του Νίκου Δήμου, protagon.gr
Βρισκόμαστε εδώ και λίγες μέρες στην Ελβετία, καλεσμένοι φίλης που μας παραχώρησε το διαμέρισμά της. Ξέρω πως οι Ελβετοί δεν χαίρουν καλής φήμης στη χώρα μας - ξενέρωτους ρολογάδες και τραπεζίτες τους λέει ο λαός μας. Τα τυριά τους βέβαια είναι ωραία και η Δημοκρατία τους τόσο αποτελεσματική όσο και η απόλυτη καθαριότητα που βασιλεύει παντού.
Βέβαια είναι πλούσιοι. Πολύ και ενοχλητικά. Γιατί όμως μας ενοχλεί ο πλούτος τους; Μήπως εκμεταλλεύτηκαν άλλους λαούς όπως οι αποικιοκράτες; Αλλά δεν είχαν ποτέ αποικίες. Μήπως ήταν σκανδαλωδώς τυχεροί και ζούσαν πάνω σε πετρέλαια; Αντίθετα, η χώρα τους ήταν θεόφτωχη, όλο βουνά.
Ο πλούτος των Ελβετών είναι απόρροια της παλιάς αστικής χρηστομάθειας που έλεγε: η σκληρή δουλειά φέρνει καρπούς. Γενικά η Ελβετία είναι το απόλυτο αστικό όραμα. Ο επινοητής του κοινωνικού συμβολαίου και πατέρας της αστικής Γαλλικής επανάστασης (που αποκαλούσε τον εαυτό του "πολίτη της Γενεύης") θα ήταν ευτυχής αν την έβλεπε σήμερα.
Βρεθήκαμε λοιπόν στο αντίθετο της Ελλάδας. 3% ανεργία, επιστημονική και τεχνολογική πρωτοπορεία, ευμάρεια, πανάκριβα αυτοκίνητα, απόλυτη τάξη και ησυχία.
Μήπως όμως με την τόση οργάνωση έχουν χάσει την ψυχή τους;
Επ αυτού δύο περιστατικά που μας έτυχαν την πρώτη μέρα:
Οδηγούμε το αυτοκίνητο της φίλης μας, για πρώτη φορά σε στενό ορεινό δρόμο. Καταλαβαίνουμε πως έχουμε χαθεί και θέλουμε να κάνουμε αναστροφή. Βρίσκουμε ένα ξέφωτο, γυρίζουμε, αλλά ξαφνικά, η γυναίκα μου που οδηγεί, δεν ξέρει να βάλει την όπισθεν. Μένουμε κάθετοι στη μέση του δρόμου. Έρχονται αυτοκίνητα, σταματάνε. Δεν κορνάρουν δεν βρίζουν. Κατεβαίνει ένας κύριος, ρωτάει αν μπορεί να βοηθήσει, και εξηγεί στην γυναίκα μου πως να βάλει όπισθεν.
Το ίδιο απόγευμα. Ανεβαίνω έναν κάθετο ανήφορο, φορτωμένος ψώνια και αγκομαχώ. Από το πουθενά πετάγεται ένας νεαρός, μου παίρνει την σακούλα και την ανεβάζει επάνω. Πριν προλάβω να τον ευχαριστήσω, εξαφανίζεται.
Εκτός λοιπόν από την ποιότητα ζωής, φαίνεται πως έχουν και ποιότητα αισθημάτων. Ευγένεια σίγουρα. Ίσως και ψυχή...
Ελβετικό υστερόγραφο: Περί χολής
Τρεις ημέρες και 104 σχόλια μετά την πρώτη δημοσίευση, ο «Τάσος» έγραψε το ακόλουθο: «Είναι απίστευτη η χολή που στάζουμε ο ένας στον άλλον εδώ μέσα».
Και ήταν η πρώτη 100% σωστή παρατήρηση, ακόμα κι από αυτές που ακολούθησαν. Γιατί εμένα, ό,τι μου έμεινε από αυτή την υπόθεση, είναι η χολή.
Έγραψα ένα κείμενο με μερικά στιγμιότυπα από Ελβετία. Και ξαφνικά, μέσα στον Αύγουστο, ξεσηκώθηκε θύελλα. Γιατί; Διότι το κείμενο έδειχνε συμπάθεια για τους Ελβετούς. (Τους οποίους όμως, όπως λένε διάφοροι σχολιογράφοι, δεν μισούμε).
Κι ας πούμε πως ΟΛΕΣ οι διαπιστώσεις στο κείμενό μου ήταν λάθος. Προς τι το πάθος, η αγανάκτηση, η ενόχληση; «Προς τι το μίσος και ο αλληλοσπαραγμός;» που έλεγε κι ο Τσαγανέας σε κείνο το ιστορικό φιλμ. Διορθώστε με, αποκαταστήστε την αλήθεια, πείτε το σωστό. Χωρίς ειρωνείες, προσωπικές επιθέσεις και ύβρεις.
Οι περισσότεροι το πήραν προσωπικά, σαν να επαίνεσα τον ατομικό εχθρό τους. Ένας έγραψε (antonis x., σχ.22): «δεν βαρεθήκατε να βρίζετε την Ελλάδα, κύριε Δήμου». Δεν έγραψα για την Ελλάδα! Κι όμως ο Συνδικολήσταρχος (σχ.66) επιμένει: «Δεν μπορώ να καταλάβω από που πηγάζει το μίσος που τρέφετε για την χώρα μας, την Ελλάδα».
Πολύ οξείς ήταν και μερικοί που ζουν εκεί. Αυτό το σύνδρομο το ξέρω. Έχω ζήσει χρόνια στο εξωτερικό (και στην Ελβετία). Θυμάμαι τους συμφοιτητές μου στο Μόναχο που μέρα-νύχτα έβριζαν τους Γερμανούς.
Λοιπόν, είτε σας αρέσει είτε όχι (σε μερικούς άρεσε) εγώ θα εξακολουθήσω να θαυμάζω μία χώρα όπου η πρόεδρος της πηγαίνει στη δουλειά της με το ποδήλατο, που είναι στις πρώτες στον κόσμο με την μικρότερη διαφθορά (εμείς στη θέση 80 – αν θέλετε συγκρίσεις) κι έχει τις πόλεις με την καλύτερη ποιότητα ζωής. Και για τους ίδιους λόγους θαυμάζω (εξίσου) την Δανία και την Νορβηγία, την Φιλανδία και την Νέα Ζηλανδία και άλλες που συνδυάζουν τάξη, σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα, καινοτομία και ανάπτυξη. Αυτό δεν σημαίνει ότι μισώ την χώρα μου. Ίσα-ίσα που, επειδή την αγαπώ, θα ήθελα να τους μοιάσει.
Αλλά όσο το κυρίαρχο συναίσθημα είναι ο φθόνος, η χολή, το μίσος και η επιθυμία «να ψοφήσει η κατσίκα του γείτονα» – δεν θα τους μοιάσει ποτέ.
Δικό μου σχόλιο
"Θυμάμαι τους συμφοιτητές μου στο Μόναχο που μέρα-νύχτα έβριζαν τους Γερμανούς." Πολύ διαδεδομένο, όλοι το ζήσαμε! Και δεν είναι διαφορετικό από εκείνο το σύνδρομο των Ιρανοπακιστών και Αυγιπτιολύβιων που πάνε στην Αγγλία ή Αμερική για να σπουδάσουν -αυθόρμητα, κανείς δεν τους πιέζει- και μετά δένουν επάνω τους βόμβες και τινάζονται στον αέρα, για να τιμωρήσουν τους κακούς ντόπιους.
Είναι ο φθόνος για τον πολιτισμό που αντιμετωπίζουν και δεν μπορούν να ανταποκριθούν, οι παραδόσεις και οι δεξιότητές τους δεν τους το επιτρέπουν! Μόνη διέξοδος είναι να τα φέρουν όλα στα μέτρα τους και, στο χώρο των "δυτικών", μοναδική δυνατότητα είναι ο θάνατος και η καταστροφή. Γι' αυτό, τόσο στη Ν.Υ., όσο και στο Λονδίνο, οι δράστες ήταν άνθρωποι που είχαν ζήσει και γνώριζαν τις χώρες που "τιμωρούσαν"...
Αλλά δεν είναι τωρινό αυτό το φαινόμενο: οι "πατέρες" της χριστιανικής εκκλησίας σπούδαζαν και μελετούσαν τον ελληνικό πολιτισμό και αμέσως μετά, αφού υπέκλεπταν ιδέες και κείμενα, τον συκοφαντούσαν: "Έλληνες κλέπται πάσης γραφής", "Πύον και τέφρα ο λάρυγγας των Ελλήνων..." κ.ο.κ. Η αντίδραση του μειονεκτικού...
