Διαχρονική Οπισθοδρομικότητα
του Σάκη Μουμτζή, Liberal.gr, 5/1/2016
Νομίζω πως έχει γίνει ευρέως γνωστό το κείμενο συνδικαλίστριας-μαθηματικού, μέλους του ΣΥΡΙΖΑ, που ζητούσε τη σύνδεση της μαθηματικής επιστήμης με το κοινωνικό πλαίσιο, καυτηριάζοντας εμμέσως την «καθαρότητα των μαθηματικών».
Είναι γνωστή η τάση των μαρξιστών επιστημόνων να ορίζουν τα πάντα με κοινωνικούς άξονες. Κάθε πτυχή της ανθρώπινης δραστηριότητας έχει -σύμφωνα με τη θεωρία τους- κοινωνικές αναφορές, και όταν δυσκολεύονται να τις ανακαλύψουν, εξοβελίζουν τη συγκεκριμένη δραστηριότητα, οποιαδήποτε μορφή και αν έχει λάβει.
Έτσι, η Σοβιετική Ακαδημία Επιστημών απέρριψε ως «μπουρζουάδικη» τη Γενική Θεωρία της Σχετικότητας και την κβαντική θεωρία με τις αρχές της αβεβαιότητας και της απροσδιοριστίας. Οι Χάιζενμπεργκ, Μπορ, Πάουλι, Αϊνστάιν, Έντιγκτον κ.α. χαρακτηρίστηκαν «σκοταδιστές και εχθροί της μαθήσεως» και οι μεταφράσεις τους απαγορεύτηκαν.
 |
| Βιβλίο με τα "ανατολικά μαθηματικά", Wasan της Ιαπωνίας. |
Πολύ χειρότερη τύχη είχαν, το 1949, οι σοβιετικοί επιστήμονες που συμφωνούσαν με τη θεωρία των δυτικών συναδέλφων τους πως το Σύμπαν είναι πεπερασμένο και διαστελλόμενο. Συνελήφθησαν και εξορίσθηκαν.
Ο δε γεωπόνος Λυσένκο, με τη θεωρία του, πως στη διαμόρφωση των χαρακτηριστικών των οργανισμών πρωτεύοντα ρόλο διαδραματίζει το περιβάλλον και όχι τα γονίδια, εισήγαγε τον «βιολογικό βολονταρισμό» στη γεωργία, δηλαδή την απεριόριστη ανάπτυξη της παραγωγής, με ό,τι σήμαινε αυτό για τη σοβιετική οικονομία. Επειδή αυτή η θεωρία εδραζόταν στον σταλινικό βολονταρισμό τής από τα «πάνω επανάστασης», έγινε δεκτή το 1948 από την Ακαδημία Λένιν για τις αγροτικές επιστήμες. Τα αποτελέσματα της εφαρμογής της θεωρίας του Λυσένκο απέβησαν καταστροφικά για τη σοβιετική γεωργική παραγωγή.
Η Θεωρία των συνόλων, η μαθηματική λογική, η μη ευκλείδειος γεωμετρία, η τοπολογία, η φιλοσοφία των μαθηματικών, οι διάφορες θεωρίες για τους αριθμούς κλπ έχουν την αυθυπαρξία τους, την κομψότητα και την επάρκεια τους, μακριά από τις κοινωνικές ορίζουσες. Όταν στη δεκαετία του '30 έγινε απόπειρα από τον χυδαίο μαρξισμό να αντικατασταθεί η αριστοτέλειος λογική από τη σοσιαλιστική λογική, το εγχείρημα εγκαταλείφθηκε εν τη γενέσει του.
Νόμιζα πως σήμερα, μετά από την απίστευτη συλλογική αποβλάκωση που επέφερε η απόπειρα ιδεολογικοποίησης ολόκληρων γνωστικών πεδίων από τους μαρξιστές, το θέμα της επιστημονικής καθαρότητας αυτών των πεδίων ήταν λυμένο κατά τρόπο αδιαμφισβήτητο. Κι όμως ήρθε αυτό το αφελές κείμενο της συνδικαλίστριας-μαθηματικού, που φανέρωσε πως οι ιδεολογικές αγκυλώσεις επιβιώνουν, γιατί οι ρίζες τους είναι βαθιές. Και το πιο ανησυχητικό είναι πως βρέθηκαν συνάδελφοι της που την συνεχάρησαν για τις απόψεις της και άνοιξαν και διάλογο πάνω σε αυτές.(Είναι ευνόητο πως ο τρόπος διδασκαλίας των μαθηματικών είναι άλλης τάξης πρόβλημα.)
Επιμύθιον: ο ιδεολογικός αγώνας είναι ολοκληρωτικός αγώνας. Αφορά κάθε πτυχή της ανθρώπινης δραστηριότητας, γιατί ακριβώς έτσι τον αντιλαμβάνονται και έτσι τον διεξαγάγουν οι ιδεολογικοί αντίπαλοι της φιλελεύθερης σκέψης. Όταν εμείς σιωπούμε, αδιαφορούμε, επαναπαυόμαστε, αυτοί κερδίζουν έδαφος.
