Φεύγει η «αφρόκρεμα» των νέων Ελλήνων

της Ιωάννας Φωτιάδη, Καθημερινή, 30/11/2013

Οι ιστορικοί του μέλλοντος θα αναφέρουν το 2011 ως την «αποφράδα» χρονιά για τη μαζική έξοδο των νέων Ελλήνων στο εξωτερικό. Τα πρώτα αποτελέσματα της έρευνας που πραγματοποίησε το Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο (EUI) της Φλωρεντίας σε συνεργασία με το Trinity College του Δουβλίνου, το Ινστιτούτο Elcano Royal της Μαδρίτης και το Τεχνικό Πανεπιστήμιο της Λισσαβώνας, αναφορικά με το φαινόμενο της μετανάστευσης από τον πληττόμενο από την κρίση ευρωπαϊκό Νότο και την Ιρλανδία, επιβεβαιώνουν πολλές από τις έως τώρα εκτιμήσεις, αλλά αποκαλύπτουν και νέες δυσάρεστες αλήθειες.

Πού εγκαθίστανται

 «Από τις συνολικά 7.077 συμμετοχές στην έρευνα, οι Ελληνες ήταν 919 άτομα», λένε στην «Κ» η δρ Ρουμπίνη Γρώπα, ερευνήτρια στο ΕUI και λέκτωρ στη Νομική Θράκης, και η ερευνήτρια στο EUI Αννα Τριανταφυλλίδου. Η χρονιά που ξεκινάει το περίφημο brain drain είναι το 2011, με το φαινόμενο να φτάνει στο αποκορύφωμά του το 2012 και να συνεχίζεται σε έντονους ρυθμούς. Οι χώρες όπου εγκαθίστανται οι Ελληνες είναι η Μ. Βρετανία (25%), η Γερμανία, η Ολλανδία, το Βέλγιο, η Ελβετία και οι ΗΠΑ. «Ωστόσο, αναλογικά με την καταγεγραμμένη ανεργία, ειδικά στην Ελλάδα και την Ισπανία, ο έως τώρα αριθμός των μεταναστών δεν είναι τόσο εντυπωσιακός», υπογραμμίζει η δρ Γρώπα. Επισημαίνεται ότι τα υψηλότερα ποσοστά «κινητικότητας» παρουσιάζουν οι Πορτογάλοι – στην εν λόγω μελέτη απάντησαν 2.500 εκπατρισμένοι, ενώ εντυπωσιακά μικρός (συγκριτικά με τον συνολικό πληθυσμό) είναι ο αριθμός των Ιταλών που εγκατέλειψαν την πατρίδα τους, μόλις 1.000 συμπλήρωσαν τα ερωτηματολόγια. «Στην Ιρλανδία, που η φυγή άρχισε ήδη από το 2009, το φαινόμενο περιορίζεται πλέον», σχολιάζει η δρ Γρώπα, «ενώ σημαντικές αντιστάσεις φαίνεται να κρατάει και η ιταλική οικονομία».

Οσοι, όμως, παίρνουν τη μεγάλη απόφαση αποτελούν πράγματι την «αφρόκρεμα» της εκάστοτε χώρας, καθώς το 85% έως 89% είναι πτυχιούχοι, στο δείγμα των Ελλήνων ειδικά οι πτυχιούχοι φτάνουν το 89%. Συγκεκριμένα, το 24,5% των Ελλήνων είναι μηχανικοί, με σπουδές στα Oικονομικά και στη Διοίκηση Επιχειρήσεων (22,3%), σε Πληροφορική και Επιστήμη των Υπολογιστών (19%), στα Μαθηματικά (12%) και στις Κοινωνικές Επιστήμες (12%). Οι ηλικίες αυτών ποικίλλουν: το 48% δεν έχει κλείσει ακόμα τα 30, ενώ το 49% είναι από 31 έως 45 ετών.

«Παρά τα όσα θρυλούνται, 51% των Ελλήνων προτού φύγουν εργάζονταν», σημειώνει η δρ. Γρώπα. «Μπορεί βέβαια να μην ήταν ικανοποιημένοι με τις συνθήκες εργασίας, τις προοπτικές ή τον μισθό, αλλά πάντως δεν βρίσκονταν επί ξύλου κρεμάμενοι». Αυτό διαφαίνεται άλλωστε και από τις υπόλοιπες απαντήσεις τους. «Ολοι κάνουν λόγο για αδιέξοδο ως προς την επαγγελματική εξέλιξη στην πατρίδα τους, μεταναστεύουν κυριολεκτικά για ένα καλύτερο μέλλον των ιδίων και της οικογενείας τους», συμπληρώνει η ίδια. Κατά πως φαίνεται, η απόφασή τους δικαιώνεται. Το 73% αυτών αποκαθίσταται επαγγελματικά στο εξωτερικό. «Είναι, μάλιστα, εντυπωσιακό ότι το 67% των Ελλήνων μεταναστών κατέχει διευθυντικές θέσεις...».

Ιδιαίτερα τολμηροί

Οχι μόνον ταλαντούχοι, αλλά και ιδιαίτερα τολμηροί αποδεικνύονται οι Ελληνες νεομετανάστες, καθώς για το 46% αυτών είναι η πρώτη φορά που ζουν στο εξωτερικό. «Αυτό, επίσης, που είναι πρωτοφανές στην ιστορία της μετανάστευσης είναι ότι κανείς δεν αναφέρει την ύπαρξη οικογενειακών δεσμών ή φίλων στη χώρα εγκατάστασης». Παλαιότερα, η θεία στην Αμερική ή οι συμφοιτητές στην Αγγλία αποτελούσαν πόλο έλξης για όσους σκέφτονταν να μεταναστεύσουν. «Τώρα, αντίθετα, τα κοινωνικά δίκτυα δεν παίζουν τόσο ρόλο, οι νέοι Ελληνες βρίσκουν μόνοι τους δουλειά χωρίς τη μεσολάβηση γνωστών». Για πολλούς η εγκατάσταση στο εξωτερικό ισοδυναμεί με ενηλικίωση, «καθώς είναι η πρώτη φορά που θα μπορέσουν με τον μισθό τους να αυτοσυντηρηθούν και να μείνουν μόνοι τους».

«Με έδιωξαν οι μηδενικές ευκαιρίες»...

 «Τι με έδιωξε; Η αναξιοκρατία, οι μηδενικές ευκαιρίες για ανθρώπους της γενιάς μου, φαινόμενα πολιτικής και κοινωνικής κρίσης, όπως η αλματώδης άνοδος της Χρυσής Αυγής», απαντά ένας εκ των νεομεταναστών. «Η σημερινή Ελλάδα έχει γίνει μια χώρα στην οποία δεν θέλω να ανήκω», σημειώνει έτερος. «Στα 27 μου χρόνια στην Ελλάδα δεν ήμουν αρκετά ικανός για μια θέση ευθύνης, την ίδια που στην Αγγλία μου εμπιστεύτηκαν εξαρχής, αν και ξένος», προσθέτει άλλος. «Εδώ οι αποδοχές μου είναι πολλαπλάσιες, όπως βέβαια και το κόστος ζωής. Ωστόσο, έχω τη δυνατότητα να προσφέρω στον εαυτό μου μικρές πολυτέλειες: όπως ένα Σαββατοκύριακο στην εξοχή ή ένα γεύμα σε ένα φημισμένο εστιατόριο...».

Τα σχέδιά τους για το μέλλον; Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους: το 43% έχει μακροπρόθεσμα σχέδια, υπολογίζοντας να μείνει στη νέα του πατρίδα για πάνω από πέντε χρόνια. Το 27% εξ αυτών έχει ένα πλάνο για ένα έως πέντε χρόνια, ενώ όχι λίγοι, 14%, είναι έτοιμοι για νέες περιπέτειες, δηλαδή για ακόμα μία μετακόμιση. Το υπόλοιπο 16% μάλλον αμφιταλαντεύεται...

To μικρό βιβλίο του Φιλελευθερισμού

Βιβλία, βιβλία

του ΔΙΟΝΥΣΗ ΓΟΥΣΕΤΗ

Ι

Προ ετών είχα δει μια ταινία, που λεγόταν Μάντερλυ (Manderlay) δημιούργημα του σκηνοθέτη Lars von Trier. Ήταν η ιστορία της δημοκράτισσας και προοδευτικής κοπέλας Γκραίης που ανακαλύπτει το 1930, 70 χρόνια μετά τη λήξη του εμφυλίου πολέμου, ότι στην Πολιτεία της Αλαμπάμα, μια βαμβακοφυτεία λειτουργεί στο προ του αμερικανικού εμφυλίου πολέμου καθεστώς του αμερικανικού Νότου. Λειτουργεί δηλαδή σε καθεστώς δουλείας για τους μαύρους εργάτες, με απαγόρευση χρήσης χρημάτων, ακόμη και με χρήση μαστιγίου για τιμωρία τους. Έξω φρενών, που είχαν αποκρύψει από τους δούλους το νέο δημοκρατικό καθεστώς, η Γκραίης κατορθώνει να τους ελευθερώσει. Οι δούλοι μετατράπηκαν σε συνεταίρους στην βαμβακοφυτεία, με δικαίωμα ψήφου.

Τότε όμως φάνηκε η ανικανότητά τους να διαχειριστούν την ελευθερία τους. Όχι μόνο ήταν άσχετοι με την τεχνολογία του βαμβακιού και έριξαν έξω την επιχείρηση, αλλά αποδείχτηκαν αναξιόπιστοι και ανεύθυνοι. Οι δε ηγέτες των δούλων γνώριζαν πολύ καλά την αλλαγή που είχε γίνει με τον εμφύλιο, αλλά την είχαν κρύψει από τους υπόλοιπους δούλους, για να τους προστατεύσουν από τον ανταγωνιστικό γύρω κόσμο των ελευθέρων, όπως τον περιγράφει ο Φρεντερίκ Μπαστιά στη σελίδα 41 του βιβλίου που παρουσιάζεται. Και είχαν δίκιο. Όσο ήσαν δούλοι έτρωγαν μαστιγώματα, αλλά έτρωγαν και φαγητό. Ως ελεύθεροι, δοκίμασαν την άγρια πείνα σε καθεστώς που σκοτώνει, επειδή δεν ήσαν ανταγωνιστικοί.

Την ίδια αυτή διαδικασία, που δυστυχώς απουσιάζει από τα θέματα που εξετάζει το βιβλίο που παρουσιάζεται, τη ζήσαμε στην πραγματική ζωή με το Ιράκ. Ο πρόεδρος Μπους νόμισε πως αρκεί να θεσπίσει ένα δημοκρατικό νομικό πλαίσιο, για να λειτουργήσει η δημοκρατία και η ελευθερία. Πλανήθηκε τραγικά. Το ίδιο ζήσαμε και ζούμε ακόμα στο Αφγανιστάν.

Σε χώρες της Αφρικής, όταν οι Δυτικοί είδαν τη βοήθεια προς τις φτωχές χώρες να μην καταλήγει στους πεινασμένους, αλλά σε παλάτια των κυβερνώντων, αποφάσισαν πως η βοήθεια δεν θα δινόταν πλέον μέσω των κυβερνήσεων, αλλά απ’ ευθείας προς τις φτωχές κοινωνίες μέσω ΜΚΟ Ευρωπαίων εγκατεστημένων στη χώρα.

Το ίδιο συνέβη και συμβαίνει στην Ελλάδα. Όταν ο λόρδος Βύρων ήρθε με σημαντική οικονομική βοήθεια προς τους επαναστάτες, βρέθηκε σε μεγάλο δίλημμα πού θα δώσει τα χρήματα, επειδή έβλεπε τη ρεμούλα γύρω του. Σήμερα αντίστοιχα, η Τρόικα εγκατέλειψε την αρχική τακτική της, όταν είδε πως οι δόσεις των δανείων των εταίρων μας πήγαιναν αλλού από εκεί που είχε συμφωνηθεί. Τώρα, επέβαλαν να ελέγχουν και να υπογράφουν οποιαδήποτε δαπάνη.

Το δίδαγμα είναι ότι η ελευθερία δεν είναι αυτονόητη κατάσταση που απλά εμποδίζεται από τους κακούς και επικρατεί όταν οι κακοί μπουν στο περιθώριο. Η ελευθερία, για να υπάρξει, απαιτεί ανθρώπους με προσωπική ευθύνη. Αυτό, πιστεύω, εννοεί ο Καρλ Πόππερ όταν λέει, στη σελίδα 9 του παρουσιαζόμενου βιβλίου, ότι «οι θεσμοί δεν είναι ποτέ επαρκείς από μόνοι τους αν δεν συνδυάζονται με παραδόσεις».

Διότι η προσωπική ευθύνη δεν είναι μόνο προσωπικό στοιχείο. Είναι κοινωνικό χαρακτηριστικό. Είναι γνώρισμα, που αποτελεί προϊόν συγκεκριμένων μακροπρόθεσμων ιστορικών συνθηκών, και που γι αυτό το λόγο αποτελεί στοιχείο της παράδοσης ενός λαού. Η κατάκτηση της προσωπικής ευθύνης είναι συνυφασμένη με την κατάκτηση της προόδου.

Όλες οι προηγμένες κοινωνίες είναι κοινωνίες που διαθέτουν προσωπική ευθύνη. Είναι ο λεγόμενος 1^ος κόσμος, η Δύση. Και εκείνες από τις αναπτυσσόμενες χώρες που πρόσφατα αναπτύχθηκαν χωρίς ελευθερία, τόσο πολύ μάλιστα, ώστε να μοιάζουν να απειλούν οικονομικά τη Δύση, αναπτύχθηκαν χάρη στα προϊόντα των δυτικών ελεύθερων κοινωνιών, δηλαδή χάρη στα δυτικά κεφάλαια και την παγκοσμιοποίηση.

Αντίστοιχα, σε κοινωνίες με έλλειμμα προσωπικής ευθύνης, δηλαδή σε καθυστερημένες κοινωνίες, είναι δημοφιλής ο κρατισμός, με ένδυμα κομμουνισμού. Προστατεύει τα ανώριμα αυτά άτομα από τον εχθρικό ανταγωνιστικό κόσμο, όπως το μαστίγιο στην ταινία που σας περιέγραψα. Φυτρώνει έτσι αυτού του είδους ο κρατικίστικος κομμουνισμός σε πολλές καθυστερημένες χώρες της Αφρικής, της Ασίας, της Λατινικής Αμερικής, της Μέσης Ανατολής (Αλγερία, Ιράκ του Σαντάμ, Βενεζουέλα του Τσάβες, για να μην αναφέρουμε τη Ρωσία, την Κίνα, την Κορέα, την Κούβα και άλλες). Μάλιστα, υπάρχουν μαρξιστές που έχουν θεωρητικοποιήσει αυτή την τάση του κρατικού κομμουνισμού της ανευθυνότητας, με την θέση ότι «η σοσιαλιστική επανάσταση ξεκινά από την καταπιεζόμενη περιφέρεια και περικυκλώνει τις καταπιέζουσες μητροπόλεις».

Ο κρατισμός με ένδυμα κομμουνισμού φυτρώνει και στην ελληνική κοινωνία για τον ίδιο λόγο: για την προστασία ατόμων με έλλειμμα προσωπικής ευθύνης που γίνονται πελάτες του κράτους και των πολιτικών. Έτσι, έχουμε μια κοινωνία «αριστερή», με υδροκέφαλο δημόσιο τομέα και με ιδιωτικό τομέα που σε μεγάλο βαθμό είναι και αυτός κρατικοδίαιτος (προμηθευτές – εργολάβοι – σύμβουλοι κλπ. του δημοσίου). Μια κοινωνία που χειροκρότησε τον διεφθαρμένο σοσιαλισμό του Α. Παπανδρέου και στην οποία ο ανερμάτιστος οιονεί κομμουνισμός του ΣΥΡΙΖΑ έφθασε να είναι αξιωματική αντιπολίτευση, στηριζόμενος στα ίδια στρώματα και σε μεγάλο βαθμό στα ίδια πολιτικά στελέχη που στηρίχτηκε και ο Α. Παπανδρέου. Τα διαστήματα που η χώρα μας κυβερνήθηκε και από φιλελεύθερους υπήρξαν διαλείμματα. Η αριστερή αυτή Ελλάδα έχει μάθει, με τη βοήθεια και της ανατολικής ορθόδοξης εκκλησίας, να μισεί τη Δύση και τις αξίες της. Η λέξη «φιλελεύθερος» ή καλύτερα «νεοφιλελεύθερος» εκτοξεύεται ως βρισιά. Το εκ πρώτης όψεως παράδοξο είναι ότι η Ελλάδα δεν είναι καθυστερημένη, αλλά μάλλον προηγμένη χώρα. Δεν επιτρέπει όμως ο χρόνος να επεκταθούμε σε αυτή την ανάλυση.

ΙΙ

Σήμερα, στη συγκυρία και στην οικονομική κατάσταση που βρίσκεται, η Ελλάδα έχει ανάγκη από μεταρρυθμιστικά μέτρα στην κατεύθυνση του φιλελευθερισμού, προκειμένου να ξεκολλήσει από το τέλμα που βρίσκεται. Μόνο που αυτά τα μέτρα δεν τα παίρνει η ελληνική κοινωνία με την ελεύθερη βούληση της πλειοψηφίας. Της επιβάλλονται από τους εταίρους – δανειστές, οι οποίοι επιζητούν την ανάπτυξη της χώρας για λόγους σταθερότητας της ευρωζώνης και επίσης προκειμένου να μη χάσουν τα νέα δανεικά, όπως έχασαν με το κούρεμα μεγάλο μέρος των παλιών.

Μεταρρυθμίσεις λοιπόν σε φιλελεύθερη κατεύθυνση, που επιβάλλονται από τα έξω σε μια κοινωνία καθυστερημένη και αριστερή. Το σύνδρομο του Ιράκ ελλοχεύει και, τηρουμένων των αναλογιών, έχει ήδη κάνει την εμφάνισή του: ενίσχυση των δυο ολοκληρωτικών άκρων σε βάρος του δημοκρατικού τόξου. Για το λόγο αυτό, αν και υποστηρίζω ολόψυχα τις μεταρρυθμίσεις, έχω αμφιβολίες για το αν θα οδηγήσουν σε μια πιο δημοκρατική, πιο προηγμένη, πιο εκσυγχρονισμένη χώρα, αν δεν γίνουν κτήμα και αίτημα της κοινωνίας, δηλαδή αν δεν ενισχυθεί το Δημοκρατικό Μετριοπαθές Μεταρρυθμιστικό Κέντρο.

ΙΙΙ

Μετά από μια μακρά θητεία στο χώρο του Μαρξισμού – Σοσιαλισμού – Κομμουνισμού, κατάλαβα δυο πράγματα. Το ένα είναι ότι καμία ιδεολογία (κανένας –ισμος) δεν μπορεί να χωρέσει στο σακούλι της ολόκληρη την πολυπλοκότητα της ανθρώπινης κοινωνίας. Το δεύτερο είναι ότι κάθε ιδεολογία, πολιτική ή θρησκευτική, μπορεί να οδηγήσει τους οπαδούς της στο δόγμα. Ο δρόμος είναι απλός: από τη στιγμή που θα δηλώσεις οπαδός μια ιδεολογίας οφείλεις να την υπερασπιστείς σε όλα τα επίπεδα εναντίον όλων των επιθέσεων. Είναι λοιπόν ανθρώπινο να προσκολληθείς στα κείμενα των πατριαρχών της ιδεολογίας για να αμυνθείς στις επιθέσεις των αντιπάλων ιδεολογιών.

Για τους λόγους αυτούς αποφάσισα να μην είμαι με καμία ιδεολογία. Οφείλω όμως να ξεχωρίσω ανάμεσά τους τη θεωρία του φιλελευθερισμού για ένα λόγο: δεν είναι τελεολογική. Δεν είναι ντετερμινιστική. Δεν είναι «ανθρωποσωτήρια» ή «κοσμοδιορθώτρια» (Τριαρίδης) όπως οι θρησκευτικές ή οι μαρξιστικές ιδεολογίες.

Τα κείμενα του παρουσιαζόμενου βιβλίου το αποδεικνύουν. Ο τίτλος του βιβλίου μπορεί να αποβαίνει παραπλανητικός, διότι παραπέμπει στο σταλινικής εμπνεύσεως προπαγανδιστικό «μικρό φιλοσοφικό λεξικό» του Ρόζενταλ. Πρόκειται όμως για το αντίθετο: αποτελείται από μια συλλογή 15 κειμένων των «πατριαρχών», των πρωτοπόρων του φιλελευθερισμού. Αυτών που χάραξαν τις βασικές οδούς του φιλελευθερισμού σε ένα ευρύ φάσμα θεμάτων. Ανάμεσά τους ο Karl Popper, o John Locke, o Adam Smith, o John Stuart Mill, o David Hume, o Friedrich von Hayek, o Jose-Ortega y Gasset. Κανένα από τα κείμενα δεν υπόσχεται κάποιον παράδεισο για τους πιστούς. Ο κοινός παρονομαστής τους είναι η μέριμνα για την ελευθερία του ατόμου, που βέβαια δεν εξαντλείται στην οικονομική ελευθερία, όπως η καρικατούρες που παρουσιάζουν ως (νέο)φιλελευθερισμό οι απλοϊκές αριστερές αναλύσεις στη χώρα μας.

Έχοντας πει αυτά, προχωρώ σε μερικές κριτικές παρατηρήσεις πάνω στον φιλελευθερισμό και στα μέτρα που προτείνει, μέσα από τα κείμενα του βιβλίου που παρουσιάζεται:

1.- Στην Ελλάδα δεν έχω δει να ισχύει η γνώμη του John Gray (σελ 74 του παρουσιαζόμενου βιβλίου) ότι «ο φιλελεύθερος συντηρητισμός, αλλά και ο σοσιαλισμός, έχει καταγράψει ορισμένες επιτυχίες μόνο στο βαθμό που ενσωμάτωσε τα θεμελιώδη στοιχεία του φιλελεύθερου πολιτισμού». Αντίθετα, στην Ελλάδα το ευρωκομμουνιστικό και φιλοευρωπαϊκό ΚΚΕ εσωτερικού καταποντίστηκε από το δογματικό, ολοκληρωτικό και φιλοσοβιετικό ΚΚΕ. Για να μην αναφερθώ στο θρίαμβο του σοσιαλιστικού ΠΑΣΟΚ επί της ΝΔ, ακόμα και όταν η τελευταία είχε φιλελεύθερο χαρακτήρα υπό τον πρωθυπουργό Κώστα Μητσοτάκη. Αλλά ούτε και η σημερινή σοσιαλιστική αξιωματική αντιπολίτευση του ΣΥΡΙΖΑ αναδείχτηκε επειδή «ενσωμάτωσε τα θεμελιώδη στοιχεία του φιλελεύθερου πολιτισμού». Μάλλον την κληρονομιά της 3^ης διεθνούς ενσωμάτωσε.

2.- Η ΕΕ, από την ημέρα της σύστασής της εφαρμόζει την καθόλου φιλελεύθερη «Κοινή Αγροτική Πολιτική», δηλαδή την επιδότηση των ευρωπαίων αγροτών επειδή δεν είναι ανταγωνιστικοί απέναντι στους αγρότες του τρίτου κόσμου. Σήμερα δε, ετοιμάζεται να βάλει 68% δασμό στα Κινέζικα φωτοβολταϊκά, επειδή τα ευρωπαϊκά δεν είναι ανταγωνιστικά. Ο προστατευτισμός δηλαδή εφαρμόζεται και από φιλελεύθερες κυβερνήσεις και ίσως ορθώς.

3.- Ο Friedrich von Hayek, στην σελ. 64 του βιβλίου που παρουσιάζεται, γράφει το 1976 ότι «αν αναφερόμαστε σε μια κοινωνία ελευθέρων ανθρώπων, ο όρος ‘κοινωνική δικαιοσύνη’ δεν έχει κανένα απολύτως νόημα». Όμως, 10 χρόνια αργότερα, ο John Gray και πάλι, στην σελ. 76 του βιβλίου που παρουσιάζεται, γράφει το αντίθετο: «Η πιο πειστική πλευρά της σοσιαλιστικής κριτικής κατά του οικονομικού φιλελευθερισμού έγκειται, όχι σε ατέλειες του μηχανισμού της αγοράς, αλλά στις ατέλειες από την άποψη της δικαιοσύνης της αρχικής κατανομής των πόρων». Προτείνει μάλιστα, προς αποκατάσταση της αδικίας, μια ανακατανομή του κεφαλαίου «ίσως στη μορφή αρνητικού φόρου του κεφαλαίου, ο οποίος θα παρείχε στους άπορους κληρονομιά πλούτου που θα τους αποζημίωνε για τα αποτελέσματα παλαιών αδικιών». Γενικεύοντας μάλιστα, ο Gray αναγνωρίζει ορισμένα δίκια του σοσιαλισμού, αλλά και του συντηρητισμού, στην κριτική που ασκούν στο φιλελευθερισμό, αφού αυτή η κριτική «έχει το σημαντικότατο ρόλο να μας προειδοποιεί για τις ανεπάρκειες της φιλελεύθερης σκέψης και κοινωνίας».

4.- Οι έννοιες «φιλελεύθερος» και «αριστερός» είναι συμβατές; Είναι δυνατόν να υπάρχει φιλελεύθερος αριστερός; Έχω στο νου μου τον φιλελεύθερο αριστερό Ιταλό Νορμπέρτο Μπόμπιο, μέλος της Κ.Ε. του ιταλικού σοσιαλιστικού κόμματος. Ο Μπόμπιο ανέλυε την τραγική αποτυχία του κομμουνισμού και του κρατικού σοσιαλισμού από τη σκοπιά του φιλελευθερισμού και της υπεράσπισης των ατομικών ελευθεριών και της δημοκρατικής μεθόδου. Ταυτόχρονα, ωστόσο, ανέλυε και στιγμάτιζε τις κοινωνικές ανισότητες και τις αδικίες του καπιταλισμού από την κριτική σκοπιά του Μαρξ και του σοσιαλιστικού κινήματος. Με άλλα λόγια, ο Μπόμπιο ανήκε σε εκείνη την Αριστερά που ήθελε να συνενώσει ελευθερία και κοινωνική δικαιοσύνη. Ήταν δηλαδή ταυτόχρονα ένας αυστηρός φιλελεύθερος και ένας παθιασμένος σοσιαλιστής και ποτέ δεν απαρνήθηκε καμία από αυτές τις δυο «ψυχές» του. Έγραφε:

«Θεωρούσα πάντοτε το σοσιαλισμό όχι ως το αντίθετο του φιλελευθερισμού αλλά ως ένα πιο προχωρημένο στάδιο της διαδικασίας της ανθρώπινης χειραφέτησης, που αρχίζει στη νεότερη εποχή με τη θρησκευτική μεταρρύθμιση, συνεχίζεται μέσα από την Αμερικανική και Γαλλική Επανάσταση με την πολιτική χειραφέτηση, που φτάνει βαθμιαία στην καθολική ψήφο, για να αναπτυχθεί παραπέρα με τη χειραφέτηση από την οικονομική εξουσία που επεδίωξαν τα σοσιαλιστικά κινήματα του προηγούμενου αιώνα. Μαρξισμός και φιλελευθερισμός εμφανίζονται αντιθετικοί μόνον όταν συγχέουμε το φιλελευθερισμό με τον οικονομικό φιλελευθερισμό και όταν βλέπουμε στο μαρξισμό μονάχα την πολιτική θεωρία της δικτατορίας του προλεταριάτου, δηλαδή την αντιδημοκρατική του πλευρά» ((Norberto Bobio, L' Unita 23-5-1997).

5.- Διάβασα και κάτι που φάνηκε ως αντίφαση: στην σελ. 48 ο Διάβασα και κάτι που φάνηκε ως αντίφαση: στην σελ. 48 ο Edmund Burke εμφανίζεται ως φιλελεύθερος, ενώ στην σελ. 71 ως συντηρητικός.

6.- Το τελευταίο σχόλιο αναφέρεται στο τεχνικό μέρος: μια καλύτερη σελιδοποίηση, μια καλύτερη φροντίδα θα έκανε το βιβλίο πιο ελκυστικό. Και έτσι όμως, αξίζει να το διαβάσει κανείς, παρ’ όλο που δεν θα το βρει στα βιβλιοπωλεία. Θα το βρει στο ΚΕΦΙΜ, Πανεπιστημίου 64, και δη δωρεάν.

 

Άνθιμος: «Τα ζώα τέτοια πράγματα δεν κάνουν»

11 πράγματα που δεν κάνουν τα ζώα - αλλά ίσως τα κάνει ο Άνθιμος

Lifo.gr, 27/11/2013

Πριν από την εισαγωγή από την κυβέρνηση της ρύθμισης για την επέκταση και στα ομόφυλα ζευγάρια της δυνατότητας σύναψης συμφώνου συμβίωσης, ο Μητροπολίτης Άνθιμος είχε τοποθετηθεί κατά της πρότασης νόμου του ΣΥΡΙΖΑ, λέγοντας στον ΣΚΑΙ ότι πρόκειται για πρόκληση απέναντι στον Θεό, την πίστη και την παράδοση. Κατηγόρησε τον ΣΥΡΙΖΑ για «νομιμοποίηση επαίσχυντων πράξεων, που αλλοιώνουν την ζωή των ανθρώπων». «Είναι πράγματα έξω από τη φύση, πως θα τα δεχτούμε; Είναι παρέμβαση στη φυσική ζωή των ανθρώπων. Δηλαδή τι; Θα παντρεύονται αγόρια με αγόρια και κορίτσια με κορίτσια;» είπε ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης, αναφέροντας πως διαπιστώνει μια τάση διαφθοράς και... αφύσικης εκτροπής. «Τα ζώα, τέτοια πράγματα δεν τα κάνουν. Αν τα κάνουμε εμείς θα είμαστε χειρότεροι από τα ζώα» κατέληξε ο κ. Άνθιμος.

 Η 100% βεβαιότητα του Μητροπολίτη πως τέτοια πράγματα δεν γίνονται στη φύση (παρ' ό,τι είναι γνωστό το αντίθετο) με οδηγεί στην ανάγκη να φτιάξω μια σατιρική λίστα και με άλλα πράγματα που δεν τα κάνουν τα ζώα, ώστε να σταματήσουν επιτέλους να τα κάνουν οι άνθρωποι της Εκκλησίας!

1) Στα ζώα δεν υπάρχει η αγαμία. Τα ζώα κάνουν σεξ σε αντίθεση με τη συντριπτική πλειοψηφία των Μητροπολιτών που απέχουν απ' αυτό. Επίσης στα ζώα (σύμφωνα με τον Άνθιμο) δεν υπάρχει ομοφυλοφιλία, οπότε γιατί να υπάρχει στους παπάδες;

2) Τα ζώα δεν πιστεύουν σε Θεούς που επινόησαν τα ίδια, σε αντίθεση με τους ανθρώπους της Εκκλησίας.

3) Τα ζώα δεν δίνουν άνευ όρων εξουσία σε άλλα ζώα τα οποία υποστηρίζουν ότι συνομιλούν με υπέρτατα όντα. 

4) Τα ζώα δεν πληρώνουν μισθούς ιερέων από την τσέπη τους, σε αντίθεση με τους ανθρώπους που ανέκαθεν χρυσοπληρώνουν την εκκλησία.

5) Στη φύση δεν υπάρχουν "ιερά" σκάνδαλα - ούτε παιδεραστίες, ούτε καταπατήσεις δασών, ούτε διαπλοκή, ούτε κλεψίματα απ' το παγκάρι, ούτε φιλίες με εγκληματίες, ούτε στήριξη χουντών, ούτε Ιερές offshore - όλα αυτά είναι πράγματα που συγκλόνισαν την εκκλησία που ανήκει ο κύριος Άνθιμος και καπέλωσαν τις προσπάθειες των πραγματικά καλών ανθρώπων της εκκλησίας.

6) Στα ζώα δεν υπάρχουν αμαρτωλές τροπολογίες όπως αυτή που θέλει να προωθήσει ο Υπουργός Παιδείας, με την οποία στην ουσία τα εκκλησιαστικά σκάνδαλα ΔΕΝ θα διερευνώνται, ενώ επίσης το ΣΔΟΕ δεν θα μπορεί να ελέγχει τις εκκλησιαστικές μπίζνες!

7) Τα ζώα, ούτε στην πιο τρελή τους φαντασία, δεν θα φορούσαν χρυσοποίκιλτα φουστάνια, τεράστιες χρυσές κορώνες, ούτε θα κρατούσαν υπερπολύτιμα σκήπτρα ή ξέρω εγώ τι άλλο για να δείξουν την ανωτερότητά τους, προκαλώντας τους υπόλοιπους που ψωμολυσσούν. 

8) Για πολλά μπορούν να κατηγορηθούν τα ζώα, όμως σίγουρα δεν θα πετάγονταν εκεί που δεν τα σπέρνουν για να καταδικάσουν ηθικά τα άλλα ζώα, για να τους στερήσουν δικαιώματα, για να κουτσομπολέψουν προσωπικές ζωές, για να τα εμποδίσουν να ζουν όπως θέλουν. Δεν κάνουν κήρυγμα μίσους σαν να είναι οι Φωτεινοί Παντογνώστες.

9) Τα ζώα δεν θα έφτιαχναν περίπλοκους τρόπους για να πλουτίσουν και μετά να κρατούν την περιουσία τους σφιχτά, ή δεν θα αυτοδιαφημίζονταν με συσσίτια (με τα τρόφιμα που αφήνει ο κοσμάκης στο σούπερ μάρκετ), ώστε μετά να κοκορεύονται ότι βοηθάνε την κοινωνία ενώ σίγουρα θα μπορούσαν και πολύ καλύτερα.   

10) Τα ζώα δεν κάνουν θρησκευτικούς πολέμους, ούτε προσπαθούν να προσηλυτίσουν άλλα ζώα, ούτε σκοτώνουν στο όνομα οποιασδήποτε θρησκείας. Ναι, κάνουν και τα ζώα παρόμοιες φρικαλεότητες με τους ανθρώπους, αλλά δεν τις βαφτίζουν "ιερές" ή δεν προσπαθούν να τις ξεπλύνουν με την δικαιολογία του Θεού ή της θρησκείας. 

11) Τέλος, στη φύση δεν βλέπουμε καθόλου να υπάρχουν εκδικητικές θρησκείες που να δημιουργούν ενοχές στα ζώα από τη στιγμή που γεννιούνται. Ούτε υπάρχει συνεχής τρομοκράτηση των ζώων από ιερείς που λένε εμμέσως "Ή θα κάνετε/ψηφίσετε/συμφωνήσετε με αυτό που λέω εγώ, ή θα καείτε στην κόλαση για όλη την αιωνιότητα!" ώστε να ελέγχουν το ποίμνιό τους.

Μπορεί ο ίδιος ο Άνθιμος να μην κάνει όλα ή πολλά από τα παραπάνω, όμως επειδή θεωρεί -λανθασμένα βέβαια- ότι η ομοφυλοφιλία δεν υπάρχει καθόλου στα ζώα και άρα πρέπει να ακολουθήσουμε το παράδειγμά τους (το παράδειγμα της φύσης δηλαδή), περιμένω από την Εκκλησία και απ' τον ίδιο προσωπικά να ακολουθήσουν τα 11 παραδείγματα της φύσης που ανέφερα παραπάνω.

Δεν αποκλείεται ο κόσμος να γίνει τότε πολύ καλύτερος!

 

Πάει το ΣΔΟΕ στον Θεό;

της Λίνας Παπαδάκη, protagon.gr, 26/11/2013

 

«Είναι το μεγαλύτερο σκάνδαλο της μεταπολεμικής περιόδου, δέκα φορές μεγαλύτερο σε οικονομικό μέγεθος από το σκάνδαλο Κοσκωτά, που πλήγωσε την ελληνική κοινωνία, είχαν εμπλοκή μοναχοί κι ενέπλεξαν υπαλλήλους, δικαστή, υπαλλήλους του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους». Έτσι χαρακτήρισε στην αγόρευσή του την υπόθεση του Βατοπεδίου ο εισαγγελέας της έδρας Βασίλης Φλωρίδης, στο Τριμελές Εφετείο Κομοτηνής. Ήταν Δεκέμβριος του 2011.

 

Δύο χρόνια μετά, με τη συσσωρευμένη σοφία από τις υποθέσεις κυρίως Βατοπεδίου και Τοπλού, η Πολιτεία αποφάσισε να θωρακιστεί. Από τον κίνδυνο να βρεθεί στη δυσάρεστη θέση να διαπιστώσει για μια ακόμα φορά ότι στις ίδιες ή σε άλλες μονές, σε εκκλησίες και εκκλησιαστικά ιδρύματα εξυφαίνονται νέα σκάνδαλα. Πώς; Με τον απλούστερο των τρόπων. «Όταν σου λέω πορτοκάλι θα κρύβεσαι».

Του ελέγχου θα προηγείται η ειδοποίηση και αυτής η κοινή υπουργική απόφαση. Δύο υπουργοί, Οικονομικών και Παιδείας θα εγκρίνουν εκ προοιμίου τους ελέγχους του ΣΔΟΕ για τη οικονομική δραστηριότητα των θείων ιδρυμάτων. Μόνο εκεί και πουθενά αλλού. Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις διαχειριστικών ελέγχων το ΣΔΟΕ είναι Ανεξάρτητη Αρχή - ακόμα και τις υπηρεσίες του Υπουργείου του κ. Αρβανιτόπουλου μπορεί να ελέγξει. Στην Εκκλησία όμως δεν μπορεί αν πριν δεν ηχήσουν οι καμπάνες.

Άλλωστε οι ρασοφόροι λογοδοτούν απευθείας στον Ύψιστο. Η ελληνική Δεξιά ήταν πάντα ήσυχη από αυτήν την άποψη. Γνωρίζει ότι το άγρυπνο βλέμμα Του και όχι το ΣΔΟΕ είναι που ελέγχει τους εκπροσώπους Του στη Γη, επομένως δεν έχει να σκοτίζεται το κράτος για την εντιμότητά τους. Μόνο φροντίζει να μην ταλαιπωρεί τον Πανάγαθο να τους ψάχνει δεξιά – αριστερά. Γι' αυτό εξαίρεσε και τους παπάδες από την κινητικότητα.

---

Newsroom ΔΟΛ, in.gr, 28/11/2013

Αποσύρθηκε η τροπολογία που προέβλεπε ότι μόνο με κοινή απόφαση των υπουργών Οικονομικών και Παιδείας θα διενεργούνται από τις αρμόδιες ελεγκτικές αρχές του δημοσίου οι διαχειριστικοί έλεγχοι -που διενεργούν είτε αυτεπαγγέλτως είτε κατά παραγγελία αρμόδιας αρχής- στην Εκκλησία ή σε νομικά πρόσωπα που υπάγονται σε αυτήν, και ότι σταματούν οι έλεγχοι που βρίσκονται σε εξέλιξη.

Η επίμαχη τροπολογία είχε ενταχθεί σε Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου του υπουργείου Παιδείας που αφορούσε θέματα εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση πασχόντων από σοβαρές παθήσεις, θέματα μεταφοράς θέσεων εισαγωγής σε ΑΕΙ, το μείζον θέμα των εξεταστικών περιόδων Φεβρουαρίου και Ιουνίου 2014, τις κατατάξεις πτυχιούχων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση κ.ά.

Η κυβέρνηση απέσυρε την ρύθμιση μετά από τις έντονες αντιδράσεις που εκδηλώθηκαν ακόμα και στο εσωτερικό του συγκυβερνώντος ΠαΣοΚ, το οποίο εμφανίστηκε κάθετα αντίθετο με την κίνηση αυτή.

Όπως δήλωσε ο εισηγητής του ΠΑΣΟΚ και εκπρόσωπος Τύπου Οδ.Κωνσταντινόπουλος «δεν καταλαβαίνω γιατί πρέπει να εξαιρέσουμε την Εκκλησία από τους διαχειριστικούς ελέγχους».

Εμείς δεν συμφωνούμε και δεν νομίζω να το έχει ζητήσει και η ίδια η Εκκλησία», τόνισε, ζητώντας «ό,τι διέπει όλα τα νομικά πρόσωπα, να διέπει και την Εκκλησία» και ως εκ τούτου κάλεσε να αφαιρεθεί η επίμαχη διάταξη.

Το ίδιο ζήτησε και η αξιωματική αντιπολίτευση η οποία διατύπωσε την έντονη διαφωνία της.

Άβατο στα ταμεία της εκκλησίας

της Άντας Ψαρρά, Εφημερίδα των Συντακτών, 25/11/2013

 

Οι «διαρθρωτικές» αλλαγές καλά κρατούν, απομακρύνοντας τους μύθους περί εκσυγχρονισμού του συστήματος. Τροπολογία με την οποία ο υπουργός και μόνο θα αποφασίζει πλέον για το αν θα γίνονται «έλεγχοι στα εκκλησιαστικά ιδρύματα» εντάχθηκε στο νομοσχέδιο για την κύρωση της «Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου σχετικά με τον Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων». Η τροπολογία εξαιρεί την Εκκλησία στο σύνολό της από διαχειριστικούς ελέγχους των αρμόδιων υπηρεσιών, οι οποίοι στο εξής θα γίνονται μόνο από τον εκάστοτε υπουργό. Αποφάσισε λοιπόν ο υπουργός Παιδείας ότι για λόγους «ανωτέρας βίας» οφείλει να απεμπλέξει από τις τανάλιες της τρόικας και κυρίως των αρμόδιων υπηρεσιών του υπ. Οικονομικών ολόκληρο τον εκκλησιαστικό ιστό της χώρας.

Η παράγραφος 4 του αρ. 46 (Ν.590/1977) αντικαθίσταται με νέα, η οποία προβλέπει ότι «Οι διαχειριστικοί έλεγχοι από κάθε κατά νόμο αρμόδια υπηρεσία ή αρχή, είτε διενεργούνται αυτεπαγγέλτως είτε κατά παραγγελία άλλης αρχής (σ.σ. αφορά το σύνολο της Εκκλησίας, τα εκκλησιαστικά ιδρύματα και τις μονές), αποφασίζονται με κοινή απόφαση του υπουργού Οικονομικών και Παιδείας και Θρησκευμάτων. Διενεργούμενοι διαχειριστικοί έλεγχοι χωρίς τη συνδρομή των ως άνω προϋποθέσεων καταργούνται». Ακόμα καταργούνται στην ίδια «ιερή» τροπολογία οι διατάξεις περί συστήματος αξιολόγησης (Ν.4024/2010), για την ακρίβεια διατηρείται το καθεστώς των ειδικών περιπτώσεων, που φυσικά δεν θα επηρεαστούν από τα «ευτελή» ζητήματα, όπως είναι οι διαθεσιμότητες και κινητικότητες.

Την ώρα που όλοι οι κλάδοι των υπόλοιπων εργαζομένων τίθενται σε καθεστώς αξιολόγησης αγνώστων τις περισσότερες φορές κριτηρίων, οι ιερείς και οι μοναχοί θα έχουν το ακαταλόγιστο, μια και αυτοί αξιολογούνται απ' ευθείας από τον Υψιστο. Όσο για τους ελέγχους, που ήδη διενεργούνται ή για όσους επρόκειτο στο μέλλον να διενεργηθούν κλείνει η πόρτα έστω και για λίγες εισπράξεις του Δημοσίου. Κυρίως όμως κλείνει και η πόρτα για τη διερεύνηση υποθέσεων με διαδρομές αγνώστου προελεύσεως χρημάτων που περάσανε και θα συνεχίσουν -ως φαίνεται- να περνούν από τα ιερά ταμεία. Με τον τρόπο αυτό, τόσο οι μονές του Αγίου Όρους όσο και οι Κύπριοι αδελφοί μας τραπεζίτες και ιδιοκτήτες offshore δεν θα έχουν πλέον κανένα λόγο να ανησυχούν για τον επίγειο παράδεισο. Μόνο για τον επουράνιο!

Σειρά... οι ιερές τροπολογίες!

Αυτό μάλλον θα είχε στο μυαλό του και ο κύριος γενικός Α. Μπαλτάκος, όταν σύμφωνα με πληροφορίες «ξενύχτησε» στη Βουλή μέχρι να βολευτεί με ειδική τροπολογία ο οπαδός της Χρυσής Αυγής και μητροπολίτης Αιγιαλείας κ. Αμβρόσιος. Ο συγκεκριμένος μητροπολίτης είχε στο παρελθόν επώνυμη καταγγελία για οικονομικές «ενισχύσεις» με περιουσίες του ποιμνίου του. Θυμίζουμε την περίπτωση της τ. υφυπουργού Ελένης Κούρκουλα (αδελφής του υφυπουργού Εξωτερικών) που είχε κατονομάσει τον Αμβρόσιο για παρόμοιο ζήτημα συγγενικού της προσώπου.

Η υπό ψήφιση τροπολογία για τον διαχειριστικό έλεγχο «επισφραγίζει» και την τροπολογία-προσφορά στο έργο του «καθαρόαιμου» μητροπολίτη Αμβρόσιου, δίνοντάς του προίκα δασώδη δημόσια γη του Δήμου Αιγιαλείας για 30 χρόνια, χωρίς καμιά εγγύηση ή προϋπόθεση και κυρίως χωρίς τη θέληση των δημοτών («Εφ.Συν.», 21.11.2013). Ίσως τώρα που κόπηκε η χρηματοδότηση της Χρυσής Αυγής να αναλαμβάνει να τη συνδράμει οικονομικά (εκτός από τους ανώνυμους επιχειρηματίες καλής θελήσεως) και μια μερίδα της Εκκλησίας.

Στη διάρκεια της συζήτησης στη Βουλή (20/11/2013) ο υφυπουργός Σ. Κεδίκογλου δικαιολόγησε τη «βατοπεδινή» τροπολογία, λέγοντας ότι «η παραχώρηση για χρήση της έκτασης των μαθητικών κατασκηνώσεων Βερίνου με τις εγκαταστάσεις και τις υποδομές του, στην Ιερά Γυναικεία Κοινοβιακή Μονή Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου Βερίνου Αχαΐας» γίνεται «για την εν γένει λειτουργία και εξυπηρέτηση των αναγκών της αδελφότητας (!) και των προσκυνητών της». Απέδωσε δε την «παραχώρηση» στο γεγονός ότι: «Από πληροφόρηση που έχω, κάποια στιγμή τα παιδιά έπαθαν μία ομαδική δηλητηρίαση και αυτές οι κατασκηνώσεις εγκαταλείφθηκαν».

Στον εξωφρενικό ισχυρισμό του κ. Κεδίκογλου απάντησε αναλυτικά ο βουλευτής της ΔΗΜΑΡ, Ν. Τσούκαλης, τονίζοντας ότι ακόμα κι ένα σπίτι νοικιάζεται με μισθωτήριο, ενώ εδώ παραχωρείται ολόκληρη έκταση για 30 χρόνια χωρίς όρους με πέντε αράδες διάταξη, χωρίς ολοκληρωμένη σύμβαση με όρους και προϋποθέσεις και με αντίθετη απόφαση (ομόφωνη) του Δημοτικού Συμβουλίου, ενώ δεν θα γίνει ποτέ διαχειριστικός έλεγχος.

Όχι ένας, αλλά 5 υπουργοί υπέγραψαν και τις δύο τροπολογίες χωρίς δεύτερη κουβέντα, με τη μια να έχει ήδη ψηφιστεί.

 

Όσο για τους διαχειριστικούς ελέγχους, που έπρεπε να γίνουν κυρίως σε μονές και εκκλησίες οπαδούς του real estate, όπως π.χ. Βατοπέδι, Μονή Αγ. Λαύρας, Μονή Τοπλού, ιδρύματα της Εκκλησίας και λοιπά ιερά περιουσιολόγια, αρμόδιος θα είναι ο κ. Αρβανιτόπουλος, μόλις ολοκληρώσει τις «αξιολογήσεις των διοικητικών στα ΑΕΙ».

 

Η ισχυρότερη έκρηξη στο σύμπαν μετά το Bing Bang

Καθημερινή, 24/11/2013

 

Η ισχυρότερη και μεγαλύτερης διάρκειας έκρηξη ακτίνων γάμμα που έχει ποτέ παρατηρηθεί στο σύμπαν από τη Γη. Η μόνη πιο ισχυρή έκρηξη που ξέρουν -ή μπορούν να φανταστούν- οι επιστήμονες, είναι η ίδια η Μεγάλη Έκρηξη (big bang) που δημιούργησε το σύμπαν.

Μία «τερατώδης» -όπως την αποκάλεσαν οι αστρονόμοι- έκρηξη ακτίνων γάμμα, που συνέβη σε ένα μακρινό γαλαξία σε απόσταση 3,7 δισεκατομμυρίων ετών φωτός, όταν το σύμπαν είχε ηλικία 9,9 δισεκατομμυρίων ετών, είναι η ισχυρότερη, φωτεινότερη και μεγαλύτερης διάρκειας που έχει ποτέ παρατηρηθεί από τη Γη. Αν είχε συμβεί πιο κοντά, ο πλανήτης μας και η ζωή πάνω σε αυτόν θα είχαν «ψηθεί».

Η μόνη πιο ισχυρή έκρηξη που ξέρουν -ή μπορούν να φανταστούν- οι επιστήμονες, είναι η ίδια η Μεγάλη Έκρηξη (big bang) που δημιούργησε το σύμπαν. Οι εκρήξεις ακτίνων γάμμα λαμβάνουν χώρα, όπως εκτιμούν οι αστροφυσικοί, όταν ένα τεράστιο άστρο πεθαίνει καταρρέοντας βαρυτικά σε μια νέα μαύρη τρύπα, δημιουργώντας μια σουπερνόβα και εκτοξεύοντας παράλληλα στις εσχατιές του διαστήματος πανίσχυρους «πίδακες» ακτινοβολίας πολύ υψηλής ενέργειας, η οποία ταξιδεύει στο σύμπαν με την ταχύτητα του φωτός. Οι ακτίνες γάμμα είναι η μορφή του φωτός με την μεγαλύτερη ενέργεια στο ηλεκτρομαγνητικό φάσμα (τουλάχιστον 500.000 φορές ισχυρότερη από το ορατό φως).

Τα τηλεσκόπια παρατηρούν τέτοιες εκρήξεις ακτίνων γάμμα εδώ και τουλάχιστον 20 χρόνια, με ρυθμό πλέον περίπου μία ανά διήμερο. Όμως η συγκεκριμένη έκρηξη ξεχωρίζει με την ισχύ και τη λαμπρότητά της από οποιαδήποτε άλλη μέχρι σήμερα, καθώς ήταν πέντε φορές ισχυρότερη από την μέχρι σήμερα κάτοχο του ρεκόρ (είχε παρατηρηθεί το 1999).

Οι επιστήμονες, που μελέτησαν το εντυπωσιακό -και τρομακτικό- φαινόμενο, έκαναν τέσσερις ξεχωριστές δημοσιεύσεις στο περιοδικό «Science», σύμφωνα με το BBC και το «New Scientist». Όπως εκτιμούν, η έκρηξη (με ενέργεια που έφθασε τα 95 GeV και διάρκεια 20 ολόκληρες ώρες) προήλθε από ένα άστρο με μάζα 20 έως 30 φορές μεγαλύτερη του Ήλιου και πολύ μεγαλύτερης πυκνότητας.

Η έκρηξη με την ονομασία GRB 130427A -που έγινε αντιληπτή φέτος τον Απρίλιο από τα διαστημικά τηλεσκόπια «Swift» και «Fermi» της NASA και έκτοτε ήταν αντικείμενο μελέτης- πιθανώς φάνηκε τόσο ισχυρή στη Γη λόγω της σχετικά «μικρής» απόστασης που συνέβη, καθώς οι προηγούμενες εκρήξεις γάμμα, οι οποίες εμφάνισαν μικρότερη ένταση και διάρκεια, είχαν γίνει σε πολύ μεγαλύτερες αποστάσεις από τον πλανήτη μας.

Οι επιστήμονες θεωρούν ότι είναι πολύ μικρή η πιθανότητα (μία στα δέκα εκατομμύρια) να συμβεί μια τέτοια πανίσχυση έκρηξη στο δικό μας γαλαξία, δηλαδή κοντά μας, πράγμα που μπορεί να είχε ολέθριες συνέπειες για την ανθρωπότητα. Ακόμα και τότε, όμως, θα έπρεπε η «ακτίνα θανάτου» από την έκρηξη συμπτωματικά να στοχεύει απευθείας τη Γη για να την «ψήσει».

Πάντως, ο καθηγητής αστρονομίας Πολ Ο' Μπράιαν του πανεπιστημίου του Λέστερ δήλωσε ότι «αυτές οι εκρήξεις μπορούν να συμβούν σε οποιοδήποτε γαλαξία οποιαδήποτε στιγμή. Δεν έχουμε κανένα τρόπο να τις προβλέψουμε». Όπως είπε, η πρόβλεψη είναι ότι «θα μπορούσε να συμβαίνει μια έκρηξη ακτίνων γάμμα αρκετά κοντά στη Γη για να μας βλάψει, κάθε 500 εκατ. χρόνια. Κάποια στιγμή στην ιστορία της Γης πιθανότατα ακτινοβοληθήκαμε από μία τέτοια έκρηξη και κάτι ανάλογο θα συμβεί ξανά κάποτε στο μέλλον. Όμως η πιθανότητα να συμβεί όσο ζούμε, είναι πολύ μικρή».

Η πανηγυρική άφιξή μου στο Μόναχο, εν έτει 1961

Με το πέρασμα των ετών επανέρχονται στη μνήμη μου παλιές ιστορίες που συνέβησαν στα νεανικά μου χρόνια και οι οποίες αναδύονται από τη λήθη με διάφορες αφορμές, συζητήσεις, φωτογραφίες κ.λπ. Είναι αυτό που ακούμε συχνά ότι οι μεγάλοι διηγούνται διαρκώς ιστορίες από τη ζωή τους και οι νέοι βαριούνται να τις ακούν...

Η επόμενη ιστορία αφορά το έτος 1961, χρονιά που τελείωσα το Η' Γυμνάσιο Αθηνών (Λύκειο που λένε σήμερα). Δευτέρα ήταν η τελευταία εξέταση της χρονιάς και της φοίτησής μου σ’ αυτό το σχολείο και την Τετάρτη, μετά από δύο ημέρες, ανέβηκα στο τραίνο για τη Γερμανία.

Από μικρότερη ηλικία είχα στο μυαλό μου (μάλλον υποβολή από τον πατέρα μου) να σπουδάσω στη Γερμανία, γι’ αυτό μάθαινα από 13-14 ετών γερμανικά στο Goethe Institut της Αθήνας. Άλλοι μάθαιναν αγγλικά και γαλλικά, εγώ γερμανικά· ίσως να ήμουν και ο μόνος στην τάξη μου με γερμανικά! Όταν έφυγα για τη Γερμανία είχα τελειώσει την Oberstufe και νομίζω τότε δεν υπήρχε ανώτερη τάξη. Τα είχα μάθει όλα! Βέβαια, μάθαινα τα γερμανικά των Ελλήνων, με Έλληνες καθηγητές, εκτός από μια Γερμανίδα που ζούσε ήδη πολλά χρόνια στην Ελλάδα.

Το τραίνο από τον σταθμό της Αθήνας (Λαρίσης, όπως λέγεται, ως απώτατο σιδηροδρομικό όριο κάποτε) ξεκίναγε βράδυ και στην αποβάθρα ήταν μαζεμένος, όπως είναι αυτονόητο, αρκετός κόσμος, υποψήφιοι ταξιδιώτες, συγγενείς και φίλοι τους. Το ταξίδι κράταγε τρεις ημέρες με δύο διανυκτερεύσεις στο τραίνο κι εμένα μου φαινόταν σαν μια ευχάριστη εκδρομή. Το αεροπορικό εισιτήριο πρέπει να ήταν τότε πολύ ακριβό, ούτε μας πέρασε ποτέ από το μυαλό να πάω με αεροπλάνο στη Γερμανία.

Οι συνεπιβάτες που είχαν κλείσει θέσεις στο κουπέ -συνολικά ήμασταν 8 άτομα- είχαν όμως άλλη άποψη για την «εκδρομή» που ξεκινάγαμε. Τρεις ή τέσσερις εξ αυτών ήταν ήδη κάτοικοι και εργαζόμενοι στη Γερμανία και επέστρεφαν στις δουλειές τους, μετά από σύντομες διακοπές στην Ελλάδα. Ακόμα δύο ή τρεις πήγαιναν ως τουρίστες, αλλά με προοπτική να βρουν κάποια δουλειά, πράγμα που δεν ήταν εύκολο τότε, αν δεν είχες ήδη συμβόλαιο εργασίας. Εγώ πήγαινα για σπουδές –και καμιά δουλίτσα, αν προέκυπτε– και ένας ακόμα ήταν απόφοιτος της Μαθηματικής Σχολής του πανεπιστημίου που είχε επίσης τελειώσει τη στρατιωτική θητεία του, 25 ετών περίπου. Πήγαινε στη Γερμανία για δουλειά, ανώτερες σπουδές κ.λπ., ό,τι προκύψει όπως έλεγε.

Από τα οκτώ άτομα στο κουπέ κατάλαβα ότι ήμουν ο μόνος που ήξερε συστηματικά τη γερμανική γλώσσα, με γραμματική και συντακτικό. Οι άλλοι, είτε ήξεραν μεμονωμένες φράσεις που έδειχνε ότι είχαν μάθει τη γλώσσα ακούγοντάς την να ομιλείται, είτε δεν ήξεραν καθόλου, όπως ο Μαθηματικός που θα ξεκίναγε από το μηδέν.

Δεν θα περιγράψω εδώ το ταξίδι που ήταν πολύ κουραστικό, με καπνιστές στο κουπέ που δεν άνοιγαν το παράθυρο επειδή κρύωναν, με περιορισμένο ύπνο και ελάχιστα τρόφιμα και ποτά, γιατί έπρεπε να κατεβαίνουμε στους σταθμούς να ψωνίζουμε, με τουαλέτες σε άθλια κατάσταση ήδη πριν εγκαταλείψει το τραίνο την Ελλάδα, με πολλαπλούς συνεπιβάτες στη Γιουγκοσλαβία, όρθιους ή καθιστούς στο δάπεδο, όπου το τραίνο λειτουργούσε σαν τοπικό και έκανε στάσεις σχεδόν σε κάθε κωμόπολη, με την εντυπωσιακή αραίωση των επιβατών και την καθαριότητα που δημιούργησε ένα συνεργείο καθαριστριών από τη στιγμή που μπήκε το τραίνο στην Αυστρία και άλλα πολλά. Ενδεικτικά προσθέτω κάτι ενδιαφέρον που έμαθα αργότερα: στις πληροφορίες γι' αυτό το τραίνο από και προς την Ελλάδα οι Γερμανικοί Σιδηρόδρομοι ανέφεραν με διπλωματικό τρόπο ότι «Αυτός ο συρμός δεν ενδείκνυται να χρησιμοποιείται από επιβάτες στις ενδογερμανικές συγκοινωνίες, επειδή δεν προσφέρονται οι συνήθεις εξυπηρετήσεις και εξοπλισμοί» — τουτέστιν πρόκειται για συρμό-χαβούζα...

Απ’ όσο θυμάμαι, βράδυ ξεκινήσαμε από την Αθήνα, το πρωί ήμασταν στη Θεσ/νίκη, το άλλο πρωί στο Βελιγράδι και το τρίτο πρωί στο Villach της Αυστρίας. Το βράδυ της τρίτης ημέρας έφτασε το τραίνο στον κεντρικό σταθμό του Μονάχου, γραμμή 11 (München Hauptbahnhof, Gleis 11), όπως μου θυμίζει μια φίλη από το Facebook.

Αποχαιρετισμοί κατά την αναχώρηση

Ο Μαθηματικός που ήταν μαζί στο κουπέ είχε κολλήσει σαν στρείδι από δίπλα μου, ήθελε να τον βοηθήσω να προσανατολιστεί στο Μόναχο για να βρει μια Σχολή να μάθει γερμανικά κ.ο.κ. Εγώ ήμουν πρόθυμος να τον βοηθήσω και του υποσχέθηκα ότι θα τα κανονίσουμε όλα, αφού φτάσουμε. Αρχική φροντίδα ήταν βέβαια να διανυκτερεύσουμε την πρώτη μας βραδιά επί γερμανικού εδάφους και μετά θα βλέπαμε...

Ήδη από την Αυστρία άρχισα όμως να έχω κάποιες αμφιβολίες άλλου είδους... Οι Αυστριακοί ελεγκτές που μπήκαν για εισιτήρια, τελωνείο και διαβατήρια έλεγαν διάφορα, τα οποία εγώ δεν καταλάβαινα. Ρε μήπως δεν είμαστε ακόμα Αυστρία, σκεφτόμουν, μήπως μιλάνε άλλη γλώσσα, επειδή νομίζουν ότι είμαστε Γιουγκοσλάβοι; Δεν μπορούσα να το εξηγήσω... Τα ίδια δε και στη Γερμανία (Βαυαρία)! Με τίποτα δεν θα έλεγα ότι αυτοί μιλάνε τη γλώσσα που μάθαινα εγώ στο Goethe Institut της Αθήνας...

Κατεβαίνοντας εντέλει στο σταθμό του Μονάχου παραπατούσαμε από την τριήμερη παραμονή και ουσιαστικά ακινησία μας στο τραίνο, αλλά αυτό εμένα δεν με απασχολούσε. Θα έψαχνα καταρχήν να βρω κάποιο (φτηνό) ξενοδοχείο. Αφού  συνήθισαν τα μάτια και τα αυτιά μας στο νέο πολύβουο περιβάλλον του σταθμού, με τον κόσμο να πηγαινοέρχεται στις αποβάθρες, τα καροτσάκια να φορτώνουν και ξεφορτώνουν βαλίτσες και τα τραίνα να εισέρχονται και εξέρχονται στις συνολικά νομίζω κάπου 20 γραμμές (Gleise), πλησιάζω έναν κύριο που είχε στολή σιδηροδρομικού και πηλήκιο με επιγραφή Information. Θυμάμαι πολύ καλά ότι του έλειπε ένα χέρι μάλλον από τον ώμο· το μανίκι του σακακιού ήταν χωμένο στην τσέπη. Προφανώς θύμα του πολέμου. Ο β' παγκόσμιος πόλεμος είχε λήξει στην Ευρώπη πριν από 16 χρόνια και σίγουρα πολλοί ανάπηροι είχαν βρει απασχόληση σε δημόσιες υπηρεσίες.

Του λέω λοιπόν, με την καλύτερη προφορά και την καλύτερη σύνταξη που είχα μάθει στο σχολείο, ότι ζητάμε –δίπλα μου ο Μαθηματικός– ένα ξενοδοχείο για να κοιμηθούμε. Με κοιτάει αυτός εμβρόντητος και απαντάει κάτι που δεν το κατάλαβα. Αλλά φαίνεται ότι ούτε κι αυτός καταλάβαινε εμένα. Παρατάω τις φιοριτούρες και του λέω Hotel, βέβαια στην εκδοχή Χοτέλ που μόνο σε εξασκημένο Γερμανό θα θύμιζε τη λέξη για ξενοδοχείο. Στα γερμανικά το h προφέρεται μεν, αλλά κάπως αχνά, δεν είναι ανύπαρκτο φωνητικά όπως στα γαλλικά, αλλά και δεν είναι το σκληρό χ που ακούγεται στην ελληνική συλλαβή χο.

Κατάλαβε όμως ο υπάλληλος τί εννοώ (και τι άλλο θα μπορούσα να ζητάω εκείνη την ώρα;), οπότε αρχίζει να μιλάει, χωρίς εγώ να καταλαβαίνω ούτε λέξη. Κι από δίπλα ο Μαθηματικός να ρωτάει, τι σου λέει; Τι να του πω τώρα, αφού κι εγώ δεν καταλάβαινα; Λίγο μετά έμαθα ότι εκείνες τις μέρες υπήρχε μια μεγάλη εμπορική έκθεση στο Μόναχο και δεν υπήρχε ελεύθερο δωμάτιο στα ξενοδοχεία.

Επαναλαμβάνω εγώ «Hotel», αυτός τα ίδια, ίσως και άλλα, πάντως ακαταλαβίστικα! Πω πω σκέφτηκα, θα με τρελάνει αυτός. Πρέπει να κοίταξα μια δυο φορές προς το κτίριο του σταθμού να βεβαιωθώ ότι ήμασταν στο Μόναχο, μήπως ξεπέσαμε κάπου στις σλαβικές χώρες... Καμιά ελπίδα, με μεγάλα γράμματα αναφερόταν München Hauptbahnhof, Κεντρικός σταθμός Μονάχου... Ήμασταν 100% στη Γερμανία.

Εκείνη τη στιγμή θυμήθηκα μια διήγηση κάποιου δασκάλου γερμανικών ότι Αυστριακοί, Βαυαροί και Ελβετοί μιλάνε ακατανόητη διάλεκτο και πρέπει να είσαι εξασκημένος για να τους καταλάβεις. Δεν είχα δώσει όμως τότε σημασία· τί δουλειά έχω εγώ να συζητάω με τους χωριάτες; Μόνο με μορφωμένους θα συζητάω!

Θα μπορούσα βέβαια να το ξέρω αυτό κι απ’ την Ελλάδα, όπως έμαθα αργότερα, όταν έκανα παρέα με Κρητικούς ή Θεσσαλούς που μίλαγαν ελληνικές διαλέκτους. Αλλά δεν είχα ταξιδέψει ποτέ εκτός πρωτεύουσας και όποιος μίλαγε χωριάτικα στην Αθήνα τον λέγαμε απλά «βλάχο»! Αργότερα έμαθα ότι κι αυτό ήταν λάθος, όταν μου είπε κάποιος συμπατριώτης: «Εγώ δεν είμαι βλάχος, είμαι πρόσφυγας!» Παραξενεύτηκα αρχικά, αλλά έτσι άρχισα να μαθαίνω για τις φυλές των Ελλήνων, για τις διαλέκτους, τις διαφορετικές συνήθειες και παραδόσεις κατά περιοχή της χώρας κ.λπ., για τις οποίες δεν γινόταν ποτέ κουβέντα στο σχολείο, ώστε να μην γκρεμιστεί η ψευδαίσθηση της εθνικής, φυλετικής και γλωσσικής ενότητας και ομοιογένειας. Εκεί στη Γερμανία κατάλαβα επίσης, γιατί η μία γιαγιά μου που είχε γεννηθεί στον Πειραιά αλλά καταγόταν από τα Μέθανα, μίλαγε αρβανίτικα. Εγώ νόμιζα μέχρι τότε ότι τα είχε μάθει ως ξένη γλώσσα...

Το πρόβλημα δεν ήταν όμως τώρα γλωσσολογικό, αλλά έπρεπε να βρούμε ένα δωμάτιο για διανυκτέρευση και η λύση του προβλήματος γινόταν δυσχερής, γιατί ο αρμόδιος να μας δώσει πληροφορίες μίλαγε ακαταλαβίστικα. Μετά από πολλά πες πες εκατέρωθεν, χωρίς να υπάρχει κατανόηση, μας δείχνει ο υπάλληλος σε ένα σημείο στο κτίριο του σταθμού. Να σημειώσω ότι ο κεντρικός σταθμός του Μονάχου, όπως και των άλλων μεγάλων πόλεων, είναι τερματικός. Τα τραίνα εισέρχονται και εξέρχονται από την ίδια πλευρά των σιδηροδρομικών εγκαταστάσεων και στην αντίθετη πλευρά δεσπόζει, κάθετα στις γραμμές, ένα μεγάλο κτίριο με υπηρεσίες, καταστήματα κ.ά. Αντίθετα, στις μικρότερες πόλεις τα τραίνα διέρχονται από το σταθμό, όπως στο σταθμό Λαρίσης στην Αθήνα και σε άλλες πόλεις.

Εκεί που μας έδειχνε ο υπάλληλος να πάμε υπήρχε μια ταμπέλα που ανέγραφε Banhofsmission και είχε ένα (μαλτέζικο) σταυρό. Δεν ήξερα τι σημαίνει αυτό, τώρα θα το απέδιδα ως «Κοινωνική υπηρεσία του σταθμού» που λειτουργεί από τις εκκλησίες, καθολική και προτεσταντική. Ρωτάω με ευχαρίστηση τον υπάλληλο: «Εκεί ξενοδοχείο;» Ναι μου λέει βαριεστημένος, «Ja, dort Hotel!»...

Μπαίνω μέσα στο γραφείο με τον Μαθηματικό πίσω μου, οι βαλίτσες στα χέρια μας, και βλέπω δύο καθολικές μοναχές, όπως τις ήξερα από την Ελλάδα σε κάποια νοσοκομεία, να κάθονται πίσω από ένα γκισέ. Πρέπει να ήταν 30-35 ετών και μου έκανε εντύπωση ότι ήταν ιδιαίτερα ευδιάθετες και υπομονετικές, σε αντίθεση με τον κακόκεφο υπάλληλο πληροφοριών στην αποβάθρα.

Ανταλλάξαμε καλησπέρες, ως συνήθως, και μας ρωτάνε: «Παρακαλώ πολύ, τι επιθυμείτε;» Αυτό το «παρακαλώ πολύ» (bitte sehr) μου έκανε αμέσως εντύπωση, γιατί στα ελληνικά δεν το χρησιμοποιούμε συχνά στον καθημερινό λόγο, ενώ στα γερμανικά είναι συνηθέστατη εισαγωγή της κουβέντας, ακόμα και σε οικογενειακές συζητήσεις... Γυρνάω λοιπόν στον Μαθηματικό και του λέω, επιτέλους ρε συ, αυτές μιλάνε κατανοητά. Πράγματι μίλαγαν αυτό που λένε οι Γερμανοί hochdeutsch και το απεχθάνονται οι Βαυαροί, γιατί είναι «πρωσικά γερμανικά» (praisndaitsch!) Απαντάω  κι εγώ με όλη μου την γλωσσική εκπαίδευση τι ακριβώς θα θέλαμε, οπότε αφενός προς χαρά μου διαπίστωσα ότι γινόμουν κατανοητός και προς λύπη μου μαθαίνω (αυτό που έγραψα πριν) ότι λόγω της εμπορικής έκθεσης δεν υπάρχει τίποτα ελεύθερο για διανυκτέρευση.

Τι κάνεις εκεί; Και σήμερα ακόμα, όσα λεφτά κι αν διαθέτεις, άμα είναι όλα κλειστά δεν παίρνεις τίποτα. Δεδομένου δε ότι η κακομοίρικη εμφάνισή μας δεν έδινε την εντύπωση ότι θα μπορούσαμε να πληρώσουμε κάτι έκτακτο και ακριβό, καμιά αρχοντική σουίτα ας πούμε! Αρχίσανε λοιπόν οι δύο μοναχές (Nonnen) τα τηλεφωνήματα και τις συνεννοήσεις. Πρόσεχα τι λέγανε στο τηλέφωνο και μεταξύ τους οι δύο και χάρηκα που, μέσες άκρες τα καταλάβαινα· κόντεψα να πάθω εγκεφαλικό με τα βαυαρικά που είχα ακούσει μέχρι τώρα, οπότε θεωρούσα πλέον σημαντικό ότι καταλάβαινα τις συνεννοήσεις.

Με τα πολλά, αφού μας ρώτησαν οι μοναχές διάφορα, εν πολλοίς άνευ νοήματος για μας, δείξαμε διαβατήρια και επιπλέον εγώ κάποια έγγραφα ότι θα πήγαινα στην τάδε κωμόπολη της κεντρικής Γερμανίας να εργαστώ για πρακτική άσκηση εν όψει σπουδών στο Πολυτεχνείο και άλλα τέτοια, λέει η μία μοναχή, αφού έγραψε σε χαρτί διάφορες πληροφορίες: θα πάτε έξω από το σταθμό, θα πάρετε το τραμ τάδε νούμερο και θα προχωρήσετε Χ στάσεις... δεν θυμάμαι ή δεν κατάλαβα πόσες. Την ρωτάω «Εκεί είναι το ξενοδοχείο;» Μου απαντάει αρνητικά και εξηγεί ότι δεν υπάρχει ελεύθερο ξενοδοχείο, αλλά εκεί είναι κάτι άλλο που εγώ εκείνη τη στιγμή δεν καταλάβαινα τι είναι...

Μας έδωσαν επιπλέον δωρεάν δύο εισιτήρια για τη διαδρομή του τραμ και, αφού τις ευχαριστήσαμε πολλές φορές, βγήκαμε να βρούμε τη στάση του τραμ. Εκεί μπήκαμε σε ένα συρμό με δύο βαγόνια και άρχισε το ταξίδι. Να στρίβει το τραμ σε πλατείες με φωτεινές διαφημίσεις, να μπαίνει και να βγαίνει σε φωτισμένες λεωφόρους, να κάνει διαρκώς στάσεις σε φανάρια και σταθμούς, να ανεβοκατεβαίνουν επιβάτες... Κάποια στιγμή με πήρε ο ύπνος.

Με σκουντάει ο Μαθηματικός και μου λέει, «Ρε Στέλιο πού πάμε;» Κοιτάω έξω, σκοτάδι... Είχαμε βγει από την πόλη και το τραμ τσούλαγε σε ένα σκοτεινό τοπίο, χωρίς φώτα έξω... Κάθε τόσο γινόταν μια στάση με κάποιο αμυδρό φωτισμό, ανέβαιναν ή κατέβαιναν 1-2 άτομα και συνεχιζόταν το ταξίδι μας στο σκοτάδι. Οι επιβάτες ήταν πλέον πολύ λίγοι. Ρωτάω έναν συνεπιβάτη, πού είναι αυτή η στάση, του έδειξα το χαρτάκι. Μου λέει «Η τρίτη στάση από δω».

Σταματάει το τραμ, κατεβαίνουμε σε ανοιχτό χώρο και, όταν έφυγε πια ο συρμός και συνήθισαν τα μάτια μας στο σκοτάδι, διαπιστώσαμε ότι ήμασταν σε ένα δάσος... Παντού δέντρα, δεξιά και αριστερά οι γραμμές του τραμ σε ευθεία γραμμή που γυάλιζαν σε κάποια σημεία επειδή υπήρχαν φώτα σε κολώνες και τίποτα άλλο! Να ξεκινήσεις από το κέντρο του πολιτισμού (έτσι νομίζαμε) και να καταλήξεις σε ένα άγνωστο δάσος, δεν πρέπει να ήταν και η καλύτερη εξέλιξη!

Πάνω εκεί, καθώς στεκόμασταν απελπισμένοι και αναποφάσιστοι, μου λέει ο Μαθηματικός ότι στα 30-40 μέτρα υπάρχει ένα κτίριο με φως στην πόρτα του. Πράγματι, πηγαίνουμε εκεί και βλέπουμε ένα κτίριο σαν κάστρο, με μεγάλη πόρτα αμπαρωμένη και στην κορυφή ένα φτωχικό φως. Είχε όμως κουδούνι!

Μετά από μικρή αναμονή, ανοίγει στην πόρτα ένα παραθυράκι και κάποιος από μέσα ρωτάει κάτι. Γυναικεία ήταν η φωνή, αλλά εγώ ούτε έβλεπα, ούτε καταλάβαινα εκείνη τη στιγμή. Ανοίγει η πόρτα και εμφανίζεται μια χοντρή κυρία, με στολή νοσοκόμας και λέει πάλι κάτι βαυαρικό. Της λέω εγώ με τα καλύτερα γερμανικά μου ότι είμαστε από την Bahnhofsmission... Και τώρα που προσπαθώ να πω τη λέξη δυσκολεύομαι, γιατί πρέπει να διακόψεις ενδιάμεσα, Bahnhofs-mission. Αν προσπαθήσεις να την πεις μονορούφι, την πάτησες...

Μπήκαμε μέσα, με κινήσεις και σύντομες φράσεις μας έδειξε η νοσοκόμα να αφήσουμε τις βαλίτσες και να βγάλουμε τα σακάκια που φοράγαμε και μας μπάζει σε ένα δωματιάκι. Εκεί βρισκόταν ένας γιατρός με στρογγυλό καθρέφτη στο μέτωπο. «Θα μας κάνουν ιατρικές εξετάσεις;» ρωτάει ο Μαθηματικός. Του λέω, ας κάνουν ό,τι θέλουν, εγώ νυστάζω φοβερά.

Ο γιατρός έκανε κινήσεις να γδυθούμε. Κάνω να βγάλω το πουκάμισο αλλά αυτός έδειχνε το παντελόνι. Να το κατεβάσουμε... Κατεβάζω αργά το παντελόνι, δείχνει ο  γιατρός να κατεβάσω και το σώβρακο. Λέει ο Μαθηματικός εκείνη τη στιγμή, «Στέλιο, για να μας πηδήξουν ήρθαμε εδώ ή για να κοιμηθούμε;» Τέτοια ώρα τέτοια λόγια του λέω, κατεβάζουμε και το σώβρακο μέχρι τους μηρούς, οπότε πλησιάζει ο γιατρός με τον καθρέφτη μπροστά στα μάτια του τώρα και σκάλιζε τις τρίχες με ένα μακρύ ξυλάκι! «Μας ψάχνει για ψείρες», λέει ο Μαθηματικός... Ρε τι τραβάμε για να βγούμε στον πολιτισμό!

Η συνέχεια ήταν αποκαλυπτική: μας οδήγησαν σε ένα χώρο όπου αφήσαμε τη βαλίτσα και τα ρούχα μας και φορέσαμε σιδερωμένες πυτζάμες. Στη συνέχεια περάσαμε σε ένα χώρο με πολλά στενόμακρα τραπέζια, ίσως και 50, και φάγαμε από χάρτινο πιάτο ένα άσπρο λουκάνικο (Weisswurst), ένα ψωμάκι και κάτι σαν τυρί. Ήπιαμε και γάλα σε χάρτινο κύπελλο, αν θυμάμαι καλά. Δωρεάν όλα, κανείς δεν μας ζήτησε χρήματα! Στη συνέχεια μας οδήγησαν σε μια σκοτεινή αίθουσα, σαν αποθήκη μου φάνηκε, και πίσω από την πόρτα εισόδου ήταν ένα δίπατο κρεβάτι, στο οποίο κοιμηθήκαμε, πάνω ο Μαθηματικός γιατί το ήξερε από το στρατό.

Το επόμενο που θυμάμαι ήταν ότι μας ξύπνησε ένα καμπανάκι, λες και δεν είχαν περάσει ούτε 2 λεπτά. Όταν άνοιξα τα μάτια και σηκώθηκα, διαπίστωσα στο φως της ημέρας που έμπαινε από τα παράθυρα ότι είχαμε κοιμηθεί στην άκρη μιας πολύ μεγάλης αίθουσας με δίπατα κρεβάτια, όπως στο κέντρο εκπαίδευσης του στρατού, αλλά πολύ μεγαλύτερη και όλα τα δίπατα κρεβάτια πιασμένα. 

Εκεί υποψιάστηκα πια πού βρισκόμασταν και το επιβεβαίωσα μετά: Ήταν το κέντρο ή ένα από τα κέντρα φιλοξενίας αστέγων του Μονάχου (Obdachlosenheim)... Κοιμηθήκαμε ένα βράδυ με τους άστεγους και διαπιστώσαμε, σαν πρώτη εντύπωση από τη γερμανική ζωή, πόσο πολλοί ήταν... Ευτυχώς, εμείς βρεθήκαμε εκεί τυχαία και για μια νύχτα μόνο, οι περισσότεροι από τους άλλους φουκαράδες θα ξαναέρχονταν όμως. Και ήταν ακόμα Ιούνιος μήνας· το χειμώνα φαντάζεται καθένας τι θα γινόταν με την πολυκοσμία...

(βλέπε επίσης >>>)

Σταθερά κάτω από τη βάση...

 

Πρόγραμμα PISA για την αξιολόγηση της απόδοσης

εκπαιδευτικών συστημάτων χωρών του ΟΟΣΑ (OECD):

 

 

(Εδώ αποτελέσματα του 2006 >>>)

Τα παιδιά του Πειραιώς

Το κήρυγμα του Μητροπολίτη Πειραιώς Σεραφείμ κατά του στοματικού έρωτα και των Ρωμαιοκαθολικών δεν βρίσκει πάντοτε ευήκοα ώτα στο ποίμνιο

της Λώρης Κέζα, BHmagazino, 10/11/2013

Ο άγιος του Πειραιά, ο Μητροπολίτης Σεραφείμ, έχει μερικές εμμονές. Επανέρχεται τακτικά σε αυτές, δημοσιεύοντας κείμενα ανατρεπτικής αισθητικής. Μια εμμονή αφορά το σεξ, μια άλλη την Καθολική Εκκλησία. Τα κηρύγματα περί σωματικής επαφής ανακυκλώνονται από τα μέσα ενημέρωσης καθ' ότι θεωρούνται πικάντικα. Τα άλλα, για τους αλλόδοξους, περνούν μάλλον απαρατήρητα, παρά το γεγονός ότι πρόκειται για κορυφαία δείγματα παραπληροφόρησης. 

Να θυμηθούμε ορισμένες διδαχές του Μητροπολίτη Πειραιά. Παραίνεσε κάποτε το χριστεπώνυμο πλήθος να αποφεύγει το fellatio. Eπικαλούμενος ιατρικές έρευνες, έγραψε ότι ο στοματικός έρωτας και η λάθος χρήση των σωματικών οργάνων προκαλούν ανίατες ασθένειες και κρύβουν κινδύνους για την ψυχική υγεία. Με το ίδιο πάθος καταφέρθηκε σε μια άλλη λάθος χρήση των σωματικών οργάνων. Είπε: «Οι ομοφυλόφιλοι έκαναν αξία ζωής τον σωλήνα αποβολής των περιττωμάτων».

Ανάμεσα στα σεξουαλικά διδάγματα ο Σεραφείμ κοινοποιεί τις θέσεις του για την παπική Εκκλησία. Θα ήταν άδικο να τον κατηγορήσουμε για κρυφοκαθολικό. Δεν είναι καθολικός ούτε θα ήθελε να είναι. Απλώς έχει εμμονή. Την εκδηλώνει ποικιλοτρόπως με πιο πρόσφατη αφορμή το συνέδριο που οργάνωσε η Αρχιεπισκοπή Αθηνών μαζί με τα καθολικά σχολεία και θέμα «Β΄ Σύνοδος Βατικανού, 50 χρόνια πίστης και ελπίδας» στο αμφιθέατρο του Λεοντείου Λυκείου Πατησίων.

Μέσα από μια σειρά στρεβλώσεων, ο μητροπολίτης εμβαθύνει με τη μέθοδο του Σοφολογιότατου, από τον Ιονέσκο: «Η γάτα μου έχει τέσσερα πόδια. Ο σκύλος έχει τέσσερα πόδια. Αρα ο σκύλος είναι γάτα». Γράφει λοιπόν ο αγιότατος για τον καθολικισμό: «Απέναντί μας έχουμε ένα γέννημα του διαβόλου, που λέγεται ευρωπαϊκός ουμανισμός. Κορύφωμα του διαβολοποιημένου ουμανισμού είναι το να θέλει κανείς να γίνη καλός διά του κακού, να γίνη Θεός διά του διαβόλου». Πρώτη αντίδραση ενός ουδέτερου παρατηρητή: Μπαρδόν;

Συνεχίζει ο άνθρωπος του Θεού, ο κήρυκας της αγάπης, ο δίκαιος πατέρας: «Oλοι οι ουμανισμοί επαναφέρουν τον άνθρωπο στην ειδωλολατρία, στον διπλό θάνατο, πνευματικό και φυσικό. Καθώς απομακρύνεται από τον Θεάνθρωπο, ο κάθε ουμανισμός μετατρέπεται σιγά σιγά σε μηδενισμό. Ετσι, στην ευρωπαϊκή Δύση ο χριστιανισμός μεταβλήθηκε βαθμιαίως σε ουμανισμό». Θα πει κανείς, δημοκρατία έχουμε, καθένας λέει ό,τι θέλει. Δεν υπάρχει, όμως, ένα όριο; Γιατί άραγε ανέχεται η Ορθόδοξη Ιερά Σύνοδος μια τέτοια παραποίηση των δεδομένων, μια παραχάραξη της Ιστορίας;

Η εμμονή του Μητροπολίτη Πειραιώς έχει μια ανάλαφρη πλευρά. Γελούν και οι τοίχοι στα καθολικά σχολεία όπου πηγαίνει διεκδικώντας απρόσκλητος να κάνει τον αγιασμό στην αρχή της χρονιάς. Γελούν και τα γονατιστήρια όταν καλεί σε αγώνα καθολικό επίσκοπο, για να δουν ποιος αγιάζει καλύτερα τα ύδατα ωσάν οι δυο τους να είναι σεφ σε τηλεοπτική εκπομπή. Το είπε στα σοβαρά. Κάλεσε τον Αρχιεπίσκοπο των εν Αθήναις καθολικών κ. Νικόλαο Φώσκολο σε μονομαχία για να αποδείξει ότι η Ορθοδοξία είναι η μοναδική αληθινή χριστιανική θρησκεία. 

Με επιστολή πρότεινε το εξής δημόσιο πείραμα: να αντλήσουν νερό από την ίδια βρύση και να κάνουν αγιασμό. Εθεσε όρο: «Χωρίς βεβαίως ο εκλαμπρότατος κ. Φώσκολος να προσθέση αλάτι, εις το υπ' αυτού αγιαζόμενο νερό». Κατόπιν οι δύο αγιασμοί να σφραγισθούν σε ασφαλές μέρος και μετά την πάροδο ενός μήνα να ανοιχθούν για να διαπιστωθεί ότι ο αγιασμός της Ορθόδοξης Εκκλησίας θα «ευωδιάζει άσηπος» ενώ της Ρωμαιοκαθολικής (χωρίς αλάτι) «θα όζη φρικωδώς».

Πόσο καιρό, όμως, θα διαρκέσουν οι γέλωτες; Υποτίθεται ότι σε υψηλό επίπεδο, υψηλότατο, γίνεται προσπάθεια για την προσέγγιση των δύο Εκκλησιών. Δεν συμβάλλει στον διάλογο ένας εκπρόσωπος της Ορθόδοξης Εκκλησίας ο οποίος ακούει για καθολικούς και μιλά για «διαβολοκεντρισμό». 

Καταλαβαίνουμε ότι ένας λαλίστατος ιερέας είναι δύσκολο να σταματήσει να εκφέρει γνώμη. Κάποιος, όμως, θα έπρεπε να του πει ότι εκτίθεται εκφέροντας γνώμη για τα πάντα. Δεν μπορεί να έχει εμπεριστατωμένη άποψη για όλα. Ας επιλέξει μια θεματική. Ας γράφει ασταμάτητα για το στοματικό σεξ. Τα άλλα, τα θεολογικά, ας τα αφήσει για όσους τα κατέχουν.