16 November 2008

Βιβλία, βιβλία

Γράμμα από τη Νέα Υόρκη

Καίτοι στην Αμερική υπάρχει διαχωρισμός θρησκείας και κράτους, στις τελευταίες εκλογές φάνηκε πως, ιδιαίτερα οι ευαγγελικοί, που αποτελούν και τον πιο συντηρητικό θρησκευτικό πληθυσμό της χώρας, πήραν ενεργά μέρος, κυρίως όσον αφορά τη διάδοση συγκεκριμένων κατηγοριών. Ετσι λοιπόν η ίδια ομάδα, που μετά τα γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου άρχισε να κατηγορεί το Ισλάμ ως διαβολική και βίαιη από τη φύση της θρησκεία, έσπειρε προεκλογικά φήμες ότι ο Μπαράκ Ομπάμα ήταν μουσουλμάνος, και ότι οι Δημοκρατικοί πέραν του κράτους είχαν σκοπό να καταλύσουν και τη θρησκεία.

Στο βιβλίο του «American Christians and Islam: Evangelical Culture and Muslims from the Colonial Period to the Age of Terrorism» (εκδόσεις «Princeton University Press») ο Thomas S. Kidd, καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστημιο Baylor, αποδεικνύει ότι οι απόψεις αυτές των σημερινών ευαγγελικών δεν είναι καινούριες αλλά έχουν βαθιές ρίζες στην αμερικανική ιστορία.

Εξετάζοντας τον ρόλο που έπαιξ
ε το Ισλάμ στη φαντασία των χριστιανών Αμερικανών, από τη δημιουργία του αμερικανικού κράτους μέχρι σήμερα, αποδεικνύει ότι οι ευαγγελικοί πάντα θεωρούσαν το Ισλάμ μια παγκόσμια απειλή, ενώ ταυτόχρονα προσπαθούσαν με κάθε τρόπο να προσηλυτίσουν μουσουλμάνους στη χριστιανική πίστη. Ο συγγραφέας δείχνει πως οι περιγραφές του δεσποτισμού σε μουσουλμανικές χώρες, καθώς και οι ιστορίες για Ευρωπαίους που είχαν πιαστεί αιχμάλωτοι από Βερβερίνους πειρατές κι έγιναν σκλάβοι, τροφοδότησαν τους όψιμους ευαγγελικούς ώστε να καλλιεργήσουν τον φόβο του Ισλάμ. Ο Kidd στο βιβλίο περιγράφει ακόμη την αγωνία που νιώθουν οι χριστιανοί στην Αμερική σχετικά με μια εσωτερική αυτή τη φορά ισλαμική απειλή από ομάδες όπως το «Nation of Islam» της δεκαετίας του '60 καθώς και από τη μουσουλμανική κοινότητα μεταναστών σήμερα στις ΗΠΑ.

Ενα δεύτερο βιβλίο, από τις ίδιες εκδόσεις, με τίτλο «The Aryan Jesus : Christian Theologians and the Bible in Nazi Germany» παρουσιάζει τη στενή σχέση της χριστιανικής προτεσταντικής θρησκείας με τους ναζί, με συνέπειες πολύ πιο σοβαρές αυτή τη φορά. Το έχει γράψει η Heschel, καθηγήτρια Εβραϊκών Σπουδών στο Dartmouth College, και αναφέρεται στον ρόλο των Γερμανών θεολόγων προτεσταντών κατά τη διάρκεια του Γ' Ράιχ. Ηταν ο Ιησούς ναζί; Σύμφωνα με αυτούς, ναι. Κι όχι μόνον αυτό, αλλά βασιζόμενοι στον υπάρχοντα ρατσισμό και χρησιμοποιώντας τον παραδοσιακό αντισημιτισμό των χριστιανών, θεωρούσαν τον Ιησού άριο και το Χριστιανισμό τη θρησκεία που βρίσκεται σε πόλεμο με τον Ιουδαϊσμό. Το 1939 οι θεολόγοι αυτοί ίδρυσαν ένα Ινστιτούτο για τη μελέτη της εβραϊκής επιρροής στη θρησκευτική ζωή των Γερμανών.

Κατά τη διάρκεια του τρίτου Ράιχ το Ινστιτούτο αυτό έγινε ένα από τα πιο σημαντικά όργανα προπαγάνδας των Γερμανών προτεσταντών και απέκτησε τεράστια επιρροή φτιάχνοντας ένα είδος ναζιστικού χριστιανισμού, με τον αντισημιτισμό στο κέντρο της θεωρίας του .

Ερευνώντας επί σειρά ετών διάφορα αρχεία η συγγραφέας παρουσιάζει στο βιβλίο τις δραστηριότητες της θρησκευτικής αυτής οργάνωσης. Το Ινστιτούτο διοργάνωνε συνεδριάσεις προπαγάνδας σε όλη τη Γερμανία , εξέδιδε βιβλία ενάντια στον Ιουδαϊσμό, συμπεριλαβανομένης και μιας έκδοσης της Καινής Διαθήκης όπου είχε εξαφανιστεί οτιδήποτε είχε σχέση με τους Εβραίους και είχε έναν κατηχισμό, όπου διακήρυσσαν ότι ο Ιησούς ήταν ο Σωτήρας των αρίων. Τα μέλη του Ινστιτούτου, που ήταν καθηγητές Θεολογίας, επίσκοποι και παπάδες, θεωρούσαν τις προσπάθειές τους αυτές ζωτικής σημασίας για την υποστήριξη του πολέμου που είχε κηρύξει ο Χίτλερ ενάντια στους Εβραίους. Η συγγραφέας εξετάζει ιδιαίτερα τον Walter Grundmann, διευθυντή του Ινστιτούτου και καθηγητή της Καινής Διαθήκης στο Πανεπιστήμιο της Ιένα. Ο Grundmann και οι συνάδελφοί του έφτιαξαν μια ομάδα αποτελούμενη από ομοϊδεάτες χριστιανούς ναζί, η οποία παρέμεινε δραστήρια και πρόσφερε αλληλοβοήθεια στα μέλη της και μεταπολεμικά.


(ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΓΙΑΝΝΟΥΤΣΟΥ, ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ - 14/11/2008)