10 August 2012

Νέος πρόγονος του ανθρώπου


Εύρημα δείχνει ότι ο Homo erectus και ο Homo habilis συνυπήρχαν με ακόμη ένα συγγενικό είδος


Καθημερινή, AFP/Α.Ρ., 10/8/2012

Οι πρόγονοι του σύγχρονου ανθρώπου μοιράζονταν τον πλανήτη με τουλάχιστον ακόμα δύο συγγενικά είδη πριν από δύο εκατομμύρια χρόνια. Το νέο συμπέρασμα για την εξελικτική πορεία του είδους μας μέσα στον χρόνο διατύπωσαν την Τετάρτη παλαιοντολόγοι μέσα από τις σελίδες του περιοδικού Nature.

Ο Homo erectus και ο Ηοmo habilis, επισημαίνουν οι ερευνητές, πρέπει να συνυπήρξαν με τον Homo rudolfensis. Kατά συνέπεια, η ανθρώπινη εξέλιξη δεν ήταν η ευθεία γραμμή που πιστεύαμε έως σήμερα.
Ο Φρεντ Σπουρ και οι συνάδελφοί του, κατά τη διάρκεια ανασκαφών που πραγματοποιήσαν στη λίμνη Τουρκάνα της βόρειας Κένυας το 2007 και 2009, ανακάλυψαν σε ιζήματα δόντια αλλά και τμήματα οστών γνάθου και προσώπου κάποιου μέλους της οικογένειας των ανθρωπιδών τα οποία χρονολογήθηκαν από την Πλειστόκαινο. Η ανακάλυψη αυτή έβαλε τέλος σε μια πραγματικά αγωνιώδη αναζήτηση στοιχείων που θα επέτρεπαν την αναγνώριση ενός κρανίου που βρέθηκε το 1972, έλαβε τον κωδικό KNM-ER 1470 και χρονολογούνταν πριν από δύο εκατομμύρια χρόνια.
Η ταυτότητα του νέου αυτού είδους αποτέλεσε αντικείμενο εντονότατης αντιπαράθεσης σχετικά με το εάν επρόκειτο για νέο είδος ανθρωπιδών.
Από το εύρημα έλειπε η κάτω γνάθος που είναι καθοριστική για την αναγνώριση της οικογένειας στην οποία ανήκει.
«Το 2007 η τύχη μας άλλαξε και εντός τριών ετών βρήκαμε ακόμα τρία απολιθώματα που πιστεύουμε ότι ανήκουν στο ίδιο είδος με το 1470», εξηγεί η Μιβ Λίκι, που με τον σύζυγό της Ρίτσαρντ Λίκι και τον Φρεντ Σπουρ εντόπισαν τα απολιθώματα. Ο πατέρας της ερευνήτριας είναι αυτός που διατύπωσε για πρώτη φορά τη σημασία που είχε η Αφρική στην εμφάνιση των πρώτων ανθρώπων.
Τα νέα ευρήματα έχουν πολλές ομοιότητες με το 1470 και χρονολογήθηκαν πριν από 1,78 έως 1,95 εκατομμύρια χρόνια. Βρέθηκαν, μάλιστα, σε ακτίνα δέκα χιλιομέτρων από το κρανίο 1470. «Ενα από τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίσαμε με το αρχικό κρανίο -εξηγεί ο δρ Σπουρ- ήταν ότι αν και διαθέταμε ένα μεγάλο τμήμα του προσώπου, δεν είχαμε καθόλου δόντια ή κάτω γνάθο. Το νέο μικρό κρανίο που βρήκαμε διαθέτει δόντια τα οποία μάλιστα βρίσκονται σε πολύ καλή κατάσταση.
Οι ερευνητές αφαίρεσαν τα νέα απολιθώματα με πολύ μεγάλη προσοχή χρησιμοποιώντας οδοντιατρικό τροχό και στη συνέχεια τα μετέφεραν σε νοσοκομείο του Ναϊρόμπι όπου υποβλήθηκαν σε τομογραφική εξέταση. Οι απεικονίσεις χρησιμοποιήθηκαν για την ανάπλαση της κάτω γνάθου. Κι αυτό ήταν το κλειδί του γρίφου διότι, όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, η κάτω γνάθος ταίριαζε στην άνω γνάθο του ευρήματος 1470.
Μετά την ολοκλήρωση της έρευνας, οι επιστήμονες κατέληξαν ότι τα απολιθώματα ανήκουν σε ένα παλαιότερο είδος ανθρωπιδών, τον Homo rudolfensis.
Τα τρία είδη (Homo Erectus, Homo Habilis και Homo rudolfensis) συνυπήρξαν κι επιβιώναν καταναλώνοντας διαφορετικά τρόφιμα χωρίς συγκρούσεις ή επαφή.

Βασικό ερώτημα

Το εύρημα, λένε οι ερευνητές, έχει ιδιαίτερη σημασία επειδή απαντά σε ένα βασικό ερώτημα για το εξελικτικό μας παρελθόν, πόσο ποικίλο ήταν το γένος μας πριν από την εμφάνιση του πρώτου προγόνου μας. Και τα δύο είδη εξαφανίστηκαν προ ενός εκατομμυρίου ετών. Αλλοι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι το εύρημα αποδεικνύει πόσο πολύπλοκες είναι οι ρίζες του οικογενειακού μας δένδρου, ενώ κάποιοι ερευνητές απορρίπτουν τη θεωρία του Homo rudolfensis επισημαίνοντας ότι τα στοιχεία που διαθέτουμε για την εξαγωγή ενός τόσο σημαντικού συμπεράσματος είναι ελάχιστα.