Τεχνητά αγγεία από ανθρώπινα βλαστικά κύτταρα

της Λαλίνας Φαφούτη, ΒΗΜΑ, 16/7/2013

Αιμοφόρα αγγεία που προήλθαν από ανθρώπινα βλαστικά κύτταρα αναπτύχθηκαν στην επιφάνεια του εγκεφάλου ποντικών και λειτούργησαν εξίσου καλά με τα φυσιολογικά αγγεία των πειραματοζώων επί σχεδόν εννέα μήνες. Είναι η πρώτη φορά που αγγεία που αναπτύχθηκαν από βλαστικά κύτταρα φθάνουν σε τέτοια επίπεδα λειτουργικότητας και διάρκειας, γεγονός το οποίο αποτελεί ένα σημαντικό βήμα στην προσπάθεια ανάπτυξης νέων θεραπειών για όσους πάσχουν από καρδιαγγειακές παθήσεις ή διαβήτη. Προφέρει επίσης ελπίδα για μεγαλύτερη πρόοδο στην προσπάθεια σχεδιασμού οργάνων εργαστηρίου.

Ανθρώπινα βλαστικά κύτταρα

Τα τεχνητά αγγεία αναπτύχθηκαν από ερευνητές του Γενικού Νοσοκομείου της Μασαχουσέτης των Ηνωμένων Πολιτειών με βάση πρόδρομα αγγειακά κύτταρα τα οποία προέκυψαν από ανθρώπινα πολυδύναμα βλαστικά κύτταρα (iPSC) – επαναπρογραμματισμένα ενήλικα κύτταρα τα οποία έχουν χαρακτηριστικά των βλαστικών κυττάρων και μπορούν να διαφοροποιηθούν σε διάφορους ιστούς. Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν iPSC τόσο από υγιή άτομα όσο και από άτομα με διαβήτη τύπου 1 καθώς, όπως τονίζουν στη μελέτη τους που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Proceedings of the National Academy of Sciences» ,οι διαβητικοί αντιμετωπίζουν αυξημένα αγγειακά προβλήματα.

Η ομάδα του Γενικού Νοσοκομείου της Μασαχουσέτης προσάρμοσε μια μέθοδο η οποία χρησιμοποιείται ήδη για την παραγωγή ενδοθηλιακών κυττάρων από ανθρώπινα εμβρυϊκά βλαστικά κύτταρα. Ενώ στη συγκεκριμένη μέθοδο χρησιμοποιείται μια πρωτεΐνη για τον εντοπισμό των κυττάρων που παράγουν τα αγγεία, οι αμερικανοί ειδικοί επέλεξαν από τα iPSC κύτταρα τα οποία εξέφραζαν δυο επί πλέον πρωτεΐνες που προάγουν την αγγειακή ανάπτυξη. Στη συνέχεια τα καλλιέργησαν με ένα σύστημα το οποίο τους επέτρεπε να εξασφαλίσουν ότι μόνο τα κύτταρα στα οποία εκφράζονταν και οι τρεις δείκτες θα παρήγαν ενδοθηλιακά κύτταρα τα οποία έτσι θα είχαν πλήρη ικανότητα να σχηματίσουν αιμοφόρα αγγεία.

Καλύτερα στον εγκέφαλο

Τα «τριών δεικτών» πρόδρομα ενδοθηλιακά κύτταρα που προήλθαν από τα iPSC εμφυτεύθηκαν στη συνέχεια στην επιφάνεια του εγκεφάλου ποντικών μαζί με πρόδρομα μεσεγχυματικά κύτταρα τα οποία παράγουν βασικά δομικά κύτταρα. Σε δυο εβδομάδες είχε σχηματιστεί στον εγκέφαλο των πειραματοζώων ένα δίκτυο αιμοφόρων αγγείων το οποίο λειτουργούσε εξίσου καλά με τα γειτονικά φυσικά αγγεία και εξακολούθησε να είναι εξίσου λειτουργικό επί 280 ημέρες. Ο ίδιος συνδυασμός κυττάρων εμφυτεύθηκε και στο δέρμα των ποντικών, όπως όμως τονίζουν οι ερευνητές, απαιτήθηκε η εμφύτευση πενταπλάσιας ποσότητας για την παραγωγή αγγείων, τα οποία δεν επιβίωσαν για πολύ.

Η ικανότητα αναγέννησης ή αποκατάστασης των αιμοφόρων αγγείων είναι μια προοπτική που μπορεί να αλλάξει ριζικά τη θεραπεία των καρδιαγγειακών παθήσεων και των αγγειακών επιπλοκών που προκαλούνται από ασθένειες όπως ο διαβήτης. «Οι πιθανές εφαρμογές της παραγωγής αιμοφόρων αγγείων από πολυδύναμα κύτταρα είναι πολλές – από την αποκατάσταση των βλαβών σε αγγεία που τροφοδοτούν την καρδιά και τον εγκέφαλο ως την αποφυγή ακρωτηριασμών ως επιπλοκής του διαβήτη» ανέφερε ο Ρεκά Σαμουέλ, εκ των επικεφαλής της μελέτης ο οποίος σήμερα εργάζεται στο Χριστιανικό Ιατρικό Κολέγιο της Βελόρε στην Ινδία. «Πρώτα όμως θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε προκλήσεις όπως η μεταβλητότητα των σειρών των iPSC και τα μακροπρόθεσμα ζητήματα ασφαλείας που ενέχει η χρήση αυτών των κυττάρων. Χρειαζόμαστε επίσης καλύτερους τρόπους δημιουργίας των συγκεκριμένων τύπων ενδοθηλιακών κυττάρων που απαιτούνται για συγκεκριμένα όργανα και λειτουργίες».

Παπάδες ύμπερ άλες...

του Γιάννη Παντελάκη, protagon.gr, 10/7/2013

Το Πάσχα στη Σίφνο, κάποιοι κάτοικοι είχαν παράπονα. Θα έπρεπε να μετακινηθούν από ένα χωριό σε άλλο για να κάνουν επιτάφιο, ανάσταση κ.ο.κ., γιατί οι παπάδες του νησιού δεν επαρκούσαν. Το νησί έχει περισσότερες από 360 εκκλησίες και μοναστήρια, άρα για να καλυφθεί εκείνες τις ημέρες πρέπει να έχει περίπου ανάλογο αριθμό παπάδων.

Ρώτησα πόσοι είναι οι παπάδες του νησιού. Μου απάντησαν πως δεν ξεπερνούσαν τους 5-6. Μου φάνηκαν πολλοί, τους φάνηκαν λίγοι. Ρώτησα πόσοι είναι οι γιατροί του νησιού. Ελάχιστοι και μερικές φορές κανένας ! Πέρυσι, ο δήμαρχος του νησιού Ανδρέας Μπαμπούνης κατήγγειλε πως ένας αγροτικός γιατρός που επισκεπτόταν το νησί, σταμάτησε να πηγαίνει από την γειτονική Σέριφο γιατί το νοσοκομείο Σύρου αρνείται να του δώσει εκτός έδρας.

Κι όμως, ποτέ κανένας δεν διανοήθηκε να προτείνει στην Πολιτεία να μειωθούν οι παπάδες του νησιού και ν αυξηθούν οι γιατροί. Να ιεραρχηθούν δηλαδή τα προβλήματα και οι αναγκαιότητες και με δεδομένη την κρίση, να δοθούν κίνητρα για επαρκή ιατρική περίθαλψη στο νησί με διορισμούς γιατρών σε βάρος των ιερέων. Θεωρούν άραγε πιο αναγκαίους τους παπάδες από τους γιατρούς; Προφανώς. Παρότι, ιδιαίτερα τους χειμωνιάτικους μήνες, η επικοινωνία με το κέντρο είναι προβληματική και τα επείγοντα περιστατικά αντιμετωπίζονται με ιδιαίτερη δυσκολία. Κάποιο καίκι να πάει τους ασθενείς ως την Σύρο αν τα μποφόρ το επιτρέψουν ή κάποια ελικόπτερα, αν είναι διαθέσιμα, για να τους μεταφέρει ως την Αθήνα. Αν προλάβουν...

Η μικρή αυτή ιστορία, είναι ιδιαίτερα επίκαιρη σήμερα που οδηγούνται σε απόλυση χιλιάδες υπάλληλοι από άλλους τομείς του δημοσίου. Και παράλληλα, ενδεικτική αντιλήψεων μεγάλων τμημάτων της κοινωνίας . Οι αντιλήψεις αυτές δεν είναι κυρίαρχες και διαδεδομένες μόνο στη Σίφνο. Σε όλη τη χώρα υπάρχουν. Και όχι μόνο σε μεγάλα κομμάτια της κοινωνίας, αλλά σχεδόν στο σύνολο του πολιτικού κόσμου. Το ...αξίωμα «δεν πειράζουμε τους ιερείς», ίσως να είναι το μοναδικό στο οποίο συμφωνούν όλα τα κόμματα. Αν δεν ξεγελιέμαι, δεν υπάρχει πολιτικός φορέας που να πρότεινε τη μείωση του αριθμού των ιερέων, αρχιερέων και λοιπών, ως εναλλακτική ή ισοδύναμη πρόταση στις απολύσεις και διαθεσιμότητες καθηγητών ή σχολικών φυλάκων.

Δυο μήνες πριν, είχα αναρωτηθεί γι αυτό το θέμα ταμπού στη χώρα μας. Φυσικά δεν πήρα απάντηση από κανένα, ούτε καν από εκείνους που συγκυβερνούσαν τότε και δηλώνουν ότι έχουν αριστερό πρόσημο. Ούτε τώρα θα πάρω. Ούτε από αυτούς, ούτε από τους υποτιθέμενους φιλελεύθερους κάθε είδους, ούτε από Αριστερούς με ή χωρίς εισαγωγικά. Είναι προφανές πως οι ιεραρχήσεις σ’ αυτή τη χώρα έχουν γίνει, είναι δεδομένες και είναι παγιωμένες. Οι παπάδες αποτελούν μια από τις σταθερές μας.

Για την ιστορία μόνο του θέματος να θυμίσω πως οι ιερείς στη χώρα φτάνουν περίπου τις 10.000 χιλιάδες. Αμείβονται από το δημόσιο και δεν αρκούνται στο μισθό τους. Όλοι γνωρίζουμε πως αθροίζουν εισοδήματα από κάθε είδους δραστηριότητες (γάμους, βαφτίσια, κηδείες κ.α.) τα οποία μάλιστα ξεφεύγουν από την εμμονή του Στουρνάρα ν αντιμετωπίσει την φοροδιαφυγή.

Κάποιος θα σκεφτεί, πως αυτή η ηχηρή σιωπή απέναντι στους ανέγγιχτους παπάδες, έχει μεταφυσικές αιτίες. Ίσως σκέφτονται πως εκεί ψηλά που θα πάμε όλοι, θα έχουν να δώσουν λόγο στον ύψιστο επειδή δεν φέρθηκαν καλά στους εκπροσώπους του ! Είναι και αυτή μια εξήγηση. Υπάρχει και μια δεύτερη. Ότι δεν θέλουν να συγκρουστούν με την πανίσχυρη εκκλησιαστική ιεραρχία η οποία επηρεάζει ψήφους και συνειδήσεις...

Επικούρεια ψυχοθεραπεία στην σύγχρονη Ελλάδα

Η αυτοβελτίωση των φίλων της Επικούρειας φιλοσοφίας

του Χρήστου Γιαπιτζάκη, Κήπος Αθηνών

Η αυτάρκεια ως επικούρεια αρετή

Στην σύγχρονη Ελλάδα κυριαρχεί το θέμα της κρίσης της οικονομίας, αλλά και της κρίσης των αξιών, καθώς μεταδίδονται σαν πυρκαγιά στους ψυχικά αδύναμους τα ακραία συναισθήματα του άγχους,  της απόγνωσης, της οργής και της κατάθλιψης. Όμως, αντίθετα απ’ ό,τι λέγεται από τους πολλούς, η κρίση δεν είναι σημερινή αλλά διαχρονική. Η ζωή μας έχει συνεχή εναλλαγή από καλοκαίρια, χειμώνες και ερχομούς της άνοιξης. Με την έννοια της αβεβαιότητας και του κινδύνου για την ευδαιμονία μας πάντα υπήρχε κρίση και πάντα θα υπάρχει. Και βέβαια, είναι ανόητο να περιμένουμε να γίνει τέλειο το σύμπαν για να γίνουμε κι εμείς ευτυχισμένοι. Στις δύσκολες εποχές, ο Επικούρειος σοφός είναι θωρακισμένος με την αρετή της αυτάρκειας, επειδή γνωρίζει ότι τα αληθινά αγαθά είναι εύκτητα εάν κάποιος διαθέτει φρόνηση και αντιμετωπίζει τους φόβους του.

Για τον Επικούρειο σοφό η αυτάρκεια είναι αρετή που παράγεται από την φρόνηση και από την επίγνωση ότι «για εκείνον που το λίγο δεν είναι αρκετό, τίποτα δεν είναι αρκετό». Σύμφωνα με τον Επικούρειο φιλόσοφο Φιλόδημο, η αρετή της αυτάρκειας είναι αντίθετη της απληστίας. Όπως όλες οι κακίες, έτσι και η απληστία έχει γνωστικά και συναισθηματικά χαρακτηριστικά που αποτελούν συμπλέγματα κενών, ψευδών και βλαβερών δοξασιών. Η πεποίθηση ότι τα εξωτερικά αγαθά είναι πολυτιμότερα από την φρόνηση, την αταραξία και την φιλία οδηγεί τους ανόητους και άπληστους ανθρώπους στην ανασφάλεια, την ταραχή, την μισανθρωπία και την δυστυχία. Η απληστία, όπως κάθε αυτοκαταστροφική και ετεροκαταστροφική κακία, χαρακτηρίζεται από ανορθολογικότητα, έλλειψη αυτογνωσίας και βλαπτική επίδραση στον κοινωνικό ιστό. Ενώ η αυτάρκεια συνυπάρχει με την φρόνηση, την ανδρεία, την δικαιοσύνη και την φιλία, η απληστία συνυπάρχει με την αφροσύνη, την δειλία, την αδικία και την μοναξιά.

Η αυτάρκεια, ως ψυχολογική κατάσταση αντίθετη της υπερβολής, είναι απόρροια της προσωπικής αρετής της φρόνησης του Επικούρειου σοφού και τον οδηγεί στην φιλία, την καλοπροαίρετη αλληλεπίδραση με τους ομοίους του και τους άλλους συνανθρώπους με ειλικρίνεια προθέσεων, λόγων και πράξεων. Η αυτάρκεια ως ενσυνείδητη επιλογή μπορεί να χαρακτηρίζει μόνο τον σώφρονα Επικούρειο, όχι τον υπερβολικά ασκητικό Κυνικό, ούτε τον απάνθρωπα απαθή Στωικό. Αυτάρκεια δεν μπορεί να διαθέτει όποιος δεν έχει κατανοήσει και δεν βιώνει την Επικούρεια φιλοσοφία, επειδή δεν την έχει μελετήσει επισταμένα και συνεχίζει να έχει κενές δοξασίες από τις προηγούμενες εμπειρίες του. Ο μόνος τρόπος να βοηθήσει τον εαυτό του κάποιος, αλλά και να βοηθήσει τους άλλους διαφωτίζοντάς τους ώστε να σταθούν μόνοι στα πόδια τους είναι βιώνοντας την ψυχοθεραπευτική Επικούρεια φιλοσοφία.   

Η διάδοση της Επικούρειας φιλοσοφίας

Πολλοί φίλοι σήμερα μιλούν για τρόπους διάδοσης της Επικούρειας φιλοσοφίας στην σύγχρονη Ελλάδα. Εγώ δεν θα ασχοληθώ με αυτό γιατί είναι κάτι που ήδη συμβαίνει. Την τελευταία εξαετία που κάνουμε τις ετήσιες Συναντήσεις μας στον Όλυμπο ιδρύθηκαν και λειτουργούν με μεγάλη επιτυχία οι Κήποι της Θεσσαλονίκης και της Αθήνας, ενώ έγινε πια θεσμός το ετήσιο Πανελλήνιο Συμπόσιο Επικούρειας Φιλοσοφίας κάθε Φεβρουάριο στο Πολιτιστικό Κέντρο Γέρακα του φιλόξενου αττικού Δήμου Παλλήνης, στον αρχαίο Γαργηττό, τον τόπο καταγωγής του Επίκουρου. Το Συμπόσιο αυτό είναι το μοναδικό πανελλήνιο φιλοσοφικό συνέδριο, που διοργανώνεται από φίλους της φιλοσοφίας και όχι από πανεπιστημιακούς. Επιπλέον, το τελευταίο έτος οι Κήποι έκαναν τις πρώτες αυτόνομες εκδόσεις τους εκδίδοντας τα «Πρακτικά του Δευτέρου Συμποσίου Επικούρειας Φιλοσοφίας» 210 σελίδων και δύο ετήσια τεύχη «Ανθολόγιου Επικούρειας Φιλοσοφίας», ενός αμιγώς φιλοσοφικού βιβλίου 160 σελίδων.

Αυτά τα λίγα για να θυμίσω και στους πλέον δύσπιστους ότι τα τελευταία χρόνια η Επικούρεια φιλοσοφία διαδίδεται σταθερά και με σοβαρότητα στην χώρα μας. Σήμερα όμως εγώ θα σταθώ σε κάτι άλλο. Στην ωριμότητα και ψυχική ισορροπία που θα είναι καλό να χαρακτηρίζει όλους ανεξαιρέτως τους φίλους της Επικούρειας φιλοσοφίας.

Εκείνος που ακολουθεί την Επικούρεια φιλοσοφία, ως ώριμος και σώφρων άνθρωπος, αντιλαμβάνεται πως είναι προς όφελός του το να είναι καλός, δίκαιος και φιλικός με τους άλλους, καθώς αυτές οι αρετές τον οδηγούν στην ηδονή και την ηρεμία. Αυτό που νιώθει ο καθένας θα μεταδώσει και στο περιβάλλον του. Η αβίαστη διάδοση της Επικούρειας φιλοσοφίας είναι ευχάριστη υπόθεση για κάποιον που νιώθει όμορφα με αυτήν και αισθάνεται ότι και οι συνάνθρωποί του θα βιώσουν αυτή την ευχαρίστηση. Αυτή είναι και η μεγάλη διαφορά του Επικούρειου κινήματος από τα άλλα κοινωνικά κινήματα (τα οικολογικά, τα ανθρωπιστικά, τα πολιτικά κλπ), ότι βασίζεται στην ανθρώπινη φύση που επιθυμεί να ζει ευχάριστα και όχι σε θεωρητικολογίες και καθηκοντολόγια.

Είναι γνωστό από το βιβλίο του Φιλόδημου «Περί Παρρησίας» ότι η διδασκαλία της Επικούρειας φιλοσοφίας στον Κήπο γινόταν με την χρήση παρρησίας σε φιλικό περιβάλλον με στόχο την ψυχοθεραπεία. «Την της ψυχής θεραπείαν» αναφέρει χαρακτηριστικά ο Επικούρειος φιλόσοφος. Η προσπάθεια των Επικουρείων ήταν η αλληλοβοήθεια (το περίφημο «δι’ αλλήλων σώζεσθαι») και η βελτίωση του χαρακτήρα με στόχο την κατάκτηση της φρόνησης και της ψυχικής ισορροπίας. Άλλωστε, σύμφωνα με τον Επίκουρο: «Κενός περιεχομένου είναι εκείνος ο φιλοσοφικός λόγος που δεν θεραπεύει κανένα ανθρώπινο πάθος». 

Η παρρησία των φίλων της Επικούρειας φιλοσοφίας

Στους σύγχρονους Κήπους της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης έχουμε κάνει πράξη την παρρησία, την ελεύθερη έκφραση γνώμης σε φιλικό περιβάλλον, αλλά είμαστε λίγο πίσω στην ψυχοθεραπεία. Η παρρησία δεν αποτελεί κριτήριο ψυχικής ισορροπίας, αφού σημασία έχει ο σκοπός του παρρησιαστικού λόγου. Με παρρησία μπορεί να μιλήσει και  εμπαθής Κυνικός, αλλά και ο φιλικός Επικούρειος. Στο έργο του «Περί παρρησίας» ο Φιλόδημος περιγράφει τον ειλικρινή αλλά και ευγενικό τύπο του Επικούρειου σοφού:

«Είναι δυνατόν να ξεχωρίσουμε τη φύση κάποιου που μιλά με παρρησία λόγω ευγενικού χαρακτήρα από κάποιον με μοχθηρό χαρακτήρα. Ευγενικός είναι καθένας που πάντα έχει καλή πρόθεση, φιλοσοφεί συνετά και διαρκώς, είναι μεγαλόψυχος, αδιάφορος για τη δόξα, καθόλου πολιτικάντης, απαλλαγμένος από φθόνο, αναφέρεται μόνο στο θέμα συζήτησης και δεν ξεφεύγει από αυτό για να προσβάλλει ή να διαπομπεύσει ή να περιφρονήσει ή να βλάψει, ούτε χρησιμοποιεί ασελγείς εκφράσεις ή κολακείες. Ούτε είναι ασυγκράτητος στη γλώσσα, ούτε μεμψίμοιρος, διότι δεν είναι ανόητος ώστε να θυμώσει ακόμη και αν κάποιος τον βλάψει ελάχιστα, ούτε είναι ευερέθιστος, ούτε τραχύς, ούτε πικρόχολος. Αλλά αυτός που έχει τα αντίθετα χαρακτηριστικά είναι λόγω μοχθηρίας που μιλά με παρρησία».

Κατά αντιστοιχία με το σκεπτικό του Φιλόδημου, αυτή η παρέμβασή μου προτείνει απλές οδηγίες αναγνώρισης των λανθασμένων συμπεριφορών ορισμένων φίλων της Επικούρειας φιλοσοφίας με στόχο την αυτοβελτίωση και την ετεροβελτίωση. Οι συμπεριφορές αυτές πηγάζουν από λανθασμένες νοοτροπίες που δεν μπορούν να οδηγήσουν στην φρόνηση, στην ηρεμία και στην ευδαιμονία.

Λανθασμένες νοοτροπίες και συμπεριφορές

Χρήσιμο είναι να αναγνωρίσουμε ότι σε μια οποιαδήποτε ομάδα ανθρώπων υπάρχει η λεγόμενη εξελισσόμενη ψυχολογία ομάδας, δηλαδή η ταχύτατη μετάδοση συναισθημάτων μεταξύ των μελών της ομάδας. Έτσι, ένας άνθρωπος προβληματικός ψυχολογικά και διανοητικά μπορεί με την αλλοπρόσαλλη συμπεριφορά του να μεταδώσει την ταραχή του και να επηρεάσει αρνητικά ολόκληρη την ομάδα. Αυτό γίνεται μέσω της ικανότητας της ενσυναίσθησης, που έχουμε εμείς οι άνθρωποι. Ενσυναίσθηση είναι η κατανόηση του συνανθρώπου μας. Υπάρχει νοητική ενσυναίσθηση, δηλαδή καταλαβαίνουμε πώς σκέφτεται ο άλλος. Υπάρχει και συναισθηματική ενσυναίσθηση, δηλαδή κατανοούμε πώς αισθάνεται ο συνάνθρωπός μας. Οι μη ισορροπημένοι διανοητικά και ψυχολογικά άνθρωποι αδυνατούν να αντιληφθούν τους άλλους και να συνυπάρξουν φιλικά μαζί τους.

Είναι χρήσιμο λοιπόν να αναγνωρίσουμε ότι και ανάμεσα σε εκείνους που δηλώνουν Επικούρειοι υπάρχουν και ορισμένοι με λανθασμένη νοοτροπία και συμπεριφορά, η οποία διαστρεβλώνει την ουσία της Επικούρειας διδασκαλίας και δεν οδηγεί στον ορθό λογισμό, στην ορθοπραξία και στην ευδαιμονία. Θα αναφέρω τα χαρακτηριστικά ορισμένων τέτοιων ψυχολογικών τύπων λανθασμένης συμπεριφοράς δίνοντάς τους χάριν συνεννόησης φιλοσοφικά ονόματα εντός εισαγωγικών.

Πρώτο θα αναφέρω τον «Κυνικό» τύπο. Είναι ατομικιστής έως αυτιστικός, είναι επιθετικός και ειρωνικός. Αυτοκριτική δεν κάνει ποτέ και σύνθημά του είναι το «έτσι μ’ αρέσει». Ο «Κυνικός» τύπος δεν διαθέτει ενσυναίσθηση      ούτε συναισθηματική ούτε νοητική.

Δεύτερο θα αναφέρω τον «Πλατωνικό» τύπο. Αυτός διαθέτει παρορμητικότητα και άμετρο συναισθηματισμό. Τον χαρακτηρίζει η πολυλογία, η έλλειψη συνοχής και η σύγχυση, καθώς στο ρητορικό λόγο του ανακατεύει σωστά και λάθη μαζί. Αυτοκριτική κάνει σπάνια, καθώς στην σκέψη του επικρατεί το «θέλω». Ο «Πλατωνικός» τύπος συνήθως δεν διαθέτει νοητική ενσυναίσθηση.

Ο τρίτος τύπος είναι ο «Αριστοτελικός», που είναι επιδειξιομανής, ματαιόδοξος και ελιτιστής. Αυτοκριτική κάνει σπάνια, καθώς στην σκέψη του επικρατεί το «εγώ είμαι». Συνήθως ο «Αριστοτελικός» τύπος δεν διαθέτει συναισθηματική ενσυναίσθηση.

Ο τέταρτος και τελευταίος τύπος είναι ο «Στωικός». Τον χαρακτηρίζει η υπερβολική αίσθηση του καθήκοντος, η μαχητικότητα, η επιθετικότητα και η υβριστική διάθεση. Και αυτός σπάνια κάνει αυτοκριτική, καθώς στον τρόπο σκέψης του επικρατεί το «πρέπει». Ο «Στωικός» τύπος δεν διαθέτει συναισθηματική ενσυναίσθηση.

Αυτοί κατά την γνώμη μου είναι οι τύποι λανθασμένης συμπεριφοράς από τους οποίους κινδυνεύει η Επικούρεια κοινότητα. Ο ατομικιστής «Κυνικός» τύπος κατηγορεί από μακρυά τους Κήπους της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, αλλά δεν μετέχει στις συναντήσεις τους. Επιδειξιομανείς «Αριστοτελικοί» έχουν περάσει κατά καιρούς από τους Κήπους, αλλά συνήθως φεύγουν από μόνοι τους. Οι τύποι του πολυλογά «Πλατωνικού» και του επιθετικού «Στωικού» δυστυχώς είναι συχνοί στους Κήπους και αξίζει ο καθένας μας να κάνει την αυτοκριτική του με φρόνηση και ωριμότητα, ώστε αν ανήκει κάπως σε αυτές τις κατηγορίες να αντιληφθεί το λάθος του και να διορθωθεί.    

Η αυτοβελτίωση των φίλων της Επικούρειας φιλοσοφίας

Η επιφανειακή προσέγγιση της Επικούρειας φιλοσοφίας από κάποιον δεν έχει κανένα ωφέλιμο αποτέλεσμα. Όπως είπε ο σοφός Επίκουρος: «Όπως η ιατρική δεν ωφελεί καθόλου εάν δεν θεραπεύει τις αρρώστιες του σώματος, έτσι και η φιλοσοφία δεν ωφελεί εάν δεν θεραπεύει τα πάθη της ψυχής». Μόνο αν διαβάσουμε και κατανοήσουμε την σοφή σκέψη του Επίκουρου μπορούμε να βελτιωθούμε και να αποκτήσουμε διανοητική και ψυχολογική ισορροπία έχοντας ως στόχο την αταραξία και την ευδαιμονία και οδηγούς την προσωπική αρετή της φρόνησης και το συμμετοχικό αγαθό της φιλίας.

Η ομοιογένεια των απόψεων και της συμπεριφοράς στους Κήπους με την ελεύθερη βούληση του καθενός μας και σε περιβάλλον φιλίας και παρρησίας θα ενδυναμώσει την προσπάθειά μας και είναι το μεγάλο Επόμενο Βήμα για τους φίλους της Επικούρειας φιλοσοφίας στην χώρα μας. Με την προσωπική ωρίμανση του καθενός μας, μέσω της μελέτης των κειμένων και του φιλικού διαλόγου, θα έρθει η γνώση, η συνήθεια στον ορθό λογισμό και στην ορθοπραξία. Μόνο έτσι θα είμαστε σοβαροί ως ομάδα, εάν όλα τα μέλη μας είναι συγκροτημένα και ψυχικά ισορροπημένα. Με αυτό τον τρόπο θα γίνουμε παράδειγμα σωφροσύνης, αρετής και ευδαιμονίας και για τους συνανθρώπους μας εκτός των Κήπων, οι οποίοι θα θέλουν να μας μιμηθούν. Και αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος μετάδοσης της Επικούρειας φιλοσοφίας.

Θα τελειώσω με την συμβουλή του Δασκάλου μας στο τέλος της επιστολής του «Προς Μενοικέα»:

«Αυτά και τα παρόμοια να μελετάς μέρα και νύχτα, μόνος σου και με τους ομοίους σου, και ποτέ, ούτε στον ύπνο σου ούτε ξύπνιος, δεν θα ταράζεσαι. Και θα ζήσεις σαν θεός ανάμεσα σε ανθρώπους. Γιατί δεν μοιάζει καθόλου με θνητό ον ο άνθρωπος που ζει ανάμεσα σε αθάνατα αγαθά».

Βιβλιογραφία

1.  Γιαπιτζάκης Χ. Η αυτοβελτίωση των φίλων της Επικούρειας φιλοσοφίας. Ανθολόγιο Επικούρειας Φιλοσοφίας Β΄, 101-105. Εκδόσεις Φίλων Επικούρειας Φιλοσοφίας, Αθήνα, 2013.

2.    Φίλοι Επικούρειας Φιλοσοφίας “Κήπος Αθηνών”. www.epicuros.gr

Τα «χρυσόβουλα» του Χίτλερ

Ιός, Ελευθεροτυπία, 20/9/2008

Ανάμεσα σε όλα τα «ιστορικά ντοκουμέντα» που επικαλείται η Μονή Βατοπεδίου για να θεμελιώσει τις αξιώσεις της στη λίμνη Βιστονίδα έχει προκαλέσει ιδιαίτερη εντύπωση το γεγονός ότι στα συμβόλαια μεταξύ ΚΕΔ (δηλαδή ελληνικής κυβέρνησης) και ηγουμένου Εφραίμ, επισημαίνεται το γεγονός ότι το Αγιον Ορος πρόλαβε και προσκύνησε τους Οθωμανούς εγκαίρως, εξασφαλίζοντας έτσι την περιουσία του, Ιός, 7/9/08).

Δυστυχώς υπάρχουν και χειρότερα. Οι περιβόητες γνωματεύσεις υπέρ της μονής του Γνωμοδοτικού Συμβουλίου Δημοσίων Κτημάτων και Ανταλλάξιμης Περιουσίας, αυτές που κατά τον κ. Σανιδά «παραπλάνησαν» τους υπουργούς, στηρίζονται στο Ν.Δ. 271/1941. Πρόκειται για έναν από τους πρώτους κατοχικούς νόμους και προκαλεί μεγάλη εντύπωση η ειδική μεταχείριση που επιφύλασσε για το Βατοπέδι η κυβέρνηση των δωσιλόγων.

Το Ν.Δ. 271 «ερμηνεύει» παλιότερο Ν.Δ. του 1924, λέγοντας ότι η «αληθής έννοιά» του είναι ότι με τις διατάξεις του «ανεγνωρίσθησαν τα επί της εν τω Πορτολάγω της Ξάνθης Λίμνης Μπουρού, μεθ' απάντων των ιχθυοτροφείων αυτής των παρά την νησίδα και τα στόμια της Λίμνης κειμένων (Δαλλιάνι, Καραψέ, Ταουσαντζίκ κλπ.) με τα ανέκαθεν γνωστά τούτων όρια, υφιστάμενα δυνάμει χρυσοβούλων απαράγραπτα δικαιώματα κυριότητος και αποκλειστικής εκμεταλλεύσεως της εν Αγίω Ορει Ιεράς Μονής Βατοπεδίου, η δε μεταξύ ταύτης και του Δημοσίου εκκρεμής δίκη επί της από 1 Μαΐου 1922 αγωγής της πρώτης κατ' αυτού, κατηργήθη, του Δημοσίου παραιτηθέντος πάσης αξιώσεως επί της λίμνης και των ιχθυοτροφείων, αποδιδομένων εις την ρηθείσαν Ιεράν Μονήν, άνευ ετέρου τινός ανταλλάγματος, πλην των διά των αυτών ως άνω διατάξεων επιβληθέντων εις βάρος αυτής, ήτοι της άνευ αποζημιώσεως μεταβιβάσεως εις το Δημόσιον των εν Χαλκιδική δύο αγροκτημάτων της». Το διάταγμα υπογράφεται από τον πρωθυπουργό της πρώτης κυβέρνησης των δωσιλόγων Γεώργιο Τσολάκογλου.

Αλλά πώς της ήρθε της κατοχικής κυβέρνησης να αφιερώσει ολόκληρο διάταγμα για να «τακτοποιήσει» τη Μονή Βατοπεδίου; Η απάντηση είναι απλή. Οι εκπρόσωποι της μονής, μαζί με τους εκπροσώπους των άλλων μοναστηριών του Αγίου Ορους, είχαν σπεύσει πρώτοι να δηλώσουν υποταγή στους εισβολείς και να ζητήσουν την προστασία του ίδιου του φίρερ. Με επιστολή τους προς την «Αυτού Εξοχότητα τον Αρχικαγκελλάριον του ενδόξου Γερμανικού Κράτους Κύριον Αδόλφον Χίτλερ εις Βερολίνον», οι «βαθυσεβάστως υποσημειούμενοι Αντιπρόσωποι των Είκοσιν Ιερών Βασιλικών Πατριαρχικών και Σταυροπηγιακών Μονών του Αγίου Ορους Αθω, λαμβάνομεν την εξαιρετικήν τιμήν ν' απευθυνθώμεν προς την Υμετέραν Εξοχότητα και παρακαλέσωμεν Αυτήν θερμώς, όπως, ευαρεστούμενη, αναλάβη υπό την Υψηλήν προσωπικήν Αυτής προστασίαν και κηδεμονίαν τον Ιερόν τούτον Τόπον, του οποίου Ηγούμενοι και αντιπρόσωποι τυγχάνομεν, διαδεχομένη εν τούτω τους ιδρυτάς και Ευεργέτας του Ιερού τούτου Τόπου Βυζαντινούς Αυτοκράτορας και διαδόχους τούτων».

Η επιστολή φέρει ημερομηνία 26 Απριλίου 1941. Γράφτηκε δηλαδή μια μέρα προτού μπουν οι Γερμανοί στην Αθήνα. Οι ηγούμενοι εξηγούν στον Χίτλερ:

«Το Αγιον Ορος, Εξοχώτατε, συνέστη εις Πανορθόδοξον μοναχικήν πολιτείαν, εις ην ανέκαθεν διαβιούν εν αγαστή ομονοία μοναχοί ακωλύτως προσερχόμενοι από διάφορα ορθόδοξα Εθνη, κατά τον Θ' μ.Χ. αιώνα, πνευματικώς μεν εξαρτωμένων από του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, πολιτικώς δε αυτοδιοικούμενον υπό της Ιεράς Συνάξεως των Αντιπροσώπων των Είκοσιν Ιερών και Κυριάρχων Μονών και πολιτειακώς υπαγομένων υπό την προστασίαν και κηδεμονίαν των Βυζαντινών Αυτοκρατόρων και των διαδόχων Αυτών.

Το Αυτονομιακόν τούτο πολίτευμα περιεθριγκώθη δι' αλλεπαλλήλων τυπικών και Χρυσοβούλων των ιδρυτών και ευεργετών των Ιερών μονών Βυζαντινών Αυτοκρατόρων Βασιλείου του Μακεδόνος (882), Ιωάννου Τσιμισκή (972), Κωνσταντίνου Μονομάχου (1046), Στεφάνου Δουσάν (1346) και άλλων Σλαύων, Ουγγροβλάχων Ηγεμόνων και των μετέπειτα Σουλτανικών Φιρμανίων τελευταίως δε υπό του Καταστατικού Χάρτου του 1926, ούτινος δύο αντίτυπα εσωκλείομεν.

Το ουτωσί καθιερωθέν προνομιακόν καί αυτοδιοίκητον καθεστώς του Ιερού τούτου Τόπου, αποτελέσαν αντικείμενον συζητήσεων και επικυρώσεων διαφόρων διεθνών συνθηκών περιεθριγκώθη τέλος, διά του 62ου άρθρου της Βερολινείου συνθήκης του έτους 1878, έχοντος ούτω, οι μοναχοί του Ορους Αθω οθενδήποτε και αν κατάγωνται θα διατηρήσωσι τα κτήματα και τα πρότερα αυτών δικαιώματα και θ' απολαύωσιν, άνευ ουδεμιάς εξαιρέσεως, πλήρους ισότητος δικαιωμάτων και προνομίων.

Των εν Αγίω Ορει ενασκουμένων Μοναχών, ανεξαρτήτως τόπου προελεύσεως και Εθνικότητος, σκοπός και αποστολή καθ' όλον τον υπερχιλιετή βίον του Αγίου Ορους, υπήρξεν η διατήρησις, προαγωγή και εξασφάλισις των Ιερών αυτού σκηνωμάτων, η διά της ακαταπονήτου φιλεργίας των εν αυτώ ενασκουμένων μοναχών καλλιέργεια της τε εκκλησιαστικής και κλασσικής φιλολογίας και καλλιτεχνίας, ο ασκητικός βίος και η διηνεκής προσευχή υπέρ του σύμπαντος κόσμου.

Την διατήρησιν του καθεστώτος τούτου της αυτονόμου μοναχικής πολιτείας, ικανοποιούντος πλήρως άπαντας τους εν Αγίω Ορει ενασκουμένους ανεξαρτήτως εθνικότητος Ορθοδόξους μοναχούς και εναρμονιζόμενοι προς τον σκοπόν και την αποστολήν αυτών, παρακαλούμεν και ικετεύομεν θερμώς την Υμετέραν Εξοχότητα όπως αναλάβη υπό την υψηλήν προστασίαν και κηδεμονίαν Αυτής.

Τον Βασιλέα των Βασιλευόντων και Κύριον των Κυριευόντων εξ όλης ψυχής και καρδίας ικετεύοντες, όπως επιδαψιλεύση τη Υμετέρα Εξοχότητι υγείαν και μακροημέρευσιν επ' αγαθώ του ενδόξου Γερμανικού Εθνους».

Μ' άλλα λόγια, οι Μονές του Αγίου Ορους κράτησαν και απέναντι στη γερμανική κατοχή την ίδια δουλική στάση που είχαν επιδείξει και απέναντι στην απειλή των Οθωμανών. Οπως έσπευσαν τότε να προσκυνήσουν τον Σουλτάνο, εξασφαλίζοντας την εύνοιά του για να μην κινδυνεύσουν τα κεκτημένα προνόμιά τους, έτσι και το 1941 βιάστηκαν να ταχθούν με το μέρος του Χίτλερ για να εξασφαλίσουν μεταξύ άλλων και ...τη Βιστονίδα. Ο αναγνώστης της αποκαλυπτικής αυτής επιστολής θα διαπιστώσει άλλωστε ότι οι μοναχοί ονομάζουν «ευεργέτες» και "κηδεμόνες" τους διαδόχους των Βυζαντινών, δηλαδή τους Οθωμανούς, ενώ από τις διάφορες εθνότητες που κατονομάζονται παραλείπεται η ελληνική!

Η γνησιότητα αυτής της επιστολής επιβεβαιώνεται και από την επίσημη έκδοση της Εκκλησίας της Ελλάδος «Μνήμες και μαρτυρίες από το '40 και την Κατοχή» (Αθήνα 2000, χορηγός Interamerican). Εκεί αποκαλύπτεται, μάλιστα ότι η επιστολή συντάχθηκε με την υπόδειξη Γερμανού ταγματάρχη, ενώ επιχειρείται να αποδοθεί στη βουλγαρική απειλή η προδοτική στάση των Αγίων Πατέρων (σελ. 354-6).

Το βέβαιο είναι ότι αποτέλεσμα της δωσιλογικής αυτής στάσης του Αγίου Ορους προς τον ηγέτη της ναζιστικής Γερμανίας ήταν η εύνοια της κυβέρνησης Τσολάκογλου και η αναγνώριση των διεκδικήσεων της Μονής Βατοπεδίου.

Αλλά η υπόθεση δεν σταματά εδώ. Διότι το Ν.Δ. 271/1941 ήταν τόσο εξόφθαλμα χαριστικό, ώστε λίγους μήνες μετά την απελευθέρωση, καταργήθηκε.

Στον Α.Ν. 476/9/7/1945 έχει περιληφθεί ειδικό άρθρο, στο οποίο ρητά αναφέρεται ότι «το Ν.Δ. 271/1941 περί εξουσιοδοτήσεως του υπουργού της Γεωργίας να υπογράψει δύο συμβάσεις μετά της Ιεράς Κοινότητος Αγίου Ορους και Ιεράς Μονής Βατοπεδίου κλπ. καταργείται». Ειρωνεία της τύχης: ο νόμος φέρει την υπογραφή ενός ιερωμένου, του αρχιεπισκόπου Δαμασκηνού, με την ιδιότητα του αντιβασιλέως.

Ενας καταργημένος κατοχικός νόμος είναι, λοιπόν, τώρα σύμφωνα με τις «γνωμοδοτήσεις» των οργάνων του Δημοσίου και σύμφωνα με τις υπουργικές αποφάσεις της κυβέρνησης το νομικό ντοκουμέντο που στηρίζει τις διεκδικήσεις της μονής.

Αυτός ο καταργημένος κατοχικός νόμος, προϊόν της συναλλαγής των μονών με τον ίδιο τον Χίτλερ, βρίσκεται στη βάση του σημερινού σκανδάλου.
 

Ανθέλληνες...

του Νίκου Δήμου, lifo.gr, 5/6/2013

Ως παλαιός «ανθέλλην» την καλωσορίζω στην τάξη των ανθελλήνων, που για μένα είναι οι πιο σωστοί και χρήσιμοι Έλληνες.  

► Δεν γνωρίζω τη Μαρία Ρεπούση. Ωστόσο, παρακολουθώ τα όσα λέει, γράφει και τα όσα υφίσταται.  

► Ως παλαιός «ανθέλλην» την καλωσορίζω στην τάξη των ανθελλήνων, που για μένα είναι οι πιο σωστοί και χρήσιμοι Έλληνες. Είναι οι μόνοι που πραγματικά αγαπούν την πατρίδα τους και της λένε αλήθειες – έστω και δυσάρεστες. Μόνο πάνω σε αλήθειες μπορεί να χτιστεί μία υγιής και ρωμαλέα εθνική ταυτότητα.

► Οι μύθοι βούλιαξαν τούτο το έθνος. Δεν μας άφησαν ποτέ να αντικρίσουμε την πραγματικότητα, να δούμε το αληθινό μας πρόσωπο στον καθρέφτη. Το πόσο σημαντικό είναι το ψεύδος για μας φαίνεται από την αντίδρασή μας: σε κάθε αμφισβήτησή τους εκλύεται υστερία που πλημμυρίζει το Διαδίκτυο.

► Νομίζουμε πως είμαστε λαός σπλαχνικός και φιλάνθρωπος: όμως έχουμε κάνει θηριωδίες φοβερές. Στην κατάληψη της Τριπολιτσάς σφάχτηκαν αναίτια χιλιάδες άμαχοι. Στη Μικρασιατική Εκστρατεία ο Ελληνικός Στρατός έκανε απίστευτες σφαγές και ωμότητες – προκαλώντας τα άγρια αντίποινα. Αυτά δεν μας τα είπαν στο σχολείο.

► Νομίζουμε πως η εκκλησία μας είναι ανώτερη: μπορεί να μην είχε Ιερά Εξέταση αλλά έκαψε, έσφαξε και βασάνισε τους Έλληνες εθνικούς και στην Εικονομαχία σκότωσε εκατό χιλιάδες «αντιφρονούντες». Αργότερα καταράστηκε τον Ρήγα, πολέμησε και αφόρισε την Επανάσταση, και για να καλύψει την ντροπή επινόησε μετά τους μύθους της Αγίας Λαύρας και του Κρυφού Σχολειού.

► Νομίζουμε ότι κρατάμε από μεγάλο σόι, αλλά το Βυζάντιο ήταν πολυεθνικό ρωμαϊκό και όχι ελληνικό κράτος. Ούτε ένας αυτοκράτορας δεν καταγόταν από την κυρίως Ελλάδα. Ρωμιοί (δηλαδή Ρωμαίοι) ονομαζόμασταν, μέχρι που μας ξαναβάφτισαν Έλληνες οι Δυτικοί. Οι οποίοι και μας απελευθέρωσαν, όταν η Επανάστασή μας είχε αποτύχει – χάρη στο αλληλοφάγωμά μας.

► Και βέβαια ο Xορός του Ζαλόγγου ήταν μύθος. Το τραγούδι που (δήθεν) τραγούδαγαν οι Σουλιώτισσες γράφτηκε 106 χρόνια μετά. Και θα ήταν δύσκολο να το τραγουδάνε, αφού ήταν αλβανόφωνες. Σαν τα πληρώματα του ελληνικού στόλου, που, όπως γράφει ο Παπαρρηγόπουλος, δεν κατάλαβαν λέξη από τον λόγο που τους έβγαλε ο Μαυροκορδάτος στα ελληνικά. Ούτε αυτά τα μάθαμε ποτέ.

► Πατώντας πάνω στους μύθους, χτίσαμε μια ψεύτικη ταυτότητα. Γίναμε «κακομαθημένα παιδιά», όπως σωστά μας αποκάλεσε ο Ζαμπέλιος, και περιμένουμε από τους άλλους λαούς ειδική μεταχείριση. Οπότε η Μαρία Ρεπούση κάνει άγια δουλειά όταν προσπαθεί να μας συνεφέρει. Μακάρι και οι άλλοι ιστορικοί (που όλα αυτά τα γνωρίζουν καλά) να είχαν το θάρρος της.  

Ως παλαιός «ανθέλλην» την καλωσορίζω στην τάξη των ανθελλήνων, που για μένα είναι οι πιο σωστοί και χρήσιμοι Έλληνες. ΣΧΟΛΙΑ (284) 5079 4 Δεν γνωρίζω τη Μαρία Ρεπούση. Ωστόσο, παρακολουθώ τα όσα λέει, γράφει και τα όσα υφίσταται. Ως παλαιός «ανθέλλην» την καλωσορίζω στην τάξη των ανθελλήνων, που για μένα είναι οι πιο σωστοί και χρήσιμοι Έλληνες. Είναι οι μόνοι που πραγματικά αγαπούν την πατρίδα τους και της λένε αλήθειες – έστω και δυσάρεστες. Μόνο πάνω σε αλήθειες μπορεί να χτιστεί μία υγιής και ρωμαλέα εθνική ταυτότητα. Οι μύθοι βούλιαξαν τούτο το έθνος. Δεν μας άφησαν ποτέ να αντικρίσουμε την πραγματικότητα, να δούμε το αληθινό μας πρόσωπο στον καθρέφτη. Το πόσο σημαντικό είναι το ψεύδος για μας φαίνεται από την αντίδρασή μας: σε κάθε αμφισβήτησή τους εκλύεται υστερία που πλημμυρίζει το Διαδίκτυο. Νομίζουμε πως είμαστε λαός σπλαχνικός και φιλάνθρωπος: όμως έχουμε κάνει θηριωδίες φοβερές. Στην κατάληψη της Τριπολιτσάς σφάχτηκαν αναίτια χιλιάδες άμαχοι. Στη Μικρασιατική Εκστρατεία ο Ελληνικός Στρατός έκανε απίστευτες σφαγές και ωμότητες – προκαλώντας τα άγρια αντίποινα. Αυτά δεν μας τα είπαν στο σχολείο. Νομίζουμε πως η εκκλησία μας είναι ανώτερη: μπορεί να μην είχε Ιερά Εξέταση αλλά έκαψε, έσφαξε και βασάνισε τους Έλληνες εθνικούς και στην Εικονομαχία σκότωσε εκατό χιλιάδες «αντιφρονούντες». Αργότερα καταράστηκε τον Ρήγα, πολέμησε και αφόρισε την Επανάσταση, και για να καλύψει την ντροπή επινόησε μετά τους μύθους της Αγίας Λαύρας και του Κρυφού Σχολειού. Νομίζουμε ότι κρατάμε από μεγάλο σόι, αλλά το Βυζάντιο ήταν πολυεθνικό ρωμαϊκό και όχι ελληνικό κράτος. Ούτε ένας αυτοκράτορας δεν καταγόταν από την κυρίως Ελλάδα. Ρωμιοί (δηλαδή Ρωμαίοι) ονομαζόμασταν, μέχρι που μας ξαναβάφτισαν Έλληνες οι Δυτικοί. Οι οποίοι και μας απελευθέρωσαν, όταν η Επανάστασή μας είχε αποτύχει – χάρη στο αλληλοφάγωμά μας. Και βέβαια ο Xορός του Ζαλόγγου ήταν μύθος. Το τραγούδι που (δήθεν) τραγούδαγαν οι Σουλιώτισσες γράφτηκε 106 χρόνια μετά. Και θα ήταν δύσκολο να το τραγουδάνε, αφού ήταν αλβανόφωνες. Σαν τα πληρώματα του ελληνικού στόλου, που, όπως γράφει ο Παπαρρηγόπουλος, δεν κατάλαβαν λέξη από τον λόγο που τους έβγαλε ο Μαυροκορδάτος στα ελληνικά. Ούτε αυτά τα μάθαμε ποτέ. Πατώντας πάνω στους μύθους, χτίσαμε μια ψεύτικη ταυτότητα. Γίναμε «κακομαθημένα παιδιά», όπως σωστά μας αποκάλεσε ο Ζαμπέλιος, και περιμένουμε από τους άλλους λαούς ειδική μεταχείριση. Οπότε η Μαρία Ρεπούση κάνει άγια δουλειά όταν προσπαθεί να μας συνεφέρει. Μακάρι και οι άλλοι ιστορικοί (που όλα αυτά τα γνωρίζουν καλά) να είχαν το θάρρος της. Πηγή: www.lifo.gr

Ως παλαιός «ανθέλλην» την καλωσορίζω στην τάξη των ανθελλήνων, που για μένα είναι οι πιο σωστοί και χρήσιμοι Έλληνες. ΣΧΟΛΙΑ (284) 5079 4 Δεν γνωρίζω τη Μαρία Ρεπούση. Ωστόσο, παρακολουθώ τα όσα λέει, γράφει και τα όσα υφίσταται. Ως παλαιός «ανθέλλην» την καλωσορίζω στην τάξη των ανθελλήνων, που για μένα είναι οι πιο σωστοί και χρήσιμοι Έλληνες. Είναι οι μόνοι που πραγματικά αγαπούν την πατρίδα τους και της λένε αλήθειες – έστω και δυσάρεστες. Μόνο πάνω σε αλήθειες μπορεί να χτιστεί μία υγιής και ρωμαλέα εθνική ταυτότητα. Οι μύθοι βούλιαξαν τούτο το έθνος. Δεν μας άφησαν ποτέ να αντικρίσουμε την πραγματικότητα, να δούμε το αληθινό μας πρόσωπο στον καθρέφτη. Το πόσο σημαντικό είναι το ψεύδος για μας φαίνεται από την αντίδρασή μας: σε κάθε αμφισβήτησή τους εκλύεται υστερία που πλημμυρίζει το Διαδίκτυο. Νομίζουμε πως είμαστε λαός σπλαχνικός και φιλάνθρωπος: όμως έχουμε κάνει θηριωδίες φοβερές. Στην κατάληψη της Τριπολιτσάς σφάχτηκαν αναίτια χιλιάδες άμαχοι. Στη Μικρασιατική Εκστρατεία ο Ελληνικός Στρατός έκανε απίστευτες σφαγές και ωμότητες – προκαλώντας τα άγρια αντίποινα. Αυτά δεν μας τα είπαν στο σχολείο. Νομίζουμε πως η εκκλησία μας είναι ανώτερη: μπορεί να μην είχε Ιερά Εξέταση αλλά έκαψε, έσφαξε και βασάνισε τους Έλληνες εθνικούς και στην Εικονομαχία σκότωσε εκατό χιλιάδες «αντιφρονούντες». Αργότερα καταράστηκε τον Ρήγα, πολέμησε και αφόρισε την Επανάσταση, και για να καλύψει την ντροπή επινόησε μετά τους μύθους της Αγίας Λαύρας και του Κρυφού Σχολειού. Νομίζουμε ότι κρατάμε από μεγάλο σόι, αλλά το Βυζάντιο ήταν πολυεθνικό ρωμαϊκό και όχι ελληνικό κράτος. Ούτε ένας αυτοκράτορας δεν καταγόταν από την κυρίως Ελλάδα. Ρωμιοί (δηλαδή Ρωμαίοι) ονομαζόμασταν, μέχρι που μας ξαναβάφτισαν Έλληνες οι Δυτικοί. Οι οποίοι και μας απελευθέρωσαν, όταν η Επανάστασή μας είχε αποτύχει – χάρη στο αλληλοφάγωμά μας. Και βέβαια ο Xορός του Ζαλόγγου ήταν μύθος. Το τραγούδι που (δήθεν) τραγούδαγαν οι Σουλιώτισσες γράφτηκε 106 χρόνια μετά. Και θα ήταν δύσκολο να το τραγουδάνε, αφού ήταν αλβανόφωνες. Σαν τα πληρώματα του ελληνικού στόλου, που, όπως γράφει ο Παπαρρηγόπουλος, δεν κατάλαβαν λέξη από τον λόγο που τους έβγαλε ο Μαυροκορδάτος στα ελληνικά. Ούτε αυτά τα μάθαμε ποτέ. Πατώντας πάνω στους μύθους, χτίσαμε μια ψεύτικη ταυτότητα. Γίναμε «κακομαθημένα παιδιά», όπως σωστά μας αποκάλεσε ο Ζαμπέλιος, και περιμένουμε από τους άλλους λαούς ειδική μεταχείριση. Οπότε η Μαρία Ρεπούση κάνει άγια δουλειά όταν προσπαθεί να μας συνεφέρει. Μακάρι και οι άλλοι ιστορικοί (που όλα αυτά τα γνωρίζουν καλά) να είχαν το θάρρος της. Πηγή: www.lifo.gr

Άλλη μια εποχή μεγαλείου για το χριστιανισμό

Ο πάπας Γρηγόριος ΙΑ' και η σφαγή της Cesena

Ο πάπας Γρηγόριος ΙΑ' ανέβηκε στο θρόνο το έτος 1370 σε ηλικία 42 ετών. Το όνομά του ήταν Pierre Roger de Baufort (1329-1378), ήταν Γάλλος εκ καταγωγής και απόγονος πλούσιας οικογένειας προορισμένος από μικρός για τον ιερατικό κλάδο. Σε ηλικία 11 ετών έγινε βοηθός ιερέα στη λειτουργία και εντάχθηκε στην ομαδική διαβίωση σε οικοτροφείο της εκκλησίας. Εκεί φαίνεται ότι σπούδασε τη θεολογία, μάλλον μόνο προφορικά, γιατί ήδη στα 18 ή 19 χρόνια του έγινε καρδινάλιος, προωθούμενος από έναν μεγαλόσχημο θείο.

Ο προκάτοχος πάπας, Ουρβανός Ε', είχε εγκατασταθεί στην Αβινιόν, παρά την αντίδραση πολλών θιγομένων για οικονομικούς και πολιτικούς λόγους και εκεί ανέλαβε το θρόνο και ο Γρηγόριος.

Οι απολογητές των παπών, καθηγητές Ιστορίας όλοι τους, και ειδικότερα του Γρηγορίου ΙΑ' τον περιγράφουν με χαρακτηρισμούς όπως ευλαβής, καλοπροαίρετος, ήπιος, ταπεινός, βαθιά θρησκευόμενος, απόμακρος από τα εγκόσμια και άλλα συναφή, προσπερνώντας ως ασήμαντα διάφορα περιστατικά μαζικών δολοφονιών που μεθόδευσε ο συγκεκριμένος. Έτσι συντηρείται η «εντεταλμένη Ιστορία» που γράφεται έναντι αδρής αμοιβής και επιβάλλεται σε πανεπιστήμια κ.λπ., ενώ η Ιστορία που καταγράφουν ανεξάρτητοι ερευνητές συκοφαντείται από τους επαγγελματίες πιστούς –όχι μόνο στην Ελλάδα–, επειδή αυτοί οι ανεξάρτητοι και αδέσμευτοι βγάζουν τα αληθινά περιστατικά στη δημοσιότητα και διαφωτίζουν τον κόσμο.

Πρώτιστο μέλημα του Γρηγόριου με την ανάληψη της παπικής εξουσίας ήταν να εξοντώσει τους «αιρετικούς» και, φυσικά, ενεργοποίησε για το σκοπό αυτό την Ιερά Εξέταση. «Αιρετικοί» ήταν δε διάφοροι αντίπαλοι του συγκεκριμένου πάπα ή του παπισμού γενικότερα και όλοι εκείνοι που δεν συναινούσαν στις οικονομικές και πολιτικές διευθετήσεις.

Έτσι, το έτος 1372 ορίστηκαν για μια ευρεία περιοχή της κεντρικής Ευρώπης πέντε Δομινικανοί μοναχοί ως ιεροεξεταστές και ταυτόχρονα απαγορεύτηκε στους αξιωματούχους των περιοχών αυτών, πρίγκιπες, δούκες κ.λπ. να παρεμβαίνουν στο «θείο έργο» της Ιεράς Εξέτασης. Το τάγμα των Δομινικανών είχε ευδόκιμη προϋπηρεσία στα συγκεκριμένα εγκλήματα, αφού το έτος 1369 ο «ευλογημένος ιεροεξεταστής» Κέρλινγκ είχε στείλει στο Nordhausen της Γερμανίας στην πυρά πέντε «αιρετικούς» και κατάσχεσε την όχι ασήμαντη κινητή και ακίνητη περιουσία τους, την οποία απέδωσε στην εκκλησία. Έτσι ακριβώς βρέθηκε η εκκλησία με τεράστιες ιδιόκτητες εκτάσεις και ολόκληρες πόλεις με κατοικίες και μονάδες παραγωγής, τις οποίες νοίκιαζε και εισέπραττε χρήμα – για το φιλανθρωπικό έργο, εννοείται!

Στις γαλλικές επαρχίες ανέλαβε με εντολή του Γρηγόριου το θεάρεστο έργο των ιερών δολοφονιών ο «αγαπητός υιός μας» Φραγκισκανός Λορελί, ο οποίος οδήγησε στην πυρά εκατοντάδες Βαλδενσιανούς (πνευματικούς απόγονους των βυζαντινών Βογόμιλων). Στην Γκρενόμπλ κάηκαν σε μία ημέρα 150 «αιρετικοί» από τον Λορελί – τέτοια αποδοτικότητα!

Το έτος 1377 κήρυξε ο Γρηγόριος αιρετικό τον Άγγλο θεολόγο διανοούμενο John Wycliffe και έψαχνε κάθε ευκαιρία για να τον εκτελέσει πανηγυρικά στην πυρά. Ο Άγγλος περιγράφεται από ανεξάρτητους χρονικογράφους της εποχής ως ηθικολόγος, ειρηνιστής και φιλάνθρωπος. Να σημειωθεί δε ότι ο Γουίκλιφ διέδιδε τα αυτονόητα, ότι οι πάπες δεν ήταν διάδοχοι του Αποστόλου Πέτρου, αλλά του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου, γι’ αυτό είναι αιμοχαρείς, πολεμοκάπηλοι, φιλοχρήματοι, έμποροι κειμηλίων, καταπατητές και άρπαγες περιουσιών και όλα αυτά που μπορεί καθένας να προσάψει στους εκπροσώπους του θεού επί γης. Η φήμη του Γουίκλιφ επεκτάθηκε σταδιακά σε όλη την Ευρώπη και από τα κείμενά του απήγγειλε αργότερα ο Χους (Jan Hus) στο ακροατήριό του, ενώ τρεις αιώνες μετά επηρεάστηκαν από αυτόν ο Λούθηρος και οι άλλοι Προτεστάντες ανανεωτές.

Ο πάπας Γρηγόριος ΙΑ' επιστρέφει στη Ρώμη, συνοδευόμενος από την αγία Αικατερίνη, Πίνακας του Giorgio Vasari περίπου 200 χρόνια μετά το θάνατο του πάπα. Στην πραγματικότητα ο άγιος αυτός κληρικός συνοδευόταν κατά την επιστροφή του από 2000 στρατιώτες.

Ο Γρηγόριος έστειλε πέντε αφορισμούς εναντίον του Γουίκλιφ καταγράφοντας τις εσφαλμένες αντιλήψεις του «αιρετικού» στον Άγγλο βασιλιά, στους επισκόπους και στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, όπου δίδασκε ο θεολόγος. Ζητούσε δε να τον στείλουν στην Ιερά Εξέταση, όμως οι αποδέκτες των παπικών εγγράφων δεν έδιναν και μεγάλη σημασία. Μόνο οι επίσκοποι έκαναν –εικονικά; πραγματικά;– ανακρίσεις για τυχόν αιρετικές αντιλήψεις, οι οποίες δεν οδηγούσαν πουθενά, μέχρι που ο Γουίκλιφ πέθανε το έτος 1384 ασθενής σε ηλικία 54 ετών, επιζήσας του πάπα κατά 6 χρόνια.

Όμως, ο παπικός μηχανισμός δεν ηρέμησε και συνέχισε να μαζεύει «αποδεικτικά στοιχεία για αίρεση» εναντίον του νεκρού. Όταν συγκεντρώθηκε λοιπόν ικανός αριθμός «στοιχείων», έγινε εκταφή του σκελετού του Γουίκλιφ το έτος 1428, μετά από 44 χρόνια, με άλλο πάπα φυσικά στην εξουσία, και κάηκε ο «αιρετικός» πανηγυρικά, όπως επιτάσσει η χριστιανική αγάπη.

Η μετακίνηση στη Ρώμη

Ο Γρηγόριος IA'  ήθελε να επιστρέψει ο παπισμός από την Αβινιόν στη Ρώμη, παρότι ο ίδιος ήταν Γάλλος, αλλά τον δυσκόλευαν οι διαρκείς πόλεμοι με εναλλασσόμενες συμμαχίες των αντιμαχομένων στην ιταλική χερσόνησο, έτσι ώστε να μην ξέρει κάθε ιδιοτελής ποια πλευρά να υποστηρίξει, για να διεκδικήσει μετά τα σχετικά οφέλη.

Υπήρχαν βέβαια και εξωτερικές αντίρροπες δυνάμεις κατά και υπέρ της μετακόμισης: Απ’ τη μια μεριά ο βασιλιάς της Γαλλίας, ο δούκας του Ανζού, οι Γάλλοι καρδινάλιοι και πολλοί φεουδάρχες ήθελαν τον πάπα στην Αβινιόν για να διεκπεραιώνουν εύκολα τις δουλειές τους — για να τους καθοδηγεί πνευματικά, όπως λένε κατ' ευφημισμόν μέχρι σήμερα σ’ αυτές τις περιπτώσεις…

Απ’ την άλλη μεριά πίεζαν για επιστροφή στη Ρώμη οι αντίστοιχοι Ιταλοί παράγοντες, οι οποίοι ήταν όμως ενισχυμένοι με την (μετέπειτα) «αγία» Κατερίνα της Σιένα, η οποία προπαγάνδιζε ταυτόχρονα να αναληφθεί σταυροφορία για την «απελευθέρωση των αγίων τόπων» —  γνωστό σύνθημα για πλιάτσικο. Η συγκεκριμένη «αγία» είχε δει σε μικρή ηλικία στον ύπνο της τον Ιησού, ο οποίος της ζήτησε να τον παντρευτεί και έκτοτε αυτή αφιερώθηκε στο φανταστικό σύζυγό της. Μάλιστα φορούσε στο δάκτυλο ως δαχτυλίδι την ακροβυστία του κυρίου της (το απόκομμα κατά την ιουδαϊκή περιτομή), το οποίο διετηρείτο κάπου επί 14 αιώνες και της το φόρεσε ιδιοχείρως στο δάχτυλο ο Ιησούς. Αυτό ήταν δε τόσο ιερό και άχραντο, ώστε δεν το έβλεπε κανένας άλλος στο δάκτυλο της «αγίας», παρά μόνο η ίδια…

Εκτός από την «αγία» Κατερίνα πίεζε τον πάπα για μετακόμιση και η (μετέπειτα) «αγία» Μπριγκίτα, η οποία προφήτευσε μάλιστα ότι, αν δεν μετακομίσει ο Γρηγόριος ως πάπας στη Ρώμη, θα πεθάνει σύντομα. Η προφητεία ήταν τόσο πετυχημένη, ώστε το καλοκαίρι του 1373 πέθανε η ίδια η «αγία»…

Στα χρόνια 1374/75 προέκυψε σιτοδεία στην κεντρική Ιταλία λόγω περιορισμένων βροχοπτώσεων και άλλων παραγόντων. Ο πάπας υποσχέθηκε να στείλει τρόφιμα στους πεινασμένους, αλλά στην πραγματικότητα έστειλε ένα μισθοφορικό στρατό για να καταλάβει την Φλωρεντία, η οποία δεν δεχόταν να υποταχθεί στην εξουσία τού πάπα και είχε συνάψει αντιπαπική συμμαχία με μερικές δεκάδες πόλεων. Αυτό το επεισόδιο ήταν η τελευταία σταγόνα που οδήγησε σε έκρηξη την αντιπαπική και αντικληρική προδιάθεση του λαού, λόγω των συνεχών υποχρεωτικών και «εθελοντικών» οικονομικών αφαιμάξεων που είχε υποστεί.

Σε πολλές πόλεις καταλήφθηκαν και λεηλατήθηκαν από τους επαναστατημένους αγρότες τα ανάκτορα των επισκόπων, στη Φλωρεντία ξεθεμελιώθηκε το κτίριο της «Ιεράς Εξέτασης», ενώ οι εργάτες φώναζαν «Θάνατος στο παπαδαριό!», στην Περούτζια αναρτήθηκαν επιγραφές με προτροπές «Θάνατος στον επίσκοπο και τους παπάδες του!», σε διάφορε πόλεις κρεμάστηκαν επιφανείς κληρικοί κι άλλοι χώθηκαν στα κάτεργα, σε όλες τις πόλεις είχαν αντικατασταθεί οι τοπικές σημαίες των ηγεμόνων με την κόκκινη σημαία της επανάστασης. Είχε συγκεντρωθεί δε τόσος πλούτος από τις λεηλασίες, ώστε συγκροτήθηκε οκταμελής επιτροπή αδιάφθορων (otto santi) για να αξιοποιήσουν τα χρυσαφικά και τους πολύτιμους λίθους και να προμηθευτούν τρόφιμα για τον κόσμο.

Ο Γρηγόριος κάλεσε τους ευλαβείς χριστιανούς από την κεντρική Ευρώπη σε σταυροφορία εναντίον των επαναστατών αγροτών και των Φλορεντίνων ειδικότερα, αναθεμάτισε και αφόρισε όλα τα μέλη της ηγετικής Φλωρεντινής οικογένειας Βισκόντι και διέταξε τους απανταχού πιστούς να συλλαμβάνουν και να υποδουλώνουν (συνήθως ανύποπτους) Φλωρεντίνους που έβρισκαν στην επικράτειά τους. Η Γαλλία και η Αγγλία έκαναν με ευχαρίστηση χρήση αυτής της παπικής «εντολής» και δημιούργησαν δυναμικό σκλάβων από Φλωρεντίνους και θησαυροφυλάκιο από τις περιουσίες τους, πολλές ιταλικές πόλεις αρνήθηκαν όμως να συμμαχήσουν με τον πάπα και υπέστησαν επίσης διώξεις. Γενικά στην Ιταλία επικρατούσε εκείνη την εποχή μια «ωραία ατμόσφαιρα»…

Η σφαγή της Cesena

Μέσα σ’ αυτό το κλίμα αλληλοσπαραγμού και διάλυσης δύο στενοί συνεργάτες του πάπα οργάνωσαν για αντεκδίκηση φοβερές σφαγές: Απ’ την μια ο καρδινάλιος της Όστια έστειλε μια συμμορία μισθοφόρων που δεν είχε πληρωθεί επί μήνες στην πόλη Faenza, όπου σφαγιάστηκαν όσοι πολίτες δεν πρόλαβαν να διαφύγουν και λεηλατήθηκαν όλες οι περιουσίες. Έτσι έβγαλε καθένας μισθοφόρος ό,τι μεροκάματο νόμιζε ότι δικαιούται… Απ’ την άλλη ο καρδινάλιος Ροβέρτος της Γενεύης, τον οποίο ο επίσκοπος της Φλωρεντίας συνέκρινε με τον Ηρώδη και τον Νέρωνα, ηγήθηκε του παπικού στρατού με 6000 ιππείς και 4000 πεζοπόρους και ισοπέδωσαν την περιοχή γύρω από την Μπολόνια.

Το έτος 1377 επαναστάτησαν οι κάτοικοι της Cesena, συνέλαβαν και λύντσαραν 300 μισθοφόρους από τη συμμορία του καρδιναλίου Ροβέρτου της Γενεύης, οπότε ο συγκεκριμένος εκπρόσωπος του θεού έφερε όλη τη δύναμη της συμμορίας του στην Τσεζένα όπου κατακρεουργήθηκαν 4000 πολίτες — όσοι δεν κατάφεραν να διαφύγουν. Στον Ροβέρτο, ο οποίος έγινε αργότερα επίσης πάπας, κόλλησε ο λαός το παρατσούκλι «σφαγέας της Τσεζένα», ενώ ο πάπας Γρηγόριος ονομάστηκε «papa guastamondo», καταστροφέας του κόσμου…

Η «σφαγή της Τσεζένα» προκάλεσε μεγάλες αντιδράσεις στον ιταλικό χώρο και οδήγησε σε περαιτέρω συγκρούσεις μεταξύ επαναστατών και στρατιωτικών τμημάτων των καρδιναλίων — κανονικοί πολέμαρχοι οι εκπρόσωποι του κυρίου!  

Το ίδιο έτος της σφαγής αποφάσισε τελικά ο Γρηγόριος να επιστρέψει στη Ρώμη, όχι βέβαια με εκκλησιαστικές τιμές, αλλά συνοδευόμενος από 2000 πολεμιστές. Πάνω που προσπάθησε ο λαμπρός αυτός κληρικός να αποκτήσει κύρος ως θρησκευτικός ηγέτης, πληρώνοντας πτωχευμένους πρίγκιπες και βασιλιάδες και προσφέροντας υποστήριξη σε αντιμαχόμενους τοπικούς ηγεμόνες, πέθανε απρόβλεπτα, ίσως και δηλητηριασμένος, σίγουρα όμως μετανοιωμένος που επέστρεψε στη Ρώμη «παρασυρμένος από τις προτροπές ευσεβών γυναικών», όπως λέγεται ότι ψέλλισε πριν ξεψυχήσει… 

(βλέπε επίσης >>>)