30 October 2011

Το γκάτζετ και η κατσίκα

του Νίκου Δήμου, Lifo, 12/10/2011

  • Ο Στιβ Τζομπς με τον θάνατό του μού έδωσε τη δυνατότητα να καταλάβω καλύτερα την ελληνική παθογένεια. Δύο αντιδράσεις μού έδειξαν γιατί η Ελλάδα δυσκολεύεται να υπάρξει στον σύγχρονο κόσμο.
  • Η πρώτη αντίδραση προήλθε από έναν  Έλληνα συγγραφέα - από τους καλύτερους πεζογράφους μας, που κατέχει και θεσμική θέση στον χώρο του βιβλίου. Στη στήλη του σε απογευματινή εφημερίδα, αφού δήλωσε ότι δεν είχε ξανακούσει το όνομα Τζομπς, απόρησε γιατί όλος αυτός ο θόρυβος για κάποιον που απλώς εφεύρε κάποια «μηχανή». Η οποία μάλιστα παράγει μοναξιά: «Ο ανθρωπάκος μπορεί πια… να αισθάνεται όσο μόνος τραβάει η όρεξη της μηχανής του. Μόνος με τον εαυτό του που έγινε η μηχανή του».
  • Σαλεύει το μυαλό του αναγνώστη. Είναι δυνατόν ένας ευφυής άνθρωπος να μην έχει καταλάβει τίποτα από την ψηφιακή επανάσταση που αλλάζει την ιστορία του ανθρώπου; «Πιο σημαντική από την τυπογραφία - κάτι σαν την εφεύρεση της γραφής», τη χαρακτήρισε ένας φιλόσοφος. Μόνο μοναξιά δεν παράγει, αλλά επικοινωνία - με τη γνώση, την τέχνη, τον άλλο, την κοινωνία. Αλλάζουν τον κόσμο τα δημιουργήματα του Τζομπς, που αναφέρονται εδώ ως «γκάτζετ» και «ηλεκτρονικό κιτς».
  • Κι όμως, αυτή η στάση δεν είναι εξαίρεση. Ελάχιστοι απ’ τους Έλληνες διανοούμενους έχουν συναίσθηση των κοσμογονικών αλλαγών γύρω τους. Συντηρητικοί και τεχνοφοβικοί, ακόμα αναμασούν τα κλισέ για την «απάνθρωπη τεχνολογία». 
  • Η άλλη αντίδραση -κι αυτή τυπική- απαξιώνει τον Τζομπς με δήθεν μαρξιστικά κριτήρια (ο Μαρξ θα τον λάτρευε: διαβάστε τι γράφει για τους καινοτόμους αστούς!). Σε μπλογκ δημοσιεύτηκε (και αναδημοσιεύτηκε) κείμενο με τίτλο «H ξεδιάντροπη αγιοποίηση ενός αδίστακτου καπιταλιστή». Μίσος, όξος και χολή διαποτίζουν κάθε φράση. Ως και ο καρκίνος του Τζομπς χλευάζεται…
  • Εφιάλτης της αριστερής θεωρίας: ο αυτοδημιούργητος. Το πρώτο επιχείρημα εναντίον του: ο πλούτος του. (Αχ! η κατσίκα του γείτονα!) Μετά εξηγείται η προβολή του: «… οι ιδεολογικοί μηχανισμοί του καπιταλισμού τον συνόδευσαν μ’ ένα αναγκαίο συμπλήρωμα: την ηρωοποίηση-αγιοποίηση αδίστακτων καπιταλιστικών καθαρμάτων του είδους των Τζομπς, Γκέιτς και Ζούκερμπεργκ. Καθάρματα που τα ΜΜΕ παρουσιάζουν ως “οραματιστές” που μάλιστα “αλλάζουν τον κόσμο”». (Εδώ ήρθαμε…)
  • Παλαιολιθικές αγκυλώσεις! Πώς να πάμε μπροστά;