28 September 2012

Έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για τα θρησκευτικά θέματα


Θετικά βήματα της Ελληνικής Πολιτείας στην κατεύθυνση σεβασμού των θρησκευτικών ελευθεριών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων καταγράφει η σχετική ετήσια Έκθεση του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ για την κατάσταση στον κόσμο.

Στη δεκασέλιδη Ενότητα της Έκθεσης που δημοσιεύει το amen.gr, και αφορά την Ελλάδα,  περιλαμβάνονται λεπτομερή στοιχεία  για τον τρόπο που η Κυβέρνηση, το Κράτος και οι Δικαστικές Αρχές αντιμετώπισαν ζητήματα θρησκευτικής ελευθερίας ενώ σε δύο σημεία γίνεται ονομαστική αναφορά στον Μητροπολίτη Πειραιώς Σεραφείμ με αφορμή τοποθετήσεις του για τους Εβραίους και τους Καθολικούς στη χώρα μας.

Στην Έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, γίνονται ιδιαίτερες αναφορές στην Ορθόδοξη Εκκλησία και στην οικονομική, πολιτική και κοινωνική επιρροή που ασκεί, στην οικονομική στήριξη που της παρέχει η Κυβέρνηση μεταξύ άλλων  μέσω φοροαπαλλαγών αλλά και με την μισθοδοσία του κλήρου.
Εκτενείς αναφορές γίνονται και για τη Μουσουλμανική μειονότητα στη Θράκη, στην εφαρμογή της Σαρία στο Οικογενειακό Δίκαιο και τις ανησυχίες διαφόρων φορέων για πιθανές αδικίες σε βάρος των μουσουλμάνων γυναικών, στους μουσουλμάνους πρόσφυγες που διαβιούν στην Ελλάδα, στο ζήτημα της ανέγερσης Ισλαμικού Τεμένους και στα προβλήματα δημιουργίας Ισλαμικού Νεκροταφείου στην Αθήνα.
Επίσης, περιλαμβάνεται το ζήτημα της αντιμετώπισης από την Πολιτεία του Νομικού καθεστώτος της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας στην Ελλάδα, καθώς και άλλων θρησκευτικών οντοτήτων μεταξύ των οποίων οι Μορμόνοι, οι Μπαχαϊστές αλλά και οι Σαϊεντελόγοι – χαρακτηρίζεται πρωταρχικό θέμα - η ίδρυση Ευκτηρίων Οίκων και η ερμηνεία του όρου "γνωστή θρησκεία" από τους φορείς της Πολιτείας.
Περιλαμβάνονται επίσης αναφορές  στους αρνητές στράτευσης για θρησκευτικούς λόγους, στην "υποεκπροσώπηση" των μουσουλμάνων στη δημόσια διοίκηση και στην απαγόρευση του προσηλυτισμού στην Ελλάδα.
Στην Έκθεση σημειώνονται οι πρωτοβουλίες του Πρέσβη και του Γενικού Προξένου των ΗΠΑ, σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη αντίστοιχα,  οι οποίοι κατά τις συναντήσεις που είχαν με Έλληνες Κυβερνητικούς αξιωματούχους συζήτησαν ζητήματα θρησκευτικών ελευθεριών και διαθρησκειακού διαλόγου.
"Θρησκευτικά δημογραφικά στοιχεία"
Σύμφωνα με την Έκθεση "η (Ελληνική) Κυβέρνηση δεν διατηρεί στατιστικά στοιχεία για τις θρησκευτικές ομάδες. Ωστόσο εκτιμάται πως 98%  του πληθυσμού αυτοπροσδιορίζεται ως Ελληνορθόδοξοι (Χριστιανοί). Η Συνθήκη της Λωζανης, του 1923, δημιούργησε μια επίσημα αναγνωρισμένη "Μουσουλμανική Μειονότητα" η οποία αποτελείται από 140.000 με 150.000 άτομα – περίπου το 1,3% του Ελληνικού πληθυσμού – που ζουν στην Θράκη.
Ο υπόλοιπος πληθυσμός συγκροτείται από Ρωμαιοκαθολικούς, Προτεστάντες, Εβραίους, Παλαιοημερολογίτες, Μάρτυρες του Ιεχωβά, μέλη της Εκκλησίας του Ιησού Χριστού των Αγίων των τελευταίων ημερών (Μορμόνοι), Σαϊεντολόγους, Μπαχαϊστές, πιστούς του Χάρε Κρίσνα, και πιστούς Πολυθεϊστικών Ελληνικών Θρησκειών.
Οι ηγέτες της Εκκλησίας υπολογίζεται ότι το 30% από τους αυτοπροσδιοριζόμενους ως Ορθοδόξους συμμετέχουν τακτικά σε θρησκευτικές τελετές. Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις εκτιμούν πως 500.000 με 700.000 είναι οι Μουσουλμάνοι που κατοικούν στην Αττική ως αποτέλεσμα της μακρόχρονης μετανάστευσης από την Αλβανία και της πρόσφατης εισροής παράνομων μεταναστών και προσφύγων από  το Αφγανιστάν, το Πακιστάν, την Βόρειο Αφρική και τη Νότιο Ασία".
Στην έκθεση σημειώνεται πως το Σύνταγμα και η νομοθεσία προστατεύει τη θρησκευτική ελευθερία  και στην πράξη η Κυβέρνηση, γενικά, σέβεται αυτό το δικαίωμα. Γίνεται μάλιστα ιδιαίτερη αναφορά στο διορισμό, από την Κυβέρνηση, Γενικού Γραμματέα Θρησκευμάτων στο Υπουργείο Παιδείας, Δια βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων. "Η Κυβέρνηση αναγνωρίζει το Κανονικό Δίκαιο της Ορθόδοξης Εκκλησίας και στο εσωτερικό της Εκκλησίας και σε ζητήματα που άπτονται του κοσμικού νόμου όπως στον Γάμο".
Σημειώνεται πως προνόμια και νομικά δικαιώματα που παρέχονται στην Ελληνορθόδοξη Εκκλησία δεν επεκτείνονται συνήθως και σε άλλες θρησκευτικές ομάδες. "Η κυβέρνηση υποστηρίζει την Ορθόδοξη Εκκλησία οικονομικά.
Για παράδειγμα, η κυβέρνηση πληρώνει τους μισθούς και την θρησκευτική εκπαίδευση του Ορθόδοξου κλήρου, εν μέρει χρηματοδοτεί τη συντήρηση κτιρίων της Ορθόδοξης Εκκλησίας, και προβλέπει φοροαπαλλαγές για προσόδους από την περιουσία της Ορθόδοξης Εκκλησίας".
Προστίθεται πως η διδασκαλία των θρησκευτικών στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση γίνεται με έξοδα της Κυβέρνησης, είναι υποχρεωτική για όλους τους μαθητές, αν και οι μη Ορθόδοξοι μαθητές μπορούν να απαλλαγούν υποβάλλοντας μια δήλωση με την οποία να ζητούν την απαλλαγή τους. Σημειώνεται δε πως τα δημόσια σχολεία δεν προσφέρουν καμία εναλλακτική επιλογή αλλά ούτε και ένα μάθημα θρησκευτικών που δεν θα αφορά την ορθόδοξη θεολογία για τους μαθητές αυτούς.
Οι αναφορές στον Μητροπολίτη Πειραιώς Σεραφείμ:
Σε δύο σημεία της η Έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για την κατάσταση των θρησκευτικών ελευθεριών και του σεβασμού των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στην Ελλάδα αναφέρεται ονομαστικά στον Μητροπολίτη Πειραιώς Σεραφείμ.
"Τον Δεκέμβριο ο Μητροπολίτης Πειραιώς Σεραφείμ κατέθεσε μήνυση κατά της Καθολικής Εκκλησίας για προσηλυτισμό. Ο Μητροπολίτης υποστήριξε ότι ο Αγιασμός του σχολικού έτους από έναν Καθολικό Ιερέα παρουσία και Καθολικών και Ελληνορθοδόξων μαθητών  αποτελεί προσηλυτισμό των Ελληνορθοδόξων παιδιών", αναφέρει η Έκθεση.
Σε άλλο σημείο της αναφέρει:
"Έχουν σημειωθεί σποραδικές εκφράσεις αντισημιτισμού. Τον Ιανουάριο ένας ανώτερος Έλληνας ιερέας, ο Μητροπολίτης Πειραιώς Σεραφείμ, εξέφρασε την πεποίθησή του ότι οι Εβραίοι ελέγχουν το τραπεζικό σύστημα και ταύτισε τον Ιουδαϊσμό με τον  "Σατανισμό".
Αξίζει να σημειωθεί ότι στην λεπτομερέστατη Έκθεση περιλαμβάνεται η εξέλιξη δικαστικών υποθέσεων και στο ΣτΕ - γίνεται αναφορά και στην υπόθεση της προσφυγής του μακαριστού Μητροπολίτη Κασσανδρείας κατά της ίδρυσης ευκτήριου οίκου των Μαρτύρων του Ιεχωβά - αλλά ακόμη καταγράφονται μια προς μία οι θρησκευτικές εορτές που αποτελούν επίσημες αργίες για το Ελληνικό Κράτος όπως είναι τα Χριστούγεννα, τα Θεοφάνεια, η Κυριακή του Πάσχα κλπ.

25 September 2012

Η γυναίκα που ταράζει την Εκκλησία των ανδρών

της Μαρίας Αντωνιάδου, ΒΗΜΑ, 23/9/2012


Στα Μάγδαλα, σ’ εκείνη την εμπορική πόλη της δυτικής ακτής της Γαλιλαίας, λέγεται ότι γεννήθηκε και μεγάλωσε η πανέμορφη Μαρία που στο διάβα των αιώνων χαρακτηρίστηκε πόρνη. Η Μαρία η αφοσιωμένη μαθήτρια του Χριστού. Η Μαρία που δεν κρύφτηκε μετά τη Σταύρωση του Κυρίου της, όπως οι άρρενες μαθητές του. Η Μαρία η πρώτη από τις γυναίκες μαθήτριές του. Η Μαρία η Μαγδαληνή, η δραστήρια, ικανή, εύπορη γυναίκα που τον ρόλο της αποσιώπησε ένας Ευαγγελιστής, νόθευσε ένας Πάπας, αδίκησε η Ιστορία, δήθεν αναγνωρίζοντάς την σε ευφάνταστα σενάρια ερωτισμού. Και όμως, ο ίδιος ο διδάσκαλός της την ανέδειξε σε μαθήτριά του ισότιμη με τους άνδρες που τον περιέβαλλαν και η Εκκλησία σε Ισαπόστολο. Οι περισσότεροι ακαδημαϊκοί θεολόγοι, όπως ο καθηγητής Πέτρος Βασιλειάδης, σήμερα μιλάνε για μια παρεξηγημένη προσωπικότητα, θύμα της ανδροκρατούμενης κοινωνίας.

Οι δύο όψεις της Μαρίας Μαγδαληνής: - ως προκλητικής γυναίκας σε άγνωστο έως πρόσφατα πίνακα 
του 1515 που αποδίδεται στον Λεονάρντο ντα Βίντσι και στο εργαστήριό του και ως αγίας στην ορθόδοξη εικονογραφία.
Στους προχριστιανικούς αιώνες, αλλά και χρόνια μετά τη Γέννηση και τη Σταύρωση, οι γυναίκες ήταν κλεισμένες στον οίκο τους. Στους δρόμους κυκλοφορούσαν μόνο οι μετρημένες στα δάχτυλα γυναίκες φιλόσοφοι, οι πόρνες, οι εταίρες, οι δούλες και οι πωλήτριες των λαϊκών αγορών. Ο Χριστός όμως αναστατώνει την κοινωνία και το ιερατείο με το κήρυγμά του και προκαλεί την μήνιν τους επειδή περιδιαβαίνει τις πόλεις και τα χωριά της Ιουδαίας με τους 12 Απόστολους και τις γυναίκες μαθήτριές του. Η Μαρία και η Μάρθα, οι αδελφές του Λαζάρου, η Μαρία του Κλωπά, η Μαρία του Ιακώβου και η Σαλώμη του Ζεβεδαίου βρίσκονται πάντα κοντά στον Χριστό και όλες βοηθούν στη διάδοση του μηνύματός του αναπτύσσοντας το φιλανθρωπικό έργο του. Και είναι οι μόνες που βρίσκονται κοντά του την ώρα της Σταύρωσης και λίγο αργότερα, εκείνα τα άγρια χαράματα, όταν ξεπερνώντας τον φόβο των μαθητών πήγαν με τα μύρα να αλείψουν το σώμα του νεκρού Χριστού γεμάτες από αγωνία για το πώς θα κυλήσουν τον λίθο που σφράγιζε το μνήμα του. Αυτές ήταν οι πρώτες που το είδαν άδειο και αντίκρισαν Αναστημένο τον Χριστό και έλαβαν την εντολή να κηρύξουν την έγερσή του από τους νεκρούς στους φοβισμένους και κρυμμένους Αποστόλους. Ανάμεσά τους πάντα η Μαρία η Μαγδαληνή, αρωγός, συντονίστρια, ηγέτιδα. «Η Μαγδαληνή έχει την προσωπικότητα ενός φυσικού ηγέτη που υποτάσσεται μόνο στην αυθεντία του Ιησού» λέει η ερευνήτρια της ιστορίας της κυρία Κατερίνα Δροσιά.

Τα παιδικά της χρόνια άγνωστα. Κανένας δεν μπορεί να προσδιορίσει την ηλικία που είχε όταν άκουσε τον Χριστό να κηρύττει για πρώτη φορά, αν και πιθανολογείται ότι η πρώτη τους συνάντηση έγινε στα όρη Μάγδαλα. Γνωστός όμως είναι ο πρώτος που προσπάθησε να αποσιωπήσει την ιστορία της. Ηταν ένας γιατρός από την Αντιόχεια, μαθητής του Αποστόλου Παύλου, ο γνωστός στους αιώνες Ευαγγελιστής Λουκάς. Ο άνθρωπος που συγγράφει το Ευαγγέλιό του τουλάχιστον σαράντα χρόνια μετά την Ανάσταση και ρίχνει τον πρώτο λίθο στη φήμη της Μαρίας: «Και ήταν οι δώδεκα μαζί Του και μερικές γυναίκες που ήταν θεραπευμένες από πνεύματα κακά και από ασθένειες, η Μαρία, που καλείται Μαγδαληνή, από την οποία είχαν εξέλθει εφτά δαιμόνια...». Η αναφορά του Λουκά στα επτά δαιμόνια και κυρίως η αντίστοιχη που γίνεται στη μεταγενέστερη προσθήκη στο Ευαγγέλιο του Μάρκου, πέντε αιώνες αργότερα, θα της αποδώσουν τον τίτλο της πόρνης. Κι όμως, ο Απόστολος Ματθαίος στο δικό του Ευαγγέλιο εκθειάζει τη στάση των γυναικών, και μεταξύ τους πρώτη της Μαρίας της Μαγδαληνής, σε δύο κορυφαίες στιγμές του Θείου Πάθους, τη Σταύρωση και την Ανάσταση, αντίθετα με των Αποστόλων. Ακόμη και ο Λουκάς το παραδέχεται: «Ηρθαν στο μνήμα μαζί και με μερικές άλλες (...), βρήκαν την πέτρα μετατοπισμένη κι ενώ έμεναν εκεί απορώντας παρουσιάστηκαν ξαφνικά μπροστά τους δύο άντρες με ρούχα που λαμποκοπούσαν (...) "Tι αναζητάτε τον ζωντανό ανάμεσα στους νεκρούς; Δεν είναι εδώ. Aναστήθηκε". (...) Ετσι, επέστρεψαν από το μνήμα και τα διηγήθηκαν όλα αυτά στους ένδεκα μαθητές και σε όλους τους υπόλοιπους. (...) Ηταν η Mαρία η Mαγδαληνή, η Iωάννα, η Mαρία η μητέρα του Iακώβου και οι άλλες που ήταν μαζί τους. Σ' εκείνους όμως τα λόγια αυτά φάνηκαν σαν ανοησίες...». Ετσι ο Λουκάς εμφανίζει, στο Ευαγγέλιό του, τον Πέτρο να συναντά πρώτος τον αναστημένο Χριστό. Αλλά αντίθετα ο αγαπημένος μαθητής του Χριστού, Ιωάννης, όπως επίσης ο Ματθαίος και ο Μάρκος, λένε ότι ο Χριστός εμφανίζεται για πρώτη φορά μετά την Ανάστασή Του στη Μαρία• και ακούγεται το γνωστό στους αιώνες: «Μη μου άπτου»!

Οι πρώτοι χριστιανικοί χρόνοι, Ο Πάπας καταδίκασε τη Μαρία...


Πολλοί μελετητές, θεολόγοι και ιστορικοί προσπάθησαν να ταυτίσουν στα πρώτα χριστιανικά χρόνια τη Μαρία τη Μαγδαληνή, τη Μαρία την αδελφή του Λαζάρου, με την ανώνυμη αμαρτωλή γυναίκα που άλειψε με μύρο τα πόδια του Χριστού ζητώντας συγχώρεση. Ανάμεσά τους μεγάλες προσωπικότητες, όπως ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς, ο Τερτυλλιανός αλλά και ο Ωριγένης καλλιέργησαν αυτή την άποψη. Και το 550 μ.Χ. η «ανίερη» ταύτιση επικυρώθηκε και με τη σφραγίδα του Πάπα Γρηγορίου του Α'. Τότε, στα χρόνια της Μίας και Αδιαίρετης Εκκλησίας, ο Πάπας Γρηγόριος δηλώνει απευθυνόμενος στους κληρικούς του: «Εκείνη την οποία ο Λουκάς αποκαλεί αμαρτωλή γυναίκα και ο Ιωάννης ονομάζει Μαρία πιστεύουμε πως είναι η Μαρία που από μέσα της διώχθηκαν επτά δαιμόνια σύμφωνα με τον Μάρκο. Και τι άλλο μπορούν να σημαίνουν αυτά τα επτά δαιμόνια αν όχι τα επτά θανάσιμα αμαρτήματα. Είναι ολοφάνερο αδελφοί μου πως αυτή η γυναίκα προηγουμένως χρησιμοποίησε τα μύρα για να αρωματίσει τη σάρκα της και να την προετοιμάσει για ακόλαστες πράξεις. Ο,τι λοιπόν προηγουμένως το επεδείκνυε με τόσο σκανδαλώδη τρόπο, τώρα τη βλέπουμε να το προσφέρει στον Θεό με αρετή. Τα γήινα μάτια της που ορέγονταν την αμαρτία τώρα εξαγνίζονται μέσα από τα δάκρυα της αμαρτίας». Με αυτό τον τρόπο λέει ο καθηγητής Π. Βασιλειάδης «παγιώθηκε ο μύθος της Μαρίας της Μαγδαληνής ως της πόρνης με τη χρυσή καρδιά». Και παρ' ότι στον ανατολικό xριστιανισμό αυτές οι ερμηνείες απορρίφθηκαν νωρίς, η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία συνέχισε να τις καλλιεργεί επί αιώνες για να τις αποσύρει αθόρυβα μόλις το 1969.

Δοξασίες: Ερωμένη, σύντροφος και μητέρα


Οι δοξασίες των δυτικών θεολόγων για τη Μαρία Μαγδαληνή και την πραγματική σχέση της με τον Χριστό δεν αποτέλεσαν μόνο την αφορμή για την εφεύρεση των γνωστών μυθιστοριών για το περίφημο Γκράαλ, το ιερό και βασιλικό αίμα και τον ρόλο των ναϊτών ιπποτών. Προκάλεσαν ή δικαιολόγησαν ποταμούς αίματος στη μεσαιωνική Ευρώπη. Κι όμως, όλοι γνωρίζουν από τα απόκρυφα Ευαγγέλια, αλλά και από το Ευαγγέλιο που φέρεται να έγραψε η ίδια η Μαγδαληνή, όπως λένε στις μελέτες τους οι Σάββας Αγουρίδης και Πέτρος Βασιλειάδης, ότι φαίνεται να κατείχε εξέχουσα θέση μεταξύ των μαθητών του Ιησού. Οι θεολόγοι λένε σήμερα ότι δεν υπάρχει καμία υποψία πως η Μαρία η Μαγδαληνή ήταν πόρνη, ερωμένη, σύντροφος ή σύζυγος του Ιησού ή μητέρα των φυσικών παιδιών του. Ηταν μια απόστολος και προβεβλημένη μαθήτρια του Ιησού, με το έργο της οποίας ελάχιστοι ασχολήθηκαν. 

Επί 20 αιώνες οι περισσότεροι στροβιλίζονται στις υποτιθέμενες ερωτικές ή συζυγικές της σχέσεις της με τον Χριστό, ή με το εάν ήταν πόρνη και μετανόησε, ή με το εάν τα επτά δαιμόνια συμβόλιζαν τα στάδια της μύησής της. Ηταν αδύνατον να δεχτούν ότι είχαν να κάνουν απλώς με μια ηγετική γυναικεία φυσιογνωμία. Η ανύπαντρη ή νεαρή χήρα γυναίκα που με τα χρήματα τα οποία διέθετε από την οικογένειά της στήριζε οικονομικά τη διακονία των πρώτων χριστιανικών κοινοτήτων πάντα δεχόταν αμφισβητήσεις. Αλλωστε στο Ευαγγέλιο που της αποδίδεται η ίδια αφηγείται: «Τότε η Μαρία έκλαψε και είπε στον Πέτρο: "Αδελφέ μου, τι σκέπτεσαι; Νομίζεις ότι τα επινόησα μόνη στην καρδιά μου, ή ότι ψεύδομαι για τον Σωτήρα;". Ο Λεβί απάντησε και είπε στον Πέτρο: "Πέτρο, πάντοτε ήσουν ευέξαπτος. Τώρα σε βλέπω να μάχεσαι εναντίον της γυναίκας, όπως εναντίον των αντιπάλων. Αλλά αν ο Σωτήρας την έκανε άξια, πραγματικά, ποιος είσαι εσύ για να την απορρίψεις;"».

22 September 2012

Οι τρελοί του Θεού

Η «τοξική» λειτουργία των θρησκειών και η υπεράσπιση του μέλλοντός μας

της Έφης Γαζή, ΒΗΜΑ, 12/8/2012


Ο Ελί Μπαρναβί, ιστορικός, πολιτικός ακτιβιστής, πρώην διευθυντής Ερευνών του Ινστιτούτου Εθνικής Αμυνας του Ισραήλ και πρεσβευτής του Ισραήλ στη Γαλλία, έγραψε ένα εκτενές δοκίμιο για τις ακρότητες των θρησκευτικών φονταμενταλισμών το οποίο απευθύνεται πρωτίστως σε «δυτικούς», κυρίως ευρωπαίους, αναγνώστες. Γλαφυρό και ζωηρό, το ύφος του συγγραφέα κερδίζει τον αναγνώστη, ενώ τα θέματα του δοκιμίου, θέματα αιχμής στη σύγχρονη πολιτική, κοινωνική και πολιτισμική σκηνή, προκαλούν το ενδιαφέρον.
Ο Μπαρναβί μάς εισάγει στο βιβλίο με μια στοχαστική όσο και προκλητική «προειδοποίηση», αντί προλόγου, για την πρόθεσή του να διαλύσει τις δυτικές ψευδαισθήσεις σχετικά με τον θάνατο του Θεού. Ακολουθούν τρία πραγματικά ενδιαφέροντα, ειδικά για τον μη ειδικό αναγνώστη, κεφάλαια σχετικά με τον χαρακτήρα, τις πολλαπλές λειτουργίες, το πολιτικό περιεχόμενο αλλά και την πολιτική εργαλειοποίηση των θρησκειών. 
Ο συγγραφέας κάνει εύστοχες επισημάνσεις για τον προβληματικό τρόπο με τον οποίο εξομοιώνονται συστήματα πίστης, ηθικής και κοινωνικής οργάνωσης, όπως για παράδειγμα το ντιν και το ντατ, με τη χριστιανοκεντρική (βλ. δυτικοκεντρική) έννοια και αντίληψη για τη «θρησκεία». Στη συνέχεια αναλύει τις πολιτικές λειτουργίες των θρησκειών σε διαφορετικά πλαίσια και εποχές, αναδεικνύοντας με διεισδυτικό τρόπο την πολλαπλότητα των σχέσεων ανάμεσα στη θρησκεία και στην πολιτική. Στις ενότητες που ακολουθούν ο αναγνώστης διερωτάται γιατί ο συγγραφέας προβαίνει σε μια γενεαλογία του φονταμενταλισμού χωρίς να κάνει ιστορικές αναφορές στις χριστιανικές καταβολές του. Ωστόσο ο συγγραφέας κατορθώνει να διατηρήσει τον εσωτερικό ρυθμό και την ένταση του κειμένου αναλύοντας τους φονταμενταλισμούς των λεγόμενων αποκαλυπτικών θρησκειών. 
Ο Μπαρναβί επισημαίνει ότι οι «θρησκείες της Αποκάλυψης», δηλαδή ο χριστιανισμός, ο εβραϊσμός και το Ισλάμ, χαρακτηρίζονται από την εμμονή τους στην έννοια της απόλυτης αλήθειας, σε αντίθεση με τις ασιατικές θρησκείες, οι οποίες είναι περισσότερο συνυφασμένες με μια φιλοσοφία και στάση ζωής ή με τις θρησκείες του ελληνορωμαϊκού κόσμου οι οποίες αποτελούσαν τμήμα των κοινωνικών μηχανισμών. Ο χαρακτήρας των αποκαλυπτικών θρησκειών και η εμμονή στην απόλυτη αλήθεια καθιστούν νομοτελειακή, κατά κάποιον τρόπο, την εκτροπή τους στον φονταμενταλισμό. Ο συγγραφέας ισχυρίζεται ότι ο χριστιανικός φονταμενταλισμός εξετράφη αλλά σταδιακά εξαφανίστηκε και δεν εγείρει οποιαδήποτε προβλήματα επειδή οι χριστιανικές, δυτικές κοινωνίες εκκοσμικεύθηκαν, αλλά και επειδή ο χριστιανισμός εμπεριείχε εξαρχής μια καθοριστική διάκριση μεταξύ του «ιερού» και του «κοσμικού» η οποία επέτρεψε τη διάκριση των εξουσιών. 
Αυτή είναι μια μάλλον επιλεκτική προσέγγιση, αν αναλογιστεί κανείς τις σφαγές στην πρώην Γιουγκοσλαβία ή τη σύγχρονη πολιτική σκηνή των ΗΠΑ. Ο εβραϊκός φονταμενταλισμός ηττήθηκε, κατά τον συγγραφέα, από τον σιωνισμό και τη δημιουργία του κράτους του Ισραήλ. Ο εγκλεισμός του στο κράτος έχει συνέπεια τη σταδιακή του αποδυνάμωση. Κατά τον Μπαρναβί, μόνο το Ισλάμ εξάγει πλέον τους τρελούς του.
Το δεύτερο μέρος του βιβλίου δίνει την εντύπωση ότι «όλοι οι φονταμενταλισμοί είναι ίσοι, αλλά μερικοί είναι πιο ίσοι από τους άλλους». Ο συγγραφέας είναι πεπεισμένος ότι ο επαναστατικός ισλαμικός φονταμενταλισμός αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες σύγχρονες απειλές και ότι η συσπείρωση και η αντίδραση είναι επιβεβλημένες. Αυτό είναι ένα θέμα που οπωσδήποτε χρήζει μελέτης και αξίζει να συζητηθεί. Δεν είναι όμως καθόλου βέβαιο ότι πρέπει να συζητηθεί μέσα στο πλαίσιο και με τους όρους που προτείνει ο Μπαρναβί. Προς αυτή την κατεύθυνση αξίζει να επισημανθούν τρία σημεία. 
Πρώτον, ο συγγραφέας αποπειράται κριτική στον επαναστατικό ισλαμικό φονταμενταλισμό υιοθετώντας, ασυνείδητα, το εννοιολογικό και αναλυτικό πλαίσιο του τελευταίου. Κατ' αναλογίαν με τους ισλαμιστές (και όχι με την παράδοση ή τις ερμηνείες του Ισλάμ), ο συγγραφέας ισχυρίζεται ότι δεν υπάρχει διάκριση μεταξύ θρησκευτικής και πολιτικής εξουσίας και ότι αυτή η σύζευξη είναι καθολική. 
Δεύτερον, ο συγγραφέας αναφέρει ότι θα εστιάσει στον ισλαμικό φονταμενταλισμό αλλά υιοθετεί γενικευτικές, οριενταλιστικού τύπου, κρίσεις για τους μουσουλμάνους και όχι για τον φονταμενταλισμό. Εκπληκτος πληροφορείται ο αναγνώστης ότι η περιέργεια συνέβαλε καθοριστικά στην κατακτητική ορμή της Δύσης (βλ. στην αποικιοκρατία), ενώ «οι μουσουλμάνοι δεν είναι περίεργοι» (σελ. 104) ή ότι «η επιστήμη και το Ισλάμ ακολουθούν διαφορετικούς δρόμους» (σελ. 111). Ακόμη πιο έκπληκτος διαβάζει ο αναγνώστης ότι οι κίνδυνοι που ενέχονται στην εγκατάσταση μουσουλμανικών κοινοτήτων στον ευρωπαϊκό χώρο αφορούν την οικονομία, τη δημογραφία και την κουλτούρα. Υπάρχει άραγε λόγος να θυμίσουμε ότι σε αυτές ακριβώς τις κατηγορίες βασίστηκε ο ευρωπαϊκός αντισημιτισμός; 
Τέλος, τα επιχειρήματα του συγγραφέα σχετικά με την αναγκαιότητα ανασύστασης της ενότητας της Δύσης προκειμένου να αντιμετωπισθεί ο επαναστατικός, ισλαμικός φονταμενταλισμός είναι αντιφατικά. Επικαλείται την κληρονομιά του Διαφωτισμού και την ανάγκη διαφύλαξης της κοσμικότητας. Ταυτόχρονα, μας πληροφορεί ότι υποστήριξε ενεργά την ανάγκη να αναφέρεται η Ευρωπαϊκή Συνταγματική Συνθήκη στις χριστιανικές ρίζες της Ευρώπης.
Η έκδοση περιλαμβάνει ένα σύντομο επίμετρο του μεταφραστή Μιχάλη Μητσού στο οποίο γίνονται ενδιαφέρουσες κριτικές παρατηρήσεις για το περιεχόμενο και τους στόχους του κειμένου. Αξίζει να διαβαστεί το δοκίμιο του Ελί Μπαρναβί μαζί με το επίμετρο το οποίο αποσαφηνίζει και σχολιάζει με εποικοδομητικό τρόπο κρίσιμα ζητήματα.

21 September 2012

Μερίδιο στα κέρδη

ΒΗΜΑ, 21/9/2012


Η ηλικιωμένη γυναίκα που σαν άλλος Mr. Bean προσπάθησε να αποκαταστήσει μια τοιχογραφία του Ιησού στην εκκλησία Santuario de Misericordia με καταστροφικά αποτελέσματα, τώρα ζητάει το μερίδιό της από τη μεγάλη προσέλκυση τουριστών που επιθυμούν να θαυμάσουν το κατεστραμμένο έργο του ζωγράφου του 19ου αιώνα, Ελίας Γκαρθία Μαρτίνεθ.

Οι δικηγόροι της Σεσίλια Χιμένες που διανύει την ένατη δεκαετία της ζωής της λένε ότι η οικονομική της αποζημίωση θα πάει σε φιλανθρωπίες, κυρίως ιδρύματα που ασχολούνται με τη μυϊκή ατροφία, ασθένεια από την οποία έπασχε ο γιος της ηλικιωμένης γυναίκας.



Η αγιογραφία βρισκόταν εδώ και περίπου εκατό χρόνια σε εκκλησία κοντά στη Σαραγόσα της Ισπανίας, όμως μετά το ατυχές συμβάν της δήθεν συντήρησής της έγινε ακόμη διασημότερη και προσελκύει χιλιάδες τουρίστες. Μάλιστα γνωστή αεροπορική εταιρεία προσφέρει έκτοτε προσφορές για τη βορειοανατολική πόλη της Ισπανίας.

Η Χιμένες είχε αποφασίσει να αποκαταστήσει την τοιχογραφία επειδή δεν άντεχε να τη βλέπει να καταστρέφεται από την υγρασία. Η ίδια ισχυρίζεται ότι ο εφημέριος της εκκλησίας γνώριζε τις πράξεις της. Το αποτέλεσμα σίγουρα δεν δικαίωσε τις καλές της προθέσεις: σύμφωνα με ανταποκριτή του BBC, η εικόνα μόνο με τον Ιησού δεν μοιάζει. Μεγαλύτερες ομοιότητες έχει με «έναν πολύ τριχωτό πίθηκο σε μια τουνίκ που δεν είναι στο μέγεθός του».

Βλέποντας το αποτέλεσμα, η ηλικιωμένη γυναίκα κατάλαβε ότι το ζήτημα την ξεπερνούσε και τηλεφώνησε στο τοπικό συμβούλιο.

18 September 2012

Φοροφυγάς και θεόπληκτος


Στη δεκαετία του 1960 συνέβη το εξής περιστατικό, το οποίο πληροφορήθηκα από διήγηση αυτές τις ημέρες: ένας επιχειρηματίας στον οικοδομικό τομέα έκρυβε στην ετήσια φορολογική δήλωση ό,τι μπορούσε. Παράλληλα ήταν και πιστός χριστιανός, οπότε θεωρούσε υποχρέωσή του να εξομολογείται και να κοινωνάει τακτικά.
Μια φορά που πήγε για εξομολόγηση στον εφημέριο της ενορίας του, λίγο μετά τη λήξη προθεσμίας για τις φορολογικές δηλώσεις, λέει μεταξύ άλλων ότι έκρυψε κάποια εισοδήματα από τη δήλωση και δεν ξέρει αν αυτό είναι αμαρτία.
Ο εξομολογητής θύμωσε με την πράξη του ενορίτη του και του είπε ότι, όταν κλέβει το κράτος είναι σαν να κλέβει τον ίδιο το θεό! Συναλληλία στις υπηρεσίες κράτους-εκκλησίας... Γι’ αυτό δεν επέτρεψε ο παπάς στον πιστό να κοινωνήσει…
Στεναχωρήθηκε πολύ ο πιστός-φοροφυγάς, αλλά τι να κάνει; Εδώ μίλησε ο θεός  μέσω του αντιπροσώπου του και δεν υπήρχε δυνατότητα διαφυγής! Μια και δυο πηγαίνει πάλι στην εφορία και υποβάλλει συμπληρωματική δήλωση, με όλα τα ποσά που είχε αποκρύψει. Ο θεούλης που παρακολουθεί τα πάντα στο σύμπαν, ήξερε και τα έσοδα-έξοδα αυτού του πιστού του…
Ο έφορος εξέτασε τη συμπληρωματική δήλωση, καταλόγισε το νέο, αυξημένο φόρο, επέβαλε και το απαραίτητο πρόστιμο και έκλεισε για εκείνη τη χρονιά το ζήτημα. Όμως την επόμενη χρονιά που δεν είχαν πάει τόσο καλά οι δουλειές του πιστού επιχειρηματία, ο έφορος δεν δέχθηκε τη δήλωσή του και τον υποχρέωσε να προσθέσει τα μικρότερα κέρδη του νέου έτους στα παλιά, αφού σίγουρα, λέει, θα είχε κερδίσει περισσότερα…
Έκτοτε μεταμελήθηκε ο πιστός χριστιανός, δεν ξαναπήγε στο συγκεκριμένο εφημέριο, δεν ξαναμίλησε για φορολογικά θέματα στην εξομολόγηση και σταδιακά έκοβε από τη φορολογική δήλωση ό,τι μπορούσε για να εξοικονομήσει τα πολλαπλάσια που αναγκάστηκε να πληρώσει.
Όταν διηγήθηκε μετά από 1-2 δεκαετίες ο ίδιος την ιστορία σε κύκλο συγγενών, δήλωσε κορόιδο που είχε κάνει την πρώτη συμπληρωματική δήλωση και πλήρωσε τόσα πολλά, αφού με άλλον εξομολογητή ή αν δεν είχε γίνει κουβέντα για το ζήτημα, θα τα είχε γλιτώσει…
Δεν προβληματιζόταν για τη διαδικασία, στην οποία είχε μπει αυτοβούλως, δηλαδή να συζητάει ιδιωτικά θέματα με έναν άσχετο και αμέτοχο, τον εφημέριο, αλλά ήθελε να αξιοποιεί ταυτόχρονα, τόσο τους μηχανισμούς «σωτηρίας» που υπόσχεται η εκκλησία, όσο και τις δυνατότητες για φοροκλοπή που έδινε και τότε το φορολογικό σύστημα…
Δεν είναι τυχαίο ότι όλοι οι μαφιόζοι της Ιταλίας, και της Νέας Υόρκης είναι ταυτόχρονα και καλοί χριστιανοί, με προσφορές στην ενορία τους και στο ναό της γενέτειράς τους. Συμβιβάζουν την παραβατικότητα με τις επιταγές της θρησκείας τους – είναι αυτό που ακούγεται συχνά: «Έχω μια ιδιαίτερη σχέση με την εκκλησία!»

16 September 2012

Υπάλληλος Βουλής ετών... 87

Έχει και η Ελλάδα "γερουσία"
ΕΘΝΟΣ, 16/9/2012

Με δικαιώματα ίδια με αυτά των μελών της Ιεράς Συνόδου και υποχρέωση την παρουσία μια φορά τον μήνα υπάρχει στο Κοινοβούλιο εννιαμελές συμβούλιο υπαλλήλων με ισόβια θητεία!

Υπάλληλος της Βουλής ...ετών 87. Δεν πρόκειται για φάρσα, αλλά για πραγματικότητα που αφορά μέλος του 9μελούς Επιστημονικού Συμβουλίου του Κοινοβουλίου, του οποίου τα στελέχη, ελέω πολιτικής βούλησης, κατέχουν τα «ιερατικά» δικαιώματα ισοβιότητας των μελών της «Ιεράς Συνόδου», αφού η θητεία τους λήγει μόνο σε περίπτωση που αποβιώσουν.
Τα μέλη του Επιστημονικού Συμβουλίου της Βουλής, όλοι τους (κάποτε) εγνωσμένης αξίας καθηγητές σε ανώτατα πανεπιστημιακά ιδρύματα, εκτός από τις θέσεις τους σε αυτά ή τη σύνταξή τους από την ακαδημαϊκή τους θητεία, διατηρούν ισοβίως και τη θέση τους στο Κοινοβούλιο, με σύμβαση Ιδιωτικού Δικαίου Αορίστου Χρόνου μερικής απασχόλησης (δεν υποχρεούνται να έχουν συγκεκριμένο ωράριο) -εκτός από τον πρόεδρο του οργάνου, που είναι πλήρους απασχόλησης- δίνοντας τα φώτα(;) τους όποτε και αν αυτό χρειαστεί. Και το «αν χρειαστεί» είναι απολύτως ρεαλιστικό, αφού, σύμφωνα με κοινοβουλευτικές πηγές, το 9μελές συμβούλιο συνεδριάζει μία φορά κάθε μήνα.
Τα «πιτσιρίκια»
Ο μικρότερος εξ αυτών είναι περίπου 60 ετών, τρεις είναι 63 ετών, γεννηθέντες το 1949, ο επόμενος είναι 64 ετών (1948), άλλοι δύο είναι 67 ετών (1945), ένας είναι 69 ετών (1943), ενώ ο μεγαλύτερος είναι γεννημένος το 1925, δηλαδή σήμερα είναι 87 ετών.
Ενας δε εξ αυτών, είναι και ο γνωστός πολιτικός Γιάννης Πανάρετος που είχε διατελέσει και πρόσφατα εξωκοινοβουλευτικός υπουργός Παιδείας. Η πρόσληψή του στο Συμβούλιο έγινε το 1987.
Η... αρχαιότερη πρόσληψη που έγινε είναι, όπως είναι φυσικό, του 87χρονου καθηγητή, αλλά και άλλων δύο μελών του Συμβουλίου, που πραγματοποιήθηκαν το 1987, άλλοι τρεις καθηγητές προσλήφθηκαν το 2004, ένας το 2000 και ένας το 2008. Στο Συμβούλιο περιλαμβάνονται καθηγητές συνταγματολόγοι, καθηγητές της Νομικής, αλλά και των Πολιτικών Επιστημών, ενώ αίσθηση προκαλεί η συμμετοχή στο συμβούλιο καθηγητή Πληροφορικής ή συνταξιούχου διπλωμάτη.

Πάντως, η μηνιαία αμοιβή τους φτάνει περίπου τα 2.500 ευρώ μηνιαίως, αφού λόγω της μερικής απασχόλησής τους δεν λαμβάνουν επίδομα θέσης, υπερωρίες ή έξοδα κίνησης, όπως άλλοι συνάδελφοί τους που εργάζονται σε άλλες θέσεις της Βουλής.
Εξαίρεση αποτελεί ο πρόεδρος του Επιστημονικού Συμβουλίου, ο οποίος είναι πλήρους απασχόλησης και λαμβάνει μισθό μαζί με κάποιες υπερωρίες και έξοδα κίνησης περίπου 7.200 ευρώ.
Και μπορεί τα χρήματα αυτά να μη θεωρούνται υπέρογκα για την επιστημονική κατάρτιση και την εμπειρία των μελών του Συμβουλίου, ωστόσο οι όροι της πρόσληψής τους και κυρίως η ισοβιότητα της θέσης τους, αλλά και το γεγονός ότι η κοινοβουλευτική ενασχόλησή τους αποτελεί ουσιαστικά δεύτερη εργασία τους (είτε είναι εν ενεργεία καθηγητές, είτε λαμβάνουν σύνταξη) την εποχή που διανύουμε, αποτελούν πρόκληση.
Σύμφωνα δε με κοινοβουλευτικές πηγές, την τελευταία διετία, το Επιστημονικό Συμβούλιο της Βουλής κλήθηκε να γνωματεύσει επί τεσσάρων υποθέσεων και τα μέλη του συμβουλίου απάντησαν σε δύο από τις συγκεκριμένες υποθέσεις, οπότε συνάγεται το συμπέρασμα ότι το εν λόγω όργανο δεν έχει και ιδιαίτερο φόρτο εργασίας.
Πρόκειται σαφώς για άλλη μια περίπτωση εντός του κοινοβουλευτικού πεδίου που εξέθρεψε με στρεβλό τρόπο και δεδομένα το πολιτικό σύστημα, προκειμένου, πέραν του κομματικού χρωματισμού, οι κατά καιρούς κυβερνώντες να τοποθετήσουν στο Δημόσιο κάποιους ανθρώπους και μάλιστα ισοβίως, χωρίς να προβλέπονται για εκείνους κάποιοι στοιχειώδεις όροι αποχώρησης από την υπηρεσία και συνταξιοδότησής τους.
Άβατο
Αναμφίβολα, το μεγάλο... μπόνους των συγκεκριμένων θέσεων του Συμβουλίου είναι η θητεία τους, κάτι το οποίο δεν υπάρχει σε καμία άλλη θέση του δημόσιου τομέα, παρά μόνο στα υψηλά κλιμάκια της ιεραρχίας των κληρικών, δηλαδή στην Ιερά Σύνοδο.
Οι όροι τοποθέτησης των μελών του Επιστημονικού Συμβουλίου προβλέπονται στο άρθρο 161 παράγραφος 2 του Κανονισμού της Βουλής όπου αναφέρεται πως «ο πρόεδρος και τα μέλη του επιστημονικού συμβουλίου διορίζονται από τον πρόεδρο της Βουλής με σχέση ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου για πλήρη ή μερική απασχόληση, χωρίς δέσμευση από γενικές ή ειδικές διατάξεις της εργατικής ή της άλλης νομοθεσίας».
Τις ιδιαίτερα ευνοϊκές αυτές συνθήκες επιχείρησε να διαταράξει ο προ τριετίας πρόεδρος της Βουλής Δημήτρης Σιούφας, λίγες μέρες πριν τη διάλυση της Βουλής (7 Σεπτεμβρίου 2009) και τη διεξαγωγή των εκλογών του Οκτωβρίου, από τις οποίες ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας το ΠΑΣΟΚ.
Με απόφασή του, που δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ (αρ. φύλλου 1745) της 21ης Αυγούστου 2009, προβλέπεται πως μεταξύ άλλων «τα μέλη του επιστημονικού συμβουλίου τοποθετούνται με απόφαση του προέδρου της Βουλής για πενταετή θητεία, που μπορεί να ανανεώνεται με την ίδια διαδικασία».
Ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες, τα μέλη του επιστημονικού συμβουλίου προσέφυγαν στη δικαιοσύνη και κερδίζοντας την προσφυγή τους, διασφάλισαν την ισοβιότητά τους στο Κοινοβούλιο.
ΣΤΟ ΙΕΡΑΤΕΙΟ ΚΑΙ Ο ΠΑΝΑΡΕΤΟΣ
Από τους... νεαρούς του συμβουλίου είναι και ο πρώην υφυπουργός Παιδείας και γνωστός blogger Γιάννης Πανάρετος. Μετά τη θητεία του στο υπουργείο αφιερώθηκε στο έργο του συμβουλίου που απαιτεί μία παρουσία τον μήνα
Η ΑΠΟΣΤΟΛΗ
Το 9μελές Επιστημονικό Συμβούλιο της Βουλής έχει ουσιαστικά εποπτικό ρόλο, αφού για τον όποιο όγκο της δουλειάς, υπάρχει ένα άλλο όργανο, αυτό των «Επιστημονικών Συνεργατών και Ειδικών Επιστημονικών Συνεργατών του Επιστημονικού Συμβουλίου» που το στελεχώνουν περίπου 30 άνθρωποι, οι οποίοι είναι επίσης υπάλληλοι της Βουλής με συμβάσεις ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου, ενώ στην πλειονότητά τους είναι πτυχιούχοι νομικών σχολών.
Κάποιοι δε από τους ειδικούς συνεργάτες του επιστημονικού συμβουλίου είναι εν ενεργεία καθηγητές πανεπιστημίων, οπότε και λαμβάνουν δύο μισθούς του Δημοσίου, έναν από την ακαδημαϊκή τους καριέρα και έναν από τη Βουλή.
Οι μισθοί που παίρνουν τα μέλη του συγκεκριμένου οργάνου είναι υψηλότεροι από αυτούς των μελών του επιστημονικού συμβουλίου, με δεδομένο ότι οι περισσότεροι, εκτός από τον βασικό τους μισθό, λαμβάνουν επίδομα θέσης αφού είναι προϊστάμενοι τμημάτων, υπερωρίες, έξοδα κίνησης, αλλά και επίδομα επιστημονικής στήριξης. Ετσι οι μηνιαίες αποδοχές τους ξεκινούν από τις 3.000 ευρώ και φτάνουν μέχρι και τις 4.100 ευρώ.
ΥΠΕΡΑΝΩ ΤΩΝ ΝΟΜΩΝ
Σύμφωνα με τη σχετική διάταξη, τα μέλη του συμβουλίου προσλαμβάνονται χωρίς «δέσμευση από γενικές ή ειδικές διατάξεις της εργατικής ή της άλλης νομοθεσίας»
Γιώργος Πίκουλας

14 September 2012

«Λαμόγια» ... στο χακί

Τα απίστευτα σκάνδαλα της χούντας



Μια εξωφρενική «μόδα» των τελευταίων ετών τείνει να περιβάλλει με ιδιότυπο φωτοστέφανο τους πραξικοπηματίες της 21ης Απριλίου 1967!
Απόρροια του αναπόφευκτου θυμού, αναμεμειγμένου όμως με άγνοια ή και σκοπιμότητα, η πολιτική (;) αυτή «μόδα» παράγει τη θεωρία ότι κατά την επταετή δικτατορία τέθηκε σε γύψο και... η διαφθορά. Ότι η χούντα φρουρούσε, σαν κέρβερος, το δημόσιο χρήμα και τις αρχές της «χριστής διοίκησης»...
Οι ίδιοι οι συνταγματάρχες δεν θα μπορούσαν να φανταστούν ότι στον 21ο αιώνα έμελλε να μνημονεύονται με ... επαίνους. «Εκείνοι τουλάχιστον δεν έκλεψαν», «δεν έκαναν περιουσίες», «ε, ρε Παπαδόπουλο που χρειάζονται τα σημερινά λαμόγια»... Από το 2010 κι εντεύθεν οι έπαινοι επεκτάθηκαν και στα της οικονομίας: «Επί χούντας ο κόσμος έτρωγε ψωμάκι», «αν δεν μιλούσες ζούσες καλά», «τότε δεν υπήρχε οικονομική κρίση στην Ελλάδα, όπως σήμερα». Λες και γνώρισε η μεταπολεμική Ευρώπη γενική κρίση ανάλογη της σημερινής, μέχρι το 1973...
Θα ασχοληθούμε με τον πρώτο μύθο, αυτόν που σχετίζεται με τη διαφθορά. Για το δεύτερο επιφυλασσόμαστε – όλο και κάποια επέτειος θα μας δώσει αφορμή.
Εν αρχή μια παρατήρηση: Οι ισχυρισμοί περί «λιτού» βίου των δικτατόρων και περί «αδιάφθορης» χούντας βασίζονται αποκλειστικά και μόνο στην εικόνα παρακμής που εξέπεμπαν αυτοί οι άνθρωποι έπειτα από την αποκαθήλωσή τους. Δεν είναι αυτό επιτομή των εννοιών «αφέλεια» ή «υποκρισία» - κατά περίπτωση;
Παρατήρηση δεύτερη: Όντως, «τα λαμόγια χρειάζονται έναν Παπαδόπουλο»- τουλάχιστον τα εκκολαπτόμενα. Χρειάζονται, για να πάρουν ... μαθήματα ταχύτητας, τόσο στη λήψη αποφάσεων, όσο και στη σύναψη καλών «κοινωνικών σχέσεων»...
Προτού καλά- καλά προλάβουν να ... ζεστάνουν τις καρέκλες των πολιτικών αξιωμάτων που κατέλαβαν, οι συνταγματάρχες νομοθέτησαν την αύξηση των αποδοχών τους. Σχεδόν διπλασίασαν τον πρωθυπουργικό μισθό: Από τις 23.600 τον ανέβασαν στις 45.000 δρχ, προς μεγάλη χαρά του πρώτου χουντικού πρωθυπουργού, του Κωνσταντίνου Κόλλια. Ο ίδιος ο Γιώργος Παπαδόπουλος ανέλαβε πρωθυπουργικά καθήκοντα αργότερα, το Δεκέμβριο του 1967.
Με την ίδια ρύθμιση αυξήθηκαν οι αποδοχές των υπουργών και υφυπουργών, από τις 22.400 στις 35.000 δρχ. Θεσπίστηκαν επίσης και ημερήσια «εκτός έδρας»- χίλιες δρχ για τον πρωθυπουργό και 850 για υπουργούς και υφυπουργούς.

Ομολογίες δια στόματος Σάββα Κωσταντόπουλου...

Είναι γνωστό ότι ο Παπαδόπουλος είχε στη διάθεσή του βίλα στο Λαγονήσι, στην οποία διέμενε αντί αστείου ενοικίου. Η βίλα ανήκε στον Αριστοτέλη Ωνάση. «Σύμπτωση»: Ο Παπαδόπουλος στήριζε τον Ωνάση στη διαμάχη που είχε με άλλους «Κροίσους» της εποχής, με «μήλο της έριδος» το περιβόητο τρίτο διυλιστήριο της χώρας. Επειδή όμως σε θέματα διαπλοκής είναι αναγκαίος κάποιος ... πλουραλισμός, το άλλο «πρωτοπαλίκαρο» του καθεστώτος, ο Νίκος Μακαρέζος, τάχθηκε στο πλευρό του Νιάρχου.
Τσάμπα οι – ενίοτε άγριες – διαμάχες που μαίνονταν επί χρόνια, για το θέμα αυτό, στο εσωτερικό της «αδιάφθορης» χούντας: Τελικά, το 1972, ο Ωνάσης αποσύρθηκε και το τρίτο διυλιστήριο ανέλαβαν οι Ανδρεάδης – Λάτσης. Ένα ακόμη δόθηκε στο Βαρδινογιάννη.
Προτού «μιλήσουν» τα αποδεδειγμένα στοιχεία, ας δοθεί ο λόγος στον ίδιο τον προπαγανδιστικό ... στυλοβάτη της χούντας: Τον εκδότη της εφημερίδας «Ελεύθερος Κόσμος», Σάββα Κωσταντόπουλο. Η δικτατορία είχε συμπληρώσει μισό έτος ζωής, όταν ο Κωσταντόπουλος γνωστοποίησε - με επιστολή- στον Κωνσταντίνο Καραμανλή ορισμένες διαπιστώσεις του:
«Λυπούμαι, διότι είμαι υποχρεωμένος να μνημονεύσω και ένα άλλο εκτάκτως λυπηρόν φαινόμενον. Ενεφανίσθη και αναπτύσσεται μία νέο-φαυλοκρατία. Ατομικά ρουσφέτια, προσωπικαί εξυπηρετήσεις, τακτοποιήσεις συγγενών, ατομική προβολή και ούτω κάθε εξής)» («Αρχείο Καραμανλή», τ.7ος).
Τα ίδια και χειρότερα τόνιζε στον Κ. Καραμανλή ο ακραιφνής χουντικός Κωσταντόπουλος, το Δεκέμβριο του '73. Αναφερόταν στην περίοδο Παπαδόπουλου, τον οποίο είχε ήδη ανατρέψει (25 Νοεμβρίου '73) ο λεγόμενος «αόρατος δικτάτορας», Δημήτρης Ιωαννίδης. Τόνιζε λοιπόν:
«Εδημιουργήθη μία αποπνικτική ατμόσφαιρα σκανδάλων δια την οποίαν δεν δυνάμεθα ακόμη να γνωρίζωμεν μέχρι ποίου σημείου ανταπεκρίνετο εις την πραγματικότητα. Πάντως, αντιστοιχία υπήρχε οπωσδήποτε» («Αρχείο Καραμανλή», τ.7ος)
Η αλήθεια είναι ότι για πολλά από αυτά τα σκάνδαλα ... δυνάμεθα μια χαρά να «γνωρίζωμεν» λεπτομέρειες, όπως θα δούμε στη συνέχεια. Ας προτάξουμε όμως τα πιο «light» κρούσματα, προτού παραδοθούμε στον ίλιγγο τον οποίο «εγγυώνται» τα οικονομικά μεγέθη ορισμένων ιστορικών ...ξαφρισμάτων.
«Ατομικά ρουσφέτια, προσωπικαί εξυπηρετήσεις, τακτοποιήσεις συγγενών». Πολλά μπορεί να εννοούσε ο Κωσταντόπουλος, αλλά ας περιοριστούμε στην οικογενειοκρατία, όπως την τίμησε η κορυφαία «τριανδρία» της χούντας. Παπαδόπουλος, Παττακός, Μακαρέζος.

Ο βολέψας, του βολέψαντος- αδέλφια, γαμπροί, κουνιάδοι...

Ο αρχηγός Παπαδόπουλος έκανε τον έναν αδελφό του, τον Κωνσταντίνο, στρατιωτικό ακόλουθο, Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου Προεδρίας, Περιφερειακό Διοικητή Αττικής και «υπουργό παρά τω πρωθυπουργώ». Ο άλλος αδελφός, ο Χαράλαμπος, προφανώς ανεχόταν λιγότερες σκοτούρες. Αρκέστηκε στη Γενική Γραμματεία του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης, στην οποία αναρριχήθηκε σε χρόνο ρεκόρ. Τέτοια άλματα στην υπαλληλική ιεραρχία, θα τα ζήλευε και ο φημισμένος αθλητής του επί κοντώ, ο Χρήστος Παπανικολάου, o οποίος – ειρήσθω εν παρόδω- το 1967 κέρδισε χρυσό μετάλλιο στους Μεσογειακούς Αγώνες, στην Τύνιδα.
Το Στέλιο Παττακό, πάλι, τον ενθουσίαζαν οι κατασκευές- όπως δείχνει και η ψύχωσή του με ... το μυστρί. Αποφάσισε λοιπόν να αναθέσει στο γαμπρό του, τον Αντρέα Μεϊντάση, διάφορες επικερδείς δουλειές με το Δήμο Αθηναίων. Κατασκευή υπόγειου γκαράζ στην πλατεία Κλαυθμώνος, τεχνικές μελέτες, κλπ. Πρακτικά πράγματα, πολλά χρήματα...
Ο Μακαρέζος διόρισε τον κουνιάδο του, Αλέξανδρο Ματθαίου, υπουργό Γεωργίας και – αργότερα- Βόρειας Ελλάδας. «Αι βέβαιοι μικρολοβιτούραι του Ματθαίου» συμπεριλαμβάνονταν στα πολλά συμπτώματα διαφθοράς του καθεστώτος, που διέγνωσε και κοινοποίησε με επιστολή του στον Κ. Καραμανλή ο γνωστός «γεφυροποιός», Ευάγγελος Αβέρωφ (Οκτώβριος 1968). Κατά τα φαινόμενα, όμως, ο Ματθαίου ήταν ... περιστεράκι εν συγκρίσει προς δυο άλλους «εθνοσωτήρες». Τον Ιωάννη Λαδά και το Μιχάλη Ρουφογάλη.
Ο Λαδάς απέκτησε το σκωπτικό προσωνύμιο «κύριος καθαρά χέρια», χάρη στη ροπή του προς τα ... θαλασσοδάνεια. Ο Ρουφογάλης, αρχηγός της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών, έγινε διάσημος για δυο βασικές συνήθειές του. Η πρώτη: Με τη γυναίκα του Ντέλλα, φωτομοντέλο που νυμφεύθηκε το '73, επιδόθηκαν σε «θορυβώδεις δεξιώσεις, δημοσίας εμφανίσεις με μεγαλοπλουσίους, επίδειξιν πλούτου» (εκφράσεις του Σάββα Κωσταντόπουλου). Η άλλη συνήθεια: Η εξασφάλιση δανειοδοτήσεων σε «ημετέρους», φυσικά με επιβάρυνση των κρατικών τραπεζών. Στην πρώιμη μεταπολιτευτική περίοδο, τον Αύγουστο και το Σεπτέμβριο του 1974, το περιοδικό «Ταχυδρόμος» αποκάλυψε δυο σχετικά έγγραφα του Ρουφογάλη. Μια κατηγορία δανείων αναφερόταν ως «χαριστικά και επισφαλή». Στα «χορηγηθέντα» δάνεια καταγραφόταν ποσό άνω του 1,5 δισεκατομμυρίου και στα «υπό έγκρισιν» πάνω του 1,6 δισεκατομμυρίου δρχ.

Προτού καν κλείσουν ένα μήνα στην εξουσία...

Ας δούμε όμως, με κάποια χρονική σειρά, μερικά από τα χουντικά ... κατορθώματα. Προτάσσουμε επτά κινήσεις τους- όλες, σκέτα ...ορόσημα.
Πρώτο «ορόσημο»: Σαν ... έτοιμοι από καιρό, οι «εθνοσωτήρες» υπέγραψαν την πρώτη τους τερατώδη σύμβαση, προτού καν συμπληρωθεί μήνας από το πραξικόπημα – ναι, τέτοια αδημονία είχαν! Τη Δευτέρα, 15 Μαΐου 1967 ανέθεσαν στην αμερικανική εταιρεία Litton το ακαθόριστο έργο της παροχής «υπηρεσιών οργανώσεως και διεκπεραιώσεως της οικονομικής αναπτύξεως», κάπου στην Κρήτη και τη Δυτική Πελοπόννησο.
Υποτίθεται ότι η εταιρεία θα φρόντιζε να γίνουν επενδύσεις ύψους 840 εκατομμυρίων δολαρίων για 12 χρόνια. Το ελληνικό δημόσιο της έδωσε ως προκαταβολή 1,2 εκ. δολάρια και ανέλαβε τις εξής υποχρεώσεις: Να καλύψει όσα έξοδα θα έκανε η Litton για να «αναπτυξιακό της έργο» συν 11% ως ποσοστό κέρδους, αλλά να εξασφαλίσει και προμήθεια 2% επί της αξίας κάθε επένδυσης, από αυτές που θα «έφερνε» η εταιρεία.
Ίδια, περίπου, ρύθμιση για τη Litton είχε προωθήσει στη Βουλή το 1966 μια από τις «κυβερνήσεις των αποστατών» – εκείνη του Στεφανόπουλου. Οι αντιδράσεις των άλλων πολιτικών δυνάμεων, όμως, ακύρωσαν το εγχείρημα, το Σεπτέμβριο του έτους εκείνου. Για την ακρίβεια, το ανέβαλαν για οκτώ μήνες.
Τι έκανε στην ουσία η Litton, αξιοποιώντας την προσφορά της χούντας προς αυτήν; Δεν προσέλκυε επενδυτές, δήλωνε όμως έξοδα και πληρωνόταν από το ελληνικό κράτος! Εμπράκτως η ίδια η χούντα αναγνώρισε το φιάσκο της ανάθεσης, τερματίζοντας την ισχύ της σύμβασης, την Τετάρτη, 15 Οκτωβρίου 1969 (ΦΕΚ 1969/Α/268). Όμως – όλα κι όλα- η Litton πήρε και το επιπρόσθετο 11% επί των δηλωθέντων εξόδων της!
Η επίσημη εξήγηση του καθεστώτος για λύση της σύμβασης; «Αι ελληνικαί υπηρεσίαι είναι εις θέσιν να συνεχίσουν άνευ ειδικής βοηθείας τας προσπαθείας δια την ανάπτυξιν»...
Αυτό που η χούντα ομολόγησε εμπράκτως, νωρίτερα το είχε δηλώσει ευθαρσώς στο περιοδικό «Ramparts» ο Ρόμπερτ Αλαν, υπεύθυνος του γραφείου της εταιρείας στην Αθήνα: «Τα κέρδη μας είναι ασφαλώς μεγάλα, διότι ουσιαστικά δεν κάνουμε εμείς επενδύσεις».
Ο Αλαν είχε κάθε λόγο να συμπαθεί το δικτατορικό καθεστώς και ουδέποτε έκρυψε αυτή του την ...αγάπη. Όταν κάποτε κλήθηκε να σχολιάσει τα βασανιστήρια και τις διώξεις σε βάρος των αντιφρονούντων, είπε: «Οι περισσότεροι εξόριστοι και φυλακισμένοι ζουν σε νησιά, όπως είναι η Καταλίνα (σ.σ. θέρετρο στην Καλιφόρνιας). Είναι ελεύθεροι να πηγαίνουν και να έρχονται. Αναπνέουν καθαρό αέρα, βρίσκονται κάθε μέρα σε ωραίο ηλιόλουστο περιβάλλον και απλώς δεν έχουν επικοινωνία με τον έξω κόσμο».

Αυτό δεν ήταν «Τάμα», ήταν ... θάμα

Δεύτερο «ορόσημο»: Το Σάββατο, 14 Δεκεμβρίου 1968, ο Παπαδόπουλος ανακοίνωσε ότι κατέφθασε η ώρα να εκπληρώσει η «Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών» μια υπόσχεση, την οποία είχε δώσει προς τον Θεό η ...Δ΄ Εθνοσυνέλευση που πραγματοποιήθηκε στο Άργος το 1829: Την ανέγερση ενός μεγαλοπρεπούς ναού του Σωτήρος. Ως τόπος ορίστηκαν τα Τουρκοβούνια. Το «Τάμα», όπως καθιερώθηκε να λέγεται, αντιπροσώπευε στο έπακρο τη μεγαλομανία του καθεστώτος. «Θα αποτελέσει, μετά την οικοδόμησίν του, το τρίτο αρχιτεκτονικό οικοδόμημα των Αθηνών, μετά τον κλασσικό Παρθενώνα και τον Βυζαντινό Λυκαβηττό», έγραφε η «Ηχώ των Ενόπλων Δυνάμεων» τον Ιούνιο του 1973. Μέχρι τότε, δεν είχαν γίνει καν τα οριστικά σχέδια του έργου. Κι ούτε θα γίνονταν ποτέ...
Τι ακριβώς συνέβαινε με το «Τάμα»; Γιατί ... δεν χτιζόταν τίποτα, επί χρόνια; Από τη δύση του '68 η χουντική προπαγάνδα είχε αρχίσει να διαφημίζει περιπτώσεις ανθρώπων, οι οποίοι κατέθεταν για αυτόν τον «ιερό σκοπό» τον οβολό τους. Τον Μάιο του '69 συγκροτήθηκε και μια «Ανώτατη Επιτροπή», με πρόεδρο τον πρωθυπουργό Παπαδόπουλο και μέλη τον αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο και πέντε υπουργούς. Ανάμεσά τους, ο Παττακός (Εσωτερικών) και ο Μακαρέζος (Συντονισμού). Εν ολίγοις, ολόκληρη η κορυφαία χουντική «τριανδρία» επέβλεπε τα του έργου, έχοντας την αρωγή – πέραν των άλλων υπουργών- και ενός «Γνωμοδοτικού Συμβουλίου», που το απάρτιζαν πρυτάνεις, ακαδημαϊκοί, ο δήμαρχος Δημ. Ρίτσος και άλλοι παράγοντες. Από τον Ιούνιο του '69 επέβλεπαν και το «Ειδικό Ταμείο» που συστάθηκε τότε, για την οικονομική διαχείριση του έργου.
Μυστήριο κάλυπτε τα του «Τάματος», μέχρι τον Ιανουάριο του '74. Τότε δημοσιεύθηκε ο απολογισμός του «Ειδικού Ταμείου». Αυτό δεν ήταν «Τάμα», ήταν ...θάμα. Στο «Ταμείο» είχαν εισρεύσει 453,3 εκατομμύρια δρχ, εκ των οποίων είχαν εξαφανιστεί τα 406 εκατομμύρια! Όλα αυτά δαπανήθηκαν – υποτίθεται- για απαλλοτριώσεις, «προπαρασκευαστικά έργα», «μελέτες», εργασίες «διοικήσεως και λειτουργίας»...
Από τη συνολική «αποταμίευση» των 453,3 εκατομμυρίων, τα 230 ήταν δάνεια. Τα 180 προήλθαν από εισφορές και δωρεές, τμήμα των οποίων κάλυψαν φορείς του Δημοσίου – πχ η Αγροτική Τράπεζα έδωσε 10 εκατομμύρια. Τα υπόλοιπα 43,3 εκατομμύρια ήταν «επιχορήγηση» από τον τακτικό προϋπολογισμό.
Την αχαλίνωτη διασπάθιση δημοσίου χρήματος την υπογραμμίζει ένα ακόμη στοιχείο: Στην τριετία 1970 -73 έγιναν τρεις διαγωνισμοί για «προσχέδια» του «Τάματος». Απέτυχαν παταγωδώς και κηρύχθηκαν άγονοι. Ελάχιστοι αρχιτέκτονες ενδιαφέρθηκαν και κατέθεσαν προτάσεις, μολονότι τα αντίστοιχα χρηματικά βραβεία ήταν άκρως χορταστικά. Συνολικά, στην τριετία υποβλήθηκαν 73 προτάσεις, καμία όμως δεν κρίθηκε ικανοποιητική. Κι όμως, μοιράστηκε – μαζί με τους επαίνους για τις σχετικές προσπάθειες- το ποσό των 3.650.000 δρχ. Ποσό που υπερέβαινε ... 900 φορές το μέσο μισθό ενός εργαζόμενου στον ιδιωτικό τομέα.

Η μεγάλη ευεργεσία προς τον κύριο Μακντόναλντ

Ήταν αδύνατον φυσικά να υπολογιστεί πόσοι ... αστέρες του καθεστώτος έλαβαν μέρος – με τους ευνοούμενούς τους- σε αυτό το τρομακτικών διαστάσεων φαγοπότι. Την «επίβλεψη» πάντως την είχε - όπως προείπαμε- σύσσωμη η ... αφρόκρεμα του καθεστώτος. Εάν υποτεθεί ότι το «Τάμα» κλήθηκε να άρει ... μια εκκρεμότητα 139 ετών (1829 – 1968), τότε το ποσό που εξαφάνισαν τα αρπαχτικά της χούντας αντιστοιχεί σχεδόν σε τρία εκατομμύρια δρχ για κάθε χαμένο χρόνο! Καθόλου άσχημα...
Κάποιοι ενδεχομένως διερωτώνται πώς «βγήκαν στη φόρα» τα οικονομικά στοιχεία του «Τάματος», προτού καταρρεύσει η χούντα. Η απάντηση είναι απλή: Είχε ήδη αποκαθηλωθεί - προ δυο μηνών- ο Παπαδόπουλος κι ο Ιωαννίδης δεν είχε κανένα λόγο να κρύβει τη «φαυλοκρατία» των «άλλων».
Τρίτο «ορόσημο»: Το 1969 φαίνεται πως οι ... μίζες της Litton είχαν ξεκοκαλιστεί. Ήταν λοιπόν ώρα για μία ακόμη μεγάλη, αποικιοκρατική σύμβαση, απ' αυτές που όταν υπογράφονται τρία τινά μπορεί να «μαρτυρούν» για τους διαχειριστές δημόσιου χρήματος: Αν δεν είναι ηλίθιοι, αν δεν νιώθουν - για κάποιο λόγο- εξαναγκασμένοι, τότε σίγουρα κάτι άλλο περιμένουν. Οι δυο τελευταίες εκδοχές φυσικά μπορούν να συνυπάρξουν...
Ο Μακαρέζος υπέγραψε με τον εργολάβο Ρόμπερτ Μακντόναλντ, από τις ΗΠΑ, σύμβαση για την κατασκευή της Εγναντίας Οδού (ΦΕΚ 1969/Α/15). Ποια ήταν η κατάληξη; Ο Αμερικανός πήρε τα μπογαλάκια του κι έφυγε, ενώ το Δημόσιο είχε επιβαρυνθεί σε βαθμό απίστευτο.
Μοιραίο ήταν να συμβεί αυτό. Το έργο υπολογίστηκε στα 150 εκ. δολάρια, εκ των οποίων σχεδόν το 1/3 θα το κάλυπτε το ελληνικό κράτος. Οι ... χακί φύλαρχοι της στρατοκρατούμενης ελληνικής Μπανανίας, όμως, δεν χαλιναγώγησαν τη γαλαντομία τους. Εγγυήθηκαν τα δάνεια του Μακντόναλντ, τον «διευκόλυναν» με αμέτρητα ομόλογα, του έδωσαν 4,5 εκ. δολάρια ως προκαταβολή και όρισαν την αμοιβή του επί των εξόδων, συνυπολογίζοντας σε αυτά τη χρηματοδότηση του ... Δημοσίου!
Το φοβερό ήταν ότι θα διεκπεραίωναν το έργο γηγενείς υπερεργολάβοι – ο Αμερικανός απλώς θα μεριμνούσε για μελέτες και δάνεια.Εάν ο Μακντόλαντ διαπίστωνε πως δεν επαρκούσαν τα 150 εκ. δολάρια, είχε δυο επιλογές. Να ψάξει για περισσότερα ή «να θεωρηθή εκτελέσας την σύμβασιν άμα τη συμπληρώσει της κατασκευής τμήματος της οδού, ούτινος η αξία ανέρχεται εις 150 εκ. δολάρια».
Ο Μακντόναλντ δεν εξασφάλισε καμία χρηματοδότηση – ίσως να μην είχε και λόγους να το κάνει. Αποχαιρέτησε, λέγοντας ίσως νοερά κάποιο «thanks folks» για τα 4,8 εκ. δολάρια συν τα 33,4 εκ. σε ομόλογα ελληνικού δημοσίου που πρόλαβε να τσεπώσει.

«Στεγαστική αποκατάστασις» και θεσμοθέτηση ατιμωρησίας

Τέταρτο «ορόσημο»: Το 1970 οι δικτάτορες θεσμοθέτησαν τη στεγαστική αποκατάσταση «αξιωματικών διαδραματισάντων εξέχοντα ρόλον» στο πραξικόπημα. Διότι, καλοί οι μισθοί, καλά τα αξιώματα και τα ρουσφέτια, αλλά αν δεν είχες – βρε αδελφέ- ένα εγγυημένο, καλό κεραμίδι πάνω από το κεφάλι σου, κινδύνευες. Θα σε πετύχαινε ο αναρχο- κομμουνισμός «ασκεπή» και θα σου άνοιγε το κεφάλι...
Πέμπτο «ορόσημο»: Περίοδος εορτών ήταν, οι «εθνοσωτήρες» αποφάσισαν – ίσως εν όψει πρωτοχρονιάς - να κάνουν άλλο ένα καλό δώρο στον εαυτό τους. Καλό και ωφέλιμο στο ... διηνεκές – έτσι τουλάχιστον ήλπιζαν. Την Τετάρτη, 30 Δεκεμβρίου 1970, νομοθέτησαν τα «περί ευθύνης υπουργών». Μεταβατική διάταξη (παρ. 48) του ΝΔ 802 όριζε ότι δεν μπορούσε να ασκηθεί δίωξη εναντίον υπουργού ή υφυπουργού της δικτατορίας, παρά μόνο εάν το αποφάσιζαν οι ... συνάδελφοί του.
Για να έχουν απολύτως ήσυχο το κεφάλι τους, οι συνταγματάρχες συμπεριέλαβαν κάτι ακόμη στη ρύθμιση: «Παρέγραψαν» όλα τα εγκλήματα, «δια τα οποία δεν ησκήθη ποινική δίωξις μέχρι της ημέρας συγκλήσεως» κάποιας Βουλής, μελλοντικής.
Εάν επιτύγχανε το κατοπινό εγχείρημα της λεγόμενης «φιλελευθεροποίησης», με τον Μαρκεζίνη και τις ελεγχόμενες εκλογές, κατά πάσα βεβαιότητα θα επιβίωνε αυτή η ασυλία που πρόσφεραν στην αφεντιά τους οι συνταγματάρχες. Δυστυχώς για αυτούς, έπειτα από την εξέγερση του Πολυτεχνείου κατέστη ανέφικτη η «μετάσταση» τέτοιων χουντικών θεσμών στο κοινοβουλευτικό τοπίο.
Έκτο «ορόσημο»: Ήταν Μάιος του 1972, όταν η χούντα απάλλαξε τον ελληνοαμερικανό επιχειρηματία Τομ Πάππας από τις αντισταθμιστικές υποχρεώσεις, για έξι αγροτοβιομηχανικές μονάδες σε διάφορες περιοχές της χώρας (ΦΕΚ 1972/Α/72).
Αυτό ήταν το δεύτερο χατίρι των συνταγματαρχών προς τον Πάππας. Το πρώτο – πιθανότατα και το μεγαλύτερο – είχε γίνει τέσσερα χρόνια νωρίτερα (ΦΕΚ 1968/Α/201). Ήταν το «πράσινο φως» για τα εργοστάσια εμφιάλωσης της Coca- Cola, το οποίο είχαν αρνηθεί να «ανάψουν» οι προδικτατορικές κυβερνήσεις, θεωρώντας το συγκεκριμένο σχέδιο του επιχειρηματία άκρως ανταγωνιστικό προς την εγχώριο παραγωγή αναψυκτικών.
Ο Πάππας είχε απασχολήσει και για άλλο λόγο, εντονότατα, το ελληνικό πολιτικό σύστημα πριν από το πραξικόπημα: Η Ένωση Κέντρου και η ΕΔΑ είχαν καταγγείλει ως προνομιακούς ... μέχρι αηδίας τους όρους της επένδυσης που είχε κάνει στη Θεσσαλονίκη, με το διυλιστήριο της ESSO, το '62. Το φθινόπωρο του '64, μάλιστα, η κυβέρνηση της Ένωσης Κέντρου επέβαλλε στον Πάππας τροποποίηση της συγκεκριμένης σύμβασης.

Χρηματοδότησαν και την εκστρατεία του ... Νίξον!

Ο Τομ Πάππας ήταν διαπρύσιος υποστηρικτής της χούντας. Τόσο γρήγορα συντελέστηκε η μεταξύ τους οικονομική – πολιτική διαπλοκή, ώστε το 1967, στην κυβέρνηση Κόλλια , διορίστηκε υπουργός Δημόσιας Τάξης ένας προσωπάρχης του επιχειρηματία, ο Παύλος Τοτόμης. Στη συνέχεια ο Τοτόμης ανέλαβε καθήκοντα προέδρου της ΕΤΒΑ. Ο Τομ Πάππας ήταν παράλληλα υποστηρικτής και βασικός χρηματοδότης της προεκλογικής εκστρατείας του Νίξον, για τις αμερικανικές εκλογές του 1968.
«Παράλληλα»; ....Όχι ακριβώς. Κατά τα φαινόμενα ο Πάππας βρήκε τρόπο να ενώσει τις δυο μεγάλες ... συμπάθειές του, την ελληνική χούντα και το Νίξον. Με δεσμούς ... χρήματος. Κάτι πολύ ενδιαφέρον κατέθεσε στο αμερικανικό Κογκρέσο ο Έλληνας δημοσιογράφος Ηλίας Δημητρακόπουλος, που ζούσε στην Ουάσιγκτον: Ότι η χούντα ενίσχυσε το ταμείο της προεκλογικής εκστρατείας του Νίξον με 549.000 δολάρια. Μετρητά, ζεστά- ζεστά... Είχαν «ζεσταθεί» από τη συνεχή κίνηση!
Τα χρήματα αυτά τα είχε διοχετεύσει η CIA στην ΚΥΠ, με σκοπό να «αναβαθμιστεί» η δράση της ελληνικής Υπηρεσίας, να γίνει πιο αποτελεσματικό το αντικομουνιστικό της έργο, κλπ. Στη συνέχεια, κατ' εντολή Παπαδόπουλου και με μοχλό το Ρουφογάλη, γινόταν η «ανακύκλωση» και τα χρήματα όδευαν προς το Νίξον.
Έβδομο «ορόσημο»: Πέμπτη, 21 Σεπτεμβρίου 1972. Ο Παττακός έδωσε εντολή να «διατεθούν το ταχύτερον εις την κατανάλωσιν» τα κρέατα. Ποια κρέατα; Της Αργεντινής. Αυτά που «μαύριζαν», αυτά που θα «ξέμεναν». Τα γνωστά και ως «κρέατα Μπαλόπουλου». Μαζί με το «Τάμα», ίσως το πιο ... εμβληματικό σκάνδαλο της χούντας!
Ο Μιχάλης Μπαλόπουλος ήταν υφυπουργός Εμπορίου. Αυτός κι ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου, ο Ζαφείρης Παπαμιχαλόπουλος, κάθισαν στο εδώλιο για το σκάνδαλο των κρεάτων. Σκάνδαλο ... πολυεπίπεδο, με κατηγορητήριο πλούσιο!
Η σοβαρότερη κατηγορία σε βάρος των δυο, ήταν πως χρηματίζονταν «κατά συρροήν» από μεγαλέμπορους της Ροδεσίας που επεδίωκαν να αποκτήσουν μονοπωλιακά προνόμια στην εισαγωγή κρέατος. Αποτέλεσμα της συγκέντρωσης αδειών εισαγωγής σε χέρια λίγων ήταν οι ανατιμήσεις στις τιμές του κρέατος – ίσως, ακόμη, οι ευνοημένοι έμποροι να ήθελαν έτσι να καλύπτουν και τα έξοδα των δωροδοκιών...
Απαγορεύτηκε, επίσης, για κάποιο διάστημα η διάθεση ντόπιου κρέατος, ώστε να προωθηθούν στην αγορά τα προβληματικά, εκείνα της Αργεντινής. Η προαναφερθείσα εντολή του Παττακού ήταν γραπτή και αναγνώστηκε στο δικαστήριο.

Ο Μπαλόπουλος έγινε σλόγκαν και ... στα γήπεδα

Ο Μπαλόπουλος καταδικάστηκε τον Ιούνιο του '74 σε ποινή φυλάκισης 3,5 ετών, η οποία μειώθηκε σε 14 μήνες το 1976. Το σκάνδαλο των κρεάτων ήταν το μοναδικό που «έστειλε» στο εδώλιο αξιωματούχους της χούντας, προτού καταρρεύσει η χούντα. Η εξήγηση είναι η ίδια με εκείνη, για τη δημοσιοποίηση των ατασθαλιών του «Τάματος»: Ο Ιωαννίδης επιθυμούσε να καταδείξει ότι ήταν αναγκαία, από ηθικής πλευράς, η ανατροπή του Παπαδόπουλου.
Κάπως έτσι έμεινε στην ... Ιστορία το όνομα του Μπαλόπουλου, τον οποίον περιέβαλαν επίσης επίμονες φήμες για ατασθαλίες στον ΕΟΤ, όταν ήταν γραμματέας του οργανισμού.
Το σκάνδαλο των κρεάτων ενέπνευσε και τους ... φιλάθλους. Εάν κάποιος ποδοσφαιριστής δεν απέδιδε καλά, η κερκίδα τον αποκαλούσε με ευκολία «βόδι Αργεντινής» ή «κρέας του Μπαλόπουλου».
Μέσα σε αυτή τη ... θύελλα των σκανδάλων, φάνταζαν «παρωνυχίδες» ήσσονος σημασίας οι απ' ευθείας αναθέσεις – χωρίς διαγωνισμούς- έργων σε διάφορες εταιρείες. Όσο για τη «λιτή» ζωή που έκαναν οι συνταγματάρχες και οι δικοί τους άνθρωποι, θα άξιζε τον κόπο να διαβάσει κανείς τις εξιστορήσεις της Ντέλλας Ρουφογάλη, τόσο για τη δική της ντόλτσε βίτα, όσο και για τη χλιδή της διαμονής της ίδιας και της Δέσποινας Παπαδοπούλου στο Παρίσι, όταν – κάποια στιγμή- το επισκέφθηκαν οι δύο τους.
Για την συνηθισμένη εν Ελλάδι ζωή της, η Ντέλλα Ρουφογάλη έχει πει:

«Αρχίζω να ράβω την καινούρια μου γκαρνταρόμπα στους μετρ της ραπτικής για τους οποίους μέχρι τώρα έκανα επιδείξεις. Η ζωή μου έχει αλλάξει τελείως, το ίδιο και η συμπεριφορά όλων απέναντί μου. Μου φέρονται με έκδηλο σεβασμό και τα κομπλιμέντα τους είναι υπερβολικά. Αλλά μου αρέσει. Εγώ εξακολουθώ να φέρομαι φιλικά προς τους παλιούς γνωστούς και τους καινούριους, πλούσιους φιλοχουντικούς επιχειρηματίες που πληθαίνουν μέρα με τη μέρα μαζί με τα ραβασάκια για ρουσφέτια. Αισθάνομαι πως έχω υποχρέωση να εξυπηρετήσω τους πάντες. Ο Μιχάλης συνήθως δεν αρνείται. Γεύομαι τη δύναμη της εξουσίας, και με μαγεύει» (Λεωνίδας Παπάγος, «Σημειώσεις 1967-1977»).



«Χαβιάρι Περσίας και παγωμένα καβούρια Αλάσκας»

Υπήρχαν όμως και τα .. έκτακτα περιστατικά, όπως οι αρραβώνες της με το Ρουφογάλη. «Την επόμενη βδομάδα καινούρια δώρα, καινούριες ανθοδέσμες, φρέσκα ψάρια απ' όλα τα νησιά της Ελλάδας, κούτες με το καλύτερο χαβιάρι της Περσίας και παγωμένα καβούρια της Αλάσκας καταφθάνουν στο σπίτι. Δεν ξέρω τι να τα κάνω».
Για την Ιστορία: Τους αρραβώνες του ζεύγους τίμησαν προβεβλημένοι επιχειρηματίες, όπως οι Λάτσης και Κιοσέογλου. Στο γάμο τους; Το ... αδιαχώρητο. Θυμάται η Ντέλλα: «Ο Παύλος Βαρδινογιάννης, ο εφοπλιστής Θεοδωρακόπουλος με το γιο του τον Τάκη, ο Κώστας Δρακόπουλος των διυλιστηρίων, ο Νίκος Ταβουλάρης των ναυπηγείων, το ζεύγος Μποδοσάκη, ο Αγγελος Κανελλόπουλος των τσιμέντων 'Τιτάν' με τη γυναίκα του, ο Τομ Πάππας, ο Γ. Λύρας, ο Γιώργος Ταβλάριος, εφοπλιστής από τη Νέα Υόρκη με τη γυναίκα του και ο Γιάννης Λάτσης με τη μεγάλη του κόρη, αφού η γυναίκα του την ίδια μέρα πάντρευε την ανηψιά της σε άλλη εκκλησία».
Αυτή ήταν λοιπόν η ... αδιάφθορη δικτατορία! Αναμφιβόλως, η χούντα μετέφερε ... πολύ μακριά τη σκυτάλη της διαφθοράς, την οποία – για να είμαστε ακριβείς- παρέλαβε από τα προγενέστερα χρόνια.
Υπενθυμίσεις επιγραμματικές: Σκάνδαλο «Siemens» που προκάλεσε και τη ρήξη στις σχέσεις του Παπάγου με τον Μαρκεζίνη, το 1954. Άφθονα... κλέη της οκταετίας (1955- 63) Καραμανλή, από τα «βραχώδη οικόπεδα της Φιλοθέης» και τα φουσκωμένα κέρδη εργολάβων, μέχρι την ηλεκτροδότηση της «Πεσινέ» με όρους σκανδαλωδώς ευνοϊκούς. Απόφαση της Βουλής, τον Φεβρουάριο του 1965, να παραπέμψει σε ειδικό δικαστήριο τους Κ. Καραμανλή, Π. Παπαληγούρα και Ν. Μάρτη για την «Πεσινέ». Επτά εν συνόλω υπουργοί και δυο υφυπουργοί του «εθνάρχη» που αντιμετώπισαν – σε κοινοβουλευτικό επίπεδο- κατηγορίες περί βλάβης του δημοσίου συμφέροντος και περί παράνομης διάθεσης μυστικών κονδυλίων. (Προτείνει κανείς να εκλάβουμε ως απόδειξη αθωότητας το «κουκούλωμα» που – κατά τα ειωθότα- ακολούθησε; ). Εξαγορές βουλευτών στην περίοδο της αποστασίας, το 1965.
Ακόμη κι ο ελληνικός κινηματογράφος των middle 60ς κατοχύρωσε ως σήμα κατατεθέν της εποχής τα ... αρπακτικά του Μαυρογιαλούρου. Τυχαίο; Δεν νομίζουμε...
Εάν λοιπόν όλα αυτά στιγμάτισαν την εικοσαετία 1954- 1974, γιατί σήμερα τόσα στόματα πιπιλίζουν μονότονα την «καραμέλα» πως η διαφθορά και το ρουσφέτι γεννήθηκαν το ...'74 και είχαν μαμά τη Μεταπολίτευση; Ας δώσει ο καθένας την απάντηση που θεωρεί σωστή...

12 September 2012

Οι εχθροί διώχνουν τα σύννεφα από τη χώρα

ΑΜΠΕ, Καθημερινή, 11/9/2012

Ο πρόεδρος του Ιράν Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ κατηγόρησε τους εχθρούς της χώρας του ότι έχουν θέσει σε εφαρμογή ένα «μοχθηρό σχέδιο» για να προκαλέσουν ξηρασία καταστρέφοντας με κάποιον τρόπο τα σύννεφα προτού να ρίξουν βροχή, σύμφωνα με πολλές ιρανικές ιστοσελίδες.



Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Αχμαντινετζάντ ισχυρίζεται ότι η Δύση συνωμοτεί για να προκαλέσει ξηρασία στο Ιράν. 

«Ο εχθρός καταστρέφει τα σύννεφα που κατευθύνονται στη χώρα μας και αυτός είναι ένας πόλεμος που θα τον κερδίσει το Ιράν», φέρεται να δήλωσε ο Ιρανός πρόεδρος την Δευτέρα, όπως σημειώνουν πολλές ιστοσελίδες, μεταξύ των οποίων και η περσική υπηρεσία του BBC. 

Το κλίμα του Ιράν είναι ένα από τα πιο ξηρά του κόσμου. Οι ειδικοί έχουν προειδοποιήσει ότι η λειψυδρία σε ορισμένες περιοχές έχει δημιουργήσει συνθήκες ξηρασίας.

11 September 2012

H Nέα Γραμματική Ε΄ και Στ΄ Δημοτικού


Καθημερινή 22/8/2012
Kύριε διευθυντά

Πέρασε περίπου ένας μήνας από τότε που άρχισε η διαμάχη για το περιβόητο βιβλίο της E΄ και Στ΄ τάξης Δημοτικού, με εντεινόμενες αντιπαραθέσεις μεταξύ των πολεμίων και των υπερασπιστών τούτου, χωρίς, ωστόσο, να έχει γίνει αντιληπτό για τον ευρισκόμενο σε σύγχυση πολύ κόσμο, ποία είναι στην πραγματικότητα η ουσία του προβλήματος. Kαι συγκεκριμένα: Oι μεν υποστηρικτές του βιβλίου εστιάζουν την υπεράσπισή του κυρίως στο ότι το επίμαχο βιβλίο είναι γλωσσολογικά ορθό (αφού στον προφορικό λόγο τα φωνήεντα –φωνηεντικοί φθόγγοι– στη Nέα Eλληνική είναι 5) και ότι κανένα από τα 24 γράμματα του αλφαβήτου μας δεν καταργείται, οι δε πολέμιοι του βιβλίου υποστηρίζουν ότι τα φωνήεντα της Eλληνικής είναι 7, ότι στο βιβλίο καταργούνται τα φωνήεντα «η, υ, ω», καθώς επίσης και τα σύμφωνα «ξ, ψ», και ότι η Nέα Γραμματική εισάγει 3 νέα δίψηφα σύμφωνα «μπ, ντ, γκ».

H βασική αιτία που προκάλεσε τη διάσταση αυτών των απόψεων οφείλεται στο ότι στη σελίδα 36 του βιβλίου παρουσιάζονται 5 φωνήεντα και 18 σύμφωνα, εις δε το άνω μέρος της ίδιας σελίδας 36 (και μάλιστα σε τίτλο) αναγράφεται «Mιλώ και γράφω», δηλαδή στο ρήμα «Mιλώ» προστίθεται και το ρήμα «γράφω», και έτσι συμπεραίνεται –εμμέσως πλην σαφώς– ότι η φωνητική ορθογραφία στην οποία δεν υπάρχει διαφορά μεταξύ (ο, ω), (ε, αι), ως και (η, ι, οι, υ, ει) θα επιβληθεί στον γραπτό λόγο, πράγμα όμως αδιανόητο! Kαι τούτο, διότι η γραφή μιας γλώσσας έχει καθοριστική σημασία για την ταυτότητά της. Eιδικότερα, η Eλληνική Γραφή παραμένει διαχρονικά αναλλοίωτη για δυόμισι περίπου χιλιάδες χρόνια, θεωρούμενη ως ανεκτίμητης αξίας στοιχείο του παγκοσμίου πολιτισμού. Πράγματι, αντίθετα από τον προφορικό λόγο που μεταβάλλεται με τον χρόνο αλλά και από τόπο σε τόπο, η Eλληνική Γραφή διατηρείται αμετάβλητη, ως γενικά αποδεκτό σύμβολο αναφοράς για τη διαχρονικότητα και την οικουμενικότητά της.

Oι φόβοι επικρατήσεως της φωνητικής ορθογραφίας (γραφής) και σε επομένη φάση του λατινικού αλφαβήτου (που οδηγούν στην αποκοπή της Nεοελληνικής από την Aρχαία Eλληνική) δικαιολογούνται εκ του γεγονότος ότι ανάλογες προσπάθειες είχαν γίνει κατά καιρούς στο παρελθόν, αλλά προσέκρουσαν σε σφοδρές αντιδράσεις.

H γλώσσα μας δεν είναι αγαθό που ενδιαφέρει μόνο τους γλωσσολόγους, αλλά είναι υπόθεση όλων μας με διάφορο βέβαια βαθμό ευθύνης του κάθε χρήστη αναλόγως της ειδικότητός του. Eτσι είναι εύλογο το ενδιαφέρον για τη γλώσσα μας όχι μόνο όσων ανήκουν στις θεωρητικές επιστήμες, αλλά και εκείνων που ανήκουν στις θετικές επιστήμες (τις λεγόμενες «ακριβείς»), οι οποίες απαιτούν στον γραπτό λόγο σαφήνεια, ορθότητα και ακρίβεια, κυρίαρχα στοιχεία της Eλληνικής. Xαρακτηριστικό είναι ότι η Eλληνική με τους απαράμιλλους γραμματικούς και συντακτικούς κανόνες και την εν γένει μαθηματική της δομή έχει θεωρηθεί φαινόμενο τελειότητας και συνέχειας με μοναδική ακτινοβολία σ’ όλο τον κόσμο. Kατά τον κορυφαίο ελληνιστή και καθηγητή γλωσσολογίας κ. F. R. Adrados, η Eλληνική από την Mυκηναϊκή Eποχή μέχρι σήμερα με τις διάφορες εκφάνσεις της είναι μία, ενιαία, αδιαίρετη και αδιάσπαστη, αποτελούσα ένα διαχρονικά εξελισσόμενο με τη δική του δυναμική σύνολο. H αποκοπή της Nεοελληνικής από τις ρίζες της, τα Aρχαία Eλληνικά, είχε ως αποτέλεσμα την κακοποίηση της γλώσσας μας ακόμη και από τα MME – αλλά και τη γνωστή σε όλους μας συρρίκνωση του λεξιλογίου και την αδυναμία εκφράσεως της νεολαίας μας.

Xαρακτηριστικό είναι ακόμη ότι οι υποστηρικτές του βιβλίου αποφεύγουν να δηλώσουν ευθέως, εάν τούτο από παιδαγωγικής απόψεως είναι κατάλληλο για μαθητές του Δημοτικού. Tέτοια σχολικά εγχειρίδια γράφονται, εν γένει, όχι από γλωσσολόγους (χωρίς πείρα διδασκαλίας σε μαθητές του Δημοτικού), οι οποίοι άλλωστε δεν πρόκειται να τα διδάξουν, αλλά από εκπαιδευτικούς με μεγάλη διδακτική και παιδαγωγική εμπειρία σε συνεργασία πάντα με δασκάλους Δημοτικού, οι οποίοι και θα έχουν την ευθύνη διδασκαλίας τους. Aυτονόητο είναι ότι τα εγχειρίδια αυτά στη συνέχεια θα υποστούν τον προσήκοντα έλεγχο από ευρύτερο κύκλο καθ’ ύλην αρμοδίων. Aντιθέτως, κατά τη σύνταξη του επίμαχου βιβλίου (όπως φαίνεται από δήλωση της πρώτης των συγγραφέων) δεν ζητήθηκε η συμβουλή δασκάλων ελληνικών σχολείων. Oπως δε μου εγνώρισε διεθνούς εμβέλειας καθηγήτρια κλασσικής φιλολογίας (γνωστού ξένου πανεπιστημίου), οι συντάκτες του βιβλίου «έχουν υιοθετήσει εγχειρίδια για την αγγλική γλώσσα χωρίς πολλή σκέψη» και ότι το μόνο που θα καταφέρουν είναι να προκαλέσουν μεγαλύτερη σύγχυση!

Kαι όλα αυτά θα είχαν αποφευχθεί αν το υπουργείο Παιδείας είχε ζητήσει τη γνώμη της Aκαδημίας Aθηνών, όπως άλλωστε είχε πράξει στο πρόσφατο παρελθόν για αναλόγου σπουδαιότητας θέματα. Πράγματι, κατά το προοίμιο της κυρωθείσας με το N. 4398/1929 συντακτικής απόφασης περί Oργανισμού της Aκαδημίας Aθηνών «η ίδρυσις Aκαδημίας Aθηνών εν Eλλάδι είναι Eθνική ανάγκη εκ των μεγίστων, όπως φωτίζει και χειραγωγεί τας δημοσίας υπηρεσίας, μελετά και κανονίζει τα της Eθνικής ημών γλώσσης, παρασκευάζει και συντάσσει και δημοσιεύει την Γραμματικήν, το Συντακτικόν και τα Λεξικά αυτής...». Eν προκειμένω υπάρχει προσωπική επιστολή διαμαρτυρίας του προέδρου της Aκαδημίας κ. Γ. Kοντόπουλου για το βιβλίο αυτό προς τον υπουργό Παιδείας.

Eν όψει τούτων επιβάλλεται η επανεξέταση του ζητήματος, η απόσυρση του βιβλίου και η χρήση προσωρινώς των προηγουμένων ήδη δοκιμασμένων διδακτικών βιβλίων γραμματικής.

A. N. Kουναδης -Oμ. καθηγητής EMΠ - Aκαδημαϊκός

και η απάντηση...

Καθημερινή, 11/9/2012
Κύριε διευθυντά

Με έκπληξη διαβάσαμε στην «Καθημερινή» της 22/8/2012 επιστολή του Ακαδημαϊκού κ. Κουνάδη για το εγχειρίδιο «Γραμματική Ε΄ και Στ΄ Δημοτικού».

Η έκπληξη δεν αφορά τόσο το ότι στο άρθρο αυτό ο κ. Κουνάδης δείχνει να ενστερνίζεται αστήρικτους γλωσσικούς μύθους, όπως τον μύθο περί «μαθηματική[ς] […] δομή[ς]» της Ελληνικής. Ο συντάκτης της επιστολής, πολιτικός μηχανικός και όχι γλωσσολόγος, έχει και στο παρελθόν επιχειρήσει ερασιτεχνικές βουτιές στα ρηχά νερά της γλωσσοδιφικής παραφιλολογίας, με αποτελέσματα που επικρίθηκαν σφοδρότατα από τους ειδικούς.

Μας θλίβει όμως το γεγονός ότι στην προσπάθειά του να στηρίξει την επίθεσή του εναντίον του εγχειριδίου ο κ. Κουνάδης αναπαράγει ανακρίβειες και αποδίδει σε εμάς, τους συγγραφείς του, δηλώσεις παντελώς ανύπαρκτες. Από μία πλευρά, βέβαια, κάτι τέτοιο μας χαροποιεί, καθώς φανερώνει σε ποιο σημείο διαστρέβλωσης της πραγματικότητας πρέπει να φτάσει κανείς για να βρει ψήγματα, έστω, επιχειρημάτων εναντίον της παρουσίασης του συστήματος φθόγγων της Κοινής Νέας Ελληνικής που επιχειρείται στο βιβλίο μας. Από την άλλη, μας προκαλεί λύπη το επίπεδο της συζήτησης.

Κατ’ αρχάς, αλγεινή εντύπωση προκαλεί το ότι ακόμα και μετά την κατηγορηματική τοποθέτηση της συγγραφικής ομάδας και πολλών γλωσσολόγων εξακολουθούν να υπάρχουν μορφωμένοι άνθρωποι, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι το βιβλίο προτείνει ή διευκολύνει την επιβολή της «φωνητικής ορθογραφίας». Μεγαλύτερη εντύπωση όμως μάς προκαλεί το γεγονός ότι το όλο επιχείρημα του συντάκτη της επιστολής βασίζεται στην υπόθεσή του ότι η φράση «Μιλώ και γράφω» στην κορυφή της σελ. 36 μπορεί να εκληφθεί από τους μαθητές ως δήθεν προτροπή για επιβολή της φωνητικής ορθογραφίας. Μάλλον ο κ. Κουνάδης δεν έχει κάνει τον κόπο να ξεφυλλίσει το βιβλίο. Αν το έκανε θα έβλεπε ότι το «Μιλώ και γράφω» εμφανίζεται στην κορυφή όχι μόνο της «επίμαχης» σελ. 36 αλλά και στην κορυφή των σελίδων, 34, 38, 40, 42, 44, 46, 48, 50, 52, 54 και 56, καθώς δεν πρόκειται για τίτλο στο κυρίως σώμα της 36, στην οποία παρουσιάζονται οι φθόγγοι (η σελίδα 36 περιέχεται σε ενότητα με τον ξεκάθαρο τίτλο «3.1. Φθόγγοι») αλλά για την επαναλαμβανόμενη κεφαλίδα που εμφανίζεται σε όλες τις ζυγές σελίδες ολόκληρου βιβλίου και απλώς σημειώνει τον τίτλο του εκάστοτε μέρους (και μάλιστα εντός διακριτού χρωματιστού πλαισίου). 

Eτσι, αντίστοιχα στις σελίδες 57-174 εμφανίζεται η κεφαλίδα «Σχηματίζω λέξεις», στις σελίδες 175-200 η κεφαλίδα «Σχηματίζω φράσεις και προτάσεις», κ.ο.κ. Δεν πρόκειται λοιπόν για τίτλο της σελίδας 36 μεμονωμένα, αλλά για την κεφαλίδα όλου του δεύτερου μέρους του βιβλίου, το οποίο ασχολείται με τα ελάχιστα στοιχεία του προφορικού («μιλώ») και του γραπτού («γράφω») λόγου. Το να θεωρεί κανείς ότι είναι δυνατόν ένας μαθητής να μπερδευτεί με κάτι τέτοιο είναι υποτιμητικό για τη νοημοσύνη των μικρών μαθητών. Πολύ περισσότερο, το να στηρίξει κανείς επάνω σε αυτή την αστεία και κατασκευασμένη παρανόηση το επιχείρημα ότι «συμπεραίνεται –εμμέσως πλην σαφώς– ότι η φωνητική ορθογραφία […] θα επιβληθεί στον γραπτό λόγο» είναι απλώς ένα σκόπιμα παραπλανητικό συμπέρασμα.

Επίσης εκπλησσόμεθα που ο κ. Κουνάδης παρερμηνεύει τις δηλώσεις της καθηγήτριας κ. Φιλιππάκη-Warburton. Η κ. Φιλιππάκη-Warburton σε σχετική ερώτηση δημοσιογράφου θέλοντας να δώσει έμφαση στο ότι όντως κατά τη συγγραφή του έργου συμβουλευθήκαμε δασκάλους, σημειώνει ότι ένα μέλος της συγγραφικής ομάδας είναι δασκάλα. Από κανένα μέρος της απάντησής της δεν συνάγεται το συμπέρασμα ότι κατά τη συγγραφή συμβουλευθήκαμε μόνο την κ. Λουκά και κανέναν άλλο δάσκαλο, όπως συμπεραίνει ο συντάκτης της επιστολής. Φυσικά, στο συμπέρασμα αυτό ο κ. Κουνάδης μάλλον παρασύρθηκε από δημοσίευμα της εφημερίδας «Το Παρόν» της Κυριακής (29/7/2012). Αλλά κι η δανεική λάσπη, λάσπη είναι. Ντροπή του να μας αποδίδει ανύπαρκτες δηλώσεις.

Επίσης ψευδές είναι το συμπέρασμα ότι «οι συντάκτες του βιβλίου έχουν υιοθετήσει εγχειρίδια για την αγγλική γλώσσα χωρίς πολλή σκέψη», το οποίο ο κ. Κουνάδης αποδίδει σε κάποια «διεθνούς εμβέλειας καθηγήτρια κλασσικής φιλολογίας», επινοώντας ένα νέο είδος λογικής πλάνης, την καταφυγή στη μη κατονομαζόμενη αυθεντία. Δεν γνωρίζουμε σε ποια φιλόλογο αναφέρεται ο ακαδημαϊκός, αλλά αφού αναπαράγει τα λόγια αυτά είναι και ο ίδιος υπεύθυνος για την απαράδεκτη ψευδή κατηγορία. Και πάλι, θα έπρεπε να είναι πιο προσεκτικός.

Με την εξαίρεση της κοινοποίησης στον Tύπο μιας επιστολής μας στα μέσα Ιουλίου συνειδητά σιωπούμε, καθώς βλέπουμε ότι την εκστρατεία κατά του βιβλίου έχουν αναλάβει ΜΜΕ αμφιβόλου σοβαρότητας. Θεωρήσαμε όμως ότι η εμφάνιση της επιστολής σε ένα έντυπο του κύρους της «Καθημερινής» χρήζει απάντησης, ειδικά όσον αφορά το ηθικό της μέρος, δηλαδή τα ψεύδη.

Ελπίζουμε ότι πρόκειται για την τελευταία απέλπιδα προσπάθεια να αποδοθεί δολίως στο βιβλίο μας η πρόθεση αλλαγής της ελληνικής ορθογραφίας. Το λέμε για μία ακόμα φορά, ελπίζουμε τελευταία: Το εγχειρίδιο «Γραμματική Ε΄ και Στ΄ Δημοτικού» δεν προτείνει καμία αλλαγή στην ορθογραφία της γλώσσας μας, ούτε προτρέπει «εμμέσως πλην σαφώς» σε αυτή, ούτε προλειαίνει το έδαφος γι’ αυτή, ούτε δίνει λαβές, ούτε τίποτα. Αρκετά με την προβολή υστερικών φοβιών στο έργο μας. Αρκετά με τα ψέματα.

Ειρηνη Φιλιππακη-Warburton - Ομότιμη Καθηγήτρια Γλωσσολογίας στο Πανεπιστήμιο Reading
Μιχαλης Γεωργιαφεντης - Λέκτορας Γλωσσολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών
Γιωργος Κοτζογλου - Επίκουρος Καθηγητής Γλωσσολογίας στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου
Μαργαριτα Λουκα - Εκπαιδευτικός Π.Ε.