16 September 2007

Βιβλία, βιβλία

Γράμμα από τη Νέα Υόρκη

Κάποια στιγμή, αυτόν τον αιώνα, θα έρθει η μέρα που η επίδραση του ανθρώπου στη διαμόρφωση του κλίματος θα ξεπεράσει όλους τους άλλους παράγοντες. Την περασμένη δεκαετία είδαμε το πιο ισχυρό El Ninio, τον πιο καταστροφικό τυφώνα των τελευταίων διακοσίων ετών, και τα πιο θερμά καλοκαίρια που καταγράφτηκαν ποτέ στην Ευρώπη.

«Ενας στους πέντε ζωντανούς οργανισμούς πάνω στον πλανήτη μας θα εξαφανιστεί, εξαιτίας της αύξησης στην ατμόσφαιρα της ποσότητας των αερίων που δημιουργούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, και τα οποία θα συσσωρευτούν τις επόμενες δεκαετίες», αναφέρει ανάμεσα στ' άλλα στο βιβλίο «The Weather Makers: How Man is Changing the Climate and What it Means for Life on Earth» (Εκδόσεις: «Grove/Atlantic, Inc.») ο γνωστός παλαιοντολόγος, ειδικός στα θηλαστικά, Tim Flannery. Το βιβλίο έχει κυκλοφορήσει εδώ και καιρό, αλλά αξίζει μια αναφορά σ' αυτό, μιας και μετά τα όσα συνέβησαν μέσα στο καλοκαίρι, μπορεί στο μέλλον να αποδειχτεί προφητικό.

Περιγράφοντας την ιστορία των κλιματικών αλλαγών και το πώς αυτές θα εξελιχθούν στον αιώνα μας, αλλά ταυτόχρονα και το τι μπορούμε να κάνουμε για να εμποδίσουμε ένα κατακλυσμικό μέλλον, το βιβλίο, για το οποίο χρειάστηκαν πολλά χρόνια μέχρι να ολοκληρωθεί, αποτελεί μια δραματική προειδοποίηση και ένα κάλεσμα αφύπνισης. «Οι άνθρωποι είναι σήμερα αυτοί που φτιάχνουν τον καιρό», γράφει ο Flannery και ισχυρίζεται ότι υπάρχει ακόμη χρόνος για να περιοριστεί η επίδραση του φαινομένου του θερμοκηπίου. Εάν η σημερινή γενιά αποτύχει να το κάνει, θα οδηγηθούμε στην κατάρρευση του ανθρώπινου πολιτισμού, σ' έναν Μεσαίωνα που θα προκληθεί από τις κλιματικές αλλαγές».

Το βιβλίο δεν απευθύνεται σε ειδικούς κι έτσι ο συγγραφέας εξηγεί πολύ καλά τις διαφορές που υπάρχουν ανάμεσα στις έννοιες «φαινόμενο του θερμοκηπίου, αύξηση της θερμοκρασίας και κλιματική αλλαγή», σημειώνοντας ταυτόχρονα τις διασυνδέσεις που υπάρχουν μεταξύ τους.

Σύμφωνα με τον Flannery, «η σύγχρονη εποχή, η "Εποχή της Ανθρωπότητας", η οποία ξεκίνησε πριν από περίπου 8.000 χρόνια, δείχνει σημάδια ότι βρίσκεται σε άσχημο δρόμο». Ο Flannery δίνει στοιχεία για τις οικολογικές μεταβολές που έχουν ήδη συμβεί στις πολικές περιοχές, τις εξαφανίσεις ειδών, τις μεταβολές των βροχοπτώσεων, την άνοδο του επιπέδου της θάλασσας και την εμφάνιση ακραίων καιρικών γεγονότων. Κι όλα αυτά εξαιτίας μιας αύξησης της θερμοκρασίας μόνο κατά 0,63 βαθμούς Κελσίου, δηλαδή 1/5 με 1/10 αυτής που αναμένεται να συμβεί στον αιώνα μας.

Ο Flannery δεν αφήνει έξω από το βιβλίο του την πολιτική και αναφέρεται τόσο στο Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ (χάρη στο οποίο περιορίστηκαν οι εκπομπές CFC) όσο και στο Πρωτόκολλο του Κιότο (προσπάθεια για τον περιορισμό του ποσοστού διοξειδίου του άνθρακα κι άλλων αερίων που συμβάλλουν στο φαινόμενο του θερμοκηπίου).

Επίσης εξετάζει το ρόλο που παίζει η κυβέρνηση καθώς και τις σχέσεις της με τη βιομηχανία και κατηγορεί τη βιομηχανία πετρελαίου ότι συνειδητά δίνει ανακριβή εικόνα για τους κινδύνους μιας κλιματικής αλλαγής.

Τέλος, ο Flannery δεν περιορίζεται μόνο στην καταγραφή όλων αυτών των γεγονότων, αλλά προτείνει και λύσεις, κάνοντας λόγο για μια οικονομία βασισμένη σε παράγωγα του υδρογόνου.

(της Κων/νας Γιαννούτσου, στη ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ της Εελυθεροτυπίας- 14/09/2007)