάβ (παράδειγμα στο ιερό βιβλίο για μίμηση;!). Είναι όμως πιθανόν οι σελίδες που αναφέρουν αυτά τα ιερά πηδήματα να απουσιάζουν από το σχολικό «ιερό βιβλίο» των μαθητών — κρίμα που δεν το διάβαζα πιο προσεκτικά μικρός για να έχω να λέω σήμερα.
Όμως αυτά τα παραδείγματα και οι επιστημονικές αποδείξεις δεν πείθουν τους ηλίθιους ότι ο λόγος του Θεού είναι μόνο φαντασία των ανθρώπων και η προσευχή, οι κωλοτούμπες στα τζαμιά και τις παγόδες και το άναμμα κεριών είναι χάσιμο χρόνου. Ακόμη κι αν πείθονται από τα λεγόμενά μου, απαρνιούνται τις συνέπειες.
Δηλαδή «στου κωφού τη βρόντα όσο θέλεις πόρτα!!!»
Το συμπέρασμα πρέπει να είναι ότι οι πιστοί βρίσκουν ακόμα και σήμερα στη θρησκεία τους μια ανακούφιση, παρηγοριά και ελπίδα, που δεν τη βρίσκουν στην καθημερινή ζωή, λόγω μειωμένων ικανοτήτων, και στα αποτελέσματα της επιστήμης, λόγω ανεπαρκούς μόρφωσης.
Γεια χαραντάν παίδες και από μακριά τους παπάδες!
