Στην Κίνα το πρώτο πρωτεύον της Γης

Πριν από 55 εκατομμύρια χρόνια...

The New York Times, Καθημερινή, 7/6/2013

Ο σκελετός ενός μικρού πρωτεύοντος που ζύγιζε περί τα 28 γραμμάρια, είχε ουρά μακρύτερη από το σώμα του και άνετα χωρούσε στην παλάμη μας, είναι το πιο αρχαίο απολίθωμα πρωτεύοντος που βρέθηκε μέχρι σήμερα και χρονολογείται πριν από 55 εκατομμύρια χρόνια, γεγονός που σημαίνει ότι τα πρωτεύοντα εμφανίστηκαν στη Γη οκτώ εκατομμύρια χρόνια νωρίτερα απ’ ό,τι πιστεύαμε έως σήμερα.

Το εύρημα αποτελεί μία ακόμη απόδειξη ότι τα πρωτεύοντα εμφανίστηκαν για πρώτη φορά στην Ασία –και όχι στην Αφρική– λίγο μετά τον αφανισμό των δεινοσαύρων από τον πλανήτη, πριν από 66 εκατομμύρια χρόνια. H νέα ημερομηνία θα βοηθήσει τους επιστήμονες ίσως να βρουν σε ποιο σημείο διακλαδώθηκε το κοινό γενεαλογικό δένδρο, με το ένα κλαρί να καταλήγει στους ταρσίδες και το άλλο στα ανθρωποειδή (πιθήκους, μαϊμούδες και τελικά στον άνθρωπο).

Οπως αναφέρει το περιοδικό Nature, διεθνής ομάδα παλαιοντολόγων υπό τον Σιτζούν Νι, της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών, διαπίστωσε ότι το απολίθωμα που εντοπίστηκε στον πυθμένα αρχαίας λίμνης στην επαρχία Χουμπέι της κεντρικής Κίνας επανατοποθετεί χρονικά τη στιγμή κατά την οποία εμφανίστηκαν τα πρωτεύοντα στον πλανήτη.

Ο σκελετός ανήκει σε ένα πρωτεύον που δεν είχαμε δει μέχρι σήμερα και που, σύμφωνα με τους ερευνητές, είναι πρόγονος των ταρσίδων, πιο μικρό και από πυγμαίο κερκοπίθηκο της Μαδαγασκάρης.

Μυστήριο η Αφρική

Παραμένει άγνωστο το πότε και πώς κάποια πρωτεύοντα έφτασαν στην Αφρική πριν από 38 εκατομμύρια χρόνια. Το απολίθωμα του Χουμπέι δεν μπορεί να απαντήσει στο ερώτημα. Ωστόσο, θα μπορούσε να αποκαλύψει ενδιαφέρουσες πληροφορίες. Ο σκελετός διαφέρει ριζικά από αυτόν οποιουδήποτε άλλου πρωτεύοντος σημερινού ή του παρελθόντος. «Μοιάζει με ένα εξαιρετικά παράξενο υβρίδιο, με τα πέλματα ενός πολύ μικρού πιθήκου, τους βραχίονες και τα δόντια ενός εξαιρετικά πρωτόγονου πρωτεύοντος και το παράξενο κρανίο με δύο πολύ μικρά μάτια».

Κάποια από τα ανατομικά του χαρακτηριστικά μοιάζουν σαν να ανήκουν σε κάποια μικρογραφία των ταρσίδων. Το είδος, μάλιστα, έλαβε το όνομα Archcebus achilles, αναφορά στην πιο διάσημη πτέρνα του δυτικού πολιτισμού. Τέλος, ο κόσμος αυτού του μικρού όντος, πριν από 55 εκατομμύρια χρόνια, ήταν πολύ διαφορετικός από τον δικό μας. Εκείνη την περίοδο μόλις έχουν εμφανιστεί τα θηλαστικά, ενώ ολόκληρος ο πλανήτης ήταν ένα φυσικό θερμοκήπιο, με τα υποτροπικά δάση να φτάνουν μέχρι την Αλάσκα.