11 December 2019

Οι πιο θανατηφόρες εκρήξεις ηφαιστείων στην ιστορία


του Στέργιου Καστελλορίου, sbs.com.au, 11/12/2019

Εκατοντάδες ενεργά ηφαίστεια υπάρχουν στον πλανήτη γη. Τα περισσότερα από αυτά βρίσκονται στον Ειρηνικό σε μια περιοχή που είναι γνωστή ως το Δαχτυλίδι της φωτιάς (Ring of Fire).

Λάκι, Ισλανδία (1783)

Η πλέον πολύνεκρη έκρηξη ηφαιστείου στην ιστορία πραγματοποιήθηκε στο Λάκι της Ισλανδίας τον Ιούνιο του 1783. Το νέφος που προκάλεσε η έκρηξη κάλυψε επί μήνες μεγάλα τμήματα του Βόρειου Ημισφαιρίου, ενώ η βλάστηση υπέστη μεγάλες καταστροφές.
Σύμφωνα με κάποιες εκτιμήσεις, μόνο στη Γαλλία και στην Αγγλία, οι ζωές που αφαίρεσε το νέφος ανήλθαν σε δεκάδες χιλιάδες, ενώ η Ισλανδία, υπολογίζεται ότι έχασε το 20% του πληθυσμού της.

Μια από τις συνέπειες της έκρηξης αυτής ήταν η πτώση της παγκόσμιας θερμοκρασίας, καθώς το διοξείδιο του θείου απλώθηκε στο βόρειο ημισφαίριο. Υπολογίζεται ότι εξαιτίας αυτής της έκρηξης πέθαναν 6 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως.



Huaynaputina, Περού (1600)

Mια ακόμη θανατηφόρα έκρηξη ηφαιστείου ήταν αυτή του Huaynaputina, στο Περού το 1600. Η ηφαιστειακή έκρηξη αυτή, που ήταν η μεγαλύτερη όλων των εποχών στη ιστορία της Νότιας Αμερικής, επηρέασε το παγκόσμιο κλίμα, με το καλοκαίρι του 1600 να είναι ένα από τα πιο κρύα των προηγούμενων 500 χρόνων.

Η τέφρα από την έκρηξη έθαψε 10 πόλεις και εκτόξευσε μεγάλες ποσότητες γήινης μάζας στην ατμόσφαιρα με αποτέλεσμα να μειωθεί η ηλιακή ακτινοβολία στην επιφάνεια της γης.
Περίπου δύο εκατομμύρια άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, ως αποτέλεσμα αυτής της έκρηξης.

Όρος Ταμπόρα, Ινδονησία (1815)

Άνάμεσα στις πλέον θανατηφόρες εκρήξεις ηφαιστείου βρίσκεται και αυτή στο όρος Ταμπόρα της Ινδονησίας το 1815. Η έκρηξη αυτή ήταν κατά 52.000 φορές ισχυρότερη από την ατομική βόμβα της Χιροσίμα, πυροδοτώντας την ανάπτυξη ενός τσουνάμι, το μέγιστο ύψος κύματος του οποίου έφτασε τα 40 μέτρα.

Συνολικά 90.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, με τους περισσότερους από αυτούς να πεθαίνουν από την πείνα και τις επιδημίες που ακολούθησαν της οικολογικής καταστροφής που προκάλεσε η έκρηξη.

Κρακατόα Ινδονησία (1883)

Ιδιαίτερα ισχυρή, αλλά και ιστορικής σημασίας είναι η έκρηξη στο νησί Κρακατόα της Ινδονησίας. Τα δύο τρίτα του νησιού αυτού κατέρρευσαν, προκαλώντας τσουνάμι, με κύματα ύψους 15 μέτρων να πέφτουν πάνω στις γύρω ακτές. Τριακόσια χωριά καταστράφηκαν εντελώς και 36.417 άτομα σκοτώθηκαν.

Σύμφωνα με αναφορές εκείνης της εποχής, οι τελευταίες εκρήξεις ακούστηκαν σε απόσταση 3.200 χιλιομέτρων νότια από το Περθ, καθώς και 4.800 χιλιόμετρα δυτικά από το νησί Ροντρίγκες στον Ινδικό ωκεανό.

Το ωστικό κύμα από το τελικό ξέσπασμα του ηφαιστείου έσπασε τα τύμπανα των αυτιών των ναυτικών στα πλοία που βρίσκονταν στο στενό της Σούντα, που βρίσκεται μεταξύ της Σουμάτρας και της Ιάβας, των δύο μεγαλύτερων νησιών της χώρας.

Όρος Πελέ, Μαρτινίκα (1902)

Η έκρηξη του ηφαιστείου στο όρος Πελέ στην νήσο Μαρτινίκα ης Καραϊβικής, αποτελεί την μεγαλύτερη καταστροφή από ηφαίστειο τον 20ο αιώνα. 

Από τον Ιανουάριο το όρος Πελέ έδειξε σημάδια αυξημένης δραστηριότητας και στις 23 Απριλίου άρχισαν οι πρώτες μικρές εκρήξεις, οι οποίες ακολουθήθηκαν από σεισμικές δονήσεις και νέφη στάχτης και θειούχων αερίων που κάλυψαν τη γύρω περιοχή.
Από την έκρηξη αυτή έχασαν τη ζωή τους σχεδόν 30.000 άνθρωποι.