Εξέλιξη στην απομόνωση
Η αρχαία φυλή των Κόιζαν στη νότια Αφρική, η οποία έγινε διάσημη από την ταινία Και οι Θεοί Τρελάθηκαν του 1980, παραμένει γενετικά απομονωμένη εδώ και 150.000 χρόνια, και ήταν μέχρι πρόσφατα η πολυπληθέστερη φυλή του κόσμου, αποκαλύπτουν γενετικές αναλύσεις.
Διεθνής ερευνητική ομάδα αλληλούχισε ολόκληρο το γονιδίωμα πέντε μελών της φυλής από τη Ναμίμπια και το συνέκριναν με τα γονιδιώματα 1.462 ανθρώπων από 48 διαφορετικές εθνοτικές ομάδες.
Η ανάλυση αποκάλυψε ότι η φυλή των Κόιζαν είναι γενετικά διαφορετική όχι μόνο σε σχέση με τους Ευρωπαίους και τους Ασιάτες αλλά και σε σχέση με τους άλλους Αφρικανούς.
Οι Κόιζαν (Khoisan), των οποίων ο συνολικός πληθυσμός εκτιμάται στα 100.000 άτομα, πάντα ξεχώριζαν από άλλες φυλές της Αφρικής: παραμένουν κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες, έχουν διαφορετική εμφάνιση και μιλούν τη δική τους, ασυνήθιστη γλώσσα.
Προηγούμενες μελέτες είχαν δείξει μάλιστα ότι οι Κόιζαν έχουν την πλουσιότερη γονιδιακή δεξαμενή στον πλανήτη, πιο πλούσια από τη γενετική ποικιλότητα πιο πολυπληθών ομάδων.
Από τα πέντε μέλη της φυλής που εξετάστηκαν, τα δύο γηραιότερα διαπιστώθηκε ότι δεν έφεραν γονίδια από καμία άλλη ομάδα του κόσμου.
Αυτό σημαίνει ότι οι πρόγονοί τους δεν έχουν επιμειχθεί με άλλους πληθυσμούς εδώ και 150.000 χρόνια, αναφέρουν οι ερευνητές στην επιθεώρηση Nature Communications. Συγκριτικά, ο Homo sapiens εμφανίστηκε στην Αφρική πριν από 200.000 χρόνια και άρχισε να μετακινείται σε άλλες ηπείρους πριν από περίπου 100.000 χρόνια.
«Οι κυνηγοί-τροφοσυλλέτες Κόιζαν στη νότια Αφρική πάντα θεωρούσαν τον εαυτό τους τον αρχαιότερο λαό του κόσμου» λέει ο Στέφαν Σούστερ του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου της Νανιάνγκ στη Σιγκαπούρη, επικεφαλής της μελέτης. «Η μελέτη μας αποδεικνύει ότι ανήκουν πράγματι σε μια από τις αρχαιότερες εξελικτικές γραμμές της ανθρωπότητας» αναφέρει.
Χρησιμοποιώντας διάφορες μαθηματικές μεθόδους, οι ερευνητές μπόρεσαν επιπλέον να υπολογίσουν τις μεταβολές του μεγέθους του πληθυσμού των Κόιζαν στην πορεία του χρόνου.
Η ανάλυση έδειξε ότι ο πληθυσμός των Κόιζαν συρρικνώθηκε από τα 120 μέχρι τα 30 χιλιάδες χρόνια πριν, πιθανότατα λόγω μεταβολής του κλίματος. Ωστόσο οι πληθυσμοί των Ευρωπαίων, των Ασιατών και των υπόλοιπων Αφρικανών μειώθηκαν ακόμα περισσότερο το ίδιο διάστημα, και παρέμειναν μικρότεροι από τον πληθυσμό των Κόιζαν.
Σύμφωνα με τη μελέτη, οι Κόιζαν πρέπει να ήταν η πολυπληθέστερη ομάδα του κόσμου για μεγάλο μέρος της ιστορίας τους, μέχρι πριν από μόλις 20.000 χρόνια.
Μελέτες που θα εξετάζουν περισσότερες φυλές της Αφρικής θα μπορούσαν να δώσουν νέα στοιχεία για τη γενετική ποικιλότητα και τη γεωγραφική εξάπλωση του ανθρώπου.
Σίγουρα, όμως, η απομονωμένη φυλή των Κόιζαν είναι ιδιαίτερη περίπτωση.
Βαγγέλης Πρατικάκης
Newsroom ΔΟΛ, 6/12/2014
