Γιατί πατώνουν οι Έλληνες μαθητές στην αξιολόγηση της PISA

Η ποιότητα κάθε συστήματος, πέρα από την υλικοτεχνική του υποδομή, χαρακτηρίζεται κυρίως από την ποιότητα του ανθρώπινου δυναμικού του.

Αχιλλέας Γραβάνης, iefimerida.gr, 7/12/2023

Ένα αεροσκάφος F-35 στα χέρια ενός ανεύθυνου, ανεκπαίδευτου, αδιάφορου πιλότου είναι ένα επικίνδυνο μάτσο σίδερα με καλώδια. Ένα νοσοκομείο πλήρως εξοπλισμένο σε υλικοτεχνική υποδομή, με υγειονομικό προσωπικό ανεκπαίδευτο, αδιάφορο, είναι αναποτελεσματικό και επίσης επικίνδυνο. Αυτό όμως πρέπει να ισχύει κυρίως στην εκπαίδευση. Και δυστυχώς αυτό δεν ισχύει στην Μεταπολίτευση σε όλη την εκπαίδευση, κυρίως όμως στη δευτεροβάθμια, μέση εκπαίδευση.

Ο άκρατος συνδικαλισμός, η αντίληψη ότι υπάρχουν μόνο δικαιώματα και όχι υποχρεώσεις, η ελλειματική γνώση σε σημαντικό αριθμό των εκπαιδευτικών της μέσης εκπαίδευσης, έχουν οδηγήσει σε καθίζηση της ποιότητας των γυμνασίων και των λυκείων μας. Κι αυτό αφορά σχεδόν αποκλειστικά στα δημόσια σχολεία: συνελεύσεις των καθηγητών εν ώρα μαθήματος, διάχυτος κομματισμός (αφορά σε όλο το κομματικό φάσμα) αποσυντονίζουν την εκπαιδευτική διαδικασία, την ξεχειλώνουν, την υποβαθμίζουν.

Οι μαθητές μιμούνται τους καθηγητές τους, εκπαιδεύονται στον άκρατο δικαιωματισμό, η σημασία των υποχρεώσεων υποβαθμίζεται. Οι συχνές μαθητικές καταλήψεις των σχολείων για ψύλλου πήδημα απολαμβάνουν συχνότατα της στήριξης της πλειοψηφίας των δικαιωματιστών καθηγητών. Έτσι το ξεχείλωμα της εκπαιδευτικής διαδικασίας επιτείνεται με την συγχορδία καθηγητών και μαθητών.

Οι μαθητές αρέσκονται στην νοοτροπία της ελάσσονος προσπάθειας που καλλιεργείται στη Μεταπολίτευση στη μέση εκπαίδευση, κυρίως από τους καθηγητές της αλλά που βρίσκει ανταπόκριση και μέσα στην οικογένεια: να μην πιέζουμε τα παιδιά, να μην προωθούμε τον συναγωνισμό τους μην τους δημιουργήσουμε ψυχολογικά προβλήματα. Οι καθηγητές που στέκονται απέναντι σε αυτές τις διαλυτικές συμπεριφορές καθηγητών και μαθητών χαρακτηρίζονται ως συντηρητικοί με αντιεκπαιδευτική στάση. Έτσι ουδείς μιλά μέσα στο εκπαιδευτικό σύστημα, η αυτολογοκρισία κυριαρχεί: που να μπλέκω τώρα και οι περισσότεροι αδιαφορούν και ‘κοιτούν’ έξω από το δημόσιο σχολείο.

Ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας έχει αποδεχτεί αυτή την κατάσταση στη μέση εκπαίδευση και επίσης αδιαφορεί. Οι πλέον ευαίσθητοι και υπεύθυνοι γονείς μεταφέρουν τα παιδιά τους στα ιδιωτικά λύκεια και γυμνάσια, πληρώνοντας για την εκπαίδευση των παιδιών, πάρα πολλοί από το υστέρημα τους. Είναι ενδιαφέρον το φαινόμενο των αριστερών δικαιωματιστών, ιδιαίτερα των πολιτικών στελεχών και βουλευτών, που έχουν τα παιδιά τους σε καλά ιδιωτικά σχολεία, ενώ την ίδια στιγμή στηρίζουν κάθε διαλυτική κινητοποίηση, κατάληψη στα αντίστοιχα δημόσια.

Δεν είναι λοιπόν καθόλου παράξενο που οι μαθητές μας της μέσης εκπαίδευσης πατώνουν στην αξιολόγηση της PISA. Και όπως συνήθως συμβαίνει σε αυτήν την χώρα ‘δεν φταίει ο γάιδαρος αλλά το σαμάρι’. Φταίει λοιπόν η στρεβλή Πίζα και ο πύργος της και όχι το εκπαιδευτικό μας σύστημα και οι άνθρωποι του.

Η όλη κατάσταση μου προκαλεί θλίψη για χρόνια, ιδιαίτερα όταν την συγκρίνω με αυτήν που βίωσα ως μαθητής την δεκαετία του '70. Είχα την μεγάλη τύχη να έχω καθηγητές αφοσιωμένους επιστήμονες, σε ένα δημόσιο επαρχιακό εξατάξιο γυμνάσιο. Διαβασμένους, με πηγαίο ενδιαφέρον για την επιστήμη που δίδασκαν και τους μαθητές τους, πάντα επιμελημένους παρά τους περιορισμένους μισθούς τους, φωτεινά παραδείγματα στους μαθητές τους. Έμαθα μαθηματικά (Μεζάρης, Κουσουλός), φυσική και χημεία (Κορδέλας) στο σχολείο μου και έδωσα επιτυχώς εξετάσεις στο πανεπιστήμιο (τότε οι θέσεις φοιτητών πολύ λιγότερες από τις σημερινές) κάνοντας ελάχιστο φροντιστήριο. Τους θυμάμαι με ευγνωμοσύνη μετά από 45 χρόνια. Καθόρισαν αυτό που έγινα πολύ περισσότερο από την ελλειματική οικογένεια μου.

Η μέση εκπαίδευση χρειάζεται άλλους λειτουργούς και όχι μόνο ηλεκτρονικούς πίνακες και υπολογιστές. Χρειάζεται αφοσιωμένους και σοβαρούς δασκάλους που δεν βιοπορίζονται εκτός του σχολείου. Χρειάζεται καλά εκπαιδευμένους επιστήμονες και το πανεπιστήμιο μας έχει μεγάλη ευθύνη για τα ελλείματα των σημερινών καθηγητών της μέσης εκπαίδευσης. Και χρειάζεται πολιτικά κόμματα που να σέβονται, να επενδύουν στην μέση εκπαίδευση και όχι να την σκυλεύουν πολιτικά. Χρειάζεται και μια κοινωνία, μια πολιτεία, που να επενδύουν ουσιαστικά στην εκπαίδευση, εξασφαλίζοντας αξιοπρεπείς μισθούς στους λειτουργούς της. Αν θέλει αυτή η κοινωνία να επιβιώσει στον απίστευτο διεθνή ανταγωνισμό, ας δει λίγο πιο προσεκτικά τα σχολεία της γείτονος χώρας, μέρα που είναι σήμερα …

Το παρασκήνιο της ιστορικής συμφωνίας στην Ε.Ε. για την Τεχνητή Νοημοσύνη

Οι μαραθώνιες διαπραγματεύσεις, το αγκάθι της χρήσης των βιομετρικών στοιχείων, οι ενστάσεις Γαλλίας - Γερμανίας και η ισπανική παρέμβαση

της Αλεξάνδρας Βουδούρη, Καθημερινή, 9/12/23

Ιστορία έγραψε χθες η Ευρωπαϊκή Ενωση, καθώς, πρώτη στον κόσμο, κατάφερε να καταλήξει σε νομοθεσία προκειμένου να ρυθμιστεί κανονιστικά η πιο εξελισσόμενη τεχνολογία σε παγκόσμιο επίπεδο, η τεχνητή νοημοσύνη (ΑΙ).

Ύστερα από τρεις ημέρες «μαραθώνιων» διαπραγματεύσεων μεταξύ των κρατών – μελών και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, που ξεκίνησαν την Τετάρτη, τελικά αργά χθες το βράδυ υπήρξε συμφωνία σε πολιτικό επίπεδο, παρά το επίμονο λόμπινγκ τεχνολογικών εταιρειών και τις προειδοποιήσεις της κοινωνίας των πολιτών και των ευρωπαϊκών συνδικάτων, καθώς η νομοθεσία αυτή μπορεί να επηρεάσει αντίστοιχες κανονιστικές ρυθμίσεις σε όλο τον κόσμο.

Οι διαπραγματεύσεις, που διήρκησαν 35 ώρες, είχαν ήδη καταλήξει σε συμφωνία την Πέμπτη σχετικά με τους περιορισμούς των ισχυρών μοντέλων θεμελίωσης AI, όπως το ChatGPT, που αναπτύχθηκε από την OpenAI, και «κόλλησαν» επί μία ολόκληρη ημέρα στο θέμα της χρήσης βιομετρικών στοιχείων, όπως η αναγνώριση προσώπου σε δημόσιους χώρους. Ο κύριος προβληματισμός αφορούσε το εάν οι Αρχές ενός κράτους θα μπορούν να αναπτύσσουν βιομετρικά στοιχεία βάσει της AI, τα οποία θα μπορούσαν να ταυτοποιούν και να κατηγοριοποιούν πολίτες βάσει των ευαίσθητων χαρακτηριστικών τους, όπως το φύλο, η εθνότητα, η φυλή, η θρησκεία, αλλά και οι πολιτικές προτιμήσεις τους, καθώς και συστήματα αναγνώρισης συναισθημάτων και πολιτικής πρόληψης.

Επί της ουσίας, οι ευρωβουλευτές θεωρούσαν ότι αυτές οι πρακτικές είναι «παρεμβατικές» και θα οδηγούσαν σε διακρίσεις μεταξύ των πολιτών, οπότε θα έπρεπε να απαγορευτούν σε ευρωπαϊκό έδαφος. Τα κράτη – μέλη, ωστόσο, είχαν διαφορετική άποψη και επέμειναν ότι θα μπορούσαν να υπάρξουν εξαιρέσεις, όπου χρειάζεται, για τον εντοπισμό εγκληματιών, αλλά και για να αποτρέψουν απειλές εναντίον της εθνικής ασφάλειάς τους. Η Γαλλία, άλλωστε, έγινε το πρώτο κράτος – μέλος που έχει ήδη εγκρίνει νωρίτερα φέτος νομοθεσία που της επιτρέπει τη χρήση βιομετρικής παρακολούθησης, ενόψει και των Ολυμπιακών Αγώνων.

«Αυστηροί περιορισμοί» στη χρήση βιομετρικών στοιχείων ΑΙ

Η ισπανική προεδρία της Ε.Ε. επιχείρησε συμβιβασμό και τελικά οι ευρωβουλευτές υποχώρησαν, υπογράφοντας σειρά «αυστηρών περιορισμών» που θα επιτρέψουν στις Αρχές να χρησιμοποιούν βιομετρικά στοιχεία σε πραγματικό χρόνο, όταν δηλαδή θα αναζητούν θύματα απαγωγής, ανθρώπινης εμπορίας, σεξουαλικής εκμετάλλευσης, αλλά και για την αποτροπή τρομοκρατικών απειλών, καθώς και για τον εντοπισμό υπόπτων για σοβαρά εγκλήματα, όπως δολοφονίες, τρομοκρατικές ενέργειες και ένοπλες ληστείες. Ωστόσο, απαγορεύεται η βιομετρική κατηγοριοποίηση ευαίσθητων χαρακτηριστικών σε χώρους εργασίας και εκπαίδευσης.

Λόγω της πολυπλοκότητας του θέματος και των δύσκολων συμβιβασμών, ο Κάρνε Αρτίγας, ο Ισπανός υπουργός Επικρατείας για την ψηφιοποίηση και το AI, εμφανίστηκε καθησυχαστικός, τονίζοντας ότι κάθε άρθρο που συμφωνήθηκε δεν αφήνει «κενά» ώστε να παρακάμπτονται τα ανθρώπινα δικαιώματα. Το νομοθετικό κείμενο εκατοντάδων σελίδων αναμένεται πλέον να καθαρογραφεί και να σταλεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για έγκριση από την Ολομέλεια. Μετά, ως είθισται, θα πρέπει να εγκριθεί από τα κράτη – μέλη μέσω του Συμβουλίου. Ο Αρτίγας εξέφρασε την προσδοκία ότι θα δοθεί το «πράσινο φως» από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, παρά τις ενστάσεις Γερμανίας και Γαλλίας. Η ολοκλήρωση της έγκρισης, πλέον, του νομοθετικού κειμένου αναμένεται στις αρχές του 2024, ενώ για την εφαρμογή της νέας νομοθεσίας θα υπάρξει μια μεταβατική περίοδος.

Η Ε.Ε. πρωτοπόρα

«Η Ε.Ε. γίνεται η πρώτη ήπειρος που θέτει ξεκάθαρους κανόνες χρήσης της AI», τόνισε σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα X o επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς, Τιερί Μπρετόν. «Η πράξη τεχνητής νοημοσύνης είναι κάτι περισσότερο από μια κανονιστική ρύθμιση – δίνει εφόδια στις ευρωπαϊκές νεοφυείς επιχειρήσεις και στους ερευνητές να καθοδηγήσουν την παγκόσμια κούρσα της AI», πρόσθεσε, κάνοντας λόγο για «ιστορικό» γεγονός.

Από την πλευρά του, ο ευρωβουλευτής και ένας εκ των εισηγητών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την Πράξη ΑΙ, Τουντοράκε Ντράγκος, σημείωσε ότι «είμαστε οι πρώτοι στον κόσμο που θέτουμε πραγματικό κανονιστικό πλαίσιο για την ΑΙ και για το μέλλον του ψηφιακού κόσμου, καθοδηγώντας την ανάπτυξη και την εξέλιξη αυτής της τεχνολογίας με ανθρωποκεντρική κατεύθυνση».

«Η Πράξη Τεχνητής Νοημοσύνης είναι παγκόσμια πρωτιά», έγραψε η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, για να προσθέσει ότι πρόκειται για ένα μοναδικό νομοθετικό πλαίσιο για την ανάπτυξη της AI που «μπορείτε να εμπιστευτείτε. Για την ασφάλεια και τα θεμελιώδη δικαιώματα των ανθρώπων και των επιχειρήσεων». Στη σχετική ανακοίνωσή της, επισημαίνει ότι «ο νόμος μας για την τεχνητή νοημοσύνη θα συμβάλει επίσης σημαντικά στην ανάπτυξη παγκόσμιων προστατευτικών δικλείδων ασφαλείας για αξιόπιστη τεχνητή νοημοσύνη. Θα συνεχίσουμε το έργο μας σε διεθνές επίπεδο, στην G7, στον ΟΟΣΑ, στο Συμβούλιο της Ευρώπης, στην G20 και στον ΟΗΕ. Μόλις πρόσφατα υποστηρίξαμε τη συμφωνία των ηγετών της G7 στο πλαίσιο της διαδικασίας AI σχετικά με τις διεθνείς κατευθυντήριες αρχές και έναν εθελοντικό Κώδικα Δεοντολογίας για προηγμένα συστήματα AI».

Για «ιστορική στιγμή» για την ψηφιακή Ευρώπη έκανε λόγο, από την πλευρά της, η Ρομπέρτα Μέτσολα, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. «Η Ευρώπη γίνεται πρωτοπόρος, όπως ανέφερε, καθώς κατόρθωσε να περάσει μια υπεύθυνη και ολοκληρωμένη νομοθεσία που θέτει, πλέον, παγκόσμια πρότυπα.

Πρώτος κανονισμός για την τεχνητή νοημοσύνη

Η χρήση τεχνητής νοημοσύνης απαιτεί συνεχή παρακολούθηση, αξιολόγηση του κινδύνου διαρροής της τεχνολογίας και προστασία από κράτη που χαρακτηρίζονται αντίπαλα, σύμφωνα με την Κομισιόν, που κατατάσσει τις εφαρμογές της ΑΙ στους κρίσιμους τεχνολογικούς τομείς.

Ως μέρος της ψηφιακής στρατηγικής της, η Ε.Ε. επιδίωξε να ρυθμίσει την τεχνητή νοημοσύνη (AI) για να εξασφαλίσει καλύτερες συνθήκες για την ανάπτυξη και τη χρήση αυτής της καινοτόμου τεχνολογίας.

Τον Απρίλιο του 2021, η Κομισιόν πρότεινε το πρώτο ρυθμιστικό πλαίσιο της Ε.Ε. για την τεχνητή νοημοσύνη. Συγκεκριμένα, πρότεινε τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε διαφορετικές εφαρμογές να αναλυθούν και να ταξινομηθούν ανάλογα με τον κίνδυνο που ενέχουν για τους χρήστες. Τα διαφορετικά επίπεδα κινδύνου θα σημαίνουν περισσότερη ή λιγότερη ρύθμιση.

«Δομή πυραμίδας»

Ο νόμος, ουσιαστικά, είναι ένας κανονισμός για την ασφάλεια των προϊόντων, που επιβάλλει ένα κλιμακωτό σύνολο κανόνων που πρέπει να ακολουθήσουν οι εταιρείες πριν προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στους καταναλωτές οπουδήποτε στην ενιαία αγορά του «μπλοκ». Προτείνει μια δομή, που μοιάζει με πυραμίδα, καθώς χωρίζει τα προϊόντα τεχνητής νοημοσύνης σε τέσσερις κύριες κατηγορίες, ανάλογα με τον πιθανό κίνδυνο που ενέχουν για την ασφάλεια των πολιτών και τα θεμελιώδη δικαιώματά τους: ελάχιστο, περιορισμένο, υψηλό και απαράδεκτο.

Όσοι εμπίπτουν στην κατηγορία ελάχιστου κινδύνου θα απαλλάσσονται από πρόσθετους κανονισμούς, ενώ όσοι χαρακτηρίζονται περιορισμένου κινδύνου θα πρέπει να ακολουθούν βασικές υποχρεώσεις διαφάνειας ως προς τη λειτουργία τους.

Τα συστήματα που θεωρούνται υψηλού κινδύνου θα υπόκεινται σε αυστηρούς κανόνες, οι οποίοι θα ισχύουν πριν από την είσοδό τους στην αγορά της Ε.Ε. και καθ’ όλη τη διάρκεια λειτουργίας τους εντός της, ενώ θα πρέπει να προχωρούν σε τακτική επικαιροποίηση. Αυτή η ομάδα περιλαμβάνει εφαρμογές που έχουν άμεσο και δυνητικά μεταβαλλόμενο αντίκτυπο στους πολίτες, όπως, παραδείγματος χάρη, ένα λογισμικό ταξινόμησης βιογραφικών για συνεντεύξεις εργασίας, μια χειρουργική επέμβαση με χρήση ρομπότ, προγράμματα βαθμολόγησης εξετάσεων στα πανεπιστήμια κ.ά.

Τα προϊόντα τεχνητής νοημοσύνης υψηλού κινδύνου θα πρέπει να υποβάλλονται σε τακτική αξιολόγηση, να καταχωρούνται σε βάση δεδομένων της Ε.Ε., να υπογράφουν δήλωση «συμμόρφωσης» και να φέρουν τη σήμανση CE – όλα αυτά, πριν φτάσουν στους καταναλωτές. Μόλις καταστούν διαθέσιμα, θα βρίσκονται υπό την εποπτεία των εθνικών αρχών, με τη βοήθεια ειδικού γραφείου τεχνητής νοημοσύνης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης που χαρακτηρίζονται ως «απαράδεκτα» για την κοινωνία, συμπεριλαμβανομένης της κοινωνικής βαθμολόγησης για τον έλεγχο των πολιτών και των εφαρμογών που εκμεταλλεύονται κοινωνικοοικονομικές ευπάθειες, θα απαγορευτούν εντελώς σε όλη την επικράτεια της Ε.Ε.

Σύμφωνα με την προκαταρκτική χθεσινή συμφωνία, οι εταιρείες που παραβιάζουν τους κανόνες θα αντιμετωπίσουν πρόστιμα έως 35 εκατομμυρίων ευρώ, ή 7% του παγκόσμιου κύκλου εργασιών τους.

Μαθήματα Τεχνητής Νοημοσύνης (TN) στο Ιντερνετ

Μανώλης Ανδριωτάκης, Καθημερινή 27/11/23

Αν δεν το έχετε αντιληφθεί ακόμα, η γνώση των βασικών εννοιών της τεχνητής νοημοσύνης (ΤΝ, αγγλικά AI = έι-άϊ) γίνεται όλο και πιο απαραίτητη στις μέρες μας. Η πανίσχυρη αυτή τεχνολογία αναπτύσσεται ραγδαία, και επεκτείνεται παντού. Καθώς οι αποφάσεις που λαμβάνουν τα αυτοματοποιημένα συστήματα αφορούν όλο και περισσότερες όψεις της ζωής, είναι επιτακτικό κάθε πολίτης να εξοικειωθεί με τις λειτουργίες της AI· να μάθει δηλαδή τι είναι και τι δεν είναι η τεχνητή νοημοσύνη.

Επειδή με άλλα λόγια κανείς δεν επιθυμεί να κυβερνούν τη ζωή του αόρατες και ανεξιχνίαστες δυνάμεις, χωρίς να είναι σε θέση να τις κατανοεί, και επειδή κανείς δε θέλει να ορίζει τη ζωή του μια οντότητα που δε λογοδοτεί -που είναι ίσως ένα μαύρο κουτί- χρειάζεται τόσο εκπαίδευση όσο και ενημέρωση. 

Για καλή μας τύχη, ζούμε σε μια εποχή με άφθονη πληροφόρηση και ογκώδες εκπαιδευτικό υλικό στην άκρη των δαχτύλων μας. Το ζητούμενο εδώ είναι να μπορεί κάποιος να επιλέξει τις κατάλληλες αξιόπιστες πηγές ανάμεσα στις πολλές διαθέσιμες.

Στο ίντερνετ υπάρχουν πάρα πολλά εισαγωγικά μαθήματα για την AI, δωρεάν και μη, τα οποία μπορούν να κατατοπίσουν τον καθένα. Τα επί πληρωμή μαθήματα συνήθως είναι τα πιο εξειδικευμένα, και παρέχονται από πιστοποιημένους εκπαιδευτικούς οργανισμούς ή από μεμονωμένους ειδικούς εγνωσμένου ή μη κύρους. 

Στη σφαίρα των δωρεάν μαθημάτων εντοπίζεται ένα ποιοτικό φάσμα που πρέπει κανείς να λάβει υπόψη του πριν αποφασίσει να εγγραφεί σε κάποιο απ’ αυτά – για να μη χάνει χρόνο κι ενέργεια.

Στην εκπαιδευτική πλατφόρμα Udemy είναι αναρτημένα αρκετά εισαγωγικά μαθήματα για την AI, κάποια όμως απ’ αυτά είναι πρόχειρες δουλειές. Δεν αποκλείεται να βρείτε κι εκεί κάποια διαμάντια, αλλά θα σας συμβούλευα να στραφείτε τουλάχιστον σ’ εκείνα που χρεώνουν ένα ελάχιστο αντίτιμο, καθώς το γεγονός αυτό υποδεικνύει ότι ο εισηγητής πιστεύει αρκετά στο υλικό του ώστε να νιώθει άνετα να ζητά αμοιβή. 

Στις πλατφόρμες Coursera, EdX και Udacity, μπορείτε επίσης να βρείτε πολύ ποιοτικά μαθήματα με αντίτιμο ή χωρίς, τα οποία προσφέρουν συχνά και πιστοποιητικό παρακολούθησης.

Ακολουθούν 10 δωρεάν online μαθήματα από αναγνωρισμένους οργανισμούς, τα οποία θα σας εισάγουν και θα σας καθοδηγήσουν αξιόπιστα στον συναρπαστικό κόσμο της AI:

1. To Elements of AI είναι ένα εισαγωγικό δωρεάν μάθημα απ’ το Πανεπιστήμιο του Ελσίνκι, το μόνο που μπορείτε να παρακολουθήσετε και στα Ελληνικά.
2. Το μάθημα «Τεχνητή νοημοσύνη για όλους», φέρει τη σφραγίδα, και κατ’ επέκταση την αξιοπιστία, ενός σημαντικού ειδικού της AI, του Άντριου Εν-τζί. Πρόσφατα, ο διάσημος επιστήμονας των υπολογιστών κυκλοφόρησε κι ένα νέο μάθημα με τίτλο Η Παραγωγική ΑΙ για όλους.
3. Αν θέλετε να πάρετε ένα μάθημα που να είναι περισσότερο στραμμένο στην αγορά, το μάθημα εισαγωγής της IBM στο Coursera είναι για εσάς.
4. Το μάθημα εισαγωγής στην AI με την υπογραφή του πανεπιστημίου του Στάνφορντ δεν αφήνει περιθώρια αμφιβολιών για την ποιότητά του.
5. Ομοίως, το μάθημα του Ανοικτού Πανεπιστημίου με τίτλο «Η AI έχει σημασία» είναι μια πολύ καλή γραμμή αφετηρίας για να ξεκινήσει κάποιος το ταξίδι του στον κόσμο της εκπληκτικής αυτής τεχνολογίας.
6. Αν απ’ την άλλη σας ενδιαφέρει να εξοικειωθείτε περισσότερο με τις νέες εξελίξεις της AI, τότε είναι πιο κατάλληλο το μάθημα της Google για την παραγωγική AI.
7. Η Microsoft έχει δημιουργήσει ένα μάθημα το οποίο υπόσχεται ότι μπορεί να μεταμορφώσει τις δουλειές σας μέσα απ’ την χρήση των εργαλείων της ΑΙ.
8. Το πώς να χρησιμοποιήσετε την τεχνητή νοημοσύνη στο επάγγελμά σας, είναι ένα μάθημα απ’ τη Microsoft και το LinkedIN, που αφορά επαγγελματίες – κι όχι μόνο.
9. Το ChatGPT είναι αυτή τη στιγμή η πιο δημοφιλής εφαρμογή ΑΙ στον κόσμο με 100 εκ. χρήστες μηνιαία. Σ’ αυτό το μάθημα μπορείτε να μάθετε όλα όσα πρέπει να ξέρετε για το ChatGPT. Κι αν θέλετε να γράφετε καλύτερα prompts τότε έχετε κι αυτή την επιλογή.
10. Τέλος, η εισαγωγή στην Ηθική της Τεχνητής Νοημοσύνης απ’ το Πανεπιστήμιο του Ελσίνκι είναι ό,τι καλύτερο για να κατανοήσετε τους βασικούς κινδύνους και τις ηθικές προκλήσεις που θέτει η AI στις κοινωνίες αλλά και σε όλους μας ατομικά.

OpenAI: Γιατί έδιωξαν (προσωρινά) τον Άλτμαν

Τους τρόμαξε μία μεγάλη ανακάλυψη!

Συγκερασμό επιστημονικής φαντασίας και επιχειρηματικού θρίλερ μοιάζουν να στοιχειοθετούν όσα βλέπουν το φως της δημοσιότητας τις τελευταίες ημέρες σχετικά με το τι ακριβώς συνέβη στους κόλπους της πρωτοπόρου εταιρείας τεχνητής νοημοσύνης OpenAI. Και ειδικότερα ως προς το τι ακριβώς οδήγησε στην απόλυση του επικεφαλής της, Σαμ Αλτμαν, ποιο ήταν το πρόβλημα αλλά και πώς αποφασίστηκε η επεισοδιακή ανάκληση της απόλυσης τέσσερις ημέρες αργότερα. Στο σενάριο υπάρχει αφενός ένα στέλεχος, ένας χαρισματικός και φιλόδοξος γκουρού της πλέον εξελιγμένης τεχνολογίας τεχνητής νοημοσύνης, ο οποίος κινείται ενδεχομένως τολμηρά και αφετέρου υπάρχει το διοικητικό συμβούλιο της εταιρείας που ανησυχεί και προσπαθεί να τηρήσει κανόνες δεοντολογίας για να αποτρέψει τυχόν ολέθριες συνέπειες. Πιέζεται, όμως, ασφυκτικά από τους υποστηρικτές του τολμηρού στελέχους και στο τέλος ενδίδει.

Κάτι τέτοιο φαίνεται να συνέβη στην OpenAI όπως προκύπτει από αποκλειστικό ρεπορτάζ του Reuters, σύμφωνα με το οποίο την απόλυση του Αλτμαν προκάλεσε επιστολή μερίδας των ερευνητών που εργάζονται στην OpenAI. Απευθυνόμενοι στο Δ.Σ. της εταιρείας οι ερευνητές εξέφραζαν την ανησυχία τους για μια πανίσχυρη ανακάλυψη της τεχνητής νοημοσύνης που θα απειλήσει την ανθρωπότητα. Η προειδοποίηση στάθηκε καθοριστική αλλά οι πηγές της εταιρείας που ανέφεραν εμπιστευτικά τις πληροφορίες τόνισαν πως η επίμαχη επιστολή προσετέθη σε έναν μακρύ κατάλογο από προβληματισμούς και ανησυχίες των μελών του Δ.Σ. για τον Αλτμαν.

Ο ίδιος ο Αλτμαν, άλλωστε, είχε μόλις την περασμένη εβδομάδα δηλώσει σε συνέδριο στο Σαν Φρανσίσκο ότι πίστευε πως βρίσκεται προ των πυλών μεγάλης ανακάλυψης. Ολα αυτά σε συνδυασμό οδήγησαν στην απόλυση του Αλτμαν. Ανάμεσα στα άλλα ζητήματα που είχαν προκαλέσει έντονο προβληματισμό στα μέλη του Δ.Σ. ήταν και η ανησυχία τους για ενδεχόμενη πρόωρη εμπορευματοποίηση των ανακαλύψεων της τεχνητής νοημοσύνης προτού μελετηθούν και κατανοηθούν πλήρως οι πιθανές συνέπειές τους.

Όπως τονίζει το Reuters, μετά την επαφή που είχε με την OpenAI, η εταιρεία παραδέχθηκε σε εσωτερικό μήνυμα προς το προσωπικό της ότι αιτία του προβληματισμού ήταν ένα σχέδιο με ονομασία Q* μαζί με την επιστολή των στελεχών προς το Δ.Σ. και αυτά προκάλεσαν όσα συνέβησαν τις τελευταίες ημέρες. Εκπρόσωπος της εταιρείας ανέφερε επίσης ότι το μήνυμα το είχε στείλει η Μίρα Μουράτι, επί χρόνια στέλεχος της OpenAI, με αποτέλεσμα να προκαλέσει συναγερμό στο προσωπικό της ευαισθητοποιώντας τα στελέχη σε ορισμένα δημοσιεύματα του Τύπου.

Ορισμένοι από τους υπαλλήλους της OpenAI πιστεύουν πως το Q*, που προφέρεται Κιου-σταρ, δηλαδή Κιου – αστέρι, μπορεί να αποτελεί το μέγα άλμα στην αναζήτηση της «γενικής τεχνητής νοημοσύνης», μια θεαματική πρόοδο δηλαδή στα αυτόνομα συστήματα που θα υπερβαίνουν τις δυνατότητες των ανθρώπων σχεδόν σε όλο εύρος της οικονομικής δραστηριότητας. Πιο συγκεκριμένα, με τις τεράστιες δυνατότητες υπολογιστικής, το νέο μοντέλο θα είναι σε θέση να επιλύσει συγκεκριμένα μαθηματικά προβλήματα.

Αυτό εκτιμούν τουλάχιστον οι πηγές της OpenAI που μίλησαν στο Reuters σε καθεστώς ανωνυμίας. Διευκρίνισαν ότι έως τώρα το σχέδιο έχει επιλύσει μόνον μαθηματικά επιπέδου λυκείου αλλά έχει εμπνεύσει ιδιαίτερη αισιοδοξία στους ερευνητές και οπαδούς της τεχνητής νοημοσύνης σε ό,τι αφορά το μέλλον και τις δυνατότητές της να επιτύχει. Σημειωτέον ότι οι ερευνητές θεωρούν πως τα μαθηματικά θα είναι το σύνορο που θα περάσει η τεχνητή νοημοσύνη όταν θα σημειώσει ουσιώδη πρόοδο.

Μέχρι στιγμής η τεχνητή νοημοσύνη είναι αποτελεσματική στη συγγραφή και στη μετάφραση κειμένων σε διαφορετικές γλώσσες καθώς με στατιστικές μεθόδους εντοπίζει την επόμενη λέξη, ενώ συχνά ποικίλλουν οι απαντήσεις στην ίδια ερώτηση. Αν, όμως, έχει την ικανότητα να απαντά σε μαθηματικές ερωτήσεις, που επιδέχονται μία και μόνον μία σωστή απάντηση, τότε η τεχνητή νοημοσύνη θα έχει μεγαλύτερες νοητικές ικανότητες και θα προσομοιάζει στην ανθρώπινη νοημοσύνη. Και βέβαια αν επιτευχθεί αυτό θα τεθεί στο μικροσκόπιο των νέων επιστημονικών ερευνών.

Ως εκ τούτου στην επιστολή τους προς το Δ.Σ., οι ερευνητές της OpenAI έθεσαν θέμα ισχύος της τεχνητής νοημοσύνης και ενδεχόμενου κινδύνου. Οι ίδιες πηγές που μίλησαν στο Reuters δεν ανέφεραν, πάντως, πιο συγκεκριμένα τι είδους ζητήματα ασφάλειας παραθέτουν οι ερευνητές στην επιστολή τους. Επί χρόνια βρίσκεται σε εξέλιξη ένας δημόσιος διάλογος ανάμεσα στην επιστημονική κοινότητα σχετικά με τους κινδύνους που ενδεχομένως εγκυμονούν οι ιδιαίτερα ευφυείς μηχανές όπως, για παράδειγμα, αν αποφάσιζαν κάποια στιγμή ότι η καταστροφή της ανθρωπότητας θα εξυπηρετούσε τα συμφέροντά τους.

Η ιδιοφυΐα που απέλυσε τον επικεφαλής της OpenAI

του Λουκά Βελιδάκη, Καθημερινή 20/22/23 

Nυν και πρώην εργαζόμενοι στην OpenAI περιγράφουν τον Σουτσκέβερ να προσεγγίζει τα προβλήματα της τεχνητής νοημοσύνης με σχεδόν θρησκευτική ευλάβεια

Την περασμένη Παρασκευή, 17/11/23, ο Ιλία Σουτσκέβερ (Ilya Sutskever) έστειλε ένα γραπτό μήνυμα στο αφεντικό του και μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Open AI, Σαμ Αλτμαν (Sam Altman) για βιντεοκλήση. Στην κλήση την οποία συμμετείχαν τα υπόλοιπα μέλη του διοικητικού συμβουλίου της OpenAI, ο Σουτσκέβερ, επικεφαλής επιστήμονας της τεχνολογικής εταιρείας, μετέφερε τα νέα: «Σαμ Άλτμαν απολύεσαι». 

Η συνάντηση έδωσε το έναυσμα για ένα Σαββατοκύριακο όπου εξεγέρθηκαν επενδυτές και εργαζόμενοι, ενώ ο Σουτσκέβερ αναγκάστηκε να ζητήσει συγγνώμη. Τη Δευτέρα, έγραψε στο X, πρώην Twitter: «Λυπάμαι βαθύτατα για τη συμμετοχή μου στις ενέργειες του διοικητικού συμβουλίου».

Ήταν 72 δραματικές ώρες για τον Σουτσκέβερ και το αποκορύφωμα παράλληλα μιας 15ετούς διαδρομής στην οποία εξελίχθηκε από νεαρός μεταπτυχιακός φοιτητής σε επικεφαλής ενός «πραξικοπήματος» του διοικητικού συμβουλίου που εκθρόνισε μια από τις πιο εξέχουσες προσωπικότητες της Silicon Valley.

Ο Σουτσκέβερ είναι ένας ιδιαίτερα αναγνωρισμένος τεχνικός στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης. Υστερα από μια θητεία στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο του Ισραήλ, μετακόμισε στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο. Στην αρχή, το έργο του θεωρούνταν πειραματικό. Το 2012, όμως, έγινε γνωστός ως συγγραφέας μιας δημοσίευσης που κατέδειξε τις εξαιρετικές δυνατότητες των αλγορίθμων και της μηχανικής μάθησης. Η εργασία αυτή, που συντάχθηκε μαζί με τους Τζέφρι Χίντον και Αλεξ Κριζέφσκι, έδειξε ότι η μηχανική μάθηση μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την επίλυση προβλημάτων σε επίπεδο που προηγουμένως φαινόταν αδιανόητο. Ξεκίνησε μια κούρσα για την εξεύρεση νέων χρήσεων και, ένα χρόνο αργότερα, οι τρεις ερευνητές εργάζονταν όλοι στην Google. 

Εκεί ο Σουτσκέβερ εργάστηκε στο κορυφαίο σύστημα τεχνητής νοημοσύνης της εταιρείας, που ονομάζεται TensorFlow. 

Μέχρι το 2016, ο Σουτσκέβερ ήταν επικεφαλής επιστήμονας στην OpenAI, όπου επικεντρώθηκε σε δύο ιδέες. Πρώτον, στην ιδέα ότι τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης θα μπορούσαν να επιτύχουν σκέψη ανθρώπινου επιπέδου, γνωστή και ως τεχνητή γενική νοημοσύνη ή AGI. Και δεύτερον, ότι αυτά τα συστήματα θα ήταν επικίνδυνα αν δεν ήταν κατά κάποιο τρόπο «ευθυγραμμισμένα» με τις ανθρώπινες αξίες.

Nυν και πρώην εργαζόμενοι στην OpenAI περιγράφουν τον Σουτσκέβερ να προσεγγίζει τα προβλήματα της τεχνητής νοημοσύνης με σχεδόν θρησκευτική ευλάβεια. Σύμφωνα με δήλωση ατόμων που γνωρίζουν το θέμα, ο Σουτσκέβερ έχει πει στους υπαλλήλους ότι ανησυχεί ότι τελικά τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης θα συμπεριφέρονται στους ανθρώπους με τον τρόπο που οι άνθρωποι σήμερα συμπεριφέρονται στα ζώα.

Τα τελευταία χρόνια, ανησυχούσε όλο και περισσότερο για την ασφάλεια της τεχνητής νοημοσύνης. Στην OpenAI ήταν επικεφαλής της ομάδας Superalignment, η οποία είχε συσταθεί για να διασφαλίσει ότι τα συστήματα δεν θα ήταν επιβλαβή για τους ανθρώπους.

Σαμ Αλτμαν: Τι τρομάζει τον μάγο της Τεχνητής Νοημοσύνης

Πώς είναι να είσαι ένας άνθρωπος, ο οποίος μπορεί να αλλάζει –ριζικά– τον ρου της Ιστορίας; Λίγοι μπορούν να δώσουν αυτήν την απάντηση και δη εμπειρικά. Ενας εξ αυτών ονομάζεται Σαμ Αλτμαν, είναι μόλις 38 ετών και εδώ και τρεις ημέρες το όνομα του δεσπόζει στην κορυφή της διεθνούς ειδησεογραφίας.

Γνώριζε τα πάντα γύρω από τους υπολογιστές προτού καν τελειώσει το δημοτικό σχολείο, εγκατέλειψε στο πρώτο έτος ένα από τα κορυφαία πανεπιστήμια της Αμερικής και είναι από τους πρωτοπόρους της ΑΙ, της τεχνολογικής επανάστασης που αλλάζει τα πάντα.

Μέχρι πρότινος ήταν σχετικά άγνωστος πέραν των παροικούντων την Ιερουσαλήμ της Σίλικον Βάλεϊ. Μετά την κυκλοφορία του ChatGPT από την OpenAI, έγινε ένας από τους πιο αναγνωρίσιμους Αμερικανούς. 

Στο παρελθόν θα μπορούσε να είναι η πρωταγωνιστική φιγούρα σε νουβέλα επιστημονικής φαντασίας με σενάριο απ’ αυτά που λες ότι ο συγγραφέας το τράβηξε από τα μαλλιά. Το παρουσιαστικό του, άλλωστε, βοηθάει. Με κοψιά που θα μπορούσε να ανήκει σε δομινικανό μοναχό άλλης εποχής, πρόσωπο με λεπτά χαρακτηριστικά και ξεχωριστά πράσινα μάτια – μοιάζουν ελαφρώς τρομαγμένα, αν όχι κάπως χαμένα.

Είναι ο πρωταγωνιστής, όμως, μιας διαφορετικής πραγματικότητας: Το Reuters –το απόγευμα της Δευτέρας– ανέβασε μία έκτακτη είδηση που αφορούσε στο άνοιγμα της Wall Street σε συνδυασμό με το εργασιακό μέλλον του Αλτμαν. Το αμερικανικό Χρηματιστήριο ανέμενε τις εξελίξεις με τη μεταγραφή του στη Microsoft για να πάρει τη «θερμοκρασία» της Σίλικον Βάλεϊ. Ο τύπος που συνήθως φορούσε cargo βερμούδες κι ως δημιουργός του ChatGPT έφερε επανάσταση στην Τεχνητή Νοημοσύνη, δεν ήταν ένας απλός CEO που άλλαξε «φανέλα». Είναι από τους παίκτες που καθορίζουν το μέλλον – κυριολεκτικά.

Οι ιδέες του Αλτμαν αποτέλεσαν το εφαλτήριο της OpenAI κι όταν -την περασμένη Παρασκευή- το διοικητικό συμβούλιο της εταιρείας τον απέλυσε, λέγοντας ότι είχε χάσει την εμπιστοσύνη του σε αυτόν, προκλήθηκαν αλλεπάλληλα σοκ στη βιομηχανία της τεχνολογίας κι όχι μόνο. Οι ακριβείς λόγοι για την απόλυση παραμένουν ασαφείς. Η OpenAI τον κατηγόρησε ότι δεν ήταν «σταθερός στις επικοινωνίες του με το διοικητικό συμβούλιο», χωρίς να δώσει περισσότερες διευκρινίσεις.

Μέχρι πρότινος ήταν σχετικά άγνωστος πέραν των ενημερωμένων της Σίλικον Βάλεϊ. Μετά την κυκλοφορία του ChatGPT από την OpenAI, έγινε ένας από τους πιο αναγνωρίσιμους Αμερικανούς. Στο παρελθόν θα μπορούσε να είναι η πρωταγωνιστική φιγούρα σε νουβέλα επιστημονικής φαντασίας με σενάριο απ’ αυτά που λες ότι ο συγγραφέας το τράβηξε από τα μαλλιά. 

Είναι ο πρωταγωνιστής, όμως, μιας διαφορετικής πραγματικότητας: Το Reuters –το απόγευμα της Δευτέρας– ανέβασε μία έκτακτη είδηση που αφορούσε στο άνοιγμα της Wall Street σε συνδυασμό με το εργασιακό μέλλον του Αλτμαν. Το αμερικανικό Χρηματιστήριο ανέμενε τις εξελίξεις με τη μεταγραφή του στη Microsoft για να πάρει τη «θερμοκρασία» της Σίλικον Βάλεϊ. Ο τύπος που συνήθως φορούσε cargo βερμούδες κι ως δημιουργός του ChatGPT έφερε επανάσταση στην Τεχνητή Νοημοσύνη, δεν ήταν ένας απλός CEO που άλλαξε «φανέλα». Είναι από τους παίκτες που καθορίζουν το μέλλον, κυριολεκτικά.

Οι ιδέες του Αλτμαν αποτέλεσαν το εφαλτήριο της OpenAI κι όταν -την περασμένη Παρασκευή- το διοικητικό συμβούλιο της εταιρείας τον απέλυσε, λέγοντας ότι είχε χάσει την εμπιστοσύνη του σε αυτόν, προκλήθηκαν αλλεπάλληλα σοκ στη βιομηχανία της τεχνολογίας κι όχι μόνο. Οι ακριβείς λόγοι για την απόλυση παραμένουν ασαφείς. Η OpenAI τον κατηγόρησε ότι δεν ήταν «σταθερός στις επικοινωνίες του με το διοικητικό συμβούλιο», χωρίς να δώσει περισσότερες διευκρινίσεις.

Μία ιδιαίτερη διάνοια

Ο Σαμ Αλτμαν ανήκει σε ένα κλειστό κλαμπ επιδραστικών ανθρώπων, όπως ο Μπιλ Γκέιτς, ο Στιβ Τζομπς και ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ. Το 2005, ύστερα από ένα χρόνο στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, όπου σπούδαζε Η/Υ, τα παράτησε για να ιδρύσει μια τεχνολογική startup, όπως και οι τρεις παραπάνω πρωτοπόροι της τεχνολογίας, χωρίς αυτό να τον εμποδίσει να συγκεντρώσει μια τεράστια περιουσία, που εκτιμάται ότι κυμαίνεται μεταξύ 500 και 700 εκατομμυρίων δολαρίων.

Γεννήθηκε στο Σικάγο λίγο πριν τα τέλη του Απρίλη, το 1985. Μεγάλωσε στο Σεντ Λούις του Μιζούρι, είναι Εβραίος στο θρήσκευμα και χορτοφάγος παιδιόθεν.

Η στιγμή που άλλαξε τη ζωή του, ήταν όταν έφτασε στα χέρια του –σε ηλικία 8 ετών– ο πρώτος του υπολογιστής, ένα Apple Macintosh, την ώρα που ο Τζομπς ήταν το απόλυτο πρότυπό του. Σε μια συνέντευξή του στον New Yorker, το 2016, είχε δηλώσει ότι η επαφή με τον υπολογιστή του, τον βοήθησε να συμβιβασθεί με τη σεξουαλικότητά του και να μιλήσει στους γονείς του όταν ήταν έφηβος. Δηλώνει ανοιχτά ομοφυλόφιλος – διατήρησε πολυετή σχέση με τον συνιδρυτή της Loopt, Νικ Σίβο, ενώ σήμερα έχει σχέση με τον Ολιβερ Μούλχεριν, έναν μηχανικό software από την Αυστραλία. «Το να μεγαλώνεις ως ομοφυλόφιλος στη Μεσοδυτική Αμερική τη δεκαετία του 2000 δεν ήταν εύκολο», είχε πει, μνημονεύοντας τα chat room της AOL.

Στην ίδια συνέντευξη, δημοσιεύθηκε κι ένας χαρακτηριστικός διάλογος του με έναν μπλόγκερ. Οταν τον είχε ρωτήσει: «Πώς σε βοήθησε και πώς σε πλήγωσε το Ασπεργκερ;», εκνευρίστηκε: «Ημουν έτοιμος να φωνάξω “ανάθεμα σε, δεν έχω Ασπεργκερ!” Αλλά μετά σκέφτηκα ότι μπορώ να καταλάβω γιατί πιστεύει ότι έχω. Κάθομαι περίεργα (διπλώνω σαν ομπρέλα), έχω ένα και μοναδικό ενδιαφέρον, την τεχνολογία και δεν έχω καθόλου υπομονή για πράγματα που δεν με ενδιαφέρουν: τα πάρτι και η πλειονότητα των ανθρώπων. Όταν κάποιος κοιτάζει μια εικόνα και λέει “α, νιώθω αυτό, αυτό και αυτό”, όλα αυτά τα συναισθήματα, τον κοιτάζω με εξωγήινη διάθεση…»

Ο New Yorker συμπλήρωνε για τον 31χρονο –τότε– γκουρού της τεχνολογίας. «Τα μεγάλα πλεονεκτήματα του Αλτμαν είναι η διαύγεια σκέψης και η διαισθητική αντίληψη περίπλοκων συστημάτων. Η μεγάλη του αδυναμία είναι η παντελής έλλειψη ενδιαφέροντος για αναποτελεσματικά άτομα, που δυστυχώς περιλαμβάνει τους περισσότερους από εμάς. Βρήκα την επιμονή του ανησυχητική στην αρχή, μετά σταδιακά ευχάριστη. Οταν παρατήρησα, ύστερα από μερικές κουραστικές μέρες παρέα, ότι δεν επισκεπτόταν συχνά τις ανδρικές τουαλέτες, σχολίασε: “Θα εξασκηθώ να πηγαίνω στην τουαλέτα πιο συχνά, ώστε εσείς οι άνθρωποι να μην καταλάβετε ότι εγώ είμαι η τεχνητή νοημοσύνη”».

Ακούγεται κάπως αλαζονικό και περίεργο… Ο Αλτμαν δεν φαίνεται να ανήκει στον μέσο όρο, από καμία άποψη. Μεταξύ άλλων ανήκει στη «φράξια» των λεγόμενων «προνοητικών», αυτών δηλαδή που έχουν κάνει ετοιμασίες για το τέλος του κόσμου: «Εχω όπλα, χρυσό, ιωδιούχο κάλιο, αντιβιοτικά, μπαταρίες, νερό, μάσκες αερίου από τον στρατό του Ισραήλ και ένα μεγάλο κομμάτι γης στο Μπιγκ Σερ της Καλιφόρνια, στο οποίο μπορώ να πάω άμεσα», είχε δηλώσει το 2016.

Το CV και η περιουσία του

Τον περασμένο Μάιο, ο Αλτμαν βρέθηκε ενώπιον της Επιτροπής της Αμερικανικής Γερουσίας για το απόρρητο, την τεχνολογία και το δίκαιο. «Εχω αρκετά για να διατηρώ μια ασφάλεια υγείας και δεν έχω μετοχές στην OpenAI… Το κάνω γιατί μου αρέσει».

Το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων του συνδέεται με την ιδιοκτησία μετοχών σε εταιρείες, γεγονός που καθιστά δύσκολο τον εντοπισμό του πραγματικού πόσου της περιουσίας του.

Ωστόσο, οι εταιρείες που έχει ηγηθεί, ιδρύσει ή υποστηρίξει αξίζουν συνολικά 500 δισεκατομμύρια δολάρια. Το πρώτο εγχείρημά του ήταν το Loopt, μια εφαρμογή κοινωνικής δικτύωσης, την οποία συνίδρυσε το 2005 σε ηλικία 19 ετών, γράφοντας μεγάλο μέρος του αρχικού κώδικα. Η τεχνολογία υιοθετήθηκε από την Apple και την Blackberry προτού εξαγορασθεί από την Green Dot Corporation για 43,4 εκατομμύρια δολάρια το 2012. Εκείνη την περίοδο έπαθε σκορβούτο…

Υπήρξε κατόπιν επικεφαλής της Y Combinator, μιας θερμοκοιτίδας τεχνολογίας που παρείχε χρηματοδότηση σε εταιρείες όπως η Airbnb, το Dropbox και η Stripe. Επιπλέον, έχει υπηρετήσει ως επενδυτής σε περισσότερες από 100 νεοφυείς επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των Asana, Instacart και Pinterest.

Η ενασχόληση του Αλτμαν με την Y Combinator, μία από τις εταιρείες-κλειδιά στον χώρο των startups, ξεκίνησε το 2011, ως μερική απασχόληση. Κατά τη διάρκεια της παραμονής του, μετέτρεψε σε χολιγουντιανό σόου τις παρουσιάσεις των νεοφυών επιχειρήσεων σε επενδυτές, προσκαλώντας σούπερ σταρ της τεχνολογίας, όπως ο Ζούκερμπεργκ και ο Μασκ, για να μιλήσουν.

Στην πορεία, πέρα από δουλειά, η YC έγινε μέρος ενός lifestyle που όσοι κινούνταν στον χώρο ήθελαν να υιοθετήσουν. Ο Αλτμαν νοίκιαζε αποθήκες και φιλοξενούσε μαραθώνιους κωδικοποίησης και δικτύωσης, που ενθάρρυναν τη συνεργασία μεταξύ των startups.

Ο ίδιος μεγάλωσε στα όρια της Σίλικον Βάλεϊ, καλωσορίζοντας νεοφυείς επιχειρήσεις από τους τομείς της βιοτεχνολογίας και της καθαρής ενέργειας.

Το 2014 προήχθη σε πρόεδρο της εταιρείας, ενώ το 2015 το Forbes τον κατέταξε στη λίστα με τους 30 νέους κάτω των 30 venture capitalists.

Τον Ιανουάριο του 2023, η αποτίμηση των εταιρειών του Y Combinator υπολογίστηκε σε τουλάχιστον 600 δισεκατομμύρια δολάρια. Λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ίδιος ο Αλτμαν επένδυσε σε αυτές τις νεοφυείς επιχειρήσεις, είναι σαφές ότι είδε τον τραπεζικό του λογαριασμό να γιγαντώνεται.

Μηνάς Καφάτος: «Γεννηθήκαμε από τα άστρα»

lifo.gr – Γιάννης Πανταζόπουλος – 26.5.2022

Ο διακεκριμένος Έλληνας κοσμολόγος και καθηγητής Υπολογιστικής Φυσικής στο Πανεπιστήμιο Chapman της Καλιφόρνιας Μηνάς Καφάτος σε μια ενδιαφέρουσα συζήτηση για τη συνείδηση, τον χρόνο, τη σκοτεινή ύλη, τη δύναμη του νου και την εuδαιμovία.

Είναι κβαντικός φυσικός, κοσμολόγος και αστροφυσικός. Κατέχει την έδρα Fletcher Jones Υπολογιστικής Φυσικής στο Πανεπιστήμιο Chapman της Καλιφόρνιας και ειδικεύεται στον τομέα της Συνειδητότητας. Εδώ και πολλά χρόνια δίνει ομιλίες και σεμινάρια σε πανεπιστήμια, συνέδρια και επιχειρήσεις σχετικά με τους φυσικούς νόμους που αποτελούν τα θεμέλια του σύμπαντος, την εφαρμογή τους στην καθημερινή ζωή, την ευημερία του ατόμου, την ευεξία και την επιτυχία. Έχει λάβει πολυάριθμα βραβεία και τιμητικές διακρίσεις, έχει συγγράψει βιβλία πνευματικής αναζήτησης και έχει περισσότερες από τριακόσιες δημοσιεύσεις σε ερευνητικά επιστημονικά περιοδικά.

Γεννήθηκε στην Κρήτη στις το 1945 και έφυγε για την Αμερική σε ηλικία δεκαοκτώ ετών. Στη διάρκεια της επιστημονικής του διαδρομής έχει ασχοληθεί ενδελεχώς με τους μεγαλύτερους και πιο πολύπλοκους γρίφους που αντιμετωπίζει σήμερα η επιστήμη καθώς και με την εξερεύνηση νέων γνωστικών πεδίων.

Κατά τη διάρκεια της συνομιλίας μας διακρίνω μια ευγενική και οικεία προσωπικότητα. Είναι εκφραστικός, μιλά χαμηλόφωνα και ήρεμα. Στη βόλτα που κάνουμε στο Κεφαλάρι για τις ανάγκες της φωτογράφισης παραμένει ευδιάθετος και μου λέει πόσο πολύ χαίρεται όταν βρίσκεται στην Ελλάδα. Επίσης, εξηγεί πόσο του αρέσει να συνδέει τη φιλοσοφία με τις θετικές επιστήμες, ενώ συχνά χρησιμοποιεί παραδείγματα αλλά και αποφθέγματα προκειμένου να γίνει κατανοητή η αναλυτική του σκέψη. Λατρεύει τα ταξίδια, ζει στη Μαρίνα ντελ Ρέι της Καλιφόρνιας μαζί με τη βιολόγο σύζυγό του Σούζαν Γιανγκ και αγαπά τον διαλογισμό.

Στη συνέντευξη που ακολουθεί μιλά για την εποχή μας, την τεχνολογία, τον κόσμο του σύμπαντος, την έννοια του χρόνου, τη δημιουργία του ανθρώπου, τους νέους αλλά και τι θεωρεί σημαντικό στη ζωή.

— Τι τίτλο θα δίνατε στην εποχή που ζούμε;

Είμαστε μάρτυρες μιας εποχής που παρατηρούνται τεκτονικές αλλαγές άνευ προηγουμένου σε επίπεδο ευημερίας του ανθρώπου, παγκόσμιας οικονομίας και περιβάλλοντος. Είμαστε καθ’ οδόν προς μια ταχεία εξέλιξη που αφορά οτιδήποτε συμβαίνει γύρω μας και συχνά φαίνεται ανεξέλεγκτη. Νομίζω ότι είναι η περίοδος του σπουδαίου αγνώστου. Πορευόμαστε σε μια εποχή που κυριαρχεί το αναπάντεχο, το απροσδόκητο και το ξαφνικό. Ζούμε καθημερινά σαν να περιμένουμε το αιφνίδιο. Αλλά θεωρώ ότι αυτό ήταν το μεγάλο μάθημα της πανδημίας. Το άγνωστο, βέβαια, είναι σημαντικό γιατί παράλληλα δίνει νόημα στην ανθρώπινη υπόστασή μας.

— Τι είναι αυτό που τροφοδοτεί την περιέργειά μας; Ζείτε συνεχώς με ένα «γιατί»;

Μεγαλώνοντας στο νησί της Κρήτης, από πολύ μικρή ηλικία με γοήτευσε η απεραντοσύνη του Διαστήματος, ειδικά τα βράδια, όταν κοίταζα τον νυχτερινό ουρανό. Από τότε οι ερωτήσεις μου για το σύμπαν είναι συνεχείς. Πάντοτε με έλκυε η γνώση, η τάση για ανακάλυψη και η φύση της πραγματικότητας. Η εξερεύνηση του αγνώστου είναι που δίνει νόημα στην ύπαρξή μου.

— Τι ήταν αυτό που σας οδήγησε στον κόσμο της Φυσικής και του σύμπαντος;

Αν και μικρός αγαπούσα τη ζωγραφική, λάτρευα τον έναστρο ουρανό. «Θέλω να γίνω επιστήμονας», είπα μια μέρα στον πατέρα μου κι εκείνος μου απάντησε: «Τότε είναι απαραίτητο να πας στην Αμερική». Η μητέρα μου, η οποία ήταν δασκάλα, δεν ενθουσιάστηκε τόσο με την ιδέα, επειδή και ο άλλος αδελφός μου, ο Φώτης, βρισκόταν ήδη για σπουδές στο εξωτερικό. Μάλιστα, δεν ξεχνώ ποτέ ότι ο αδελφός μου μού είχε κάνει και ένα καταπληκτικό δώρο, ένα κατοπτρικό τηλεσκόπιο. Έκτοτε, η γοητεία που μου ασκεί ο γαλαξίας παραμένει ασίγαστη.

— Θεωρείτε ότι ζούμε σε μια περίοδο που η τεχνολογία μάς ενώνει ή μας αποξενώνει;

Πολύ ωραία ερώτηση. Νομίζω ότι συμβαίνουν και τα δύο. Προφανώς μας φέρνει κοντά. Πλέον, έχεις τη δυνατότητα να συνομιλήσεις αμέσως με οποιοδήποτε άτομο σε όλον τον κόσμο. Δείτε, επίσης, τι συνέβη την περίοδο της πανδημίας, οπότε μπήκαν στη ζωή μας η τηλεργασία, η τηλεζωή και οι τηλεσχέσεις. Αναμφίβολα, η τεχνολογία αποτέλεσε έναν απρόσμενο σύμμαχο των πολιτών κατά τη διάρκεια του κορωνοϊού. Από την άλλη πλευρά, πιστεύω ότι οι άνθρωποι σταδιακά απομακρύνονται, δημιουργούν απρόσωπες σχέσεις και στις διαπροσωπικές επικοινωνίες κυριαρχεί το εφήμερο. Οι οικογενειακές, οι φιλικές και οι ερωτικές σχέσεις έχουν επηρεαστεί καταλυτικά από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Όμως είναι αναγκαίο να επιδιώκουμε τη διά ζώσης επαφή. Είναι καλύτερη μια ισχυρή σύνδεση ανάμεσα σε δύο ανθρώπους παρά ένα δυνατό σήμα WiFi.

— Μπορεί να αλλάξουν οι σχέσεις και τα συναισθήματά μας από τη χρήση της τεχνολογίας; Δηλαδή ποια μορφή μπορεί να έχει η αγάπη ή ο έρωτας όταν μετατρέπεται σε μια βάση δεδομένων;

Τα social media είναι ένας πολύ καλός τρόπος γνωριμίας νέων ανθρώπων και δημιουργίας επαφών. Ωστόσο, ελλοχεύει ο κίνδυνος του εθισμού και η κατάργηση της επιθυμίας με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένα χάσμα ανάμεσα στους ανθρώπους. Κάπως έτσι θα έλεγα ότι οι ανθρώπινες σχέσεις γίνονται όλο και πιο σύντομες, επιφανειακές, επιπόλαιες και άδειες συναισθηματικά. Προφανώς δεν μπορεί η αγάπη ή ο έρωτας να μετριέται με likes, follows ή με μηνύματα στο Μessenger. Επομένως, ο άνθρωπος δεν είναι μια βάση δεδομένων ούτε ο συναισθηματικός μας πλούτος μπορεί να αντικατασταθεί από ένα πρόγραμμα λογισμικού.

— Μπορεί οι αλγόριθμοι να αποτελέσουν τον νέο Μεγάλο Αδελφό;

Βέβαια. Το παράδειγμα της αγοραπωλησίας του Τwitter από τον πλουσιότερο άνθρωπο στη Γη είναι ενδεικτικό.

— Είναι ικανοί οι υπολογιστές να αντικαταστήσουν τον άνθρωπο;

Όχι. Ο άνθρωπος έχει ακόμα τον έλεγχο των αποφάσεων. Είναι ξεκάθαρο ότι μέχρι στιγμής ένας υπολογιστής δεν μπορεί να αποκτήσει συνείδηση.

— Τι είναι η Γη μέσα στο σύμπαν; Όπως γνωρίζουμε, το 95% του σύμπαντος παραμένει άγνωστο.

Σκεφτείτε ότι ζείτε σε ένα ορεινό χωριό της Κρήτης και κατά τη διάρκεια της ζωής σας δεν έχετε μετακινηθεί σε άλλο μέρος στο νησί. Έτσι θα μπορούσαμε να περιγράψουμε το άγνωστο που μας περιβάλλει. Νομίζουμε ότι αυτό που βλέπουμε τόσα χρόνια είναι ο κόσμος μας. Επίσης, κατοικούμε σ’ ένα ενσυνείδητο σύμπαν, ένα σύμπαν που αποκρίνεται στο πώς σκεφτόμαστε και αισθανόμαστε. Και αυτό το ανθρώπινο σύμπαν είναι το αληθινό σύμπαν. Το μόνο που έχουμε.

— Είμαστε αστρόσκονη; Από τι αποτελούνται το σύμπαν και ο άνθρωπος;

Χωρίς αμφιβολία. Ο άνθρωπος γεννήθηκε από τα άστρα. Στο σύμπαν υπάρχουν περίπου ένα τρισεκατομμύριο τρισεκατομμύρια άστρα. Και ένα μέσο ανθρώπινο σώμα αποτελείται από 7.000 τρισεκατομμύρια τρισεκατομμυρίων άτομα. Το 67% αυτών των ατόμων είναι υδρογόνο, το 18% άνθρακας και το 3% άζωτο. Από τη Γη ως τον Ήλιο, τα πάντα έχουν δημιουργηθεί από αστρικά υλικά. Έτσι, το σώμα μας είναι ένας μικρός πλανήτης.

— Γεννιόμαστε, ζούμε και πεθαίνουμε; Αυτή είναι η ζωή μας;

Ορισμένοι μάς λένε ότι είμαστε πεπερασμένα όντα. Νομίζω, όμως, ότι τελικά είμαστε άπειρα όντα. Ο νους μας δεν χάνεται. Είναι πέρα από τον χώρο και τον χρόνο. Υπάρχει μια πραγματικότητα που είναι πιο βαθιά. Ο χώρος και ο χρόνος είναι μια εμπειρία. Η εμπειρία νοείται ως η κινητήρια δύναμη του σύμπαντος, δηλαδή, σύμφωνα με την κβαντομηχανική, ζούμε στο συμμετοχικό σύμπαν και η επίγνωση είναι θεμελιώδης. Άρα, όταν πάψει να υπάρχει το φυσικό σώμα, παύει η εμπειρία του εγώ. Ωστόσο, όταν πεθαίνει το φυσικό σώμα, παραμένει η πραγματικότητα, δηλαδή η συνειδητότητα. Θέλω να πω, λοιπόν, ότι δεν προέρχονται όλα από τον εγκέφαλο, υπάρχει και η ψυχή.

— Γιατί οι μαύρες τρύπες συγκαταλέγονται στα πιο μυστηριώδη και τρομακτικά σημεία του σύμπαντος;

Γιατί είναι τα σύνορα του δικού μας σύμπαντος. Κι αυτό τρομάζει τον ανθρώπινο νου. Η δύναμη της βαρύτητας μιας μαύρης τρύπας παραμορφώνει τον χωρόχρονο και διατηρεί την ικανότητα να εξαφανίζει οτιδήποτε εισέλθει σε αυτήν, ακόμα και το ίδιο το φως.

— Τι είναι ο χρόνος;

Ένα γιγαντιαίο μυστήριο. Ένα δημιούργημα του ανθρώπινου μυαλού. Ο χρόνος διαδραματίζει ουσιαστικό ρόλο, αλλά είναι κυρίως αυτός που διαμορφώνει την ανθρώπινη εμπειρία.

— Και η συνειδητότητα;

Η γνώση ότι υπάρχουμε. Ξέρω δηλαδή ότι είμαι συνειδητό όν.

— Είναι ο διαλογισμός μια νέα θρησκεία;

Προσωπικά, θα σας έλεγα ότι η θρησκεία είναι μια παλιά μορφή διαλογισμού. Είναι μια πνευματική πρακτική που ηρεμεί τον νου, καθαρίζει τη σκέψη, αυξάνει την παραγωγή σεροτονίνης. Σε βοηθά να αποσύρεσαι από την πολυάσχολη ζωή σου. Τα αμέτρητα ερεθίσματα που δέχεται ο άνθρωπος σήμερα σκοτεινιάζουν το μυαλό του. Ο διαλογισμός έρχεται να φωτίσει τον νου και να τον βοηθήσει να αποβάλει τις αχρείαστες και ζοφερές σκέψεις. Ο διαλογισμός είναι η αβίαστη ησυχία του μυαλού. Είναι εκείνες οι στιγμές που εσύ βρίσκεσαι με τον εαυτό σου.

— Σε μια ανταγωνιστική εποχή τι θα συμβουλεύατε έναν νέο σήμερα;

Να δίνει προσοχή στα μικρά πράγματα της ζωής μας. Οι δυσκολίες και τα εμπόδια είναι εκείνα που μας διδάσκουν και μας εξελίσσουν. Το πρώτιστο είναι να προσπαθήσει να μάθει όσο γίνεται καλύτερα τον εαυτό του. Το να ζεις καλύτερα σημαίνει να ξέρεις τον εαυτό σου. Τέλος, να ακολουθήσει τα όνειρά του, γιατί εκεί βρίσκεται το πιο συναρπαστικό πεδίο των ιδεών. Από τα όνειρα προερχόμαστε.

— Ποια είναι η γνώμη σας για την ελληνική κοινωνία;

Διακρινόμαστε από μια τάση αυτοκαταστροφής. Η σπουδαία ιστορία μας πολλές φορές έχει εξελιχθεί σε τροχοπέδη. Εφησυχάζουμε και επικαλούμαστε τα θαυμαστά επιτεύγματα του παρελθόντος χωρίς κριτική σκέψη και γόνιμο προβληματισμό για το σήμερα και το αύριο. Αγαπώ πολύ τον τόπο μου, αλλά δεν ξεχνώ ότι οι Αθηναίοι σκότωσαν τον Σωκράτη, εμείς φυλακίσαμε τον Κολοκοτρώνη και σκοτώσαμε τον Καποδίστρια. Στο εξωτερικό θριαμβεύουμε, στο εσωτερικό αλληλοεξοντωνόμαστε.

— Τι είναι η ευδαιμονία για σας;

Όπως υποστηρίζει ο Αριστοτέλης, πρόκειται για μια ανώτερη κατάσταση, το ύψιστο αγαθό που μπορεί να φτάσει ο άνθρωπος. Η συνειδητοποίηση ότι είμαστε κάτι παραπάνω από το σώμα μας. Όταν κατανοήσεις ποια είναι η φύση σου, τότε θα βρεις τον δρόμο που οδηγεί στην απόλυτη ευχαρίστηση. Πολλές φορές οι άνθρωποι παραμένουμε παγιδευμένοι μέσα στις απόψεις, τις συμβάσεις, τις προκαταλήψεις και τις πεποιθήσεις μας. Ο φόβος και η αμφιβολία καθορίζουν τις ζωές μας. Μένουμε εγκλωβισμένοι στον κόσμο που έχουμε δημιουργήσει. Πιστεύουμε ότι μόνο εμείς κατέχουμε την αλήθεια. Αν διευρύνουμε, όμως, τον τρόπο που σκεφτόμαστε, αν ανοίξουμε τους ορίζοντές μας, τότε η καθημερινή μας ζωή θα γνωρίσει την πληρότητα.

— Πιστεύετε στον Θεό;

Σε ποιον Θεό; Το ίδιο το σύμπαν είναι θεϊκό. Εσύ, ο καθένας μας είναι το σύμπαν.

— Τι θεωρείτε σημαντικό στη ζωή;

Να μπορείς να ανακαλύψεις την ευδαιμονία. Να μη φοβάσαι τον θάνατο μόνο και μόνο επειδή δεν θέλεις να αντιμετωπίσεις τη ζωή.

* O βιολόγος Φώτης Καφάτος (1940-1917) ήταν αδελφός του Μηνά Καφάτου.

Η αλήθεια για τον Κασσελάκη

Ο Δούρειος Ίππος, πώς στήνεται ο νέος ΣΥΡΙΖΑ και ποιοι είναι η τρόικα του Αλέξη

από τον Μάκη Τριανταφυλλόπουλο

filoitexnisfilosofias.com 27/09/23

Ήταν περίπου πριν από έναν χρόνο όταν ο Μανώλης Καπνισάκης, από την Δευτέρα Διευθυντής του πολιτικού Γραφείου του νέου προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ, έφερνε σε επαφή τον Παύλο Πολάκη με τον Στέφανο Κασσελάκη. Ο Μανώλης Καπνισάκης έχαιρε της εμπιστοσύνης του Σφακιανού. Την είχε κερδίσει δουλεύοντας μαζί του στον Τομέα Διαφάνειας. Ο κ. Καπνισάκης ωστόσο είχε και μία άλλη ιδιότητα. Διαχειρίστηκε στο παρελθόν τις δικαστικές εκκρεμότητες του πατρός Κασσελάκη. Μία υπόθεση που τελεσιδίκησε τον Φεβρουάριο του 2011 όταν αμετακλήτως ο Θόδωρος Κασσελάκης, επιχειρηματίας και πατέρας του Στέφανου κρίθηκε ένοχος για κακουργήματα με απόφαση του Αρείου Πάγου.

Κάποιοι ισχυρίζονται πως η απόφαση να έρθουν σε επαφή οι Πολάκης και Κασσελάκης με σκοπό ο νεαρός επιχειρηματίας να συναντήσει τον Αλέξη Τσίπρα ανήκει σε γνωστό επιχειρηματία και παράγοντα με διακριτό ρόλο, μεγάλου διαμετρήματος. Πιο συγκεκριμένα γόνος αυτής της ελληνικής επιχειρηματικής οικογένειας διατηρεί στενές σχέσεις φιλίας με τον Στέφανο Κασσελάκη.

Όντως ο Αλέξης Τσίπρας κάποια στιγμή γνωρίζεται με τον επιχειρηματία εξ Αμερικής και με συνοπτικές διαδικασίες τον «υιοθετεί» πολιτικά και τον προωθεί σε μη εκλόγιμη θέση στο Ψηφοδέλτιο Επικρατείας του ΣΥΡΙΖΑ για τις εκλογές της 21ης Μαΐου 2023. Τότε ο Στέφανος Κασσελάκης εγγράφεται ως μέλος στον ΣΥΡΙΖΑ ως ορίζει το καταστατικό του κόμματος. Ο Στέφανος Κασσελάκης ήρθε για να μείνει. Προφανώς αυτήν την διάσταση της ιστορίας την γνώριζαν μια χούφτα άνθρωποι. Σίγουρα ο Παύλος Πολάκης, σιγουρότατα ο Νίκος Παππάς, απολύτως σίγουρα ο Ευάγγελος Αποστολάκης ο ναύαρχος και βεβαίως ο Μανώλης Καπνισάκης.

Τελικά μετά την δεύτερη ήττα με 17,8% η για συμβολικούς λόγους παραίτηση του Αλέξη Τσίπρα ήταν μονόδρομος και δεν εξέπληξε κανέναν. Η μικρή λεπτομέρεια που εξέπληξε τους πάντες ωστόσο ήταν πώς ένας άγνωστος από την Αμερική, ένας νεαρός 36 ετών επιχειρηματίας όπως δήλωνε και μάλιστα εύπορος, ένας πρώην trader της Goldman Sachs, «το κόκκινο πανί» για κάθε αξιοπρεπή αριστερό εν Ελλάδι, αυτός λοιπόν που συνάμα δήλωνε ανοικτά gay και παντρεμένος με έναν συμπαθέστατο νεαρό επίσης ονόματι Tyler, κατέθεσε με το γνωστό video «Με λένε Στέφανο και έχω κάτι να σας πω» υποψηφιότητα για πρόεδρος του κόμματος.

Τις υπογραφές των 30 βουλευτών που απαιτεί το Καταστατικό του ΣΥΡΙΖΑ τις βρήκε ο Παύλος Πολάκης εν μία νυκτί. Τα υπόλοιπα τα ανέλαβε ο ναύαρχος ο οποίος ντύθηκε ψαράς με μία κόκκινη εργατική φόρμα και με μία βάρκα πέρασε τον Στέφανο Κασσελάκη απέναντι στην Μακρόνησο. Αυτό ήταν. Ο Κασσελάκης απήγγειλε Ρίτσο και Τίτο Πατρίκιο μέσα στα βράχια του νησιού του μαρτυρίου και μέσα σε λίγα λεπτά μετουσιώθηκε σε ένθερμο προστάτη της μεταπολεμικής και μετεμφυλιακής αριστεροσύνης. Στα χαρτιά βέβαια ή μάλλον στα Social Media.

Οι μέρες περνούσαν και ο Κασσελάκης κέρδιζε ποσοστά. Ή μάλλον όλοι όσοι είχαν με μαεστρία «στήσει» την υπόθεση κατάφερναν να αυξάνουν τα ποσοστά του υποψηφίου τους. Την πρώτη Κυριακή ο Κασσελάκης σάρωσε. Την δεύτερη θριάμβευσε. Κέρδισε με 12 ποσοστιαίες μονάδες διαφορά την Έφη Αχτσιόγλου η οποία είναι αμφίβολο αν κατανόησε σε βάθος τι ακριβώς της συνέβη. Μία χούφτα ανθρώπων του πρώην προέδρου όστις ανέμενε υπομονετικά στην κατοικία του επί δεκαπενθήμερο, κατάφεραν να διαμορφώσουν τις συνθήκες για μία σταδιακή αλλαγή του ΣΥΡΙΖΑ, την βήμα–βήμα απομάκρυνση όλων των «ενοχλητικών» στελεχών και την λιθαράκι–λιθαράκι προετοιμασία του εδάφους όπως έσπευσε την Τρίτη το πρωί να επιβεβαιώσει ο Χρήστος Σπίρτζης.

Ομολόγησε δημοσίως την μύχια σκέψη του Αλέξη Τσίπρα. «Ήρθε η ώρα να κτιστεί η συμμαχία με τις άλλες προοδευτικές δυνάμεις του χώρου, δηλαδή το ΠΑΣΟΚ» είπε το πρώην στέλεχος του Γιώργου Παπανδρέου και πρώην υπουργός του Αλέξη Τσίπρα. Δίπλα του η Θεοδώρα Τζάκρη. Από στέλεχος του Γιώργου Παπανδρέου, στο πλάι του Βενιζέλου και μετά στον ΣΥΡΙΖΑ του Τσίπρα. Γραμματέας πλέον της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ. Μέλος της ηγετικής ομάδας του Κασσελάκη. Παρά δίπλα ο «Εξάδελφος». Ο «il Cugino» ιταλιστί. Ο Γιώργος Τσίπρας εξ αρχής στήριξε τον Στέφανο Κασσελάκη αιφνιδιάζοντας φίλους και άσπονδους συντρόφους. Ήταν άλλη μία επιβεβαίωση πως η «επιχείρηση Κασσελάκη» είχε αρχή, μέση και τέλος και είχε «στηθεί» με προσοχή, μέθοδο και σύστημα από το άμεσο πολιτικό περιβάλλον και τους έμπιστους συνεργάτες του πρώην πρωθυπουργού. Τι κι αν είχε παραιτηθεί. Ο Αλέξης διατηρούσε μακρόθεν την πρωτοβουλία των κινήσεων.

Την Τρίτη, 26 Σεπτεμβρίου, λίγες ώρες μετά την συνάντηση του Τσίπρα με τον Κασσελάκη στη Βουλή είχαμε δύο μείζονος σημασίας εξελίξεις. Το ιδρυτικό μέλος του ΣΥΡΙΖΑ και για πολλά χρόνια αδιαμφισβήτητος Διευθυντής της Αυγής, σάρκα εκ της σαρκός της αριστερής πτέρυγας του ΣΥΡΙΖΑ ξεκαθάριζε:

«Δεν είναι φαινόμενο ενός μήνα ο Στέφανος Κασσελάκης. Είναι κάτι πιο σύνθετο. Είναι το φαινόμενο της μεταπολιτικής, το θέαμα και όχι η ουσία, κάτι σαν Μπέπε Γκρίλο στην Ιταλία ή, ακόμη χειρότερα, είδα τον τρόπο της εκφοράς του λόγου του κ. Κασσελάκη και έχει ύφος Τραμπ – όχι στην ουσία, αλλά ένα ύφος ίδιο με τον Τραμπ, ότι “δεν με νοιάζει τι λένε οι άλλοι, είμαστε εγώ και ο λαός”», ανέφερε αρχικά ο κ. Φίλης και συνέχισε:

«Ποτέ δεν κουβεντιάσαμε για τις πρώτες δύο ήττες. Η τρίτη ήττα (σ.σ. η νίκη Κασσελάκη) είναι πιο επώδυνη, διότι ηττηθήκαμε από ανθρώπους ένα μεγάλο μέρος των οποίων δεν έχει σχέση με τον χώρο του ΣΥΡΙΖΑ. Είμαι ιδρυτικό μέλος του ΣΥΡΙΖΑ, με βρήκε ο κ. Κασσελάκης που ήρθε πριν από έναν μήνα που ήρθε, δεν σκοπεύω να φύγω, σκοπεύω να δώσω τη μάχη στο Συνέδριο του κόμματος. Αν τον Νοέμβριο (σ.σ. στο Συνέδριο του κόμματος) υπάρξει επικύρωση της θανατικής ποινής του ΣΥΡΙΖΑ, ο καθένας θα επιλέξει. Δεν είμαι δεδομένος σε ένα κόμμα που δεν θα είναι κόμμα της Αριστεράς».

Ο Νίκος Φίλης είναι σαφής για όσους καταλαβαίνουν το τι συμβαίνει στην Κουμουνδούρου. Αυτός και οι συν αυτώ θα παραμείνουν μέχρι το Συνέδριο, θα δώσουν την έσχατη μάχη και αν χάσουν, που μάλλον θα ηττηθούν, θα τα μαζέψουν και θα φύγουν.

Η Έφη Αχτσιόγλου επίσης την Τρίτη το μεσημέρι ήταν ακόμη πιο ξεκάθαρη. Αρνήθηκε κάθε θέση ή ρόλο που της πρότεινε ο Στέφανος Κασσελάκης. Δεν πρόκειται ούτε να συνεργαστεί ούτε να συναινέσει. Ως πρόφαση χρησιμοποίησε την κούραση που υπέστη από τον φόρτο όλο αυτό το χρονικό διάστημα.

Είπε συγκριμένα η Έφη Αχτσιόγλου: «Του είπα ότι στην παρούσα φάση της ζωής μου δεν έχω την δυνατότητα να αναλάβω οποιαδήποτε θέση διότι μετά από πρώτη γραμμή αντιπολίτευσης για δύο χρόνια και διαδοχικές εκλογικές αναμετρήσεις δεν έχω αυτή τη στιγμή την ενέργεια. Είναι αμιγώς προσωπική απόφαση. Δεν έχω την ενέργεια να αναλάβω αυτή τη στιγμή κάποια άλλη θέση πέραν από αυτή που αντιστοιχεί στη βουλεύτρια του Δυτικού Τομέα Αθηνών».

Οι δημοσιογράφοι την ρώτησαν «Θα μείνετε τομεάρχης Οικονομικών;», με την ίδια να απαντάει «Όχι, όχι δεν θα αναλάβω καμία θέση. Ο ίδιος μου είπε οποιαδήποτε θέση θέλω. Δεν αρνήθηκα, το είπα εξαρχής. Κάναμε μία πιο γενική κουβέντα. Δεν περάσαμε σε πιο ειδικά».

Ο Στέφανος Κασσελάκης εξακολουθεί να είναι ένας άγνωστος. Δήλωσε εφοπλιστής ενώ στην ουσία είναι ένας broker. Δήλωσε στέλεχος της Goldman Sachs ενώ στην πραγματικότητα ήταν ένας trader και μάλιστα για σύντομο χρονικό διάστημα. Δηλώνει πλούσιος αλλά δεν έχει κάνει κανένα Πόθεν Έσχες. Δήλωσε πως ο πατέρας του υπήρξε θύμα του παραδικαστικού αλλά στην πραγματικότητα ο πατέρας του επιχείρησε να αποσπάσει την εταιρεία που διατηρούσε με το συνεταίρο του ο οποίος έχει αποβιώσει. 

Στις 2 Φεβρουαρίου του 2011 με απόφαση του ο Άρειος Πάγος καταδικάζει αμετακλήτως τον Θεόδωρο Κασσελάκη και τον υιό του με αρχικά Σ.Κ., όχι δεν είναι ο Στέφανος αλλά ο αδελφός του ο Στυλιανός για υπεξαίρεση και απάτη απορρίπτοντας το αίτημα των κατηγορουμένων για αναίρεση επί της αποφάσεως του Συμβουλίου Εφετών Αθηνών το οποίο είχε εκδώσει το σχετικό βούλευμα ( Πατήστε εδώ για να διαβάσετε την απόφαση του Αρείου Πάγου ).

Τι συνέβη με την εταιρεία του πατέρα Κασσελάκη

Ο Θεόδωρος Κασσελάκης ήταν συμμέτοχος κατά 50% στην εταιρεία εμπορίας ναυτικών χρωμάτων με την επωνυμία CASCO ΑΒΕΕ. Ο εταίρος του με τα αρχικά ΜΒ έχει έκτοτε αποβιώσει. Ο Θεόδωρος Κασσελάκης επιχείρησε σύμφωνα με τις δικαστικές αποφάσεις να υφαρπάξει το άλλο 50% των μετοχών με διάφορες μεθόδους. Η υπόθεση έφθασε στα δικαστήρια. Η Δικαιοσύνη απεφάνθη σε πρώτο και δεύτερο βαθμό καταδικάζοντας τον Θεόδωρο Κασσελάκη και το γιο του Στυλιανό για απάτη και υπεξαίρεση σε βαθμό κακουργήματος. Ωστόσο ο επαγγελματικός βίος και πολιτεία του πατέρα Κασσελάκη δεν εξαντλείται στην υπόθεση της CASCO ΑΒΕΕ αλλά επεκτείνεται όταν επιχειρείται η υφαρπαγή πατέντας κατασκευής ναυτικών χρωμάτων πάσης φύσεως από τον Iάπωνα κατασκευαστή – προμηθευτή. 

Η νέα εταιρεία παίρνει το όνομα της CASCO–KANSAI όπου KANSAI είναι η γιαπωνέζικη μητρική που διαθέτει τις πατέντες. Αν και η υπομονή των Ιαπώνων είναι πασίγνωστη φαίνεται πως μετά από την παρέλευση κάποιου χρόνου και μετά από ατελέσφορες προσπάθειες των Ασιατών προμηθευτών, ήρθε η ώρα της Δικαιοσύνης και πάλι. Ο πατέρας Κασσελάκης αναχωρεί για τις ΗΠΑ όπου ήδη έχουν εγκατασταθεί ο Στέφανος με την μητέρα του η οποία εργάζεται στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια και ο αδερφός του Στέφανου, ο Στυλιανός. Εκεί, όπως καταδεικνύουν τα λίγα στοιχεία που έχουμε στην διάθεσή μας, επιχειρήθηκε να στηθεί (και στήθηκε) οικογενειακή επιχείρηση με αντίστοιχο αντικείμενο. 

Κάποια στιγμή ο Στέφανος Κασσελάκης ο οποίος φέρεται να είχε μετοχική σχέση με αυτήν την εταιρεία αλλά και να ανήκει στο στελεχιακό δυναμικό της, πουλά το μερίδιο του. Η όλη αυτή υπόθεση καλύπτεται από ένα μυστήριο το οποία καλό θα ήταν να εξηγηθεί άπαξ και δια παντός. Όπως ανεξήγητη παραμένει και η διαδικασία τραπεζικού δανεισμού του Στέφανου Κασσελάκη, δια του οποίου όπως αναφέρει αρκετά αόριστα ομολογουμένως, αγόρασε κάποιο εμπορικό πλοίο ή ποσοστό επί του πλοίου. Ως γνωστόν, οι κανόνες δανεισμού στην Ανατολική Ακτή των ΗΠΑ είναι απόλυτα συγκεκριμένοι.

Ο Στέφανος Κασσελάκης αναχωρεί εντός του επομένου χρονικού διαστήματος για την Αμερική προκειμένου να ρυθμίσει κάποιες εκκρεμότητές του. Ως επιχειρηματίας οφείλει να συνετιστεί με τα προαπαιτούμενα της ελληνικής νομοθεσίας διότι είναι πρόεδρος κοινοβουλευτικού κόμματος, υπόκειται σε Πόθεν Έσχες κλπ. Οφείλει ωστόσο στους πολίτες που τον εμπιστεύτηκαν να ξεσκεπάσει στο σύνολό του αυτό το νέφος άγνοιας ή ημιπληροφόρησης που καλύπτει την επιχειρηματική του δραστηριότητα. Μόνος του το είπε άλλωστε. Δεν έχει καμία σκιά και σκελετούς στην ντουλάπα του. Ακόμη καλύτερα. Καθαρός ουρανός δεν φοβάται ούτε αστραπές ούτε και κεραυνούς.

Ο Αλέξης Τσίπρας με το επιτελείο του έχει ήδη προδιαγράψει τις εξελίξεις που αφορούν το αμέσως επόμενο διάστημα:

1) Ανάθεση καθηκόντων σε θέσεις-κλειδιά σε απόλυτα έμπιστα στελέχη ώστε να ελεγχθεί αποτελεσματικά όσο αυτό είναι δυνατόν η Κουμουνδούρου.

2) Να ανατεθεί στην ομάδα κρούσης του Κασσελάκη η διαχείριση των Social Media που αποτελούν την αιχμή του δόρατος της επεκτατικής στρατηγικής που θα ακολουθήσει η νέα ηγετική ομάδα.

3) Να διαμορφωθούν ώριμες συνθήκες για την σταδιακή επέκταση της επιρροής της ομάδας στον συγγενικό χώρο της Κεντροαριστεράς – Σοσιαλδημοκρατίας.

4) Να υπάρξει έστω και μία στοιχειώδης αύξηση των ποσοστών του ΣΥΡΙΖΑ στις Ευρωεκλογές του 2024.

Όλα τα παραπάνω βέβαια αφορούν τους σχεδιασμούς. Διότι τίποτε δεν θα είναι εφικτό χωρίς κάποια στοιχειώδη επιβίωση της δομής του ΣΥΡΙΖΑ πριν και κυρίως μετά το Συνέδριο που έχει θεωρητικά οριστεί για τον Νοέμβριο αλλά όλα είναι ρευστά και αδιαμόρφωτα ακόμη.

Το story Κασσελάκη προφανώς δεν τελειώνει εδώ. Βρισκόμαστε μόνον στην αρχή. Η πολιτική είναι μία περίεργη ιστορία ανθρωποθυσιών. Ο Στέφανος Κασσελάκης, βεβαίως και δεν προσγειώθηκε τυχαία στην Πλατεία Κουμουνδούρου. Κάποιοι θα σκέφτηκαν πως ο Αλέξης Τσίπρας διαθέτει ακόμη τα περιθώρια να διαμορφώσει ένα νέο πλαίσιο, αυτή την φορά στο σύνολο της Κεντροαριστεράς σε μία μάλιστα χρονική στιγμή που πρέπει να προετοιμαστεί η εναλλακτική λύση ως προς τον Μητσοτάκη. Ο Κεντροαριστερός χώρος οφείλει να αναδιαρθρωθεί και να αποκτήσει πολιτική οντότητα και κυρίως εκλογική αποτελεσματικότητα. 

Κάποιοι λοιπόν επενδύουν σε αυτήν την προοπτική και επιτρέπουν στον Αλέξη Τσίπρα να προβεί σε μία τελευταία κυκλωτική κίνηση. Ο Κασσελάκης σε αυτό το παίγνιο που τον ξεπερνά, δεν έχει ούτε μέλλον ούτε και ρόλο εκτός από εκείνου του Δούρειου Ίππου. Αυτός πρέπει να είναι και ο λόγος για τον οποίο ο Αλέξης Τσίπρας όταν συναντήθηκαν τη Δευτέρα το μεσημέρι στη Βουλή, του συνέστησε φιλικά να το διασκεδάσει όσο μπορεί γιατί τέτοιες στιγμές δεν είναι περίσσιες στην Πολιτική. Και ο νοών νοείτω.

Στο μεταξύ και για όσο χρονικό διάστημα κριθεί απαραίτητο, ο Στέφανος θα είναι στο Κόμμα πρόεδρος και ο Τσίπρας ως πρώην πρωθυπουργός θα ομιλεί στην Βουλή. Για όσο θέλει, όποτε θέλει και όπως θέλει. Ο Τσίπρας θα κτυπά τον ταμπουρά και θα δίνει τον ρυθμό. Οι υπόλοιποι θα χορεύουν τον νέο συρτό της Κεντροαριστεράς σε ρυθμό πλάγιο σοσιαλδημοκρατικό.

Πηγή:diaforetiko