14 May 2009

Τεχνοφοβία II

Έγραψαν διάφορες εφημερίδες:
Καχεξία, απομόνωση και κατάθλιψη. Αυτά είναι τα πρώτα συμπτώματα του εθισμού στο Διαδίκτυο, ενός φαινομένου που τείνει να πάρει ιδιαίτερα επικίνδυνες διαστάσεις στη χώρα μας. Στην Ελλάδα, εθισμό στο Διαδίκτυο έχει αναπτύξει το 8,2% των νεαρών χρηστών, ποσοστό που κρίνεται από τους ειδικούς ιδιαίτερα υψηλό.
Ωιμέ, αλί και τρις αλί, κατάρα στο Διαδίκτυο που κάνει τα παιδιά μας καχεκτικά, καταθληπτικά και πολλά άλλα ακόμα... Σκέφτηκα να κοιτάξω λίγο πίσω, τότε που προέβλεπαν διάφοροι «ειδικοί» τις επιπτώσεις νέων τεχνολογιών, να θυμηθώ πόσο επαληθεύτηκαν εκείνες οι προβλέψεις:
  • «... όσα βιβλία κι αν τυπωθούν, η καλλιτεχνική γραφή δεν θα υποχωρήσει ποτέ, γιατί τα έντυπα βιβλία δεν θα μπορέσουν να συναγωνιστούν σε ποιότητα τα χειρόγραφα» Giovanni Tritemio (1492), λίγο μετά την εφεύρεση της τυπογραφίας.
  • «... αποδεδειγμένα δεν έχει οποιαδήποτε τεχνική ή επιστημονική αξία» Έκθεση κοινοβουλευτικής επιτροπής στη Μεγάλη Βρετανία για τον ηλεκτρικό λαμπτήρα του Edison. Και ο Sir William Preece, αρχιμηχανικός της βρετανικής τηλεγραφικής εταιρίας, είχε πει αυτοπροσώπως το έτος 1896 προς τον Graham Bell, όταν ο τελευταίος ήθελε μόνο να κάνει επίδειξη της τηλεφωνικής συσκευής του: «Όχι κύριέ μου, μπορεί οι Αμερικάνοι να χρειάζονται το τηλέφωνο, αλλά εμείς στην Αγγλία δεν το χρειαζόμαστε! Έχουμε πολλούς κλητήρες!»
  • «Με το τηλέφωνο σκεπάζουμε όλη τη χώρα με ομιλούντα σύρματα και θαβόμαστε ζωντανοί κάτω από σωρούς άχρηστου λόγου... είμαστε δε έτοιμοι να μετατραπούμε σε απλά σφουγγάρια παραγεμισμένα από τα βρώμικα νερά του χωριάτικου κουτσομπολιού...» O λογοτέχνης Tζέιμς Pάσελ Λόβελ το έτος 1885.
  • «Κάποιοι άνθρωποι της Μελανησίας στον Ειρηνικό πεθαίνουν γιατί ο "πολιτισμός" που τους ανάγκασαν να δεχτούν, τους στέρησε κάθε ενδιαφέρον για τη ζωή. Όταν το κάθε θέατρο αντικατασταθεί από εκατό κινηματογράφους, όταν το κάθε μουσικό όργανο αντικατασταθεί από εκατό γραμμόφωνα, όταν το κάθε άλογο αντικατασταθεί από εκατό φτηνά αυτοκίνητα, όταν το κάθε παιδάκι, με τη βοήθεια των ηλεκτρικών εφευρέσεων, ακούει τα παραμύθια της γιαγιάς του από ένα μεγάφωνο, δεν θα είναι διόλου εκπληκτικό αν ο πληθυσμός ολόκληρου του πολιτισμένου κόσμου ακολουθήσει γρήγορα την τύχη των Μελανησίων.» T.S. Eliot (Έλιοτ, 1888-1965) το έτος 1923.
  • «Το πρόβλημα με την τηλεόραση είναι ότι οι θεατές πρέπει να κάθονται και να κρατούν τα μάτια τους κολλημένα στην οθόνη. Η μέση αμερικάνικη οικογένεια δεν έχει χρόνο για κάτι τέτοιο. Γι' αυτό το λόγο, αν όχι και για άλλους, οι άνθρωποι του θεάματος είναι πεπεισμένοι ότι η τηλεόραση δεν θα γίνει ποτέ σοβαρός ανταγωνιστής του ραδιοφώνου». Από κύριο άρθρο της εφημερίδας New York Times, το έτος 1939.

Κι πολλά άλλα παρόμοια:
  • Τα φθηνά βιβλία και οι εφημερίδες αποθαρρύνουν τις συζητήσεις, έλεγαν και έγραφαν το 18ο και 19ο αιώνα - γι' αυτό μόνο ακριβά βιβλία για τους πλούσιους είναι το συμπέρασμα.
  • Η τέχνη της συζήτησης χάνεται, γιατί οι άνθρωποι δεν συζητούν πια, αλλά διαβάζουν! - μακάρι να διάβαζαν, θα έλεγα εγώ, αλλά και οι συζητήσεις στην τηλεόραση, όπου όλοι μιλούν ταυτόχρονα, είναι το καλύτερο κίνητρο να μείνεις μουγγός.
  • Στα τέλη του 19ου αιώνα διεκτραγώδησαν δημόσιοι άνδρες στην Αγγλία το γεγονός ότι «ο καλύτερος (ηλεκτρικός) φωτισμός στα σπίτια έκανε τους ανθρώπους να διαβάζουν αντί να συζητάνε.» Έτσι κι αλλιώς, ο καθηγητής στην Οξφόρδη Erasmus Wilson είχε προβλέψει το έτος 1878, ότι «Με την παγκόσμια έκθεση εμπορίου στο Παρίσι θα κλείσει και η υπόθεση του ηλεκτρικού ρεύματος και δεν θα μας απασχολήσει ξανά αυτό το ζήτημα.» Σωστός! Αφού είχαν την ατμομηχανή για την κίνηση και την ασετιλίνη για το φωτισμό, τί τον ήθελαν τον ηλεκτρισμό;
  • O γιατρός Iσαάκ Pέι ισχυριζόταν το 1870 ότι: «H συνεχής ανάγνωση μυθιστορημάτων, που χαρακτηρίζει την εποχή μας, ευθύνεται για πολλές διανοητικές διαταραχές οι οποίες εμφανίζονται σε τέτοια συχνότητα, που δεν γνωρίσαμε ποτέ σε προηγούμενες περιόδους της ιστορίας μας...» Τότε θα προκαλούσαν τα μυθιστορήματα διανοητικές διαταραχές, τώρα θα γίνουν τα παιδιά καχεκτικά και καταθλιπτικά - ό,τι σκαρφίζεται καθένας για να αποκτήσει 5 λεπτά διασημότητας στις εφημερίδες.
  • Ο συγγραφέας Τζωρτζ Όργουελ ήταν πεπεισμένος ότι «το ραδιόφωνο και άλλοι μοναχικοί, μηχανικοί τρόποι αναψυχής καταδικάζουν σε θάνατο τη συζήτηση», αν και οι συζητήσεις στα σαλόνια ήταν συνηθέστερα παράλληλοι μονόλογοι.
Σημειωτέον ότι η φοβερή και τρομερή «πρόβλεψη» του Έλιοτ για το μέλλον των Ευρωπαίων κατά το (δήθεν) προηγούμενο ανάλογο των Μελανησίων, δόθηκε προ ετών ως θέμα έκθεσης στις πανελλήνιες εξετάσεις για τα ΑΕΙ/ΤΕΙ! Και άντε τώρα να επιχειρηματολογήσει ο απόφοιτος Λυκείου ενάντια στο μεγάλο (αλλά εξόχως αντιδραστικό) λογοτέχνη...

Έτσι βρισκόμαστε σήμερα πάλι μπροστά σε ένα νέο κύμα απαισιόδοξων και καταστροφικών προβλέψεων από εξ αντικειμένου τεχνοφοβικούς και οπισθοδρομικούς ανθρώπους, οι οποίοι με κάθε τεχνολογική καινοτομία είναι πρόθυμοι να αναθεματίσουν ό,τι δεν ήθελαν ή δεν μπόρεσαν να γνωρίσουν από κοντά και να το αξιοποιήσουν...

(βλέπε επίσης >>>)
(Στέλιος Φραγκόπουλος, Stelios Frangopoulos)