του Λουκά Βελιδάκη, Καθημερινή 20/22/23
Nυν και πρώην εργαζόμενοι στην OpenAI περιγράφουν τον Σουτσκέβερ να προσεγγίζει τα προβλήματα της τεχνητής νοημοσύνης με σχεδόν θρησκευτική ευλάβεια
Την περασμένη Παρασκευή, 17/11/23, ο Ιλία Σουτσκέβερ (Ilya Sutskever) έστειλε ένα γραπτό μήνυμα στο αφεντικό του και μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Open AI, Σαμ Αλτμαν (Sam Altman) για βιντεοκλήση. Στην κλήση την οποία συμμετείχαν τα υπόλοιπα μέλη του διοικητικού συμβουλίου της OpenAI, ο Σουτσκέβερ, επικεφαλής επιστήμονας της τεχνολογικής εταιρείας, μετέφερε τα νέα: «Σαμ Άλτμαν απολύεσαι».
Ήταν 72 δραματικές ώρες για τον Σουτσκέβερ και το αποκορύφωμα παράλληλα μιας 15ετούς διαδρομής στην οποία εξελίχθηκε από νεαρός μεταπτυχιακός φοιτητής σε επικεφαλής ενός «πραξικοπήματος» του διοικητικού συμβουλίου που εκθρόνισε μια από τις πιο εξέχουσες προσωπικότητες της Silicon Valley.
Ο Σουτσκέβερ είναι ένας ιδιαίτερα αναγνωρισμένος τεχνικός στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης. Υστερα από μια θητεία στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο του Ισραήλ, μετακόμισε στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο. Στην αρχή, το έργο του θεωρούνταν πειραματικό. Το 2012, όμως, έγινε γνωστός ως συγγραφέας μιας δημοσίευσης που κατέδειξε τις εξαιρετικές δυνατότητες των αλγορίθμων και της μηχανικής μάθησης. Η εργασία αυτή, που συντάχθηκε μαζί με τους Τζέφρι Χίντον και Αλεξ Κριζέφσκι, έδειξε ότι η μηχανική μάθηση μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την επίλυση προβλημάτων σε επίπεδο που προηγουμένως φαινόταν αδιανόητο. Ξεκίνησε μια κούρσα για την εξεύρεση νέων χρήσεων και, ένα χρόνο αργότερα, οι τρεις ερευνητές εργάζονταν όλοι στην Google.
Εκεί ο Σουτσκέβερ εργάστηκε στο κορυφαίο σύστημα τεχνητής νοημοσύνης της εταιρείας, που ονομάζεται TensorFlow.
Μέχρι το 2016, ο Σουτσκέβερ ήταν επικεφαλής επιστήμονας στην OpenAI, όπου επικεντρώθηκε σε δύο ιδέες. Πρώτον, στην ιδέα ότι τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης θα μπορούσαν να επιτύχουν σκέψη ανθρώπινου επιπέδου, γνωστή και ως τεχνητή γενική νοημοσύνη ή AGI. Και δεύτερον, ότι αυτά τα συστήματα θα ήταν επικίνδυνα αν δεν ήταν κατά κάποιο τρόπο «ευθυγραμμισμένα» με τις ανθρώπινες αξίες.
Nυν και πρώην εργαζόμενοι στην OpenAI περιγράφουν τον Σουτσκέβερ να προσεγγίζει τα προβλήματα της τεχνητής νοημοσύνης με σχεδόν θρησκευτική ευλάβεια. Σύμφωνα με δήλωση ατόμων που γνωρίζουν το θέμα, ο Σουτσκέβερ έχει πει στους υπαλλήλους ότι ανησυχεί ότι τελικά τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης θα συμπεριφέρονται στους ανθρώπους με τον τρόπο που οι άνθρωποι σήμερα συμπεριφέρονται στα ζώα.
Τα τελευταία χρόνια, ανησυχούσε όλο και περισσότερο για την ασφάλεια της τεχνητής νοημοσύνης. Στην OpenAI ήταν επικεφαλής της ομάδας Superalignment, η οποία είχε συσταθεί για να διασφαλίσει ότι τα συστήματα δεν θα ήταν επιβλαβή για τους ανθρώπους.
Σαμ Αλτμαν: Τι τρομάζει τον μάγο της Τεχνητής Νοημοσύνης
Πώς είναι να είσαι ένας άνθρωπος, ο οποίος μπορεί να αλλάζει –ριζικά– τον ρου της Ιστορίας; Λίγοι μπορούν να δώσουν αυτήν την απάντηση και δη εμπειρικά. Ενας εξ αυτών ονομάζεται Σαμ Αλτμαν, είναι μόλις 38 ετών και εδώ και τρεις ημέρες το όνομα του δεσπόζει στην κορυφή της διεθνούς ειδησεογραφίας.
Μέχρι πρότινος ήταν σχετικά άγνωστος πέραν των παροικούντων την Ιερουσαλήμ της Σίλικον Βάλεϊ. Μετά την κυκλοφορία του ChatGPT από την OpenAI, έγινε ένας από τους πιο αναγνωρίσιμους Αμερικανούς.
Στο παρελθόν θα μπορούσε να είναι η πρωταγωνιστική φιγούρα σε νουβέλα επιστημονικής φαντασίας με σενάριο απ’ αυτά που λες ότι ο συγγραφέας το τράβηξε από τα μαλλιά. Το παρουσιαστικό του, άλλωστε, βοηθάει. Με κοψιά που θα μπορούσε να ανήκει σε δομινικανό μοναχό άλλης εποχής, πρόσωπο με λεπτά χαρακτηριστικά και ξεχωριστά πράσινα μάτια – μοιάζουν ελαφρώς τρομαγμένα, αν όχι κάπως χαμένα.
Είναι ο πρωταγωνιστής, όμως, μιας διαφορετικής πραγματικότητας: Το Reuters –το απόγευμα της Δευτέρας– ανέβασε μία έκτακτη είδηση που αφορούσε στο άνοιγμα της Wall Street σε συνδυασμό με το εργασιακό μέλλον του Αλτμαν. Το αμερικανικό Χρηματιστήριο ανέμενε τις εξελίξεις με τη μεταγραφή του στη Microsoft για να πάρει τη «θερμοκρασία» της Σίλικον Βάλεϊ. Ο τύπος που συνήθως φορούσε cargo βερμούδες κι ως δημιουργός του ChatGPT έφερε επανάσταση στην Τεχνητή Νοημοσύνη, δεν ήταν ένας απλός CEO που άλλαξε «φανέλα». Είναι από τους παίκτες που καθορίζουν το μέλλον – κυριολεκτικά.
Οι ιδέες του Αλτμαν αποτέλεσαν το εφαλτήριο της OpenAI κι όταν -την περασμένη Παρασκευή- το διοικητικό συμβούλιο της εταιρείας τον απέλυσε, λέγοντας ότι είχε χάσει την εμπιστοσύνη του σε αυτόν, προκλήθηκαν αλλεπάλληλα σοκ στη βιομηχανία της τεχνολογίας κι όχι μόνο. Οι ακριβείς λόγοι για την απόλυση παραμένουν ασαφείς. Η OpenAI τον κατηγόρησε ότι δεν ήταν «σταθερός στις επικοινωνίες του με το διοικητικό συμβούλιο», χωρίς να δώσει περισσότερες διευκρινίσεις.
Μέχρι πρότινος ήταν σχετικά άγνωστος πέραν των ενημερωμένων της Σίλικον Βάλεϊ. Μετά την κυκλοφορία του ChatGPT από την OpenAI, έγινε ένας από τους πιο αναγνωρίσιμους Αμερικανούς. Στο παρελθόν θα μπορούσε να είναι η πρωταγωνιστική φιγούρα σε νουβέλα επιστημονικής φαντασίας με σενάριο απ’ αυτά που λες ότι ο συγγραφέας το τράβηξε από τα μαλλιά.
Είναι ο πρωταγωνιστής, όμως, μιας διαφορετικής πραγματικότητας: Το Reuters –το απόγευμα της Δευτέρας– ανέβασε μία έκτακτη είδηση που αφορούσε στο άνοιγμα της Wall Street σε συνδυασμό με το εργασιακό μέλλον του Αλτμαν. Το αμερικανικό Χρηματιστήριο ανέμενε τις εξελίξεις με τη μεταγραφή του στη Microsoft για να πάρει τη «θερμοκρασία» της Σίλικον Βάλεϊ. Ο τύπος που συνήθως φορούσε cargo βερμούδες κι ως δημιουργός του ChatGPT έφερε επανάσταση στην Τεχνητή Νοημοσύνη, δεν ήταν ένας απλός CEO που άλλαξε «φανέλα». Είναι από τους παίκτες που καθορίζουν το μέλλον, κυριολεκτικά.
Οι ιδέες του Αλτμαν αποτέλεσαν το εφαλτήριο της OpenAI κι όταν -την περασμένη Παρασκευή- το διοικητικό συμβούλιο της εταιρείας τον απέλυσε, λέγοντας ότι είχε χάσει την εμπιστοσύνη του σε αυτόν, προκλήθηκαν αλλεπάλληλα σοκ στη βιομηχανία της τεχνολογίας κι όχι μόνο. Οι ακριβείς λόγοι για την απόλυση παραμένουν ασαφείς. Η OpenAI τον κατηγόρησε ότι δεν ήταν «σταθερός στις επικοινωνίες του με το διοικητικό συμβούλιο», χωρίς να δώσει περισσότερες διευκρινίσεις.
Μία ιδιαίτερη διάνοια
Ο Σαμ Αλτμαν ανήκει σε ένα κλειστό κλαμπ επιδραστικών ανθρώπων, όπως ο Μπιλ Γκέιτς, ο Στιβ Τζομπς και ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ. Το 2005, ύστερα από ένα χρόνο στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, όπου σπούδαζε Η/Υ, τα παράτησε για να ιδρύσει μια τεχνολογική startup, όπως και οι τρεις παραπάνω πρωτοπόροι της τεχνολογίας, χωρίς αυτό να τον εμποδίσει να συγκεντρώσει μια τεράστια περιουσία, που εκτιμάται ότι κυμαίνεται μεταξύ 500 και 700 εκατομμυρίων δολαρίων.
Γεννήθηκε στο Σικάγο λίγο πριν τα τέλη του Απρίλη, το 1985. Μεγάλωσε στο Σεντ Λούις του Μιζούρι, είναι Εβραίος στο θρήσκευμα και χορτοφάγος παιδιόθεν.
Η στιγμή που άλλαξε τη ζωή του, ήταν όταν έφτασε στα χέρια του –σε ηλικία 8 ετών– ο πρώτος του υπολογιστής, ένα Apple Macintosh, την ώρα που ο Τζομπς ήταν το απόλυτο πρότυπό του. Σε μια συνέντευξή του στον New Yorker, το 2016, είχε δηλώσει ότι η επαφή με τον υπολογιστή του, τον βοήθησε να συμβιβασθεί με τη σεξουαλικότητά του και να μιλήσει στους γονείς του όταν ήταν έφηβος. Δηλώνει ανοιχτά ομοφυλόφιλος – διατήρησε πολυετή σχέση με τον συνιδρυτή της Loopt, Νικ Σίβο, ενώ σήμερα έχει σχέση με τον Ολιβερ Μούλχεριν, έναν μηχανικό software από την Αυστραλία. «Το να μεγαλώνεις ως ομοφυλόφιλος στη Μεσοδυτική Αμερική τη δεκαετία του 2000 δεν ήταν εύκολο», είχε πει, μνημονεύοντας τα chat room της AOL.
Στην ίδια συνέντευξη, δημοσιεύθηκε κι ένας χαρακτηριστικός διάλογος του με έναν μπλόγκερ. Οταν τον είχε ρωτήσει: «Πώς σε βοήθησε και πώς σε πλήγωσε το Ασπεργκερ;», εκνευρίστηκε: «Ημουν έτοιμος να φωνάξω “ανάθεμα σε, δεν έχω Ασπεργκερ!” Αλλά μετά σκέφτηκα ότι μπορώ να καταλάβω γιατί πιστεύει ότι έχω. Κάθομαι περίεργα (διπλώνω σαν ομπρέλα), έχω ένα και μοναδικό ενδιαφέρον, την τεχνολογία και δεν έχω καθόλου υπομονή για πράγματα που δεν με ενδιαφέρουν: τα πάρτι και η πλειονότητα των ανθρώπων. Όταν κάποιος κοιτάζει μια εικόνα και λέει “α, νιώθω αυτό, αυτό και αυτό”, όλα αυτά τα συναισθήματα, τον κοιτάζω με εξωγήινη διάθεση…»
Ο New Yorker συμπλήρωνε για τον 31χρονο –τότε– γκουρού της τεχνολογίας. «Τα μεγάλα πλεονεκτήματα του Αλτμαν είναι η διαύγεια σκέψης και η διαισθητική αντίληψη περίπλοκων συστημάτων. Η μεγάλη του αδυναμία είναι η παντελής έλλειψη ενδιαφέροντος για αναποτελεσματικά άτομα, που δυστυχώς περιλαμβάνει τους περισσότερους από εμάς. Βρήκα την επιμονή του ανησυχητική στην αρχή, μετά σταδιακά ευχάριστη. Οταν παρατήρησα, ύστερα από μερικές κουραστικές μέρες παρέα, ότι δεν επισκεπτόταν συχνά τις ανδρικές τουαλέτες, σχολίασε: “Θα εξασκηθώ να πηγαίνω στην τουαλέτα πιο συχνά, ώστε εσείς οι άνθρωποι να μην καταλάβετε ότι εγώ είμαι η τεχνητή νοημοσύνη”».
Ακούγεται κάπως αλαζονικό και περίεργο… Ο Αλτμαν δεν φαίνεται να ανήκει στον μέσο όρο, από καμία άποψη. Μεταξύ άλλων ανήκει στη «φράξια» των λεγόμενων «προνοητικών», αυτών δηλαδή που έχουν κάνει ετοιμασίες για το τέλος του κόσμου: «Εχω όπλα, χρυσό, ιωδιούχο κάλιο, αντιβιοτικά, μπαταρίες, νερό, μάσκες αερίου από τον στρατό του Ισραήλ και ένα μεγάλο κομμάτι γης στο Μπιγκ Σερ της Καλιφόρνια, στο οποίο μπορώ να πάω άμεσα», είχε δηλώσει το 2016.
Το CV και η περιουσία του
Τον περασμένο Μάιο, ο Αλτμαν βρέθηκε ενώπιον της Επιτροπής της Αμερικανικής Γερουσίας για το απόρρητο, την τεχνολογία και το δίκαιο. «Εχω αρκετά για να διατηρώ μια ασφάλεια υγείας και δεν έχω μετοχές στην OpenAI… Το κάνω γιατί μου αρέσει».
Το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων του συνδέεται με την ιδιοκτησία μετοχών σε εταιρείες, γεγονός που καθιστά δύσκολο τον εντοπισμό του πραγματικού πόσου της περιουσίας του.
Ωστόσο, οι εταιρείες που έχει ηγηθεί, ιδρύσει ή υποστηρίξει αξίζουν συνολικά 500 δισεκατομμύρια δολάρια. Το πρώτο εγχείρημά του ήταν το Loopt, μια εφαρμογή κοινωνικής δικτύωσης, την οποία συνίδρυσε το 2005 σε ηλικία 19 ετών, γράφοντας μεγάλο μέρος του αρχικού κώδικα. Η τεχνολογία υιοθετήθηκε από την Apple και την Blackberry προτού εξαγορασθεί από την Green Dot Corporation για 43,4 εκατομμύρια δολάρια το 2012. Εκείνη την περίοδο έπαθε σκορβούτο…
Υπήρξε κατόπιν επικεφαλής της Y Combinator, μιας θερμοκοιτίδας τεχνολογίας που παρείχε χρηματοδότηση σε εταιρείες όπως η Airbnb, το Dropbox και η Stripe. Επιπλέον, έχει υπηρετήσει ως επενδυτής σε περισσότερες από 100 νεοφυείς επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των Asana, Instacart και Pinterest.
Η ενασχόληση του Αλτμαν με την Y Combinator, μία από τις εταιρείες-κλειδιά στον χώρο των startups, ξεκίνησε το 2011, ως μερική απασχόληση. Κατά τη διάρκεια της παραμονής του, μετέτρεψε σε χολιγουντιανό σόου τις παρουσιάσεις των νεοφυών επιχειρήσεων σε επενδυτές, προσκαλώντας σούπερ σταρ της τεχνολογίας, όπως ο Ζούκερμπεργκ και ο Μασκ, για να μιλήσουν.
Στην πορεία, πέρα από δουλειά, η YC έγινε μέρος ενός lifestyle που όσοι κινούνταν στον χώρο ήθελαν να υιοθετήσουν. Ο Αλτμαν νοίκιαζε αποθήκες και φιλοξενούσε μαραθώνιους κωδικοποίησης και δικτύωσης, που ενθάρρυναν τη συνεργασία μεταξύ των startups.
Ο ίδιος μεγάλωσε στα όρια της Σίλικον Βάλεϊ, καλωσορίζοντας νεοφυείς επιχειρήσεις από τους τομείς της βιοτεχνολογίας και της καθαρής ενέργειας.
Το 2014 προήχθη σε πρόεδρο της εταιρείας, ενώ το 2015 το Forbes τον κατέταξε στη λίστα με τους 30 νέους κάτω των 30 venture capitalists.
Τον Ιανουάριο του 2023, η αποτίμηση των εταιρειών του Y Combinator υπολογίστηκε σε τουλάχιστον 600 δισεκατομμύρια δολάρια. Λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ίδιος ο Αλτμαν επένδυσε σε αυτές τις νεοφυείς επιχειρήσεις, είναι σαφές ότι είδε τον τραπεζικό του λογαριασμό να γιγαντώνεται.
