CNN-Greece, 12/2/24
Οι πάπυροι του Ερκουλάνεουμ (Herculaneum ή Ερκολάνο ή Ηράκλειο όπως το αποκαλούσαν οι αρχαίοι Έλληνες) είναι εκατοντάδες πάπυροι που επέζησαν από την έκρηξη του Βεζούβιου το 79 μ.Χ. Στην απανθρακωμένη κατάστασή τους, τα αρχαία έγγραφα θα κατέρρεαν αν κάποιος επιχειρούσε να τα ξετυλίξει, ενώ οι λέξεις στα κομμάτια που επέζησαν ήταν αδύνατο να διαβαστούν από το ανθρώπινο μάτι.
Χρησιμοποιώντας την τεχνολογία των υπολογιστών και την προηγμένη τεχνητή νοημοσύνη, οι ερευνητές μπορούν τώρα να αναλύσουν τους παπύρους του Herculaneum χωρίς να τους ξετυλίξουν και να διακινδυνεύσουν να προκαλέσουν ζημιά στα εξαιρετικά εύθραυστα έγγραφα. Περισσότεροι από 2.000 χαρακτήρες – τα πρώτα πλήρη αποσπάσματα – έχουν αποκρυπτογραφηθεί από έναν πάπυρο, όπως ανακοίνωσαν επιστήμονες πληροφορικής που ξεκίνησαν το Vesuvius Challenge, έναν διαγωνισμό που έχει σχεδιαστεί για να επιταχύνει τις ανακαλύψεις που γίνονται στους παπύρους.
Η πρώτη λέξη που διαβάστηκε από έναν μη ανοιγμένο πάπυρο βρέθηκε ξεχωριστά τόσο από τον Luke Farritor όσο και από τον Youssef Nader – έναν φοιτητή πληροφορικής στο Πανεπιστήμιο της Νεμπράσκα και έναν μεταπτυχιακό φοιτητή βιορομποτικής στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου, αντίστοιχα – τον Οκτώβριο. Φέτος, μαζί με τον Julian Schilliger, φοιτητή ρομποτικής στο Ομοσπονδιακό Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Ζυρίχης, κέρδισαν το μεγάλο βραβείο των 700.000 δολαρίων του διαγωνισμού επειδή ήταν η πρώτη ομάδα που κατάφερε να αποκρυπτογραφήσει πάνω από το 85% των χαρακτήρων από τέσσερα συνεχή αποσπάσματα μέσα στον ίδιο πάπυρο.
Επιπλέον, η ομάδα ξεπέρασε τις απαιτήσεις του διαγωνισμού και διάβασε μερικές στήλες κειμένου, που αντιστοιχούν περίπου στο 5% του παπύρου.
Η τριάδα αποκάλυψε το κείμενο εφαρμόζοντας μια τεχνική γνωστή ως «εικονικό ξετύλιγμα» στον πάπυρο – έναν από τους πολλούς που ανήκουν στο Γαλλικό Ινστιτούτο – ο οποίος δημοσιεύθηκε στον ιστότοπο του διαγωνισμού. Η διαδικασία περιελάμβανε τη χρήση τομογραφίας υπολογιστή, δηλαδή σάρωση με ακτίνες Χ του τυλιγμένου παπύρου, επιτρέποντας στους ερευνητές να «απλώσουν» εικονικά τους παπύρους και να ανιχνεύσουν το μελάνι στη σελίδα με προηγμένη τεχνητή νοημοσύνη. Αφού οι Farritor, Nader και Schilliger βρήκαν τα ελληνικά γράμματα, προσήλθαν ειδικοί παπυρολόγοι από την Αγγλία, τη Γαλλία και την Ιταλία για να αξιολογήσουν το κείμενο.
Τα λόγια του φιλόσοφου Φιλόδημου
Τα πρόσφατα αποκωδικοποιημένα αποσπάσματα βγήκαν από το τέλος ενός παπύρου και αποκαλύπτουν λόγια γραμμένα από τον φιλόσοφο Φιλόδημο (γνωστός ως Φιλόδημος ο Επικούρειος ή Φιλόδημος ο Γαδαρεύς), ο οποίος πιστεύεται ότι εργαζόταν στη βιβλιοθήκη στην οποία βρέθηκαν οι πάπυροι, αναφέρεται στην ανακοίνωση.
Στο αποκρυπτογραφημένο κείμενο, ο Φιλόδημος γράφει για το αν η αφθονία των διαθέσιμων αγαθών μπορεί να επηρεάσει την ποσότητα της ευχαρίστησης που προσφέρουν.
 |
| Η σάρωση με ακτίνες Χ και η τεχνητή νοημοσύνη επέτρεψαν το μερικό διάβασμα των καμένων παπύρων που ήταν αδύνατο να ξετυλιχθούν |
«Όπως και στην περίπτωση της τροφής, δεν πιστεύουμε ότι τα πράγματα που είναι σπάνια είναι πιο ευχάριστα από εκείνα που είναι σε αφθονία», αναφέρει η πρώτη πρόταση.
«Ο Φιλόδημος απορρίφθηκε με τα χρόνια επειδή δεν μπορούσαμε πραγματικά να διαβάσουμε εκτενώς τα χωρία του. Μόνο με δυσκολία παίρνουμε αυτά τα μικρά αποσπάσματα. Σε αυτά, συμβουλεύει τους ανθρώπους να χαλαρώσουν κατά κάποιον τρόπο, να βρουν καλές φιλίες, να περάσουν τον χρόνο τους ζώντας τη στιγμή και απολαμβάνοντας τις μικρές ηδονές», δήλωσε ο Roger Macfarlane, καθηγητής κλασικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο Μπρίγκαμ Γιανγκ, ο οποίος έχει μελετήσει τους παπύρους του Εκουλάνεουμ.
Ο νέος διαγωνισμός για το μεγάλο βραβείο θέτει έναν ακόμη πιο φιλόδοξο στόχο, προσφέροντας ένα χρηματικό βραβείο 100.000 δολαρίων για την πρώτη ομάδα που θα μπορέσει να αποκρυπτογραφήσει τουλάχιστον το 90% και των τεσσάρων παπύρων που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα του.
