Νέα «δεξαμενή» βλαστοκυττάρων στον οργανισμό

Καθημερινή, 10/8/2013

Μία νέα «δεξαμενή» βλαστοκυττάρων στον ανθρώπινο οργανισμό, η οποία ενδεχομένως θα ανοίξει τον δρόμο για την ευκολότερη χρήση αυτού του βιολογικού υλικού για μια μεγάλη σειρά από θεραπείες, εντόπισαν Αμερικανοί ερευνητές από το Ινστιτούτο Αναγεννητικής Ιατρικής του Ιατρικού Κέντρου Wake Forest Baptist. Πιο συγκεκριμένα, οι επιστήμονες ανακάλυψαν πως τα ούρα περιέχουν επαρκείς ποσότητες βλαστοκυττάρων, τα οποία μάλιστα μπορούν να μετατραπούν σε μια μεγάλη ποικιλία κυτταρικών τύπων. 

Ακόμη καλύτερα, εκτός από το ότι μπορούν να ληφθούν χωρίς να χρειάζεται κάποια χειρουργική επέμβαση, η διαδικασία ανάκτησής τους από τα ούρα είναι απλή και φθηνή. Οπως αναφέρει η επιστημονική ομάδα σε άρθρο της στο περιοδικό Stem Cells, πρόσφατα κατάφεραν να διαφοροποιήσουν αυτά τα βλαστοκύτταρα σε ιστούς της ουροδόχου κύστης. Ωστόσο, σύμφωνα με τους ερευνητές, μπορούν να διαφοροποιηθούν επίσης σε κύτταρα των οστών, των μυών και των νεύρων, όπως επίσης και σε ενδοθηλιακά κύτταρα, από τα οποία θα ήταν δυνατόν να δημιουργηθούν αιμοφόρα αγγεία, με αποτέλεσμα να υπόσχονται ένα μεγάλο εύρος θεραπειών.

Το Ινστιτούτο θεωρεί πως σε πρώτο στάδιο οι θεραπείες αυτές πιθανότατα να ξεκινήσουν από παθήσεις που σχετίζονται με το ουρολογικό σύστημα - ακόμη και η στυτική δυσλειτουργία ή η ακράτεια ούρων. Επίσης, υποστηρίζει πως στο απώτερο μέλλον ίσως να αποτελέσουν την «πρώτη ύλη» για να δημιουργούνται στο εργαστήριο ολόκληρα όργανα για μεταμόσχευση, όπως η ουροδόχος κύστη και η ουρήθρα. Οι θεραπείες με βλαστοκύτταρα που προέρχονται από τα ούρα του ίδιου του ασθενούς έχουν το πλεονέκτημα ότι δεν προκαλούν την αντίδραση του ανοσοποιητικού του και επομένως την απόρριψη του μοσχεύματος. Αν και για τον ίδιο λόγο θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν τα βλαστοκύτταρα που περιέχει κάθε ιστός, και τα οποία αναλαμβάνουν την επιδιόρθωσή του έπειτα από κάποια βλάβη, συχνά είναι δύσκολο να απομονωθούν από τον οργανισμό - μια διαδικασία που, έτσι κι αλλιώς, προϋποθέτει χειρουργική επέμβαση.

Οι επιστήμονες από το Ιατρικό Κέντρο Wake Forest Baptist είχαν πρωτοεντοπίσει την ύπαρξη βλαστοκυττάρων στα ούρα από το 2006. Αυτό που επιβεβαιώνουν σήμερα είναι πως τα συγκεκριμένα «αρχέγονα» κύτταρα είναι όντως πολυδύναμα, δηλαδή μπορούν να εξειδικευτούν σε πολλούς κυτταρικούς τύπους. Τα δείγματά τους προήλθαν από 17 υγιή άτομα, με ηλικία από 5 έως 75 ετών.

Αφότου απέδειξαν στο εργαστήριο πως τα κύτταρα είναι πολυδύναμα, οι ερευνητές προχώρησαν σε πειράματα σε ζώα, στα οποία μεταμόσχευσαν ποσότητες των βλαστοκυττάρων. Οπως σημειώνουν, τα πειράματα έδειξαν πως το βιολογικό υλικό που προέρχεται από τα ούρα δεν προκαλεί την ανάπτυξη όγκων όταν μεταμοσχευθεί, όπως συμβαίνει με τα εμβρυϊκά βλαστοκύτταρα ή τα επαγόμενα κύτταρα. Γεγονός που αφήνει υποσχέσεις πως θα είναι ασφαλής η χρήση τους στον άνθρωπο.

Πάντως, αυτό που μένει να εξακριβώσουν με μεγαλύτερη βεβαιότητα είναι πως αυτά τα βλαστοκύτταρα καταλήγουν στα ούρα. Προς το παρόν υποπτεύονται πως η πηγή προέλευσή τους είναι τα νεφρά. Κι αυτό γιατί στα δείγματα που προέρχονταν από γυναίκες, στις οποίες είχαν μεταμοσχευθεί νεφρά από άντρες δότες, τα βλαστοκύτταρα περιλάμβαναν το Y χρωμόσωμα στο γενετικό τους υλικό.