ΑΡΒΑΝΙΤΗΣ ΕΛ. ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ
Στον πολιτικό φιλελευθερισμό οι θρησκείες αποτελούν αντιλήψεις και πεποιθήσεις, οι οποίες μπορούν να κινούνται στο δικαιωματικό τόξο της ελευθερίας επιλογών του ατόμου. Η διαδικασία ενίσχυσης ή μείωσης του παρεμβατικού ρόλου κάποιας θρησκείας δεν εναπόκειται σε πολιτικές δράσεις, αλλά εξαρτάται πλήρως από την αποδοχή ή την απόρριψη του ρόλου τους μέσα σε συγκεκριμένα πολιτισμικά και κοινωνικά περιβάλλοντα. Σε αυτό το πλαίσιο κατανόησης οι θρησκείες γίνονται αντιληπτές ως δυναμικά πολιτισμικά στοιχεία, τα οποία μπορούν ελεύθερα να επιλέγονται από τα άτομα ή μπορούν ελεύθερα να απορρίπτονται από αυτά. Η έννοια της πολυθρησκευτικότητας προσιδιάζει άλλωστε στη μοντέρνα αντίληψη περί πολυπολιτισμικότητας και επομένως δεν πρέπει να θεωρείται και να προσεγγίζεται καταστροφικά και φοβικά. Αντιθέτως, αποτελεί τη βάση για μια κοινωνία, η οποία επιδιώκει μέσα από την ανεκτικότητα και την κατανόηση του διαφορετικού (και κυρίως του μειονοτικού) τη συνύπαρξη και την ειρηνική αποδοχή του άλλου. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ Ανθρώπινα Δικαιώματα
Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου
Σχόλιο 1
Ορθοδοξία και Ανθρώπινα Δικαιώματα, Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος Α'
Σχόλιο 2
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ Η ηθική της ελευθερίας στην εποχή της νεωτερικότητας
2.1. Οι μύθοι
2.2. Ο Χριστιανισμός
2.3. Η νεωτερικότητα
ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ Η θρησκευτική ελευθερία και η φιλελεύθερη κριτική σκέψη
3.1. Η θρησκευτική ελευθερία
3.2. Η φιλελεύθερη κριτική σκέψη
3.2.1. Η κριτική της θρησκείας στον John Locke
3.2.2. Η κριτική της θρησκείας στον Adam Smith
3.2.3. Η κριτική της θρησκείας στον John Stuart Mill
3.2.4. Alexis Henry Charles Maurice de Tocqueville: η «άλλη κριτική»
3.2.5. Συμπερασματικά
ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ Σύμφωνο ελεύθερης συμβίωσης για ομόφυλα ζευγάρια
4.1. Εισαγωγή
4.1.1. Το θεωρητικό και θεσμικό πλαίσιο
4.2. Το Σύμφωνο Συμβίωσης
4.3. Ο νόμος
4.4. Διαφορές Γάμου και Συμφώνου Συμβίωσης
4.5. Καταχωρισμένη συμβίωση και δεόντως αποδειχθείσα μακροχρόνια σχέση
4.6. Θεολογικές σκέψεις και προβληματισμοί με αφορμή το Σύμφωνο Συμβίωσης για τα ομόφυλα ζευγάρια
4.7. Συμπέρασμα
ΜΕΡΟΣ ΠΕΜΠΤΟ Θρησκεία και Επιστήμη ως εργαλεία ελευθερίας του ανθρώπου
Πρόλογος
5.1. Εισαγωγή
5.2. Θρησκεία και Επιστήμη: η νεωτερικότητα
5.3. Θρησκεία και Επιστήμη: ατομικότητα και ελευθερία
5.4. Θεολογία και φυσικές επιστήμες: από την καχυποψία στην συνύπαρξη
5.5. Σε αναζήτηση σύνθεσης: η εσχατοκεντρική διαλεκτική
5.6. Συμπέρασμα
ΜΕΡΟΣ ΕΚΤΟ Το μάθημα των θρησκευτικών ως θρησκειολογικό μάθημα
6.1. Μοντέρνος Πολιτισμός: θρησκευτική ελευθερία και θρησκευτική εκπαίδευση
6.1.1. Εισαγωγικά
6.2. Θρησκεία και Πολιτισμός
6.3. Η θρησκευτική ελευθερία ως αίτημα του μοντέρνου
6.4. Η θρησκευτική παιδεία
6.5. Το θρησκειολογικό παράδειγμα
6.6. Συμπέρασμα
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1. Ο Κύλινδρος του Κύρου
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2. Magna Charta
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 3. Διακήρυξη των δεκατριών ενωμένων Πολιτειών της Αμερικής
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 4. Διακήρυξη των δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 5. Σύμβασις δια την Προάσπισιν των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριών
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 6. Χάρτης των θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.Ε. - Συνθήκη της Λισσαβώνας
Στον πολιτικό φιλελευθερισμό οι θρησκείες αποτελούν αντιλήψεις και πεποιθήσεις, οι οποίες μπορούν να κινούνται στο δικαιωματικό τόξο της ελευθερίας επιλογών του ατόμου. Η διαδικασία ενίσχυσης ή μείωσης του παρεμβατικού ρόλου κάποιας θρησκείας δεν εναπόκειται σε πολιτικές δράσεις, αλλά εξαρτάται πλήρως από την αποδοχή ή την απόρριψη του ρόλου τους μέσα σε συγκεκριμένα πολιτισμικά και κοινωνικά περιβάλλοντα. Σε αυτό το πλαίσιο κατανόησης οι θρησκείες γίνονται αντιληπτές ως δυναμικά πολιτισμικά στοιχεία, τα οποία μπορούν ελεύθερα να επιλέγονται από τα άτομα ή μπορούν ελεύθερα να απορρίπτονται από αυτά. Η έννοια της πολυθρησκευτικότητας προσιδιάζει άλλωστε στη μοντέρνα αντίληψη περί πολυπολιτισμικότητας και επομένως δεν πρέπει να θεωρείται και να προσεγγίζεται καταστροφικά και φοβικά. Αντιθέτως, αποτελεί τη βάση για μια κοινωνία, η οποία επιδιώκει μέσα από την ανεκτικότητα και την κατανόηση του διαφορετικού (και κυρίως του μειονοτικού) τη συνύπαρξη και την ειρηνική αποδοχή του άλλου. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
Περιεχόμενα
ΠΡΟΛΟΓΟΣ του Χαράλαμπου ΒέντηΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ Ανθρώπινα Δικαιώματα
Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου
Σχόλιο 1
Ορθοδοξία και Ανθρώπινα Δικαιώματα, Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος Α'
Σχόλιο 2
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ Η ηθική της ελευθερίας στην εποχή της νεωτερικότητας
2.1. Οι μύθοι
2.2. Ο Χριστιανισμός
2.3. Η νεωτερικότητα
ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ Η θρησκευτική ελευθερία και η φιλελεύθερη κριτική σκέψη
3.1. Η θρησκευτική ελευθερία
3.2. Η φιλελεύθερη κριτική σκέψη
3.2.1. Η κριτική της θρησκείας στον John Locke
3.2.2. Η κριτική της θρησκείας στον Adam Smith
3.2.3. Η κριτική της θρησκείας στον John Stuart Mill
3.2.4. Alexis Henry Charles Maurice de Tocqueville: η «άλλη κριτική»
3.2.5. Συμπερασματικά
ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ Σύμφωνο ελεύθερης συμβίωσης για ομόφυλα ζευγάρια
4.1. Εισαγωγή
4.1.1. Το θεωρητικό και θεσμικό πλαίσιο
4.2. Το Σύμφωνο Συμβίωσης
4.3. Ο νόμος
4.4. Διαφορές Γάμου και Συμφώνου Συμβίωσης
4.5. Καταχωρισμένη συμβίωση και δεόντως αποδειχθείσα μακροχρόνια σχέση
4.6. Θεολογικές σκέψεις και προβληματισμοί με αφορμή το Σύμφωνο Συμβίωσης για τα ομόφυλα ζευγάρια
4.7. Συμπέρασμα
ΜΕΡΟΣ ΠΕΜΠΤΟ Θρησκεία και Επιστήμη ως εργαλεία ελευθερίας του ανθρώπου
Πρόλογος
5.1. Εισαγωγή
5.2. Θρησκεία και Επιστήμη: η νεωτερικότητα
5.3. Θρησκεία και Επιστήμη: ατομικότητα και ελευθερία
5.4. Θεολογία και φυσικές επιστήμες: από την καχυποψία στην συνύπαρξη
5.5. Σε αναζήτηση σύνθεσης: η εσχατοκεντρική διαλεκτική
5.6. Συμπέρασμα
ΜΕΡΟΣ ΕΚΤΟ Το μάθημα των θρησκευτικών ως θρησκειολογικό μάθημα
6.1. Μοντέρνος Πολιτισμός: θρησκευτική ελευθερία και θρησκευτική εκπαίδευση
6.1.1. Εισαγωγικά
6.2. Θρησκεία και Πολιτισμός
6.3. Η θρησκευτική ελευθερία ως αίτημα του μοντέρνου
6.4. Η θρησκευτική παιδεία
6.5. Το θρησκειολογικό παράδειγμα
6.6. Συμπέρασμα
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1. Ο Κύλινδρος του Κύρου
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2. Magna Charta
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 3. Διακήρυξη των δεκατριών ενωμένων Πολιτειών της Αμερικής
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 4. Διακήρυξη των δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 5. Σύμβασις δια την Προάσπισιν των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριών
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 6. Χάρτης των θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.Ε. - Συνθήκη της Λισσαβώνας