Ήλιος Π., ετών 25, ηθοποιός, από Αθήνα.
Ήρθε κι εμένα η σειρά μου να αποχαιρετήσω τη θρησκευτική πίστη. Ο αποχαιρετισμός αυτός μπορεί να μην έχει τόση αξία προσωπικά και ατομικά, όσο συλλογικά και κοινωνικά.
Μεγάλωσα σε οικογένεια θρησκευτικά πολυπρόσωπη. Ο ίδιος βαπτίστηκα σε νηπιακή ηλικία χριστιανός ορθόδοξος. Η γιαγιά μου, ήταν αρκετά θρησκευόμενη. Κατά περιόδους λιβάνιζε σχεδόν καθημερινά, πήγαινε στην εκκλησία σχετικά συχνά και σταυροκοπιόταν με τη μέση συχνότητα που συνηθίζεται από τους ηλικιωμένους χριστιανούς. Πρόσφατα στα 70 της (!) δήλωσε αγνωστικίστρια.
Ο παππούς μου, ήταν άθεος. Η μητέρα μου, δήλωνε «κατ' ανάγκη χριστιανή» αλλά με πίστη μόνο στην Παναγία, λόγω του ότι είναι κι εκείνη μάνα και την καταλαβαίνει (!) - αν και τελευταία έγινε αγνωστικίστρια. Ο θετός μου πατέρας είναι αγνωστικιστής.
Αν και δεν είχα πολλή επικοινωνία με το βιολογικό μου πατέρα, είχε τύχει να κάνουμε σχετικές συζητήσεις σε μεγαλύτερή μου ηλικία και διαπίστωσα ότι είναι άθεος. Κανείς ποτέ δεν μας πρότεινε (σε μένα και τα αδέρφια μου) να σταυροκοπηθούμε ή να προσευχηθούμε, εντός η εκτός εκκλησίας. Εκκλησία επισκεπτόμασταν μόνο με τις νονές μας στο χωριό τους για να χαίρονται (οι επισκέψεις στην εκκλησία γίνονταν επί τούτου).
Δεν μπορώ να θυμηθώ πότε πρωτάκουσα περί θεού, αν και εικάζω πως ήταν η γιαγιά μου που μουρμούραγε προσευχές με ακροατή το σπίτι. Το σίγουρο είναι πως στο νηπιαγωγείο τα παιδιά μιλούσαν για θεούς και διαβόλους μόλις χρειαζόταν να δικαιολογήσουν (τι σπάνιο) αδικαιολόγητα πράγματα. Ήταν ένα φαινόμενο που είχα ερμηνεύσει ως έθιμο, ως κάτι που όλοι υποκρίνονταν πως είναι πραγματικό και σημαντικό, ενώ μερικοί είχαν φτάσει στο σημείο να το πιστεύουν κιόλας! Πάνω κάτω όπως με τον iΒασίλη.
Σε εκείνη την ηλικία (4,5-5 ετών), θυμάμαι τη μητέρα μου να με ρωτά για πρώτη και τελευταία φορά, αν πιστεύω στο θεό. Εγώ σάστισα. Το πρώτο πράγμα που σκέφτηκα ήταν να μην την προσβάλλω/στεναχωρέσω στην περίπτωση που η ίδια πίστευε στο θεό. Μετά, σκέφτηκα ότι θα με έπιανε στα πράσα που δεν πιστεύω. Ο διάλογος είχε περίπου ως εξής:
-Εσύ τι πιστεύεις, υπάρχει θεός;
-Εσύ μαμά τι πιστεύεις;
-Πες μου εσύ πρώτος.
-Ξέρω εγώ, έχω αποφασίσει, πες μου εσύ πρώτα.
-Δεν θέλω να σου πω για να μη σε επηρεάσω επειδή είμαι μεγάλη.
Μόλις λοιπόν με στρίμωξε, της απάντησα:
-Όχι, δεν πιστεύω! Εσύ;
-Δεν θέλω να σου πω για να μη σε επηρεάσω.
-Έλα, πες μου!
-Δεν θα σου πω για να μην επηρεαστείς από εμένα. Θα αποφασίσεις μόνος σου όταν μεγαλώσεις.
Τη στάση αυτή της μητέρας μου, τη βρίσκω αξιέπαινη και της το έχω πει.
Έτσι λοιπόν, δήλωσα πρώτη φορά επίσημα άθεος. Ήμουν (όπως όλοι όταν γεννιόμαστε) ένας natural born atheist!* Αυτό βέβαια με έφερε σύντομα αντιμέτωπο με τον κοινωνικό μου περίγυρο. Στο σχολείο, ήδη από την πρώτη δημοτικού, υπήρξαν παιδιά που δεν με έκαναν παρέα «επειδή θα πάω στην κόλαση». Λες και θα πηγαίναμε μαζί, μόνος μου θα πήγαινα! Στο κάτω κάτω, οι ανταμοιβές και οι τιμωρίες είναι υποτίθεται μεταφυσικές και αφορούν περιόδους που δε θα ζήσουμε. Εγώ γιατί να τιμωρούμαι ζωντανός κι από ανθρώπους; Γιατί τόση βιασύνη, νόμιζαν ότι θα ξεφύγω; Γιατί να μην ακούσουν την άποψή μου εν τέλει, γιατί να τυπώνεται με σφραγίδα στο μέτωπό μου η προκατάληψη του καθενός;
Σχετικά, θα παραθέσω έναν από τους χαρακτηριστικότερους και κωμικοτραγικότερους διαλόγους που έχω κάνει. Έλαβε χώρα στο χωριό που μας πήγαιναν οι νονές μας, με αφορμή ένα κομμάτι πίτσα(!). Ήμουν σε μια από τις μεσαίες τάξεις του δημοτικού, δεν ήμουν τότε χορτοφάγος και έτρωγα πίτσα στην κεντρική πλατεία του χωριού. Το έγκλημα, ήταν ότι την έτρωγα μεγάλη Παρασκευή! Τρία παιδιά του χωριού με πλησίασαν και το ένα είπε:
-Τι είναι αυτό που τρως;
-Πίτσα.
-Γιατί τρως πίτσα;
-Γιατί πεινάω.
-Τρως πίτσα τη μεγάλη εβδομάδα;!;!;!
-Ναι, γιατί;
-Δεν νηστεύεις;
-Όχι. Τι είναι αυτό; (έτσι πληροφορήθηκα την ύπαρξη νηστείας)
-Δεν τρώμε κρέας τη μεγάλη εβδομάδα! Δεν πιστεύεις στο θεό;
-Όχι.
-Και που πιστεύεις, στο διάβολο;
-Όχι.
-Δεν είσαι χριστιανός;
-Όχι.
-Ε, τι είσαι, Τούρκος;
-Όχι.
-Είσαι σατανιστής; Που πιστεύεις;
-Δεν είμαι σατανιστής, δεν πιστεύω πουθενά.
-Ε, δε γίνεται, η χριστιανός θα είσαι, η μουσουλμάνος ή σατανιστής! Δεν γίνεται να μην πιστεύεις πουθενά!
Εγώ είχα πλαντάξει στα γέλια, απελπίστηκαν κι έφυγαν.
Αργότερα αντιμετώπισα τα ίδια από άλλους συνανθρώπους, συμμαθητές, δασκάλους και καθηγητές.
Στο στρατό, ήμουν ο μόνος στη σειρά μου που δεν ορκίστηκε στη Βίβλο. Με κοιτούσαν σαν εξωγήινο για το μικρό διάστημα που ακολούθησε μέχρι να πάρω μετάθεση στο τάγμα Ι5 και να γίνω και πάλι πολίτης. Μετά την αφαίρεση θρησκεύματος από το ληξιαρχείο, αντιμετώπισα συναδέλφους, αστυνομικούς, ιερείς και γενικότερα εργαζόμενους στο δημόσιο τομέα. Απομόνωση, επιθετική και άδικη συμπεριφορά, διάκριση και κατηγοριοποίηση.
Διαχρονικά, ως αντάλλαγμα έδινα λογική, τρανταχτό γέλιο και πλατύ χαμόγελο. Σε γενικές γραμμές, η κατάσταση δεν έχει αλλάξει πολύ από τότε, τουλάχιστον όσον αφορά τους σημερινούς σαραντάρηδες και τους ακόμη μεγαλύτερους. Ακόμη τα ίδια τραβάω απ' αυτούς.
Όπως όμως έγραψα και στην εισαγωγή, ο αποχαιρετισμός μου δεν εστιάζει σε ατομικό και προσωπικό επίπεδο. Ο λόγος που γράφω αυτό τον «αποχαιρετισμό στη θρησκευτική πίστη» είναι οι νεότεροι σε ηλικία που είναι, εκτιμώ, σε μεγαλύτερο βαθμό σκεπτικιστές, όσον αφορά το υπερφυσικό.
Βλέπω την κοινωνία να αποχαιρετά σταδιακά τη θρησκευτική πίστη και να το γιορτάζει. Είμαι 25 ετών, εκ γενετής και ισόβια άθεος. Είμαι ένας από τους πολλούς που κουνάνε στη θρησκευτική πίστη το μαντήλι, ευχόμενοι «στον αγύριστο»!
* Απορία: Εφόσον λένε μερικοί πως οι άθεοι τρώνε μωρά και όλα τα μωρά είναι άθεα, πως λοιπόν τα μωρά δεν τρώγονται μεταξύ τους;
Υ.Γ.1: Χάρηκα πολύ όταν ο δεκαπεντάχρονος αδερφός μου πριν 2 μήνες μου δήλωσε άθεος με αφορμή την εισαγωγή του βιβλίου "Η μαγεία της πραγματικότητας" και ξεκινήσαμε να το διαβάζουμε μαζί για να βρισκόμαστε συχνότερα. Τώρα είμαστε 3/3 αδέρφια άθεοι!
Υ.Γ.2: Έχω ξεκινήσει τη διαδικασία αλλαγής του κυρίου ονόματος μου από Αθανάσιος σε Ήλιος. Το όνομα ενός γέρου που σχετίζεται με θρησκεία και δεν ξέρουμε καν αν υπήρξε, δεν με εκφράζει. Αντ' αυτού, μετά από 2 χρόνια κοινωνικής χρήσης του νέου ονοματός μου, το αντικαθιστώ και επίσημα στην ταυτότητα.
