06 November 2007

5O γεγονότα και ημερομηνίες, μέρος II

Μετά την εισαγωγή που προηγήθηκε, δίνουμε εδώ τον πίνακα:
Α) π.Χ.
1. ~3500: Επινοούνται ο τροχός, το ιστίο και το αλέτρι εφευρίσκονται στη Μεσοποταμία και την Αίγυπτο, με τη χρήση των οποίων αναπτύσσονται οι μετακινήσεις, οι καλλιέργειες και το εμπόριο.
2. ~3500: Επινοούνται συστήματα γραφής στη Μεσοποταμία (σφηνοειδής), στην Αίγυπτο (ιερογλυφική, ~3000 π.Χ.) και στην Κίνα (ιδεογράμματα, ~2500 π.Χ.), με τα οποία καταγράφονται γεγονότα και διαδίδονται γνώσεις.
3. ~3000: Ιδρύονται οι πρώτοι συγκροτημένοι οικισμοί στη Σουμερία (σημερινό Ιράκ), οι οποίοι αποτελούν τα θεμέλια των πόλεων και των σύγχρονων κοινωνικών και διοικητικών δομών.
4. ~1600: Επινοείται το αλφάβητο, με του οποίου τη χρήση καταγράφονται περίπλοκες έννοιες, υποβοηθείται το εμπόριο και η συνεννόηση μεταξύ λαών και διαδίδεται ο πολιτισμός.
5. ~1600: Αρχή του ελληνικού (μυκηναϊκού) πολιτισμού, με την εξέλιξη του οποίου δημιουργείται η λεγόμενη σήμερα «δυτική πολιτισμική κληρονομιά», με τις αρχές της επιστήμης, των τεχνών, των γραμμάτων και της πολιτικής σκέψης.
6. ~670: Επινοείται η σιδηρουργία, η οποία αποτελεί κλειδί για περαιτέρω τεχνικές, οικονομικές και στρατιωτικές εξελίξεις.
7. ~600: Εποχή συγγραφής των λεγόμενων ομηρικών επών που αποδίδονται στον τυφλό, περιοδεύοντα ραψωδό Όμηρο και τα οποία αποτελούν μάλλον συνένωση και επεξεργασία παλαιότερων μικρότερων έργων. Με αυτά τα έργα απέκτησαν μόρφωση επί πολλούς αιώνες οι νέοι στην Ευρώπη.
8. ~551: Γέννηση του Κομφούκιου, ιδρυτή ενός από τα μείζονα φιλοσοφικά συστήματα του κόσμου.
9. 490: Μάχη του Μαραθώνα, στην οποία οι Έλληνες ενωμένοι απωθούν την περσική εισβολή, διασφαλίζοντας έτσι την επιβίωση του ελληνικού πολιτισμού και της επιστήμης.
10. 486: Γέννηση του Βούδα, ιδρυτή μιας από τις μείζονες θρησκείες, η οποία δεν κηρύσσει την ύπαρξη θεού.
11. 327: Το κράτος του Μεγάλου Αλεξάνδρου εκτείνεται μέχρι την Ινδία και αποτελεί την πρώτη μεγάλη αυτοκρατορία, στην οποία εντάχθηκαν με πολεμικές ενέργειες λαοί διαφορετικών παραδόσεων και καταβολών. Το τεράστιο αυτό κράτος, ένα από τα μεγαλύτερα στην παγκόσμια Ιστορία, διασπάστηκε μετά το θάνατο του Αλέξανδρου τόσο γρήγορα, όσο περίπου απαιτήθηκε για να συγκροτηθεί.
12. 27: Ίδρυση της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, η οποία σηματοδοτεί την αρχή της ρωμαϊκής κυριαρχίας από την Περσία μέχρι τις βρετανικές νήσους και από τη Λιβύη μέχρι τις παρίστριες περιοχές.
13. ~5: Γέννηση του Ιησού από τη Ναζαρέτ, ο οποίος -αν και αμφισβητούμενος ως ιστορικό πρόσωπο- ανακηρύχθηκε αργότερα ιδρυτής της θρησκείας του χριστιανισμού και υιός θεού.
Β) μ.Χ.
14. ~142: Εγκαθίσταται ο Κλαύδιος Γαληνός στη Ρώμη ως οικογενειακός γιατρός του αυτοκράτορα Marcus Aurelius. Εκεί συγγράφει περί τα 500 έργα για την Ιατρική, τη Φιλοσοφία και την Ηθική, τα οποία επηρέασαν έκτοτε την Ιατρική στην Ευρώπη και τις αραβικές χώρες, μέχρι την Αναγέννηση.
15. 312: Ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Α' (Constantinus Flavius Valerius Aurelius) της Νέας Ρώμης επιλέγει το χριστιανισμό ως κρατική θρησκεία, η οποία σταδιακά επιβάλλεται στα όρια της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας ως μοναδική.
16. ~375: Προέλαση των Ούννων από τη σημερινή Ουκρανία προς δυσμάς, με την οποία προκαλούνται μετακινήσεις «βάρβαρων» λαών μέχρι την Ισπανία και τη βόρεια Αφρική. Αυτές οι ανακατατάξεις τροφοδοτούν την ανατολική και δυτική ρωμαϊκή αυτοκρατορία με νέους πληθυσμούς, οι οποίοι ενσωματώνονται μεν σταδιακά, αλλά ταυτόχρονα προκαλούν σημαντικές αλλαγές στις παραδόσεις και τις πολιτικο-κοινωνικές δομές της αυτοκρατορίας.
17. 476: Κατάληψη και λεηλασία της Ρώμης από τους Γότθους, με την οποία τερματίζονται 800 χρόνια ρωμαϊκής ηγεμονίας και κλείνει η Ιστορία του δυτικού ρωμαϊκού κράτους..
18. ~570: Γέννηση του Μωάμεθ ο οποίος, αν και αμφισβητούμενος ως ιστορικό πρόσωπο, θεωρείται ιδρυτής της μουσουλμανικής μονοθεϊστικής θρησκείας που εξελίχθηκε σε μια από τις πιο διαδεδομένες στο σημερινό κόσμο.
19. 800: Ο βασιλιάς των Φράγκων Καρλομάγνος (Charlemagne) στέφεται αυτοκράτορας της νέας Δυτικής Αυτοκρατορίας, με την οποία σηματοδοτείται η έναρξη της ευρωπαϊκής επανένωσης.
20. 1088: Ιδρύεται το πρώτο πανεπιστήμιο στην Μπολόνια της Ιταλίας, πρώτο βήμα μιας μακρόπνοης εξέλιξης στους τομείς οργάνωσης και διάδοσης της μόρφωσης και της επιστήμης.
21. 1206: Ο Τσενγκίς Χαν ξεκινάει τις κατακτήσεις ασιατικών εδαφών, οι οποίες τον έφεραν μέχρι την Ευρώπη και προκάλεσαν σημαντικές μετακινήσεις ασιατικών πληθυσμών και κοινωνικο-πολιτικές ανακατατάξεις σε πολλές χώρες. Δημιούργησε το μεγαλύτερο κράτος στην παγκόσμια ιστορία, το οποίο διαλύθηκε αμέσως μετά το θάνατό του.
22. 1215: Η Magna Carta υπογράφεται από τον βασιλέα Ιωάννη της Αγγλίας και στην οποία στηρίζεται η σύγχρονη αντίληψη για τη κυριαρχία της συνταγματική τάξης στην πολιτική ζωή.
23. 1370: Ο Τιμούρ-Λένγκ ή Ταμερλάνος, ξεκίνησε τις κατακτήσεις του από το Τουρκεστάν και δημιούργησε ένα κράτος που εκτεινόταν στο απόγειό του, από το ανατολικό Τουρκεστάν μέχρι τη νότια Ρωσία και από τις Ινδίες μέχρι τη Μεσόγειο. Ο Ταμερλάνος προκάλεσε την τρίτη μεγάλη επιδρομή ασιατικών λαών κατά της Δύσης, αν και δεν έφθασε τόσο στα δυτικά όσο οι Ούννοι του Αττίλα και οι Μογγόλοι του Τσενγκίς Χαν.
24. 1453: Άλωση της Κων/πολης από τους Οθωμανούς και οριστική λήξη της ανατολικής ρωμαϊκής αυτοκρατορίας (Ρωμανία/Βυζάντιο). Αποκόπτονται έτσι οι εμπορικές διέξοδοι των ναυτικών δυνάμεων της Ιταλίας προς τη Μέση Ανατολή και στην Ασία και αποκτούν σταδιακά υπεροχή οι χώρες στις ακτές του Ατλαντικού, Πορτογαλία, Ισπανία και Αγγλία.
25. 1455: Τυπώνεται από τον Γερμανό Johannes Gutenberg σε πιεστήριο με κινητούς χαρακτήρες το πρώτο βιβλίο, πράγμα που σηματοδοτεί την ταχεία διάδοση της τυπογραφίας και τη μαζική παραγωγή βιβλίων.
26. 1492: Ο Ιταλο-Ισπανός Christobal Columbus Colon ανακαλύπτει για λογαριασμό των Ευρωπαίων το Νέο Κόσμο και φέρνει την Αμερική στο παγκόσμιο εμπορικό/πολιτιστικό σύστημα.
27. 1509: Κατασκευάζεται το φορητό ρολόι, μια πολύ σημαντική δημιουργία της λεπτομηχανικής που αποτελεί απαρχή της σύγχρονης μηχανολογίας και εισάγει, με τη συγκεκριμένη κατασκευή, την έννοια της τακτικής χρονομέτρησης και της ακρίβειας στις διανθρώπινες σχέσεις, στην οικονομία και τη διοίκηση.
28. 1517: Ο Γερμανός Martin Luther κηρύσσει την εκκλησιαστική μεταρρύθμιση. Αρχή του Προτεσταντικού Χριστιανισμού και της ιδέας του θρησκευτικού ατομικισμού.
29. 1519: Ο Ισπανός Hernando Cortes αρχίζει την κατάκτηση και λεηλασία της Νότιας Αμερικής και την καταστροφή των αυτόχθονων πολιτισμών. Η ήπειρος εντάσσεται στο ευρύτερο παγκόσμιο οικονομικό και πολιτικό σύστημα.
30. 1596: Γεννιέται ο Γάλλος Rene Descartes ή Cartesius, μετέπειτα φιλόσοφος και μαθηματικός, με του οποίου τα φιλοσοφικά έργα ξεκινάει το ευρωπαϊκό κίνημα που ονομάστηκε τον 18ο αιώνα «Διαφωτισμός».
31. 1687: Ο Άγγλος Isaac Newton εκδίδει το Ρrincipia Μathematica, με το οποίο θεμελιώθηκε η επιστήμη της σύγχρονης Φυσικής.
32. 1776: Η αμερικανική Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας καθορίζει την πολιτική εξέλιξη του Νέου Κόσμου και την άνοδο της αμερικανικής δύναμης
33. 1789: Έκρηξη της μεγάλης Γαλλική Επανάστασης, η οποία προκάλεσε τη βίαιη ανατροπή των παλαιών καθεστώτων φεουδαρχικής και εκκλησιαστικής κυριαρχίας και με την οποία, αφενός δόθηκε η δυνατότητα στη μεσαία τάξη να επιχειρήσει την άνοδό της στην εξουσία, αφετέρου καθιερώθηκαν ως σημαντικές πολιτισμικές κατακτήσεις η γενική παιδεία και η προστασία των «δικαιωμάτων του ανθρώπου».
34. 1796: Ο Άγγλος γιατρός Edward Jenner συσχέτισε την ακίνδυνη για τον άνθρωπο ευλογιά των βοοειδών με την επιδημία της ευλογιάς, η οποία εξόντωνε σε κάθε εμφάνισή της εκατομμύρια ανθρώπους και επινόησε τον εμβολιασμό, με τον οποίο εξαφανίστηκε, ύστερα από κάποιες δεκαετίες, οριστικά η ευλογιά.
35. 1815: Μάχη του Βατερλό, με την οποία τερματίζονται οι τυχοδιωκτισμοί του Ναπολέοντα και ολοκληρώνεται η παλινόρθωση των αριστοκρατών και του κλήρου στην εξουσία της Ευρώπης, αν και με σημαντική πολιτική εξασθένησή τους πλέον.
36. 1825: Ο Άγγλος George Stephenson κατασκευάζει ένα βελτιωμένο σιδηρόδρομο, του οποίου η ατμομηχανή «Locomotion» έσυρε 39 βαγόνια με ταχύτητα 20-25 km/h. Αυτό ήταν και το ταχύτερο αυτοκινούμενο όχημα που είχε κατασκευαστεί ποτέ στην Ιστορία και με το οποίο ξεκίνησε μια νέα εποχή στις συγκοινωνίες και τις μεταφορές.
37. 1859: Εκδίδεται το βιβλίο του Άγγλου Charles Darwin «Περί της Καταγωγής των Ειδών». Η εξελικτική θεωρία του μεταμορφώνει την αντίληψή μας για τα έμβια όντα, τον άνθρωπο ειδικότερα και το περιβάλλον του και αλλάζει επίσης την αντίληψη για το θεό και τον εικαζόμενο ρόλο του στην ύπαρξη του κόσμου.
38. 1864: Διατυπώνεται και μια δεκαετία αργότερα εκδίδεται η Ηλεκτρομαγνητική Θεωρία του Άγγλου James Clerc-Maxwell, με την οποία συνενώνονται όλα τα ηλεκτρομαγνητικά φαινόμενα σε 4 θεμελιώδεις εξισώσεις και δίνεται έτσι το έναυσμα, αφενός για τη μαθηματικοποίηση των τεχνικών και φυσικών επιστημών, αφετέρου για την ανάπτυξη των ασύρματων τηλεπικοινωνιών και των ηλεκτρικών ενεργειακών εφαρμογών μεγάλης κλίμακας.
39. 1869: Ο Γερμανός Nikolaus August Otto παρουσιάζει τον πρώτο βενζινοκινητήρα εσωτερικής καύσης και 23 έτη αργότερα (1892) ο επίσης Γερμανός Rudolf Diesel παρουσιάζει τον πρώτο πετρελαιοκινητήρα εσωτερικής καύσης, με τους οποίους υποκαθίσταται σταδιακά η ατμομηχανή ως κύρια πηγή κινητικής ενέργειας για οχήματα και μονάδες παραγωγής.
40. 1895: O Ελβετο-Γάλλος γιατρός Alexandre Yersin ανακάλυψε το εμβόλιο για το βακτήριο της πανώλους (πανούκλας, λοιμού, Yersinia pestis), το οποίο είχε εντοπίσει ο ίδιος στην Κίνα και απήλλαξε έτσι την ανθρωπότητα από μια επιδημία που προκαλούσε σε τακτά χρονικά διαστήματα εκατομμύρια νεκρούς.
41. 1900: Εισαγωγή της Κβαντικής Φυσικής από τον Γερμανό Max Planck, με την οποία περιγράφονται η δομή και φαινόμενα αλληλεπίδρασης στον ατομικό και υποατομικό μικρόκοσμο. Με την Κβαντομηχανική που διατυπώθηκε το 1925 (Heisenberg, Schrödinger κ.ά.) και την Κβαντική Πεδιακή Θεωρία από το 1927 και μετά (Dirac, Pauli, Jordan, Feynman κ.ά.), ολοκληρώθηκε αυτή η πολύ δυσνόητη για τον απλό άνθρωπο επιστημονική περιγραφή όλων των διεργασιών του μικρόκοσμου.
42. 1902: Εισάγεται από τον Αυστριακό Sigmund Freud η ψυχανάλυση ως θεραπευτική μέθοδος, με στόχο να γιατρευτούν ψυχικά ασθενείς μέσω της αναγνώρισης των υποσυνείδητων αιτίων της συμπεριφοράς τους που επηρεάζουν τις σκέψεις, τις αισθήσεις και τις πράξεις τους.
43. 1905: Δημοσιεύεται η Ειδική Θεωρία της Σχετικότητας του Γερμανού Albert Einstein, με την οποία περιγράφονται η Κινηματική και η Δυναμική αντικειμένων με ταχύτητες που πλησιάζουν αυτή του φωτός. Έντεκα χρόνια αργότερα διατυπώνει ο ίδιος ερευνητής τη Γενική Θεωρία της Σχετικότητας, με την οποία περιγράφεται η αλληλεπίδραση μεταξύ αφενός της ύλης (συμπεριλαμβανομένων των πεδίων) και αφετέρου του χώρου και του χρόνου. Με αυτές τις θεωρίες περιγράφει η Φυσική συστήματα μεγάλης κλίμακας, έξω από τα όρια της γης και την εποπτεία του ανθρώπου.
44. 1917: Η Ρωσική Επανάσταση δημιουργεί το πρώτο κράτος με πολιτικο-κοινωνικό καθεστώς που ήταν μέχρι τότε γνωστό μόνο από θεωρητικές περιγραφές. Με αυτή την εξέλιξη επιχειρεί για πρώτη φορά να ανέλθει στην εξουσία η εργατική (τρίτη) τάξη, η οποία παγιδεύεται και ποδηγετείται όμως από τους γραφειοκρατικούς μηχανισμούς.
45. 1918: Τέλος του α' παγκοσμίου πολέμου, με τον οποίο καταρρέουν οι αυτοκρατορίες των Χοεντσόλερν (Γερμανία), Αψβούργων (Αυστρο-Ουγγαρία) και των Οθωμανών, χαράσσονται εκ νέου οι χάρτες της Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής με την συγκρότηση νέων εθνικών κρατών και ανέρχεται οριστικά η μεσαία τάξη στην εξουσία των ευρωπαϊκών κρατών.
46. 1939: Ξεσπά ο β΄ παγκόσμιος πόλεμος, στη διάρκεια και εξ αιτίας του οποίου, μεταξύ 1939 και 1945, πεθαίνουν περίπου 50 εκατ. άνθρωποι στην πιο αιματηρή σύγκρουση της παγκόσμιας ιστορίας. Σημαντικές δευτερεύουσες επιπτώσεις αυτού του πολέμου ήταν ο τερματισμός της βρετανικής παγκόσμιας κυριαρχίας τριών αιώνων, η ανάδειξη των ΗΠΑ και της Σοβιετικής Ένωσης ως υπερδυνάμεων και η έναρξη κατάργησης των αποικιοκρατικών κτήσεων.
47. 1945: Με τη δοκιμή των πρώτων ατομικών βομβών σε ιαπωνικές πόλεις και τους πληθυσμούς της σηματοδοτείται η λήξη του β’ παγκόσμιου πολέμου, η έναρξη της εποχής της πυρηνικής ενέργειας και των πυρηνικών όπλων και στον πολιτικό τομέα η εποχή του ψυχρού πολέμου και της ισορροπίας του τεόμου. Το ανθρώπινο είδος κατέχει πλέον την τεχνογνωσία να αυτοκαταστραφεί.
48. 1948: Κατασκευάζεται το πρώτο τρανζίστορ από ημιαγώγιμα υλικά, με το οποίο ξεκινάει η επανάσταση της Ηλεκτρονικής και των παρεπόμενων τεχνολογιών της Πληροφορικής και των Τηλεπικοινωνιών.
49. 1960: Το πρώτο αντισυλληπτικό χάπι γίνεται διαθέσιμο για τις γυναίκες, οι οποίες μπορούν πλέον να κάνουν τις δικές τους βιολογικές επιλογές, όσον αφορά την αναπαραγωγή.
50. 1989-90: Καταρρέουν τα κομμουνιστικά καθεστώτα στην Ευρώπη που ανήλθαν στην εξουσία, αρχικά με την επανάσταση του 1917 και, στο τέλος του β' παγκόσμιου πολέμου, με την προέλαση του σοβιετικού στρατού μέχρι την κεντρική Ευρώπη. Με αυτή την κατάρρευση σηματοδοτείται το τέλος ενός κομμουνιστικού πειράματος 70 ετών περίπου· ταυτόχρονα υιοθετούνται δραστικές μεταρρυθμίσεις στις ασιατικές εκδοχές του κομμουνιστικού συστήματος.(Στέλιος Φραγκόπουλος, Stelios Frangopoulos)